Pfäffikon SZ, Switzerland – De prijsontwikkeling van olie is de laatste weken het gesprek van de dag. Verwonderlijk is dat niet, omdat olie een essentieel onderdeel vormt van onze economie. Het voorspellen van de olieprijs laat ik graag aan anderen over. Nog niet zo lang geleden riepen marktvorsers in koor dat USD 200 per vat niet moest worden uitgesloten. Deze week tikte olie (Brent) USD 68 per vat aan. Naar mijn idee is olie zwaar oversold en lijkt enig herstel aanstaande, maar ik speculeer er niet in. Dat sommige – door banken – handig gestuurde dealingrooms hun kans weer eens schoon zagen, bewees de ochtendhandel in Royal Dutch Shell afgelopen maandag.

Marktmanipulatie

Tijdens de opening in het aandeel Royal Dutch Shell op Beursplein 5 te Amsterdam was er sprake van een knap staaltje marktmanipulatie. De oliegigant daalde direct, met weinig volume, ruim 3 procent hetgeen diverse turbo’s, speeders en sprinters waardeloos maakte, omdat de stop-loss minutieus werd uitgestopt.

Er wordt schijnzekerheid verkocht, terwijl een eventueel opwaarts potentieel in uw portefeuille op een onbewaakt moment de nek wordt omgedraaid

Het wordt hoog tijd dat de toezichthouder eens paal en perk stelt aan dit soort doorzichtige handelspraktijken; het is een loterij zonder nieten. Al eerder heb ik betoogd dit soort producten te mijden. Er wordt schijnzekerheid verkocht, terwijl een eventueel opwaarts potentieel in uw portefeuille op een onbewaakt moment de nek wordt omgedraaid. Wanneer u het koersverloop van Royal Dutch Shell deze week in ogenschouw neemt, is het voorval des te pijnlijker.

Complot

De daling van de olieprijs roept natuurlijk veel vragen op, waarbij veel complottheorieën de ronde doen. De daling zou met name de VS goed uitkomen en tevens Rusland pijn doen, twee vliegen in één klap, zou u wellicht denken. De Russische economie zou zelfs al ingestort zijn. De Russische bankensector kampt inderdaad met een situatie die veel weg heeft van het jaar 1998, toen de roebel ook al eens instortte. Ik geef toe, de Russische economie is lastig te doorgronden. Maar ze is vandaag de dag veel gediversifieerder en flexibeler dan menigeen denkt. De olie- en gasindustrie maakt slechts 18 procent uit van de Russische economie. De huidige ontwikkelingen leveren vooral veel kansen op voor beleggers met een lange horizon, nu de perfecte storm over de regio raast. Rusland zal deze storm zonder enige twijfel doorstaan, zoals dat in de jaren na 1998 op indrukwekkende wijze ook het geval was.

Schaliegas

Schaliegas maakt een steeds groter deel uit van de energiebehoefte van de VS, omdat de VS meer en meer in haar eigen energiebehoefte wil voorzien. Schaliegas zou daarbij het toverwoord zijn, waarbij prangende milieukwesties – zoals de enorme waterverspilling – voor lief genomen worden. Het Midden-Oosten ziet door deze ontwikkeling haar marktaandeel telkens wat slinken en dat vinden de heren nu welletjes.

Het logische gevolg is dat de Opec de oliekraan wijd open laat staan om schaliegas een kopje kleiner te maken

Het logische gevolg is dat de Opec de oliekraan wijd open laat staan om schaliegas een kopje kleiner te maken. De exploitanten van schaliegas zijn over het algemeen scherp gefinancierd en kunnen derhalve weinig kanten op. Bij de huidige relatief lage olieprijs kost het geld om schaliegas te produceren, het break-even punt ligt op circa USD 80 per vat. De exploitanten hebben daardoor geen andere keus dan hun tomeloze ambities in de ijskast te zetten. Het gevolg is dat het Midden-Oosten zijn marktaandeel behoudt en zijn doel bereikt. Een extra element is de sterk gestegen dollar, dat mogelijk komt door het IS geweld in het Midden-Oosten, hetgeen veel investeerders uit die regio doet vluchten in dollar gerelateerde beleggingsomgevingen.

Impuls

Olie wordt gebruikt als drukmiddel. Dat de beurzen aanvankelijk daalden door de lagere olieprijs – sommige olie gerelateerde aandelen specifiek – vond ik lachwekkend. Een lage olieprijs geeft immers een gigantische impuls aan de wereldeconomie en is volgens Christine Lagarde van het IMF zelfs 'een zegen'. Het deflatoire effect van een lage olieprijs is slechts van tijdelijke aard. Natuurlijk schuilen er ook risico’s in een te lage olieprijs. Maar ik mag toch hopen dat oliemaatschappijen hun lesje wel geleerd hebben tijdens de vorige koersdaling van het zwarte spul. Rest mij u een goed weekend te wensen. Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.