De Onderwijsinspectie komt vandaag met een onderzoek waaruit blijkt dat de UvA ‘zwaar in de problemen’ zit.  “Zij zit met derivaten waar geen lening tegenover staat en staat in totaal voor 44 miljoen euro in de min,” schrijft de NRC. FTM schreef al eerder over de swaps van de UvA, maar was iets minder zwaarmoedig. Het rapport van de onderwijsinspectie wijkt dan ook op cruciale punten af van de jaarrekening van de UvA. 

 

Een renteswap werkt als volgt: de UvA betaalt een vaste rente aan een bank en deze bank betaalt de marktrente aan de UvA. Omdat de leningen die de UvA afsluit gekoppeld zijn aan de marktrente kan de UvA er zo voor zorgen dat ze in plaats van de marktrente een vaste rente betaalt op haar leningen. Een renteswap is ‘ongedekt’ wanneer er tegenover deze swap geen echte lening staat. Dan wordt immers alleen gespeculeerd op het renteverloop zonder dat er een daadwerkelijk renterisico wordt afgedekt. 

 

Tot nog toe is het bedrag aan leningen groter dan het bedrag aan renteswap blijkens de jaarrekening van de UvA over 2011. Alle renteswap posities zijn dus ‘gedekt’. De jaarrekening laat wel zien dat de UvA per december 2014 nog een renteswap zal afsluiten ter waarde van 20 miljoen euro. Hier staat vooralsnog geen lening tegenover, maar de UvA verwacht dat in het kader van haar bouwplannen er tegen die tijd wel leningen tegenover zullen staan. De accountant accepteert deze redenering, want de swaptransacties zijn allemaal op kostprijs gewaardeerd.

 

Nu kan de toekomst natuurlijk anders uitpakken. De universiteit van Leiden had bijvoorbeeld ook swaptransacties op voorhand afgesloten, maar uiteindelijk bleek dat de verwachte investeringen niet door zouden gaan. De swaptransacties die tot dan toe op kostprijs werden gewaardeerd moesten prompt op marktprijs worden gewaardeerd, wat resulteerde in een verlies van €5,2 miljoen. Hoe dan ook zijn de UvA swaps vooralsnog gewoon ‘gedekte swaps’ volgens de regels van de jaarverslaggeving. 

 

Het is dan ook opmerkelijk dat de onderwijsinspectie deze swaps in haar onderzoek - in tegenstelling tot de accountant van de UvA - als 'ineffectief' bestempelt (m.a.w. ongedekt). Een woordvoerder van de onderwijsinspectie was niet bereikbaar voor commentaar. De UvA geeft in een persbericht in ieder geval aan dat het rapport van de Onderwijsinspectie 'onjuist' is.