Geachte voorzitter, 

Burgerinitiatief Ons Geld heeft het geldstelsel op de Kameragenda gezet. Dit stelsel is zeer belangrijk voor de samenleving. Het bepaalt in hoge mate hoe onze samenleving eruitziet en welke problemen we ervan ondervinden. Dit geldstelsel is toe aan herziening. Het is onbestuurbaar en loopt tegen zijn grenzen aan.

Ons geldstelsel is een web van geldbeloftes van commerciële banken. Het bestaat uit geld dat u en ik ‘tegoed hebben’ van die banken. Deze banken hebben ons echter veel meer geld beloofd dan ze hebben. Dat maakt het geldstelsel instabiel; het is een kaartenhuis dat continu op omvallen staat. 

De overheid houdt dit kaartenhuis overeind. De samenleving draagt de lasten daarvan, waaronder schulden, versobering en economische stagnatie. Monetaire machten eisen dat de samenleving ‘hervormt’ en zich steeds weer aanpast aan dit labiele geldsysteem. We zien dat terug in uitholling van sociale voorzieningen en verworvenheden. De samenleving moet echter niet verschrompelen onder een gammel geldstelsel. Dat is verspilling van onze potenties. Ons geldstelsel behoeft hervorming. Het moet dienstbaar worden aan de maatschappij en deze niet onnodig belasten, maar doen floreren. 

Elitair

Ons geldstelsel steunt op elitaire privileges. Dat staat op gespannen voet met de democratie. Het wordt tijd dat de democratische rechtsstaat volwassen wordt en het geldstelsel direct onder haar hoede neemt. Geld is het maatschappelijke machtsmiddel bij uitstek. Een democratie die dit machtsmiddel aan een financiële elite laat, is zelf niet aan de macht, en is dus eigenlijk een schijndemocratie.        

Tot voor kort besefte bijna niemand waar het geld vandaan komt en wie bepaalt, wie het, waarvoor, in handen krijgt. Dat verklaart waarom de monetaire regelgeving gebrekkig is, en monetair beleid zo ineffectief. Goed begrip van het geldstelsel is essentieel voor een goede regeling ervan. Die regeling is grondwettelijk aan u, als wetgever, opgedragen. Wij roepen u op om deze verantwoordelijkheid ook te gaan nemen. Zolang u het geldstelsel aan commerciële exploitanten overlaat, zult u blijven vergaderen over de onwenselijke gevolgen daarvan en uw dagen vullen met symptoombestrijding.

Ons geld wordt nu geleend van de banken. Dat heeft de samenleving tot het uiterste beladen met schuld en schuldenlasten. Groeiende ongelijkheid en aanhoudende stagnatie zijn het gevolg. Zelfs voor banken is er reden om de monetaire bakens te gaan verzetten. Wees dus niet bang voor hun tegengesputter. Dat gesputter getuigt van vastgeroest denken en de illusie dat er geen alternatief zou zijn. Dat alternatief is er wel!

Geruisloos en tegen geringe kosten zijn de gebreken van het huidige geldstelsel te verhelpen

Geruisloos en tegen geringe kosten zijn de gebreken van het huidige geldstelsel te verhelpen. Geldbeloftes van banken worden daarbij omgezet in door de overheid geschapen geld. Dat maakt banken stabieler, en stelt de geldomloop veilig. Het vermindert de complexiteit en verwevenheid van het financiële stelsel. Het bankentoezicht kan dan sterk worden vereenvoudigd en de kredietmarkt worden geliberaliseerd. Het geldstelsel is dan transparant en verantwoord te besturen, en kan de maatschappij gaan dienen. 

Dit alternatief hebben wij schriftelijk voor u geschetst. Het is nu aan u, om de regering op te dragen hier nadere studie en uitwerking van te maken en de maatschappelijke kosten en baten objectief te gaan afwegen. Deze modernisering levert de schatkist jaarlijks vele miljarden op. Het geeft ook ruimte voor versnelde afbetaling van publieke en particuliere schulden. Als u zorgt voor een goed geldstelsel, hoeven huishoudens lang niet zoveel te lenen als nu.

Gammel geldstelsel

De regering zegt vast te houden aan haar huidige aanpak van de financiële crisis. Die aanpak overtuigt niet. Problemen worden niet opgelost, maar verplaatst naar de toekomst en naar supranationaal niveau. Naarstig wordt voortgebouwd aan een gammel geldstelsel. Het wordt wel complexer gemaakt, maar niet beter. Het kaartenhuis wordt overeind gehouden tegen onaanvaardbare maatschappelijke kosten. 

Met moderne en relatief eenvoudige ingrepen is ons geldstelsel stabiel en gezond te maken. Deze migratie is eenvoudiger dan invoering van de euro en effectiever dan de Europese bankenunie. De kosten en risico’s zijn gering, gezien de kosten en risico’s van het huidige geldstelsel. De baten zijn zeer groot. Het zou Europa uit de malaise halen en in haar kracht zetten, als nooit tevoren. Doel van de Europese integratie is samen sterk staan. Dat kan met een stabiel en maatschappelijk verantwoord geldstelsel. Ook voor Europa is er alle reden om de regeling van het geldstelsel te herzien.

Dat lijkt een grote opgave, maar de Westerse democratieën hebben voor hetere vuren gestaan.  Afschaffing van de slavernij en emancipatie van vrouwen vergden grotere maatschappelijke veranderingen dan modernisering van ons geldstelsel. Het recht en de plicht om geld te scheppen ligt principieel bij de overheid. Ondersteund door 100.000 landgenoten verzoek ik uw Kamer zich hiervoor uit te spreken en de geldhervorming in te luiden.

Het Kamerdebat n.a.v. burgerinitiatief Ons Geld staat gepland voor 16 maart. Minister Dijsselbloem zal bij het debat aanwezig zijn. Hij heeft al een eerste kabinetsreactie gegeven.

De reactie van Stichting Ons Geld hierop is te vinden via de site van het burgerinitiatief.

Hier vind je onder andere:

• De tekst en toelichting van burgerinitiatief ‘Ons Geld’.
• De brief aan de vaste Kamercommissie Financiën d.d. 10 februari jl.
• Het memorandum over het Geldstelsel, in aanvulling op de tekst en toelichting van burgerinitiatief Ons Geld.
• Commentaar op de kabinetsreactie.