Een advocaat inhuren is duur, zeker als je bij de Zuidas moet aankloppen omdat je als bank een advocaat nodig hebt die van de hoed en de rand weet in de financiële wereld. Veel financiële instellingen hebben daarom gekozen voor een goedkopere oplossing, namelijk zelf advocaten in dienst nemen: advocaten in dienstbetrekking zoals dat officieel heet. Die mogen ook in rechtszaken optreden namens hun cliënt (die tevens dus hun werkgever is), mits ze geen 'verwarring' laten ontstaan over hun dienstbetrekking en hun rol als advocaat. Vrijwel alle advocaten voor wie dat geldt, laten zich dan ook bij de Orde inschrijven als advocaat in dienstbetrekking bij bijvoorbeeld ING, SNS, of de AFM. Behalve de advocaten van Rabobank, die heten Witte & Partners, en staan ook als zodanig ingeschreven bij de Orde van Advocaten. In het register van de Orde is alleen aan het e-mailadres en het fysieke adres af te leiden dat er een link is met Rabobank.

Intimidatie

'Burgers schrikken zich nog steeds kapot als ze een brief van een advocaat krijgen, in plaats van van de bank'

Volgens advocaat Hester Bais, die vaak met Rabobank communiceert omdat ze veel ondernemers bijstaat met klachten over een rentederivaat, is dat niet te verantwoorden. 'Volgens mij is het voor een groot deel intimidatie. Burgers schrikken zich nog steeds kapot als ze een brief van een advocaat krijgen, in plaats van van de bank. Daarbij gaat het vaak ook nog eens om kwetsbare mensen, die bijvoorbeeld in Bijzonder Beheer zitten. Die schieten onnodig in de stress van zo'n brief. Waarom wil Rabo dat doen?'

'Know your customer'

Rabo-advocaten opereren onder een niet-geregistreerde handelsnaam, met alle onduidelijkheid van dien.

Maar Bais heeft meer klachten over het optreden van Witte & Partners, waar tien advocaten werkzaam zijn. 'Witte & Partners is een activiteit van Rabobank Nederland. De Verordening op de praktijkuitoefening in dienstbetrekking is van toepassing,' staat in een voetnoot gedrukt op het briefpapier van Witte & Partners. Maar die 'activiteit' van Witte & Partners staat helemaal niet ingeschreven in de Kamer van Koophandel (alleen de verplichte onafhankelijke Stichting Derdengeld Witte & Partners is ingeschreven). 'Witte & Partners bestáát gewoon niet,' zegt Bais, die dan ook verbaasd is dat de Orde Witte & Partners wel in haar registers heeft opgenomen, 'zeker nu de know your customer regels voor advocaten en banken de laatste jaren zijn aangescherpt. Rabo-advocaten opereren onder een niet-geregistreerde handelsnaam, met alle onduidelijkheid van dien. En die verordening waar Witte & Partners over spreekt, die is al een jaar geleden afgeschaft, er gelden nu andere regels.' 

Schijn bedriegt

'Sommige mensen denken: waar maak je je druk om?', zegt Hester Bais, maar volgens haar speelt er meer, namelijk het optreden van de Rabo-advocaten. 'Deze advocaten deinzen er niet voor terug om zich te laten influisteren door de bank. Ze hebben weinig zelfstandige analyse. Een externe advocaat zou dat minder snel doen.' Bais heeft het gevoel dat de advocaten in loondienst van Rabobank de reguliere en laagdrempelige klachtmogelijkheden die banken hebben, de facto buiten werking stellen. 'Ik had een klacht ingediend bij de Raad van Bestuur van Rabobank. In plaats van dat die klacht door een klachtencommissie wordt afgehandeld, krijg ik een brief van Witte & Partners, dat ze de klacht als afgehandeld zien, en dat ik naar het Kifid [klachteninstituut voor particulieren, en voor mkb'ers met een rentederivaat, red] kan stappen als ik het er niet mee eens ben.' Maar zo gemakkelijk is dat volgens haar niet. 'Ik heb geen inhoudelijke onderbouwing gekregen waarom de klacht is afgewezen, dus kan ik dat ook niet inhoudelijk bevechten bij het Kifid. En de advocaat van Rabo wijst uitdrukkelijk op de regels over 'confraternele correspondentie' , waardoor ik zijn brieven niet zonder toestemming aan de rechter mag overleggen.'

In een ander dossier heeft de Rabo-advocaat het indienen van een klacht volgens haar volledig onmogelijk gemaakt. 'Ik wilde vorig jaar een klacht over een lokale Rabobank indienen bij Rabobank Nederland, maar de advocaat van Witte & Partners stelde dat Rabobank Nederland ook een cliënt van hem was, (ook al was Rabo Nederland helemaal geen partij in dit conflict).' Met een beroep op de gedragsregels voor advocaten (die voorschrijven dat advocaten met elkaar corresponderen, en niet rechtstreeks contact mogen zoeken met elkaars cliënten), 'verzocht' Witte & Partners Bais om geen rechtstreeks contact met 'cliënt' op te nemen. 'Daardoor kon ik ook geen klacht insturen,' aldus Bais.

Buitenspel gezet

Ook het vorig jaar geïntroduceerde tuchtrecht wordt volgens Bais op een effectieve manier buiten spel gezet door Witte & Partners. 'Er zitten zoveel fouten in de herbeoordeling van de rentederivaten, dat ik in een specifiek dossier wilde weten wie de herbeoordeling heeft uitgevoerd, zodat ik tegen diegene een tuchtklacht kan indienen. Maar Witte & Partners wil die naam niet geven. De enige manier om er achter te komen wie die herbeoordeling heeft gedaan, is door een voorlopig getuigenverhoor aan te vragen voor bestuurders van Rabobank.'

Door het buitenspel zetten van de reguliere klachtenprocedure en het vorig jaar met veel tamtam ingestelde tuchtrecht, zit er volgens Bais voor ontevreden Rabo-klanten soms niets anders op dan naar de rechter stappen, maar juist dat is voor veel Rabo-klanten niet te betalen. 'En Rabo weet dat, omdat ze inzicht hebben in de bankrekening,' stelt Bais.

Onderzoek 

Tonco Roest Crollius, de lokale deken van de Orde van Advocaten Midden Nederland, bevestigt het optreden van 'Witte & Partners' te onderzoeken. Hij wil inhoudelijk nog geen mededelingen doen, maar tempert de verwachtingen dat er hard wordt ingegrepen. 'Het is geen nieuwe situatie, het gaat al heel lang zo. Het is wel zo dat we per 1 januari nieuwe regelgeving hebben waarbij de transparantieverplichtingen duidelijker zijn geworden. Voor het overige: geen paniek.'

Rabobank is niet onder de indruk van de kritiek. 'Advocaten in dienst van Rabobank opereren onder de naam Witte & Partners. Ze voldoen uiteraard aan alle eisen van de Orde van Advocaten. Meer is er wat ons betreft niet over te zeggen,' laat een woordvoerder weten.