Hetty van de Laar heeft voor haar boek ‘De ondergang van de SNS Bank’ een dozijn giftige pennetjes aangeschaft waarmee ze zowel boven als onder de gordel prikt. Ze laat echter ook steken vallen. Voormalig medewerkster Van de Laar maakte van 2009 tot 2012 deel uit van het herstructureringsteam dat onder leiding van ‘puinruimer’ Buck Groenhof – aangesteld via adviesbureau Boer & Croon - de ondergelopen (inter)nationale vastgoedportefeuille van SNS Property Finance moest afbouwen. Van de Laar constateerde frauduleuze handelingen binnen de club externe adviseurs en klopte vervolgens vergeefs aan bij ceo’s en de compliance-afdeling van SNS. Ze stapte uiteindelijk in  2012 met haar dossiers naar de FIOD. Het maakte haar tot klokkenluider van de eerste orde. Het opgestarte onderzoek leidde in februari, vlak na de nationalisatie van SNS Reaal, tot de arrestatie van projectleider Buck Groenhof en zijn secretaresse Angelique Schets. In de maand erna werd inhuurkracht Pieter Grasdijk opgepakt. Met het oog op mogelijke integriteitsschendingen zette SNS ook het mes in het team puinruimers, volgens Van de Laar moesten er in totaal 17 teamleden opstappen.

Rancuneus

Zowel FD-journalisten als NRC-journalisten zullen binnenkort volgen met een boek over SNS. Hetty van de Laar heeft in ieder geval de primeur wat betreft haar persoonlijke relaas over de ondergang van SNS. De bladzijden van haar klokkenluiders-epos zijn doordrenkt van diepe haat jegens haar directe opdrachtgever Buck Groenhof, de man die ze in 2002 leerde kennen toen ze in Arnhem een interieurzaak runde met daarbij een restaurant en vergaderzaal. Ze schrijft dat Groenhof, destijds directeur bij ING Real Estate, veel gebruik maakte van haar vergaderruimtes en dat hij haar regelmatig vroeg om feestjes te organiseren of om originele cadeaus te bedenken voor zijn afzwaaiende collega’s. Later werd ze ook ingeschakeld als zelfstandig projectmanager, en uiteindelijk mocht ze in 2009 deel uitmaken van zijn puinruim-team. De ervaren projectleider, althans – zo classificeerde Brandpunt haar afgelopen zondag in deze uitzending - mocht zich onder meer bezig gaan houden met het verkoop-klaar maken van het Spaanse vastgoed/zorgproject La Ciguena.

Groenhof krijgt er flink van langs, zowel boven de gordel als eronder

Ergens is het verkeerd gegaan tussen Groenhof en Van de Laar. In het voorwoord, dat begint met ‘Beste Buck’, is ze weliswaar nog gematigd: ‘Misschien zijn sommige gedeeltes van dit boek pijnlijk voor je. Maar wie kaatst, kan de bal verwachten. Bedenk dat dit niet mijn schuld is, en wentel je niet langer in zelfmedelijden.’ Maar het blijft niet bij gedeeltes, de volle 191 pagina’s staan in het teken van haar afrekening met ‘Fraudeur van de Eeuw’ Groenhof en zijn facturerende vriendenclub die hielpen om de SNS-portefeuille af te bouwen. Groenhof krijgt er flink van langs, zowel boven de gordel als eronder. Een pikante passage speelt zich af in Hotel Des Indes waar de getrouwde Groenhof haar uitnodigt op een kamer. ‘Seks met Buck? Nee, mijn lichaam schreeuwt NEEN! Dat wil en kan ik absoluut niet. […] Bovendien ben je gelukkig getrouwd, je hebt kinderen. Dit is niet verstandig.’    

Ondermijnend

De claims die Van de Laar in haar boek maakt zijn regelmatig grotesk (‘er zijn miljarden verdwenen aan zelfverrijking en verkwisting’), hoogdravend (‘in dit boek vertel ik over mijn traumatische rol van klokkenluider, en hoe mijn acties leidden tot de nationalisatie van de vierde bank van Nederland, SNS Reaal’ en de auteur blijft dit tot achterin het boek doorzetten door bijvoorbeeld op pagina 167 te stellen dat: ‘Hij (Jaap van Dijk, voormalig ceo SNS PF, red) heeft de grootste fraude die ooit is gepleegd binnen een Nederlandse bank vlak onder zijn neus laten begaan.’ Maar de vermeende fraude – de betrokken externe krachten zouden een deel van hun gefactureerde bedragen moeten overmaken aan Buccaneer Bay Capital op Curaçao, Groenhof’s persoonlijke vehikel die beheerd werd door trustkoning Gregory Elias (United Trust) – wordt nauwelijks uit de doeken gedaan.

‘De bonus die ik zou krijgen bij de eventuele verkoop van La Ciguena, kwam helemaal niet ter sprake’

Dat is dan ook het grootste manco in Van de Laar’s boek. Ze laadt de ‘grootscheepse fraude’ vol met suggestieve zinsneden als ‘plus de projecten voor een slordige paar miljard die ze nog van plan waren stilletjes naar zichzelf door te schuiven’ (p132).  Het ontbreekt echter aan gefundeerde bewijsvoering voor de grootste Nederlandse bankfraude ooit die zou hebben plaatsgevonden. Ze komt niet verder dan bewijzen op het niveau van suite 421 in Hotel Des Indes (waar Groenhof - op kosten van SNS - een hotelkamer boekte), het omkatten van privé-declaraties, Groenhof’s betrokkenheid bij de Curaçao-route en seksuele malversaties zoals ‘suggestieve briefjes en later volgden zelfs lingeriesetjes en hoerige babydolls’. Deze intieme details blijken uit de aangehaalde email die ze naar de Compliance-afdeling van SNS Reaal mailde. Een ander punt van kritiek is de wat infantiele zinsopbouw (‘Het is mooi weer, het verkeer gaat vlot…’), veel herhalingen en terugkerende disclaimers die beogen haar geloofwaardigheid op te waarderen, maar als no-brainer dat juist afwaarderen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij haar medewerking aan een integriteitsonderzoek van Integis. ‘Hoewel ik er zelf geen belang bij had, heb ik vanzelfsprekend onbezoldigd mijn medewerking verleend.’ Van de Laar doet overigens nog een saillante uitspraak als ze verhaalt over haar moeizame vertrek in 2012. ‘De bonus die ik zou krijgen bij de eventuele verkoop van La Ciguena, kwam helemaal niet ter sprake.’

Gebeten honden

Van de Laar vliegt in haar boek regelmatig uit de bocht, de rancune wordt niet gedoseerd, de naïviteit is stuitend en de Heleen van Royen-achtige anekdotes zijn weliswaar smeuïg maar weinig effectief. Dat alles doet afbreuk aan de misstanden die ze terecht aan de kaak wil stellen rond het vriendenteam-Groenhof. Zonde. De reacties op Van de Laar’s boek zijn dan ook niet mild. Op Quotenet worden meerdere beweringen van Van de Laar door betrokkenen afgedaan als onzin. Gebeten hond Leo Spigt (mede-oprichter van advocatenkantoor Spigthoff en volgens Van de Laar de spil in de fraudezaak) noemt het ‘quatsch’ en ook Floris Kroon (Boer&Croon-oprichter) en Ron Lubbers (de uiteindelijke koper van La Ciguena) serveren Van de Laar af. Advocaat Jerry Hoff, advocaat van Buck Groenhof, voelde zich in De Gelderlander (waar Hoff per abuis wordt verward met Jerry Hall) niet geroepen om te reageren: ‘Om het maar eens niet diplomatiek te zeggen, op deze kullekoek.’ Follow The Money sprak Gerard Cok, de Zeeuwse ‘pornokoning’ die volgens Van de Laar in de race was om ‘voor een prikkie’ het SNS-project La Ciguena te kopen van Hans Advocaat, die ‘niet toevallig op 500 meter van zijn eigen villa op toplocatie in Knokke Het Zoute woonde.’ De Zeeuw reageert laconiek op zijn vermelding in het boek. ‘Ik heb een korte achternaam die snel wordt opgeschreven,’ aldus Cok die het één-tweetje ontkent. ‘Hans Advocaat uit Knokke? Nee, die ken ik niet.’ Op de website van Vastgoedmarkt wordt melding gemaakt dat SNS inmiddels ook aangifte heeft gedaan tegen Van de Laar. Ze zou zich schuldig hebben gemaakt aan hetzelfde wangedrag als waarvan zij de club rond haar voormalige baas beticht: het vervalsen van facturen en het witwassen van de opbrengsten. In De Gelderlander zei ze afgelopen weekend nergens van op de hoogte te zijn. ‘Ik vind het ook vreemd. Ze zouden mij toch eigenlijk dankbaar moeten zijn.’