
FTM verdiept zich sinds 2013 de wijze waarop grote banken in Nederland vele duizenden ondernemers in het MKB met rentederivaten opzadelde. Complexe financiële producten waarvan MKB’ers niet begrepen wat voor schadelijke uitwerking ze konden hebben. Dat had voor vele ondernemers desastreuze gevolgen. FTM drong door tot de kleinste details van deze grote misstand in de financiële sector. De serie artikelen vormt ook het langst lopende dossier op FTM. Lees meer
FTM zat meer dan 3 jaar de banken op de hielen en er ligt nu een oplossing.
Banken verkochten derivaten niet alleen aan woningcorporaties als Vestia, maar ook op grote schaal aan kleine ondernemers waarvan iedereen wist dat zij een verwaarloosbare kennis hadden van complexe financiële producten. Wilden die ondernemers uit het MKB opeens zo graag derivaten als renteswaps afnemen? Nee, ze werden daar in vele gevallen toe gedwongen. Geen renteswap, geen lening, zo luidde een voornaam verkoopargument van de bankiers. Langzaam beginnen de nadelige gevolgen van deze verkooppraktijken duidelijk te worden. De rentederivaten blijken voor duizenden ondernemers het equivalent van wat de woekerpolis ooit voor consumenten waren. De grote vraag is: wat nu? Worden de banken tot de verantwoording geroepen of wordt het probleem vooruit geschoven en moeten benadeelde MKB'ers - net als woekerpolis-slachtoffers - eindeloos wachten op een halfbakken oplossing of zal de rechtspraak een vroegtijdig vonnis vellen? FTM volgt sinds 2013 deze kwestie op de voet en dringt door tot de voornaamste details. Het dossier en de lezers en experts die er in de afgelopen jaren hun bijdrage aan leverden, vormt een rijke bron aan kennis.
De AFM heeft het publiek jarenlang verkeerd ingelicht over wetgeving rentederivaten
Derivatendrama: gedupeerde particulieren, scholen en ziekenhuizen kunnen via de rechter geld terugeisen
Podcast | Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
Schaderegeling derivatendrama: gerechtigheid voor ondernemers of ‘handjeklap met de banken’?
Uitspraak Hoge Raad is doorbraak voor gedupeerde ondernemers in derivatendrama
Podcast | Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
Juridische strijd tussen MKB en de banken is ‘David tegen Goliath’
Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
Podcast | De kredietcrisis van het MKB duurt voort: drieduizend ondernemers wachten nog op definitieve schadevergoeding rentederivaten
Ook ING onder vuur door massaclaim om derivaten
Stichting Renteswapschadeclaim heeft een massaclaim ingediend bij ING, vanwege de verkoop van rentederivaten. Dat laat voorman Pieter Lijesen van de Stichting weten aan Follow The Money. De beursgenoteerde bank lijkt aangeschoten wild na de drie verloren rechtszaken. Volgens Lijesen sluiten nu ook ziekenhuizen en een universiteit zich aan bij de strijd tegen hun rentederivaten.
Gevoelige nederlaag
ING leed vorige week een gevoelige nederlaag bij het gerechtshof Amsterdam. Nadat de bank eerder al twee rechtszaken had verloren waarbij ze de tussentijdse renteverhogingen moesten terugdraaien, oordeelde het Hof nu in hoger beroep dat de gehele renteswap mocht worden verscheurd. Een vergaande uitspraak, waar ook Lijesen van hoopt te profiteren. Volgens hem is die uitspraak namelijk vrij universeel toepasbaar op ING-klanten.Derivaat 'onder water' is wel degelijk extra krediet, oordeelt HofIn de kern draait de uitspraak van het Hof over het 'onder water staan' van de swaps. Als de rente daalt, krijgt het derivaat een negatieve waarde. De bank bagatelliseerde dat steeds: alleen als je de swap tussentijds afkocht, moest je dat bedrag betalen. Als je de swap netjes zou uitzitten, was er niets aan de hand, suste de bank. Dat is niet waar, stelde het Hof. ING heeft namelijk een 'allowancefaciliteit' in het leven geroepen: als je swap onder water staat, wordt dat afgeboekt op die allowancefaciliteit. De ondernemer merkt dat vrijwel niet en de bank noemt het een 'kosteloos extraatje', maar in feite is het gewoon een extra lening, oordeelde het Hof. ING neemt dat extra leenbedrag namelijk mee in de berekening of de bank extra risico op de klant loopt en dus de risico-opslag op de lening verhoogt. Ook is het hypotheekrecht vaak aan de allowancefaciliteit gekoppeld. Als de onderneming faillliet gaat, kan de bank daardoor het onderpand verkopen, in plaats van een claim bij de failliete boedel te moeten inbrengen. Dat is dus helemaal niet kosteloos, stelde het Hof.
'Dit is het punt waarop je het gaat winnen'
'Dit is het punt waarop je het gaat winnen,' zegt Lijesen over het verborgen krediet dat komt kijken bij rentederivaten. 'Als een ondernemer van te voren wist dat hij bij het kopen van een swap ook een extra krediet aanging, dan had hij wel twee keer nagedacht.' De allowancefacilitiet is dus een belangrijk punt in de rechtszaken rondom swaps, maar heeft tot nu toe een onderbelichte rol gespeeld in de discussie over de derivatenproblematiek. 'Het is niet waar de pijn van de meeste ondernemers zit. Die zit bij de renteopslagen. Ik denk dat het dan al snel om één miljard euro per bank gaat, wat ze aan extra rente in rekening hebben gebracht bij mkb'ers.' Het probleem rondom rentederivaten staat nu zo'n drie jaar in de schijnwerpers. Banken verkochten het product vooral in de jaren rondom het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 op grote schaal in combinatie met een lening met een variabele rente. Het derivaat moest als een soort verzekering werken tegen een stijgende rente. Veel ondernemers hadden echter niet door dat zij met een negatieve waarde geconfronteerd konden worden: tussentijds aflossen werd daardoor een zeer kostbare aangelegenheid. Ook bleek de bank de opslag op de rente wel degelijk te kunnen verhogen, ook al dacht de mkb'er zich dus te hebben ingedekt tegen een hogere rente.'bij ziekenhuizen gaat het om gemeenschapsgeld, dat ligt toch wel gevoelig'
56 Bijdragen
John Jansens
http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/vestia-klaagt-abn-amro-aan-claimt-mogelijk-miljarden
michiel werkman
John JansensJohn Jansens
michiel werkmanHet lijkt me wel geinig als de gezamenlijke banken opdraaien voor bv 100 miljard...toch?
michiel werkman
John JansensFrank Wijn
John JansensBesturen en directies hebben zitten 'snurken'.
Dat geven ze niet graag publiekelijk toe.
Zie AFM rapport van september 2013 (2 jaar oud dus).
Jan Snijder
michiel werkmanMvdB
John JansensDan kijk ik naar de trefwoorden corruptie en fraude op de site van het OM. Maar nee, het OM vervolgt niet.
Ik vind het niet gek dat veel Nederlanders alleen nog maar denken in termen als "corrupt zooitje", "graaiers", "zakkenvullers" etc. en dat banken, bouw, overheid en politiek in dat verband op een hoop worden gegooid.
MvdB
MvdBJan Snijder
MvdBMvdB
Jan SnijderHier op FTM weten ze hoe het in elkaar zit en reken maar dat ze dat "daarboven" in de gaten hebben.
Goed volk hier en ze doen het ook voor jou en mij. Gelukkig maar....
Frank Wijn
http://www.afm.nl/~/media/Files/rapport/2013/dienstverlening-rentederivaten.ashx
Pas daarna richtte de focus zich op de kleinere MKB-er.
Dus allang bekend, maar ziekenhuisbesturen willen zichzelf niet te kijk zetten.
jefcooper
Weer een bevestiging, lijkt me, dat het universitaire economie onderwijs aardig in het slop is geraakt.
Pieter Jongejan
In de jaren zeventig en tachtig ging een recessie nog samen met een kleiner verschil tussen lange rente en korte rente. Bij de recessie van 1974 lag de korte rente in de USA zelfs 2,7% boven de lange rente. Bij de recessies van 1980/1982 lag de korte rente 1,0% boven de lange rente. Wat opvalt is dat de FED vanaf de recessie van 1991 een totaal ander monetair beleid is gaan voeren. De korte rente wordt in de periode 1991-1994 verlaagd van 8,2% tot 3,2%. Hierdoor wordt het verschil tussen korte en lange rente niet verlaagd, maar juist verhoogd tot ongeveer 2,7%. Bij de recessie van 2001/2002 wordt het verschil tussen lange rente en korte rente opnieuw niet verlaagd, maar verhoogd tot 2,8%. Dit goedkope geldbeleid wordt tot en met 2004 gehandhaafd. Ook bij de recessie van 2008 zien we dat de korte rente niet wordt verhoogd, maar juist sterk verlaagd. Verder zien we dat de periode van grote verschillen tussen korte en lange rente nog langer wordt aangehouden. Van vier jaar in de periode 1991-1994 en de periode 2001-2004 tot zeven jaar en langer in de periode 2008-2015.
De vraag is in hoeverre banken (alleen Amerikaanse of ook andere?) voorinformatie hebben over het te verwachten monetaire beleid en daarmee over de risico's en winstgevendheid van rentederivaten. Het gewone publiek is niet op de hoogte van de structurele veranderingen, die sinds begin jaren negentig in het monetaire beleid van de FED hebben plaatsgevonden. Hetzelfde kan gezegd worden over het monetaire beleid van de ECB sinds 2008. De vraag is of banken die rentederiv
michiel werkman
Pieter JongejanMvdB
Pieter JongejanHester Bais
MvdBMvdB
Hester BaisIs de vraag stellen hem beantwoorden?
Hester Bais
MvdBMvdB
Hester BaisHester Bais
MvdBdocki
MvdBMaar in de praktijk hebben toch ook al die 'kleine' fondsen de uitvoering ondergebracht bij / uitbesteed aan dezelfde (vier of vijf ?) uitvoeringsorganisaties?
(Dit is een oprechte vraag, ik heb dit weleens vernomen uit door mij betrouwbaar geachte bron maar er is op internet weinig over te vinden...)
MvdB
dockihttp://www.mejudice.nl/artikelen/detail/de-mooie-kant-van-de-doorsneesystematiek
MvdB
dockiHier vind je "Gegevens individuele pensioenfondsen": http://www.statistics.dnb.nl/financieele-instellingen/pensioenfondsen/gegevens-individuele-pensioenfondsen/index.jsp#
Daar kun je kleintjes zo uitvissen.
Een overzicht pensioenuitvoeringsorganisaties (PUO's noemt DNB ze) vind ik niet. Ik kom tegen APG, PGGM, Syntrus, MN Services, TKP, Blue Sky Group en AZL en zie elders een aantal van 20 genoemd zonder details.
Bij de Pensioenfederatie vind ik onderstaande tekst. Het kunnen er dus ook meer zijn.
"Een beperkt aantal pensioenfondsen heeft de pensioenadministratie en ook het vermogensbeheer in eigen beheer. De meeste fondsen hebben dit daarentegen uitbesteed aan een externe uitvoeringsorganisatie. Deze uitvoeringsorganisatie kan een verzekeringsmaatschappij zijn of een uitvoerder van pensioenregelingen. Het gaat hierbij om private partijen die zowel not-for-profit als winstgedreven kunnen zijn."
peter
dockipeter
peterMvdB
peterZo'n uitzending van Grimbergen, zwaar kleauten toch? Ik vond de verpakking ook érg lelijk.
En toch zitten er wel eens pareltjes in een lelijke verpakking. Kijk maar naar mij..... (Boh, nou moet ik zo vroeg in de ochtend al schaamrodend de dag doorkomen.)
peter
MvdBMvdB
peterMvdB
dockihttp://www.ftm.nl/exclusive/afm-neemt-eigen-pensioenfonds-flexibel-de-maat/
peter
MvdBKlanten komen bij banken om renteswaps af te sluiten: ze betalen vaste rente. Nu stelt hij dat banken bv voorwetenschap over monetaire beleid hebben en dat de rente gaat dalen. Banken zouden dus de posities van klanten op eigen boek laten staan. Dan hebben we PF fondsen die vaste rente willen ontvangen. Bij wie doen ze dat? Bij de banken. Maar als de banken voorwetenschap hebben dat de rente gaat dalen, dan zouden ze toch idioot zijn dat ze een renteswap afsluiten met PF fondsen waarbij ze aan de PF fondsen de vaste rente gaan betalen? Ik zou als bankier nooit een renteswap afsluiten als ik al weet dat de rente gaat dalen. Die positie wil ik op eigen boek houden. Ik weet van te voren al dat die winst gaat genereren want ik zou voorwetenschap hebben.
Maar bankiers hebben geen voorwetenschap. En dus als een PF fonds een swaprente met een bank wil afsluiten waarbij ze de vaste rente willen ontvangen dan wordt obv marktprijzen verhandeld. Ook kleine PF fondsen doen dit niet zelf. Die hebben dat uitbesteed aan gespecialiseerde bureau's die de hele dag door handelen in renteproducten en gelijkwaardige tegenstanders zijn van banken. En als ze het niet goed doen, dan gaan kleine PF fondsen gewoon naar de concurrent. Er is helemaal geen ruimte om klanten te bedonderen, er is zoveel concurrentie dat bemiddelaars dit niet kunnen permitteren.
Hester Bais
peterBen op dit platform in beginsel nog voorzichtig geweest met verstrekken van informatie, omdat ik vermoed
peter
Hester BaisOverigens klopt de theorie van Theo Cocken wel dat de renteswap begint met de waarde van 0. Maar probleem is dat dit soort theorieën meer gericht zijn op professionele marktpartijen die heel scherp handelen. Een MKB'er die bv op 4,2% fixed swapped, terwijl de daadwerkelijke swaprente 4% is, loopt tegen het probleem aan dat de marge van 0,2% gelijk negatieve waarde is. Bij een looptijd van 10 jaar zit je bij de start dus al gelijk op 2% negatieve waarde. Op een lening van 1 miljoen is dat al 20.000 euro. Nu zal de klant niet de volgende dag uit de lening stappen, maar stel hij wil na 6 jaar uitstappen, dan betaalt de klant voor 4 jaar 0,2% pj (=0,8% hoofdsom) aan gederfde winstmarge. Nu kunnen banken overigens bij het berekenen van unwindspremies daar best wel verschillend mee omgaan. Ik durf niet de stelling in te nemen dat de klant die gederfde winstmarge dan betaalt. De bewijzen heb ik daar niet voor, omdat ik hun berekeningen niet ken. Moeilijk om hard te maken dus.
En wat het verdienmodel is van bureau's die in derivaten handelen voor kleinere PF fondsen? Daar zijn gewoon gangbare tarieven voor. En concurrentie zorgt ervoor dat PF fondsen kunnen kiezen. Denk dat het idee bij sommigen bestaat dat die PF fondsen alle kosten maar accepteren, en al die tussenpersonen zich helemaal kapot lachen en hun zakken vullen. Maar dat is onjuist, en dan zouden mensen ook met bewijzen moeten komen. Mijn ervaring is dat Nederlandse PF fondsen heel scherp in tarieven handelen, en heel goed
MvdB
peterpeter
MvdBMvdB
peterpeter
peterpeter
MvdBZelfs Ewald Engelen en Joris Luijendijk houden er nog niet dit soort theorieën over.
MvdB
peterpeter, toeter rustig door. Sound is off.
Hester Bais
peterpeter
Hester BaisPieter Jongejan
peterpeter
Pieter JongejanPieter Jongejan
peterNa 2008 zien we een vergelijkbaar gedrag bij de ECB. Wel de korte rente verlagen bij verliezen, maar niet verhogen bij winsten. Een mogelijke verklaring is dat de derivatenmarkt te vergelijken zijn met een atoombom en het hele financiële systeem dreigen te vernietigen in geval van een substantiële verhoging. Het beste zou zijn om alle derivaten af te schaffen of aan veel strengere regels te onderwerpen. Maar ik kan me voorstellen dat belanghebbende tussenpersonen, adviseurs en banken daar niets van moeten hebben. Dat is m.i. kortzichtig omdat een blijvend lage rente tot blijvende economische stagnatie leidt.
peter
Pieter JongejanIk denk dat je niet helemaal een goed beeld hebt van wie nu de kapitaalmarkt eigenlijk is. Ga eens voor de aardigheid zoeken op de grootste vermogensbeheerders van de wereld, en je zal allemaal partijen treffen waar de meeste buitenstaanders nog nooit van gehoord hebben. Peter de Waard beweert dat de fam. Rothschild de grootste vermogensbeheerder is van de wereld, met enkele tientallen milljarden. Alleen in NL zijn al tig partijen veel groter. Geeft goed aan dat mensen alleen maar aan banken denken bij kapitaalmarkten, terwijl die markt stukken groter is.
Pieter Jongejan
Pieter JongejanIn minder gewilde kantoorgebieden zijn de prijzen nog sterker gedaald.
Hester Bais
peterpeter
Pieter JongejanPieter Jongejan
peterHet verlagen van de Amerikaanse rente had grote gevolgen voor de koers van de Amerikaanse dollar. Deze bereikte in 1995 een dieptepunt van 1,60NLG voor een dollar. De lage koers van de dollar als gevolg van de lage rente droeg bij aan een krachtig herstel van de Amerikaanse economie in de tweede helft van de jaren negentig. Dit bracht Greenspan op het idee om bij de dotcom crisis van 2001 eenzelfde goedkoop geldbeleid te gaan voeren. Niets is zo verslavend als succes.
Het monetaire beleid van de ECB week in de periode 1999-2007 nog sterk af van het monetaire beleid van de FED. Het gevolg was dat net als in 1995 de koers van de Amerikaanse dollar sterk daalde en de koers van de euro sterk steeg tot ongeveer 1,60 dollar voor een euro in 2008. In dat jaar vond door de financiële crisis een belangrijke verandering plaats in het monetaire beleid van de ECB. In 2007 bedroeg het rente-écart nog -0,611; in 2008 0,697 en in 2009 maar liefst 2,697. Inmiddels is het renteverschil door QE teruggelopen tot ongeveer2%.
Dit zijn de feiten. Het onvermijdelijke gevolg van de introductie van een goedkoop geldbeleid in het Eurogebied is een forse daling van de koers van de euro van 1,60 dollar in 2008 tot 1,10 in 2015. Het lijkt me stug dat de ECB en de researchhoofden van de Nederlandse banken de daling van korte rente, wisselkoers en lange rente niet hebben zien aankomen. Voor pensioenfondsen, die geheel met eigen vermogen in Nederlandse obligaties beleggen ligg
peter
Pieter JongejanIedereen met economische kennis kon voorspellen dat met name door de vergrijzing en ons spaargedrag (voor de oude dag) zou leiden tot lagere rentes. Maar dat prijzen kapitaalmarkten gewoon in. Dacht je soms dat alleen banken over het monetaire beleid nadenken? En dat grote verzekeraars en vermogensbeheerders met al hun duizendenmiljarden idioot zijn? Dat banken wisten dat de rentes op de kapitaalmarkt niet een goede weergave was van de realiteit? Waarom sluiten banken dan renteswaps af met PF fondsen die forse winsten opleverden voor de PF fondsen en forse verliezen voor de banken? Als je die wetenschap ga je niet zo'n transactie aan als bank. Dus waar ondernemers de vaste rente betalen aan banken, moesten banken de vaste rente weer betalen aan PF fondsen. Banken konden dus veel beter de swapposities op eigen boek houden als ze de voorwetenschap zouden hebben dat de rente gaat dalen.
Ik ken genoeg rentespecialisten bij banken en asset managers, maar niemand daar heeft zekerheid over ontwikkeling van de rente in de toekomst. De rente van nu, is de waarheid van vandaag en er komt geen voorwetenschap aan te pas.
Pieter Jongejan
peterDe snelheid en mate waarin een renteverandering in de bestedingen doorwerkt, lijken door de opkomst van derivaten WEL gewijzigd. Het rapport schetst een aantal mogelijke veranderingen in het transmissiemechanisme.
Centrale banken moeten daarom variabelen als de wisselkoers, de korte en de lange rente meer in samenhang bekijken aldus de G10-commissie.
En verder: de opmars van de derivatenhandel is niet de oorzaak, maar eerder het gevolg van de sinds de jaren zeventig toegenomen volatiliteit van rentestanden en wisselkoersen. Aanvankelijk was het beleid van centrale banken gericht op het terugdringen van inflatie. Vanaf begin jaren negentig wordt het voorkomen van vermogensverliezen steeds belangrijker. Eerst bij de S&L crisis in 1990-1994; daarna bij de dotcom crisis van 2001-2004 (toen de aandelenkoersen instortten) en vervolgens in 2008 toen de aandelenkoersen opnieuw fors omlaag gingen.
Het argument dat ik gebruikte om Zandvoortse winkeliers in 2008 te adviseren om geen renteswaps af te sluiten is dat veel Europese banken bij een renteverhoging failliet zouden gaan. Ik had geen voorkennis, maar wel kennis van wat er in 1991-1994 en 2001-2004 in de USA was gebeurd. Op lange termijn is een korte rente van 0% niet vol te houden, omdat de kunstmatig hoge assetprijzen tot een kunstmatig lage winstvoet en dus tot een aanhoudende economische stagnat
peter
Pieter JongejanEttilia Gargantyr
ervaring met het tweede; maar dan ook vanaf de binnenkant en in detail. De
essentie zit in de 'verborgen' zaken die de verzekeraar niet openbaar maakte. Zoals
rentekosten op de aflossing van de lening aan de tussenpersoon. Wist u niet?
Bij het afsluiten van de polis kreeg de tussenpersoon onmiddellijk zijn -forse-
fee die vervolgens in uw polis als lening werd ingebracht met een rente van 8% en
die fee kon zomaar 25% van uw polis zijn. Met een flink renderende polis werd
het niet zichtbaar en de verzekeraar hoefde het ook niet inzichtelijk te maken.
Na commissie de Ruyter werd dat anders en spraken we opeens over
'woekerpolissen'.
Bij de bank is iets soortgelijks aan de hand. In de ban van
het oneindige geld en slinkende ethiek konden dit soort producten gewoon aan de
man gebracht worden. Ik heb zelf ondernemers in mijn kennissenkring die
hierdoor bijna aan de bedelstaf zijn geraakt en hun leven slijten bij Bijzonder
Beheer.
Ik gun deze banken op dit vlak hun Waterloo.
MvdB
"DNB zegt met de extra psychologische en sociale controle een wereldprimeur te hebben. Op het congres in Amsterdam kwamen toezichthouders uit de hele wereld zich daarom informeren. De Europese Centrale Bank (ECB) overweegt de aanpak over te nemen bij het toezicht op de grote Europese banken."
https://www.dropbox.com/s/k68s49duppfo32l/2015-09-24%2022_24_47-Nog%20steeds%20fout%20gedrag%20bij%20tientallen%20bankiers_Telegraaf%20avond_%20Telegraaf.nl.jpg?dl=0
peter
peter
peterHester Bais
peter