De ontrafeling van een corruptieschandaal bij politie en defensie begon in 2011 met een anonieme brief aan de toenmalig ministers Ivo Opstelten (V&J) en Hans Hillen (Defensie). Volkswagen-importeur Pon zou ambtenaren hebben omgekocht. Lees meer

Nadat dit in 2011 uitlekte via de Telegraaf ontdekte Follow the Money in 2013 dat de praktijken veel wijdverbreider waren. Follow the Money beet zich vervolgens vast in het dossier, bracht de spiegeltjes en kraaltjes in kaart en reconstrueerde een dubieus aanbestedingstraject waar een half miljard euro op het spel stond. FTM viste ook belastende documenten en afschriften op van defensie-ambtenaar Jacquest Horsten - een van de hoofdverdachten in dit dossier.

Het omkoopschandaal is inmiddels ook door justitie opgepakt: eind 2017 zullen meerdere verkopers en defensie-en politieambtenaren zich moeten verantwoorden voor de strafrechter. 

[Illustratie: Leon Mussche]

26 artikelen

Omkoopschandaal bij Defensie: Ambtenaar liet auto financieren door meerdere partijen

Het omkoopschandaal rondom het wagenpark van Defensie blijkt dieper geworteld in de automotive sector dan gedacht. Follow The Money schreef eerder al dat Renault-dealer VKV de privé-auto van de geschorste Defensie-ambtenaar Jacques H. gedeeltelijk afloste. Nu blijkt dat hij nog veel meer 'sponsors' had.

‘Nee, ik ga nergens op reageren. En ik vind het erg vervelend dat u op de stoep staat,’ zegt voormalig Hoofd Wagenpark van Defensie Jacques H. als ondergetekende in juli aanbelt bij zijn woonadres (waar geen Audi A5 geparkeerd stond). Dit na meerdere telefonische pogingen om uitleg te krijgen over zijn rol bij de aanschaf van zijn nieuwe Audi A5 en zware beschuldigingen van Eric Berkhof, eigenaar van dealerbedrijf Van Mossel die Audi’s en Volkswagens verkoopt. H., die wordt gezien als één van de machtigste mannen in de automotive-wereld vanwege de 6.000 personenvoertuigen die hij onder beheer heeft, zou zijn hand overspeeld hebben bij de bestelling van de luxe auto ter waarde van circa 60 duizend euro. Volgens leverancier Berkhof heeft hij de auto besteld onder het mom van 'auto voor de geheime dienst van Defensie' maar ging hij er vervolgens privé in rijden. Wanneer een serie rekeningafschriften met betrekking tot de Audi A5 bij Follow The Money belandt, blijkt dat H. de auto uiteindelijk zelf is gaan aflossen aan Van Mossel Leasing, maar daarbij opmerkelijke hulp heeft gekregen van Van Kerkhof & Visscher (VKV). Deze Renault-Nissan dealer, één van grootste van Nederland, blijkt een deel van de periodieke aflossingen op zich te hebben genomen. De eigenaar wilde geen uitleg geven waarom er door zijn bedrijf een bedrag van 7.000 euro en 20 cent is afgelost aan een privéauto van een invloedrijke defensiemedewerker. Terwijl aan de andere kant VKV wel de hofleverancier is van personenwagens aan Defensie. Dit nadat Renault Nederland in 2010 samen met Peugeot Nederland, General Motors Nederland, Pon en Ford Nederland de aanbesteding won voor de levering van personenvoertuigen aan Defensie.

Sponsors staan in de rij

De betaling van VKV vormde geen uitzondering, zo blijkt uit het strafdossier waar De Telegraaf afgelopen zaterdag uit putte. De krant schrijft dat rechercheurs tijdens een inval bij VKV een schaduwboekhouding hebben gevonden waaruit blijkt dat er een speciaal potje was – gevuld door Renault Nederland – waaruit de aflossing van de Audi A5 zou zijn voldaan. En VKV/Renault Nederland blijkt niet de enige sponsor van H. te zijn. De recherche schrijft dat ook Volkswagen-importeur Pon – momenteel hoofdrolspeler in de aanbestedingsaffaire rond het wagenpark van de politie – de Audi voor 4.000 euro heeft gesponsord en het onderhoud ervan gratis verzorgde.
VKV/Renault Nederland blijkt niet de enige sponsor van H. te zijn
Dealerbedrijf Van Mossel, waar blijkens zijn Linkedinpagina de zoon van H. werkte ten tijde van de Audi-levering, zou volgens de recherche 13 duizend euro hebben bijgedragen. En Athlon Car Lease deed een duit in het zakje in de vorm van een tankpas waar de familie H. in zes jaar tijd bijna 20 duizend euro mee afrekende. H. bedankte zijn financiers weer door geplande Defensiebestellingen te wijzigen ten faveure van Renault. Zo werd een bestelling van 131 Volkswagen Polo’s in het bestelsysteem veranderd in 131 Renault Clio’s. Andere sponsors kregen weer informatie doorgespeeld, waaronder een vertrouwelijk aanbestedingsdocument dat Athlon Car Lease ontving. Het ging om een prijzenblad van Leaseplan, de concurrerende leasemaatschappij die eveneens in de running was voor de gunning van het wagenparkbeheer van defensie. Dit betreft het leveren van diensten zoals de administratieve afhandeling en uitgifte van tankpassen. Het doorspelen van het prijzenblad blijkt nu de aanleiding te zijn geweest voor de inval bij de Rabobank-dochter vorig jaar mei en de exodus van verschillende topmannen.

Consequenties

De spiegeltjes en kraaltjes voor inkopers in de automotive-sector – een common practice destijds, bleek al uit dit artikel - beginnen zich nu uit te kristalliseren. De recherche vermoedt dat de sponsoring van H. met medeweten van Renault Nederland heeft plaatsgevonden. Lean V., destijds verkoopdirecteur bij Renault Nederland en verantwoordelijk voor fleetsales, zegt tegen FTM niet op de hoogte geweest te zijn van de betalingen. ‘Ik krijg er een rare smaak van in de mond, maar signalen daarover hebben mij nooit bereikt,’ aldus V., die hier ‘enige tijd geleden’ ook vragen van de Rijksrecherche over heeft gekregen.
'Ik krijg er een rare smaak van in de mond'
Bij het familiebedrijf Pon zijn gedurende het onderzoek van de Rijksrecherche al alle verantwoordelijken van de afdeling fleetsales opgestapt, waaronder de latere directeur van Porsche Nederland. Pon-woordvoerder Jacques Geijssen schrijft in een reactie dat KPMG en Allen & Overy in 2011 een forensisch onderzoek hebben gedaan waaruit zou blijken dat een aantal medewerkers enkel ‘in strijd met interne gedragsregels’ hebben gehandeld. ‘Uit het onderzoek is niet gebleken dat er bij Pon sprake is geweest van omkoping. Ook zijn geen onregelmatigheden bij overheidsaanbestedingen vastgesteld,’ aldus de woordvoerder, die verder aangeeft dat het bedrijf intern maatregelen heeft getroffen, de onderzoeksresultaten beschikbaar heeft gesteld en medewerking verleend aan het lopende onderzoek van justitie. De Audi A5 is inmiddels in beslag genomen. Het is nu wachten op de eerste rechtszaken en in hoeverre de bevindingen van de recherche standhouden.   Chris Visscher, eigenaar van VKV, geeft aan dat hij ‘niet kan en mag’ reageren. Renault Nederland heeft 'geen commentaar'. Jacques H. heeft aangegeven geen contact meer te willen met ondergetekende. Zijn advocaat Bas Martens geeft aan dat het 'nog te vroeg is voor een inhoudelijke reactie'.