De ondergang van een Nederlandse btw-fraudeur

Vanuit Zoetermeer draait computer-groothandelaar Rino P. al meer dan 10 jaar mee in de Champions League van de internationale btw-carrousels. Hij verdiende miljoenen, maar liep afgelopen jaar twee keer hard tegen de lamp. Het resultaat: veroordelingen in zowel Spanje als Duitsland. Follow the Money beschrijft de handel en wandel van Rino en zijn kompanen.

Over dit verhaal

Waar gaat dit over?

Centraal in dit verhaal staat de Nederlandse ondernemer Rino P. Sinds de eeuwwisseling bouwde hij een indrukwekkend handelsimperium op: op het hoogtepunt behaalde hij een omzet van een half miljard euro.

Maar er zat een luchtje aan de groei: de resultaten van P. kregen een flinke boost dankzij internationale btw-carrousels.

Waarom moet ik dit lezen?

Btw-carrouselfraudeurs plunderen jaarlijks naar schatting 50 miljard euro uit Europese belasting-schatkisten. Zulke bedragen tarten het voorstellingsvermogen. Om te laten zien hoe dergelijke netwerken opereren, zoomen we daarom in op één fraudepraktijk.

Hoe heeft FTM dit onderzocht?

Follow the Money achterhaalde talloze niet-openbare vonnissen en documenten uit strafdossiers van zowel de Spaanse, Duitse en Belgische justitie. Hiermee konden we een beeld vormen hoe de carrousels in de praktijk draaiden. Daarnaast spraken we met oud-medewerkers, hoogleraren en kenners van de IT-markt.

Lees verder

‘Oud-leerling in Quote’, kondigt schoolkrant De Tas van het Sint-Maartenscollege in Voorburg in november 2007 trots aan. Deze oud-leerling heet Rino P. (46), en hij werd door zakenblad Quote uitgeroepen tot de rijkste inwoner van Zoetermeer.

De in Den Haag geboren Rino, zoon van een Italiaanse vader en een Spaanse moeder, is op dat moment bezig met de groothandel van Intel Pentium-processoren, grafische kaarten en andere computeronderdelen. Zijn bedrijf Facet heeft groot succes: ‘Hij is goed voor zo’n 20 miljoen euro,’ schrijft de schoolkrantredacteur van dienst.

Wat de schoolkrant niet haalt — en wat bijna niemand weet — is dat Rino op dat moment actief deelneemt in omvangrijke btw-carrousels. In totaal zullen die de Spaanse fiscus tussen 2003 en 2006 zo’n 400 miljoen euro afhandig maken.

En het blijft niet bij deze ene Spaanse btw-molen, zo blijkt uit onderzoek van Follow the Money. Rino werkte later ook samen met Belgische en Britse btw-kompanen, die zich verscholen achter namen als ‘Rolex’, ‘Truesay’ en ‘Doctor’. Via een wirwar van tientallen vennootschappen, gezeteld van Dubai tot Duitsland, zetten Rino en zijn collega’s zowel fictieve als echte handelsketens op. Het ultieme doel: zoveel mogelijk btw-geld stelen.

Zo werkt btw-carrouselfraude

Het concept van belasting toegevoegde waarde (btw), ook wel bekend als ‘omzetbelasting’, is simpel. Wanneer een ondernemer een product of dienst aan een ander bedrijf of aan een consument verkoopt, vermeldt zij op de factuur niet alleen het kale verkoopbedrag, maar ook de btw die over het bedrag wordt gerekend. De btw-gelden int ze vervolgens. De bedoeling is dat de ondernemer het geld weer afdraagt voor de belastingdienst. 

Bij de verplichte btw-aangifte, meestal eens per kwartaal, moet ze alle ontvangen btw-bedragen afdragen aan de Belastingdienst. De btw die de ondernemer zelf heeft betaald, bijvoorbeeld bij de inkoop van haar spullen, mag ze van dat bedrag aftrekken: de zogeheten vooraftrek.

Btw-fraude komt erop neer dat de verkoper die btw moet afdragen aan de Belastingdienst, dat domweg niet doet. Ze steekt de ontvangen btw in eigen zak; zodra de Belastingdienst vraagt waarom de in rekening gebrachte btw niet is afgedragen, gaat ze ervandoor. Ondertussen heeft de afnemer van de producten de betaalde btw al wél teruggevraagd via diens vooraftrek.

Btw-carrouselfraudeurs gaan nog een stapje verder: ze gaan circulair handelen met andere EU-landen. Het voordeel daarvan is dat ze dan te maken krijgen met het zogeheten nultarief: leveringen tussen EU-landen zijn vrijgesteld van btw. Dit nultarief is in 1993 ingesteld als ‘tijdelijke’ maatregel om de handel tussen EU-landen te stimuleren.

Dit nultarief biedt btw-carrouselfraudeurs enorme kansen: ze kunnen EU-goederen inkopen zónder btw, en vervolgens de producten in eigen land weer verkopen mét 21 procent btw (in Nederland, het btw tarief verschilt per land) . Daardoor ontstaat een criminele winstmarge van 21 procent. Om daar maximaal van te profiteren, zetten carrouselfraudeurs een bedrijvennetwerk op, verspreid over verschillende EU-landen. Dit om in een zo kort mogelijk tijdsbestek zoveel mogelijk omzet — en btw-rondjes — te kunnen draaien. De geïncasseerde btw sluizen ze weg; de bedrijven laten ze vervolgens ‘ploffen’.

Lees verder Inklappen

Btw-fraude vormt een hardnekkig probleem in de Europese Unie: jaarlijks wordt er zo’n 50 miljard euro geroofd uit de Europese schatkisten. Dat enorme schadebedrag ten spijt, hebben de daders — dankzij de zeer geringe samenwerking tussen Europese lidstaten — nog altijd vrij spel.

Voor Rino was het niet anders: hij was ruim tien jaar actief met hetzelfde bedrijf zonder echt aangepakt te worden door de autoriteiten. Toen hij uiteindelijk toch tegen de lamp liep, wekte dat dan ook grote verbazing bij zijn werknemers en adviseurs.

Dossier

Dossier: Grand theft Europe

Er zit een gigantische weeffout in de Europese btw-systemen, waar professionele fraudeurs gretig misbruik van maken. Daardoor kunnen ze jaarlijks tientallen miljarden uit de schatkisten van EU-landen roven.

Follow the Money doet vanuit het internationale onderzoeksproject Grand Theft Europe onderzoek naar deze welig tierende witteboordencriminaliteit.

Dossier

Blijf op de hoogte

Er zit een gigantische weeffout in de Europese btw-systemen, waar professionele fraudeurs gretig misbruik van maken. Daardoor kunnen ze jaarlijks tientallen miljarden uit de schatkisten van EU-landen roven.

Follow the Money doet vanuit het internationale onderzoeksproject Grand Theft Europe onderzoek naar deze welig tierende witteboordencriminaliteit.

Wil je niets missen? Schrijf je in, en je krijgt onze handige Btw-carrousel-gids, plus een mailtje zodra er een nieuw stuk in dit dossier verschijnt.

Imperium opbouwen

Rond de eeuwwisseling ziet het leven voor Rino er nog rooskleurig uit. Op 1 februari 2000, tijdens het hoogtepunt van de internethausse, begint Rino serieus te bouwen aan zijn imperium. Hij verruilt zijn kantoor-aan-huis voor een kantoorpand aan de Engelandlaan, op loopafstand van het winkelcentrum Stadshart in Zoetermeer.

Van daaruit gaat hij met een klein team handelen in computercomponenten: AMD- en Intel-processoren; geheugenschijven van Kingston, Samsung en Sandisk; grafische kaarten, LCD-schermen en printers. ‘We waren een bedrijf dat eigenlijk alles verkocht waar een marge op gezet kon worden,’ zegt een voormalig verkoper. ‘Dat begon met computerproducten en naderhand werden dat televisies en spelcomputers.’ De voormalig verkoper omschrijft zijn werkzaamheden voor Facet als ‘cold callen’. Met andere woorden: de Gouden Gids afbellen om potentiële klanten te vinden.

Hoewel de markt voor IT-producten bekend staat om zijn extreem lage marges en vanaf 2001 ook nog eens de dotcom-crisis uitbreekt, gaat het Facet voor de wind. Het bedrijf groeit verbazingwekkend snel: jaar na jaar draait Facet dubbele groeicijfers. In topjaar 2005, amper 5 jaar na de oprichting, wordt zelfs de omzetgrens van 500 miljoen euro doorbroken. Een verdubbeling van het jaar ervoor.

Volgens de cold caller is daar een logische verklaring voor. ‘De vraag was enorm en Facet had genoeg geld om veel producten zoals processoren en harde schijven op voorraad te zetten. Daardoor konden we snel leveren en profiteren van prijsfluctuaties,’ zegt de cold caller. Uit de 500 miljoen euro omzet in 2005 weet Facet nog een winst te persen van zo’n 3 miljoen euro. 

‘Als je in heel Europa zaken doet, moet je stevig in je schoenen staan.’

Maar de handel in IT-producten kent rafelige randjes. ‘Het is een cowboywereld,’ zegt Marko Sweelssen, een bevriende relatie van Rino. Sweelssen hielp Rino bij de start van zijn bedrijf aan een BV. Hij vertelt: ‘De handel gaat om grote bedragen, en er werden regelmatig vrachtwagens gestolen. Zeker als je in heel Europa zaken doet, moet je stevig in je schoenen staan.’

Sweelssen, die eind jaren negentig belastingadviseur was bij Ernst&Young, wijst ook op de verleiding van btw-carrousels: ‘Men weet in de markt verrekte goed wat een btw-carrousel is.’ De producten van Facet waren, zeker destijds, zeer geliefd bij btw-fraudeurs. Computerchips zijn vaak klein en kostbaar, waardoor er hoge btw-bedragen gerekend kunnen worden en er tegelijkertijd geringe transportkosten tegenover staan. Ideaal om in een kort tijdsbestek veel btw te incasseren.

Ook Rino bezwijkt voor de verleiding. Accountant Ernst&Young keurt weliswaar de jaarverslagen 2005 en 2006 goed, maar bij nader onderzoek blijkt dat er grote vraagtekens geplaatst kunnen worden bij de zonnige jaarcijfers. Wat heet: de resultaten van Facet werden jarenlang op criminele wijze opgevijzeld.

Operación Medina

De eerste aanwijzingen hiervoor komen naar voren in een groot Spaans onderzoek, ‘Operación Medina’ geheten. In 2006 haalt het onderzoek voor het eerst de Spaanse kranten. Op dat moment heeft de Spaanse justitie ongeveer 100 bedrijven in het vizier die zich met de fraude bezighouden.

Justitie gaat uit van een schadepost van circa 400 miljoen euro: voor zover bekend de grootste carrouselfraude in de Spaanse geschiedenis. De hoofdrolspelers zijn een drietal Spaanse bedrijven, waaronder een bedrijf genaamd Infinity Systems. Dat stond in 2006 nog te boek als een van de grootste Spaanse leveranciers van computers: Infinity Systems draaide een omzet van honderden miljoenen euro’s en kocht door heel Europa computeronderdelen.  Daarmee stelde het bedrijf zijn eigen computers samen, en bracht die onder een eigen merknaam uit op de markt.  Het bedrijf levert onder andere aan Mediamarkt en Carrefour. 

De Spaanse krant El Confidencial beperkt zich destijds tot het noemen van de vele Spaanse hoofdrolspelers in de carrousel. Er is echter ook een Nederlandse partij betrokken: Rino en zijn bedrijf Facet.

Uit een Spaans vonnis, in handen van FTM, blijkt dat de rol van Rino was om vanuit Nederland de Europese aanvoer van goederen te organiseren, ‘vanaf het punt dat ze Spanje verlieten tot de terugkeer ervan.’ Omdat zijn bedrijf buiten Spanje was gevestigd, was de rol van Rino ‘essentieel’: hij kon immers tegen nultarief leveren aan de truchas, het Spaanse woord voor plofbedrijven.

Rino was niet gierig, maar hij had wel iets van: “Wat van mij is, is van mij”

Wanneer de producten eenmaal waren aangekomen in Spanje, nam iemand anders de regie over. De molen draaide dan weer een tijdje in Spanje, om het land vervolgens weer te verlaten. Uit de rechtbankstukken blijkt dat de goederen onder meer werden doorverkocht aan vier andere bedrijven: Facet in Nederland, Formosa in Zwitserland, King Com in Italië en Perpetual Action Group in Monaco. Volgens de rechter allemaal bedrijven die ‘familiair of zakelijk’ gelieerd waren aan Rino.

De carrousel levert tientallen miljoenen op: in totaal halen de vier bedrijven alleen al met de handel met Spanje een omzet van bijna 55 miljoen in 2005. In 2006 komt daar nog eens 38 miljoen bij.

Dikke stress

Rino zal ongetwijfeld weten dat er in Spanje een strafrechtelijk onderzoek loopt. Normaal gesproken kost het echter jaren voordat zulke complexe zaken ook daadwerkelijk voor de rechter belanden. De zaken in Zoetermeer gaan dan ook gewoon door. Wat heet: het gaat goed met Facet. In maart 2006 heeft Facet Europe een stand op CeBIT in Hannover, een van de grootste computerbeurzen ter wereld.

De winsten die hij in de carrousels opstrijkt, blijven nagenoeg onzichtbaar. Rino heeft weliswaar een voorliefde voor het merk Porsche, zo rijdt hij een 911 Carrera en een Cayenne, maar volgens medewerkers smijt hij verder niet openlijk met geld. Bij de vrijdagmiddagborrel komen er gewoon bitterballen op tafel. ‘We draaiden hoge omzetten en hoge marges maar dat leidde niet tot uitbundigheid. Rino was niet gierig, maar hij had wel iets van: “Wat van mij is, is van mij”’, aldus de cold caller. Ook zijn huis, een rietgedekte eensgezinsvilla in Zoetermeer, getuigt niet van een enorme extravagante spenderingsdrang. 

De Nederlandse Belastingdienst denkt daar ondertussen anders over. Rino krijgt een belastinginspecteur op zijn dak over zijn boekjaren 2000 en 2001. In die jaren handelde hij met bedrijven in Duitsland en Spanje. Facet krijgt een naheffing van 1,6 miljoen euro. Het fiscale conflict — dus geen strafzaak — is voor juridische fijnproevers, maar de zaak zal uiteindelijk escaleren en zelfs belanden bij het Europese Hof van Justitie als de ‘Facet Trading Case’.

Volgens zijn bevriende zakenrelatie Sweelssen leverde de procedure Rino veel stress op: ‘Hij is daar toendertijd zo ongelooflijk van geschrokken. Hij is iemand die daarvan wakker ligt.’ Ook andere bekenden die Follow the Money sprak, zagen hoe Rino leed onder de stress van de rechtszaak. In zijn achterhoofd zal waarschijnlijk ook nog zijn betrokkenheid in de Spaanse carrousel meespelen.

Hamels is een btw-fraudeur die zijn vak verstaat

De stress van deze lopende juridische procedures weerhoudt hem er evenwel niet van om in 2008 verwikkeld te raken in een nieuwe btw-carrousel. Dit keer niet in Spanje, maar in het btw-fraude-paradijs Duitsland.  Rino maakt eerst gebruik van een groep Belgen die een netwerk aan plofbedrijven voor hem opzet om zijn handel door te leiden. 

Een van de Belgische kopstukken bij deze Duitse carrousel is Paul Hamels, een Belgische btw-fraudeur (58) die al sinds de jaren negentig op de hielen wordt gezeten door justitie. Onlangs publiceerde het Belgische dagblad De Tijd een inkijkje in de werkwijze van Hamels. De btw-fraudeur werkte onder een schuilnaam — ‘Rolex’ — en eiste van al zijn partners in crime dat ze ook een alias aannamen. Voor de Duitse carrousel zette Hamels een netwerk van plofbedrijven op: lege vennootschappen met algemene bedrijfsnamen als ‘DK Sys’ en ‘CS Components’. De bedrijfjes hadden maar één doel: zoveel mogelijk btw binnenharken en weer wegsluizen.

Ook rekruteerde Hamels meerdere Belgen om aan het roer te gaan staan van de Duitse plofbedrijven. Opvallend detail: de meeste stromannen spraken geen Duits en kregen, zo schrijft De Tijd, begeleiding van een bendelid zodra ze naar de notaris en bank moesten. Dat betreft ook Nederlandse banken: uit de rechtbankstukken, in handen van FTM, blijkt dat de Belgen opvallend graag gebruik maken van Nederlandse rekeningen bij Rabobank en ING. 

Hamels laat bovendien zien dat hij een btw-fraudeur is die zijn vak verstaat. Hij hanteert het principe van ‘kruisfacturering’ (zie kader), waarvoor hij een uitgebreide schaduwboekhouding bijhoudt in Excel. Hoogleraar Redmar Wolf, expert op het gebied van btw-carrousels, is bekend met de methode: ‘Het dient als dwaalspoor,’ zegt hij. ‘Het doel is om nergens een enorme btw-teruggave te krijgen, want dat valt op bij de fiscus. De betalingsverplichting in de ene keten verreken je met het recht op teruggave in de andere keten. Als je dat handig opzet, oogt het allemaal normaal en wordt detectie door fiscus uitgesteld.’ 

Het dwaalspoor van kruisfacturing

De basis van iedere btw-carrouselfraude draait erom goederen in te kopen uit een ander EU-land (met 0% btw) en de goederen vervolgens in eigen land weer te verkopen (met bijvoorbeeld 21% btw in Nederland of 19% in Duitsland). De ontvangen btw-gelden vormen de criminele winst, want de fraudeur steekt het geld in eigen zak.

Bij de Belastingdienst zal echter al snel een lampje gaan branden als de btw-afdracht uitblijft. Niet betalen van de openstaande rekening is geen optie: de fiscus zal actie gaan ondernemen en het btw-nummer intrekken. Op dat moment is het gedaan met deze schakel in de carrousel. 

Professionele carrouselfraudeurs hebben daarom een manier bedacht om het moment van ontdekking uit te stellen. Deze methode, die ‘kruisfacturatie’ wordt genoemd, werd met succes toegepast in Rino’s carrouselketen. Het doel van kruisfacturatie is erop gericht om de ontstane ‘btw-schuld’ te maskeren. De oplossing is vrij simpel: naast de echte handelsstroom zetten de fraudeurs een parallelle, fictieve handel op. In de handel wordt er een binnenlandse inkoop gefingeerd; daarmee kunnen ze de btw-schuld aan de belastingdienst wegpoetsen.

Met behulp van de valse inkoopfacturen kan de fraudeur aan de Belastingdienst laten zien dat hij naast de ‘btw-schuld’ ook al btw heeft betaald over zijn inkopen en dus een ‘btw-vordering’ heeft. De fraudeur doet gewoon netjes btw-aangifte, maar hoeft netto nul euro te betalen. Het voordeel daarvan is dat hij bij de Belastingdienst niet te boek komt te staan als iemand die nog geld moet afdragen. Daarmee verlengt hij de levensduur van de carrousel.

Kruisfacturatie gaat gepaard met de nodige administratieve uitdagingen. Zo dient er een schaduwboeking gemaakt te worden voor zowel bij de fictieve binnenlandse inkoop en de fictieve verkoop aan een ander EU-land. Zo is in de Belgische carrousel een Excel-lijst in beslag genomen, waarin alle fictieve én echte transacties werden bijgehouden.

Lees verder Inklappen

De Belgische link

Ook Rino P. ontpopt zich ondertussen tot een gelauwerde btw-carrouselfraudeur. Hij krijgt daarbij ook hulp van zijn broer die ook bij Facet werkzaam is. Stukken uit het Duitse strafdossier, deels in handen van FTM, beschrijven op detailniveau hoe de Belgische btw-carrousel in elkaar steekt en wat de rol van Rino daarin is.

Justitie beschouwt Rino als een van de kopstukken: net al in de Spaanse carrousel fungeert Rino in deze Duitse molen als de buitenlandse partij die voor de aanvoer van goederen zorgt. Hij zorgt ervoor dat zijn producten — Windows 7, Playstations, iPads en lcd-schermen — vanuit Nederland aan Duitse plofbedrijven worden geleverd. De goederen worden vervolgens via een aantal bufferbedrijven doorverkocht aan een exporteur, waarna ze weer bij Facet belanden. Dan begint de molen weer van voor af aan. 

Ook krijgt Rino in de Duitse carrousel een coördinerende rol toebedeeld. Één van de verdachten in de carrousel, Arndt Dersch, zegt in zijn verhoor dat Rino ‘de uitvinder’ is van de btw-carrousels en dat Rino ‘alles kon versluieren’ en daardoor geen risico liep. Tijdens het verhoor wees hij ook naar Rino als degene die de handel aanstuurde. 

De onderlinge handel gaat hard. Op 29 juni 2009 gaan er bijvoorbeeld 2000 Intel Core 2 Duo-processoren door de carroussel, tegen een totale prijs van 208 duizend euro. Daar komen er dezelfde dag nog eens 1000 bij. Een dag later gaat er een lading van 738 Nintendo Wii-spelcomputers langs de plofbedrijven, ditmaal voor 129.888 euro. En zo gaat het door, dag in dag uit.

De achtergehouden btw, de ‘criminele winst’ die iedere ronde in de carrousel oplevert, stelt de Duitse justitie op 17 procent van de nettoverkoopprijs. Deze buit wordt volgens justitie via een verdeelsleutel opgesplitst: Rino pakt met Facet een marge van 5,5 procent, de bufferbedrijven tussen de 1,5 en 2 procent, en de exporteurs krijgen 4 tot 5 procent. Uiteindelijk winnen alle partijen: justitie becijfert dat er in totaal 71 miljoen aan carrouselgoederen verhandeld werden. Op basis daarvan zouden Rino en Facet — uitgaande van een marge van 5,5 procent — circa 3,6 miljoen euro hebben overgehouden aan deze carrousel.

‘Het merendeel van de delicten werden begaan op de laptop’

Toch ontstaan er ook wel eens zakelijke geschillen tussen Facet en de plofbedrijven. Rino mag dan vanuit Facet een kredietlijn bij banken hebben, hij moet wel zijn vrije cashflow bewaken. Als een schakel niet op tijd betaalt, dan hapert de carrousel en moet hij inkopen uitstellen. Uit een reeks berichten waar de Duitse justitie de hand op wist te leggen, blijkt dat Rino’s aanmaningen per chat verliepen. Hij stuurt de stroman van een van de plofbedrijven op 9 juli 2010 een chatbericht en noemt hem daarin ‘echt een paarde lul’. De reden: de stroman reageert maar niet ondanks dat hij nog 2000 Playstation 3’s moet betalen. Rino verliest zijn geduld: ‘Ik heb godverdomme dat geld nodig.’ En: ‘Dit is echt kut vriend’. Rino geeft aan dat hij niet meer met hem wil samenwerken: ‘Je speelt met geld van andere [sic].’

Fiod over de vloer

Het carrouselnetwerk van Rino beperkt zich niet tot de Belgische groep fraudeurs. In 2011 ontmoet Rino een Brits duo op Schiphol: Samir Iftikhar en Rehan Malik. In 2018 worden in een rechtszaak over een uitleveringsverzoek van de Britten aan de Duitse justitie zowel Malika als Iftikhar omschreven als ringleader, de initiators van de criminele Truesay-organisatie. Onder de schuilnamen Truesay en Doctor hebben ze een heel woud aan Duitse plofbedrijven opgezet, inclusief stromannen en geldige btw-nummers. En in zo’n al werkend netwerk aan plofbedrijven is Rino wel geïnteresseerd. De Engelsen verlangen een commissie van 7 procent om zijn handel door het fraudenetwerk te laten lopen.  

In de uitleveringszaak komt de werkwijze van Iftikhar en Malik ter sprake: de twee opereren als een soort zzp-nomaden. Ze houden weliswaar kantoor in het Verenigd Koninkrijk, maar ‘het merendeel van de delicten werden begaan op de laptop. De organisatie was in staat om overal vandaan te opereren.’

Maar in juni 2012 begint het doek te vallen: de Duitse justitie start een onderzoek naar de Truesay-organisatie. In juni 2012 vinden er eerst doorzoekingen, waarbij er beslag wordt gelegd op goederen en geld dat in Hong Kong is gestald.

Ook de activiteiten van Belgische btw-fraudeur Rolex en zijn kompaan ‘Crazy_Indian’ worden tegen het licht gehouden. De Duitse fiscus vermoedt dat al deze carrousels voor 60 miljoen euro hebben gefraudeerd. Rino en zijn bedrijf ontspringen de dans niet: op 14 juni 2012 doet de Fiod een inval bij Facet.

De inval en het Duitse strafrechtelijke onderzoek hebben veel impact. Rino ontslaat bijna direct alle circa 12 medewerkers. ‘Dat kwam echt als een verrassing,’ herinnert een oud-medewerker zich. ‘We waren nog gewoon aan het werk, en opeens kon iedereen naar het UWV toe. Die inval was de reden dat Rino zei dat hij alles ging stoppen.’

‘Ik ben verdomme in een zeer slechte fucking James Bond-film beland’

De cold caller kreeg de inval niet mee: hij wijt de ontslagronde aan een bedrijfseconomische oorzaak. ‘We waren geen officiële distributeur van een merk en we konden uiteindelijk niet opboksen tegen de grote bedrijven die dat wel waren. Op een gegeven moment kregen we te horen: “We gaan stoppen. Het kost uiteindelijk geld, dat is niet de bedoeling.”’

De gigantische btw-carrousel, en het feit dat de Duitse justitie bijna 200 verdachten op de korrel heeft, blijven in Nederland echter onder de radar. In het jaarverslag 2012 van Facet komt de ontslagronde wel ter sprake: Rino schrijft daarover dat Facet de eerste zes maanden nog redelijk draaide, maar dat het bedrijf daarna heeft geleden onder ‘omstandigheden die buiten zijn controle liggen’. Er volgt geen uitleg; de Fiod-inval komt niet ter sprake. Het resultaat is dat Facet in 2012 een verlies maakt van 1,5 miljoen euro.

Facet op repeat

Dat Facet betrokken is bij een van de grootste btw-carrousels in Duitsland, is op dat moment ook nog niet bekend bij het grote publiek. De bedrijfsnaam van Facet wordt in 2013 alleen zijdelings genoemd in de Augsburger Allgemeine, de krant die de de omvangrijke rechtszaak van het openbaar ministerie in Augsburg nauwgezet volgt. De krant merkt op dat de naam van Facet vaak wordt genoemd.

Toch blijkt Rino hem in mei 2013 flink te knijpen. Van zijn advocaat krijgt hij te horen dat er mogelijk een 12-jarige gevangenisstraf in Spanje dreigt en dat er in Duitsland nog eens 10 tot 15 jaar boven zijn hoofd hangt. In een door justitie afgeluisterd gesprek met ene Marco uit Rino zijn onvrede en geeft aan dat hij ‘in een zeer slechte fucking James Bond-film’ is beland. De paniek is zelfs zo groot dat Rino overweegt om niet naar Mallorca op vakantie te gaan: hij vreest dat de Duitse justitie hem op een Europese opsporingslijst zet en hij op de luchthaven vastgezet wordt. In het afgeluisterde gesprek wordt geopperd dat Dubai een veiligere optie is om vakantie te vieren.

Eind 2013 wordt het allemaal nog wat erger: Oliver Piret, een van zijn Belgische handlangers, werkt mee aan een interview met de Augsburger Allgemeine. Piret vertelt daarin dat er eind 2011 twee huurmoordenaars bij hem op de stoep stonden: het openbaar ministerie tipte hem op tijd, en hij vluchtte dezelfde dag nog met zijn gezin naar Spanje. Piret klapt uiteindelijk uit de school en geeft een DVD met 4 gigabyte aan details over het netwerk van btw-fraudeurs aan de Duitse politie. De details betreffen echte namen, facturen en rekeningnummers van betrokkenen. ‘Mijn levensverzekering,’ grapt Piret tegen de Duitse krant.

De Duitse rechtbank heeft geen idee hoeveel Rino heeft opgestreken

Het voorval met de huurmoordenaars zet Rino’s handelspartners in een ander perspectief: btw-carrouselfraudeurs hebben weliswaar het imago van witteboordencriminelen, maar ze blijken serieuze levensdelicten niet te schuwen. Een niet bij naam genoemde Engelsman, die in Augsburg uiteindelijk veroordeeld wordt tot 7,5 jaar cel, zal na zijn straf in een getuigenbeschermingsprogramma terecht komen.

De ondergang

Rino’s carrousel-werkzaamheden blijven uiteindelijk niet zonder gevolgen. In mei 2018 moet hij zich eerst voor een Spaanse rechter verantwoorden voor zijn rol in de carrousel uit 2005 en 2006. Door de Spaanse rechter wordt hij bestempeld als een ‘cooperador necesario’: de noodzakelijke schakel die de carrousel ‘voedde’ met goederen uit het buitenland. Hij vervalste daarnaast ook facturen en hij maakte volgens de rechter deel uit van een criminele organisatie. Rino krijgt voor zijn aandeel een dubbele gevangenisstraf opgelegd van 7,5 maanden en 6 maanden. Hij hoeft echter niet de cel in: in Spanje leveren veroordelingen van minder dan twee alleen een voorwaardelijke celstraf op. Wel heeft hij nog een miljoenenclaim boven zijn hoofd hangen. 

Nog geen jaar later is het weer raak, dit keer in Duitsland. In de rechtbank van Augsburg moet Rino zich verantwoorden voor zijn aandeel in de carrousels van Hamels, die de Duitse schatkist voor in totaal 60 miljoen euro benadeelden. Op 15 januari 2019 veroordeelt de Duitse rechter Rino tot een gevangenisstraf van 2 jaar en 10 maanden.

Daarmee komt Rino er relatief goed vanaf: de aanklacht bevatte 62 gevallen van btw-fraude, maar daarvan bleven er bij de veroordeling maar 13 over. Hij moet bovendien een schadebedrag betalen van 300 duizend euro. Dat is een schijntje: alleen in de 13 deals waar Rino wél voor wordt veroordeeld, is het totale btw-schadebedrag is al bijna het tienvoudige. De Duitse rechtbank heeft echter geen idee hoeveel hij heeft opgestreken. 

Oud-medewerkers van Facet die FTM heeft gesproken, geven stuk voor stuk aan verrast te zijn door het feit dat hun bedrijf meedraaide in de btw-carrousels. ‘Ik kan het me gewoon echt niet voorstellen. Is hij echt veroordeeld?’ stelt zakenvriend Sweelssen. ‘Als het waar is, dan moet hij op de blaren zitten natuurlijk. Maar ik gun hem dit niet.’ 

Waren er in het verleden dan helemaal geen signalen dat het verdienmodel van Facet niet deugde? Jawel: één anonieme oud-medewerker, die nog geld tegoed had van Facet, stuurde sinds 2008 mails naar zijn voormalige collega’s. In 2010 startte hij zelfs een website waarop hij Rino beschuldigde van btw-fraude. ‘PLEASE BE AWARE THAT THOSE COMPANIES ARE DANGEROUS’, stond er onder andere te lezen. Facet stapte in 2010 naar de rechter in Breda om de ogenschijnlijk rancuneuze oud-medewerker de mond te snoeren; de medewerker had geen advocaat en kwam bij de zitting ook zelf niet opdagen. Hij moest op last van de rechter de smadelijke uitlatingen verwijderen.

Rino hoeft voorlopig ook nog niet ‘op de blaren te zitten’: in Spanje komt hij ervan af met een voorwaardelijke celstraf, in de Duitse zaak is hij in hoger beroep gegaan. Over zijn persoonlijke financiële situatie hoeft hij zich voorlopig weinig zorgen te maken: het meest recente jaarverslag (2017) laat zien dat Facet Europe BV eind 2017 weliswaar krap bij kas zit, maar nog steeds een eigen vermogen telt van 1,6 miljoen euro. En aangezien het btw-nummer van Facet op het moment van schrijven nog gewoon geldig is, kan Rino wanneer hij maar wil de bedrijfstelefoon oppakken en weer gaan handelen.

Follow the Money heeft Rino P. meerdere keren gevraagd om een reactie. Dat weigerde hij iedere keer.