
FTM verdiept zich sinds 2013 de wijze waarop grote banken in Nederland vele duizenden ondernemers in het MKB met rentederivaten opzadelde. Complexe financiële producten waarvan MKB’ers niet begrepen wat voor schadelijke uitwerking ze konden hebben. Dat had voor vele ondernemers desastreuze gevolgen. FTM drong door tot de kleinste details van deze grote misstand in de financiële sector. De serie artikelen vormt ook het langst lopende dossier op FTM. Lees meer
FTM zat meer dan 3 jaar de banken op de hielen en er ligt nu een oplossing.
Banken verkochten derivaten niet alleen aan woningcorporaties als Vestia, maar ook op grote schaal aan kleine ondernemers waarvan iedereen wist dat zij een verwaarloosbare kennis hadden van complexe financiële producten. Wilden die ondernemers uit het MKB opeens zo graag derivaten als renteswaps afnemen? Nee, ze werden daar in vele gevallen toe gedwongen. Geen renteswap, geen lening, zo luidde een voornaam verkoopargument van de bankiers. Langzaam beginnen de nadelige gevolgen van deze verkooppraktijken duidelijk te worden. De rentederivaten blijken voor duizenden ondernemers het equivalent van wat de woekerpolis ooit voor consumenten waren. De grote vraag is: wat nu? Worden de banken tot de verantwoording geroepen of wordt het probleem vooruit geschoven en moeten benadeelde MKB'ers - net als woekerpolis-slachtoffers - eindeloos wachten op een halfbakken oplossing of zal de rechtspraak een vroegtijdig vonnis vellen? FTM volgt sinds 2013 deze kwestie op de voet en dringt door tot de voornaamste details. Het dossier en de lezers en experts die er in de afgelopen jaren hun bijdrage aan leverden, vormt een rijke bron aan kennis.
De AFM heeft het publiek jarenlang verkeerd ingelicht over wetgeving rentederivaten
Derivatendrama: gedupeerde particulieren, scholen en ziekenhuizen kunnen via de rechter geld terugeisen
Podcast | Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
Schaderegeling derivatendrama: gerechtigheid voor ondernemers of ‘handjeklap met de banken’?
Uitspraak Hoge Raad is doorbraak voor gedupeerde ondernemers in derivatendrama
Podcast | Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
Juridische strijd tussen MKB en de banken is ‘David tegen Goliath’
Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
Podcast | De kredietcrisis van het MKB duurt voort: drieduizend ondernemers wachten nog op definitieve schadevergoeding rentederivaten
Ook MKB is gevangen in de fuik van de renteswap
Banken hebben ook aan ondernemers grootschalig rentederivaten verkocht, met schadelijke financiële gevolgen. Een nieuwe financiële affaire dreigt.
Specialist van treasury
De bank kwam met een hypotheekaanbieding voor een periode van vijftien jaar. Er was alleen één detail waar Weistra nog akkoord mee diende te gaan: hij moest ook een renteswap afnemen. Ook al had Weistra een solide financiële achtergrond, kennis van zulke financiële derivaten had hij niet. Weistra kreeg te maken met "een specialist van treasury" uit Zwolle, die hem uitlegde dat hij met een swap de variabele rente op zijn lening “ruilt” tegen een vaste rente met de bank (zie kader onderaan voor nadere uitleg). Het idee dat een swap ook risico's met zich meebracht, werd hem niet duidelijk – wat de Friese accountant vooral aansprak, waren de vaste rentelasten. “Dat was het enige dat me interesseerde, wij speculeren niet.” Weistra tekende voor akkoord, waarna de bouw van het nieuwe pand kon beginnen. Alles verliep jarenlang naar wens, totdat in 2010 Deutsche Bank – die Weistra als klant van ABN Amro had overgenomen – plotseling de opslag op de lening verhoogde van 0,8 naar 2,25 procent. Zijn rentelasten stegen daarmee met 10 duizend euro per jaar. De Fries kon zijn ogen niet geloven. Hoe bestond het dat een bank waarmee hij duidelijke afspraken had gemaakt over een vaste rente, zomaar die rente verhoogde.De "koekenbakkers" van Deutsche buiten gezet
De accountant kreeg te horen dat de dekking voor de lening onvoldoende was. Hij protesteerde fel. Niet alleen zouden die swap hem juist beschermen tegen renteverhogingen, de afzonderlijke holdings van drie directeuren van het kantoor stonden ook nog eens met z'n allen garant. Weistra: “Het was het best gedekte pand op het Westelijk halfrond en omstreken.” Hij ontbood de bankiers op zijn kantoor, maar ze hielden voet bij stuk: de eenzijdig opgelegde verhoging kon niet ongedaan worden gemaakt. Toen brak er iets bij de Fries. Woedend zette hij 'de koekenbakkers' van Deutsche Bank buiten de deur en beëindigde onmiddellijk de lening en bijbehorende renteswap. Daarmee escaleerde het probleem. Want Deutsche Bank pikte de opzegging niet en claimde vervolgens ruim 126.000 euro van het kantoor. Weistra snapte niet wat hem overkwam. Wat bleek het geval? De swap die hem had moeten beschermen tegen rentestijgingen, bleek een prijzige component te bevatten, zodra de marktrente zou dalen. En dat was sinds 2009 gebeurd. De variabele rente was onder het niveau van de vaste rente (“swaprente”) gezakt, waardoor de swap een “negatieve waarde” voor Weistra kreeg. Gevolg was dat de bank graag nog even het verschil tussen de variabele en de vaste rente wilde ontvangen, berekend over de resterende looptijd van de renteswap. Weistra was daarvan niet de hoogte en belandde met Deutsche Bank voor de rechter.
De zaak van accountant Weistra staat niet op zichzelf. Niet alleen woningbouwcorporaties als Vestia, (semi-) overheden en grote ondernemingen hebben zich verslikt in rentederivaten – vele duizenden kleine en middelgrote ondernemingen (zie kader onderaan voor cijfers) zitten opgescheept met deze risicovolle producten. Wat voor ondernemers leek op een bescherming tegen hogere lasten, is vaak een blok aan het been met schadelijke financiële gevolgen. Want van de onderliggende lening kun je op dit moment wel afkomen, van de renteswap niet – tenzij je een (grote) afkoopsom betaalt. Een renteswap bleek vooral geen garantie tegen een hogere rente. Alle grote banken hebben na 2008 eenzijdig de opslag op debetrentes sterk verhoogd. Oud-bankier Frank Wijn, die ondernemers financieel adviseert, verbaast zich hogelijk over deze praktijk. “Banken geven nauwelijks onderbouwing voor deze verhoging van de liquiditeits- of markttoeslag. Je krijgt een standaardbrief en dat is het.” Ondernemers klagen dat banken hun nauwelijks hebben voorgelicht over de risico's van de swaps. “Over de gevolgen van een negatieve waarde is mij niets verteld”, zegt ondernemer Koen die uit angst voor represailles van zijn bank anoniem wil blijven. “Het is op een vrijdagmiddag na een telefoontje in orde gemaakt, een week later kreeg ik de documentatie. Toen bleek dat ik er al aan vast zat. Als de risico's me eerder waren uitgelegd, had ik nooit een swap genomen.” Banken ontkennen dat er slecht is voorgelicht. “Het is beleid van ING dat klanten - alvorens een derivatentransactie wordt aangegaan - worden geïnformeerd over de werking van de renteswap”, laat ING weten. ABN Amro, eensluidend: “De risico’s worden wel duidelijk uitgelegd.”
"Problemen zijn ernstig"
De problemen die rentederivaten opleveren, zijn ernstig, vindt Robin Litjens, assistent-professor Financial Accounting aan Nyenrode Business Universiteit. “Kopers van een bedrijf willen die swaps vaak niet overnemen, omdat ze zelf goedkoper kunnen financieren. Mkb-bedrijven kampen daardoor met opvolgingsproblemen. Onderschat niet hoeveel economische schade dit veroorzaakt.” Ter illustratie: een steekproef van Litjens onder ziekenhuizen september vorig jaar liet zien dat swaps van die instellingen een negatieve waarde hadden van 500 miljoen euro. “Nu de rente verder is gedaald is dat inmiddels het dubbele”, stelt hij. “De ellende voor het bedrijfsleven is een veelvoud daarvan.”
De manier hoe banken de renteswaps aan de man brachten en de opslag opdreven, is dan ook aanleiding tot een groeiend aantal juridische procedures, zo blijkt uit een rondgang langs advocaten. “Het probleem is wijdverbreid”, zegt de Amsterdamse advocaat Hendrik-Jan Bos, die naar eigen zeggen zo'n veertig ondernemers bijstaat. Ook Rik Harmsen heeft een groeiende aantal cliënten met swaps. “Vanaf midden vorig decennium zien je weinig financieringsvoorstellen voor het MKB zonder rentederivaten.” Advocaat Chantal van den Borne zegt zich zelfs te beraden op een collectieve procedure tegen de banken.
Niet verstoppen achter kleine lettertjes
De gang naar de rechter is verre van kansloos, oordeelt hoogleraar financieel recht Danny Busch (Nijmegen), die zich specialiseert op dit terrein. “Het is redelijk dat je de swap ook zou moeten kunnen opzeggen als je de lening aflost. Nu loopt je als ondernemer in de fuik van de swap. De bank denkt: de klant zal de renteopslagverhoging wel slikken.” Hoewel het juridisch geen uitgemaakte zaak is, denkt Busch dat banken zich niet achter hun standaardclausules kunnen verschuilen. De rechtbank Dordrecht vindt dat ook en oordeelde vorig jaar al dat Rabobank bij de verkoop van swaps fatsoenlijk advies had moeten geven. Banken kunnen zich dus niet zo maar verstoppen achter de kleine lettertjes. Midden jaren negentig van de vorige eeuw was ABN Amro de eerste Nederlandse bank die de innovatieve renteswaps ook aan het mkb ging verkopen. Tien jaar later kwam de verkoop in een stroomversnelling. Derivatenspecialist Jeroen Willems van ICC Consultants begrijpt wel waarom. “We zien regelmatig absurd hoge marges op rentederivaten. Probleem is dat de ondernemer niet weet wat de inkoopprijs van een swap voor de bank is, de marge zit versleuteld in het product. Zelfs voor semiprofessionele partijen is het lastig te doorgronden. Gevolg is dat naarmate de professionaliteit van de ondernemer afneemt, de marge voor de bank toeneemt.” Een oud Rabobank-bankier die niet met naam genoemd wil worden, heeft de verkooppraktijk van dichtbij meegemaakt. Hij vertelt dat er bij Rabobank vanaf 2005 fors is geïnvesteerd in de zogeheten onderdeel Financiële Logistiek, waarlangs de meer geavanceerde producten met hoge provisies hun weg naar zakelijke klanten vonden. “Op de verkoop van swaps werd en wordt zwaar ingezet en dat is niet voor niets. De provisies, die bij het sluiten van een deal up front worden uitgekeerd zijn enorm, het is prachtige handel voor de bank.”Mooie provisies
De oud-bankier zegt dat ook de kleine kantoren goed verdienen door swaps aan kleinere bedrijven te verkopen. “Vanaf een krediet van 1 miljoen euro werd het interessant. De provisies kwamen ook lokaal terecht en dat werd gevierd. De verkoper werd op een stoel gezet en er was gebak als er een mooie swap was verkocht. Mensen die de swaps goed verkochten ontvingen daar natuurlijk ook weer bonussen voor. Hier wrong de bank zich in bochten, want binnen de cao waren de bonussen gemaximeerd. Maar daarmee werd gewoon de hand gelicht.” Rabobank ontkent dat er apart bonussen zijn gegeven voor de verkoop van renteswaps. In Groot-Britannië hebben dezelfde, door provisie gedreven verkooppraktijken plaats gevonden, maar is de affaire vorig jaar al opgelaaid. Actiegroep Bully-Banks met duizenden aangeslotenen heeft becijferd dat het de ondernemers gemiddeld bijna een half miljoen euro kost om van een swap af te komen. Financieel toezichthouder FSA heeft hard ingegrepen, en de banken gedwongen om volledige openheid van zaken te geven. In afwachting van de resultaten hebben de grootste Britse banken gedwongen meer dan twee miljard pond opzij te zetten om gedupeerden te compenseren. De FSA schat dat er sinds 2001 zo'n 40.000 rentederivaten in het mkb zijn weggezet..jpg)
September vorig jaar werd bekend dat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onderzoek doet naar de Nederlandse situatie, maar doet er nog geen uitspraken over. Zo gauw dat onderzoek naar buiten komt is meer juridisch vuurwerk te verwachten. Hoogleraar Danny Busch denkt dat er meer procedures zullen volgen, na de eerste bemoedigende resultaten. Ook ziet hij kansen voor een massaclaim tegen de banken, omdat de contracten zo op elkaar lijken.
Claims maken kans
Dat die claims een goede kans maken, blijkt uit de zaak die Deutsche Bank tegen Weistra aanspande. De bank kan grotendeels naar het geclaimde bedrag fluiten, zo heeft de rechtbank te Leeuwarden in maart besloten. Deutsche heeft haar zogeheten zorgplicht geschonden door het eenzijdig verhogen van de opslag. Bovendien bepaalde de rechter dat het onredelijk is dat Weistra wel de lening vervroegd mag aflossen zonder boete, maar dat hij niet afkan van de aan de lening gekoppelde renteswap, zonder ruim een ton af te tikken. Hoogleraar Busch ziet in de uitspraak een overwinning voor de klant. “Dit gaat voor banken juridisch niet de goede kant op.” Zo lijkt de Nederlandse financiële wereld in navolging van de Britse zich op te maken voor een nieuwe affaire in de financiële sector.
Reacties van de banken
De commentaren van ABN Amro, ING, Deutsche Bank en Rabobank zijn eensluidend. De banken stellen dat de renteswap een “normaal product” is met “normale marges”. Klanten zijn volgens de banken goed voorgelicht, ze benadrukken het “belang van de klant”. Op ING na erkennen ze het bestaan van ontevreden klanten en van juridische procedures (ING geeft daarop geen commentaar), maar niet meer dan bij andere financiële producten het geval is. Ze ontkennen dat renteswaps op grootschalige wijze aan de man zijn gebracht en dat er specifieke bonussen voor werden uitgekeerd.
Wat is een renteswap?
Een renteswap is een rentederivaat waarbij de klant zijn variabele rente op zijn lening “ruilt” tegen een vaste rente met de bank. De bank “betaalt” de variabele rente aan de klant, die op zijn beurt de vaste rente aan de bank betaalt. Zo beschermt de onderneming zich tegen een stijging van de variabele rente. Want als die stijgt tot boven het niveau van de afgesproken vaste rente (“swaprente”) komt dat voor rekening en risico van de bank. De swap is voor de klant dus alleen gunstig zolang de variabele rente hoger ligt dan de vaste swaprente. Als de variabele rente lager is dan de swaprente, betaalt de leningnemer immers meer dan hij zou hebben betaald zonder swap. Door de financiële crisis is de variabele rente gedaald tot ver onder het niveau van de vaste swaprente van swaps die voor de crisis zijn verkocht. Die hebben een “negatieve waarde” voor de klant. Bij vervroegde aflossing van de lening komt de klant niet zonder (hoge) afkoopkosten af van het product. De bank rekent namelijk het verschil tussen de variabele en vaste rente voor de resterende duur van de renteswap door aan de klant.
Hoeveel swaps zijn er verkocht?
Hoeveel mkb-bedrijven een renteswap hebben, is moeilijk exact vast te stellen. Dat komt omdat renteswaps zogeheten over-the-counter derivaten zijn, wat wil zeggen dat de transactie direct tot stand komt tussen twee partijen, zonder tussenkomst van een beurs of toezichthouder. Er is dan ook geen centraal register waarin de transacties worden bijgehouden. De enigen die het echt weten zijn de grote banken zelf, maar die willen daar geen inzicht in geven. De financiële toezichthouders AFM en DNB zeggen beiden ook niet te weten hoeveel ondernemers een swap hebben. Zelfs een grove schatting willen de toezichthouders niet maken.Dat de swaps een flinke opmars hebben gemaakt, is zeker. Banken zijn al zo'n tien jaar geleden begonnen de renteswaps agressief aan de man te brengen. Swap-kenner Jeroen Willems van ICC Consultants schat dat van alle financieringen van 1 miljoen euro of meer, driekwart vergezeld gaat van een rentederivaat. In Groot-Brittannië hebben de complexe producten al tot een omvangrijke publieke affaire geleid. De toezichthouder FSA schat dat er zo'n 40.000 zijn verkocht op 4,8 miljoen ondernemingen. Als we dat getal loslaten op het Nederlands bedrijfsleven (1,2 miljoen ondernemingen) hebben ongeveer 10.000 ondernemers een renteswap.
(Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de Volkskrant)
31 Bijdragen
PeterO
bos
PeterOboer-breekt-klomp
peter
Jan - Hein Top !!
bos
Ook in NE nwe bak opzetten.,cooperatief !
om ten dienste te staan naar zijn leden !
Uitsluitend dan is er sprake van goed resultaat
Helaas zijn er heel veel ingetrapt !
Onvoorstelbaar !!!!
bos
bosLees............................
Weistra heeft accountantskantoor: Dat is z'n bedrijf wat klienten adviseert over FINANCELE ZAKEN/CONTROLE UITOEFENT op de boekhoudinge etc. Én RISICO'S inventariseert bij zijn klienten, ........
Hoe zal Weistra zijn klienten kunnen controleren,risicos taxeren van ZIJN klienten ??? rara hoe kan dat ?
Frank Wijn
De huidige, negatieve marktwaarde is gewoon verklaarbaar en daarom niet het éigenlijke probleem van de renteswap.
Het probleem is erger en groter: Foute opleiding van bankmensen, keiharde verkoop i.p.v. gedegen advies (geen boodschap aan zorgplicht) en prijswijzigingen die de werking van de renteswap voor de klant geheel teniet doen.
Daarover binnenkort meer!
Rein
Is er al een belangenclub die klachten omtrent de swaps gaat bundelen?
Graag info.
Frank Wijn
ReinAFM's onderzoek naar de verkoop van rentederivaten aan MKB'ers wordt over enkele maanden afgesloten.
Alle ondernmers kunnen hun probleemcases 'aanmelden' via mkb@afm.nl.
Gr. Frank
Frank Wijn
Occupy Schagen
Ze waren de oorzaak van de grote crisis vanaf 2007/2008 en nu een zwaard van Damocles boven het MKB en de Semi-overheden die er keihard ingeluisd zijn.
Wie spijkert er eens een Proclamatie op de deur van een grote Bank, dat we er genoeg van hebben dat we met Rente betalen geen aflaat van onze Schulden kunnen bereiken ?
Chris
Dat de rente-opslag kan wijzigen is een lelijke eigenschap, maar voor leningen met een variabele rente is dat niet ongebruikelijk. Omdat er een vaste rente wordt gesimuleerd door twee op elkaar afgestemde producten te combineren kan dat gebeuren als de voorwaarden niet goed worden gelezen.
Persoonlijk vind ik het wat naïef als je een dergelijke lening sluit die een lagere rente oplevert dan een "normale" rentevaste lening en je geen enkele vraag stelt over de mitsen en maren.
Dat is volgens mij de grootste les: lees de voorwaarden en sluit niets af wat je niet snapt. Ja, de adviseur bij de bank verdient een draai om zijn oren. Maar een accountant die dit afsluit en niet in staat is (of niet de moeite neemt) om te begrijpen wat een renteswap inhoudt neem ik ook niet al te serieus. Mijn accountant zou het niet zijn...
Een renteswap is geen verkeerd product, maar gevaarlijk als hij aan de verkeerde mensen wordt verkocht. Net als sommige schoonmaakproducten, vuurwerk, alcohol, etc.
Lezer
ChrisIk heb zelf enige tijd geleden voor een bevriende vastgoedondernemer een paar renteswaps doorgerekend op het moment dat hij ze met Rabo afsloot en was positief verrast over de scherpe pricing. Ik had verwacht dat ze meer marge zouden nemen gezien de kleine hoofdsommen. En nee, ik werk niet bij Rabo en ben in het algemeen geen vrind van deze agrarische bankiertjes uit Utrech.
yvonne
LezerJan-Hein Strop
ChrisZakelijke leningen zijn meestal wel boetevrij af te lossen. Een eventuele boete is verder niet te vergelijken met de afkoopwaarde van renteswaps op dit moment, zoals het artikel laat zien.
Lezer
Jan-Hein Stropcalimero
Echter, niet gek vind ik dat een ondernemer bij voortijdige afwikkeling van de swap, ingeval van een lagere variabele rente, een afkoopsom in rekening wordt gebracht. Slechts de lusten, niet de lasten, gaat hier immers niet op lijkt me. Vraag me af of een procedure aangespannen door de ondernemers kans van slagen heeft voor wat betreft dit laatste punt.
jopie1978
utsjaermets
Bubbelonia
utsjaermetsutsjaermets
BubbeloniaAirgead
Frits1950
Frank Wijn
“U overweegt een financiering op te nemen en wenst hiervoor een vaste rente te betalen. Dit heeft als voordeel dat u geen nadeel meer ondervindt van een oplopende rente. Bovendien
weet u daarna precies wat uw rentelasten voor een langere periode zijn”............. Absolute onzin!
Welke MKB-ondernemer stapt er een bank binnen en zegt:
"Ik wil een vaste rente op mijn lening, maar doe mij maar géén gewone vaste rente. Ik wil graag een constructie waarbij ik eerst een variabele rente betaal en plak daar dan maar een product aan dat ik niet snap en mijn rente niet écht vast zet"?
Niet één. Je vraagt zélf immers niet om een product dat je (nog) niet kent en geen oplossing biedt voor jouw vraag….. rentezekerheid.
Dus renteswaps zijn wel dégelijk pro-actief en met onjuiste argumenten verkocht door banken.
Als banken nl. de exacte werking, inclusief alle haken en ogen, uitgebreid hadden toegelicht, dan zou het overgrote deel van de MKB’ers afgezien hebben van zo’n transactie en gekozen
hebben voor een simpele, vastrentende lening!
Maar banken presenteren zich steevast als DE financiële vertrouwenspersoon c.q. -adviseur van de klant.
Daarom vraagt de klant vaak niet door. Stom, maar wel begrijpelijk! Ook de andere MKB-adviseur (de accountant) biedt weinig soelaas qua kennis en uitleg. Dat blijkt dan ook weer uit het VK-artikel…. helaas.
En als de bancair accountmanager én de accountant het al niet snappen, hoe kun je dat dat van de MKB’er verwachten?
De MKB-procedures tegen banken in UK gaan dan ook niet over het product, maar over 'mis-selling' !!!!
Johannes
eric
Of dat nu pensioen, lening, hypotheek is: overal komen dikke contracten bij die je hoort te snappen en te doorgronden maar niet zijn te doorgronden. De banken zelf zijn niet geinteresseerd in de klant, hebben een korte termijn focus (bonus) en hebben een dubieuze moraal. Risico's worden slim verstopt in uitgebreide contracten met ingewikkelde zinnen. De "adviseurs" zijn vaak zelf ook niet in staat de producten werkelijk te doorgronden en boeteclausules zorgen ervoor dat je vast zit.
Er is een red-flag dat het product dat je geleverd wordt onbetrouwbaar is: de boete clausule. Het is heel simpel: een tevreden klant stapt niet over. Kennelijk is het noodzakelijk dat een overstap afgewend moet worden met een boete. En daarmee is het dus volstrekt helder dat ze geen enkele intentie hebben de klant tevreden te houden, noch dat daar de noodzaak toe is: de klant kan alleen maar tegen exorbitante bedragen weg dus waarom zou je je druk maken.
De boete clausules zijn onderdeel van het disfunctioneren van de markt en de exorbitante winsten die ze halen. En omdat de banken dat heel goed doorhebben blijven ze daar gewoon mee doorgaan. Ze hebben de samenleving in een wurggreep, omdat die gedwongen wordt zaken te doen, en als de zaken slecht gaan wordt de samenleving gedwongen geld te geven.(want het is erger wanneer we failliet gaan, nietwaar?) De wijze van opereren van de banken had ze eigenlijk moeten laten failliet gaan, zodat na een gezonde sanering nieuw gedrag de ruimte had kunnen krijgen in de bankensector. In plaats daarvan blijven de banken doorgaan op weg naar de volgende crisis. Het is heerlijk als je too-big-to-fail bent.
Conclusie: Banken dienen opgeknipt te worden in geld verkeer banken en banken-met-idiote-activiteiten die wel de rekening kunnen krijgen van fout gedrag.
David
Leeuwarden is het Oostelijk halfrond. Een vaak gemaakte fout, net als dingen tekenen die je niet begrijpt. Des te pijnlijker als het je vakgebied betreft...
Rob
DavidTheoDeed
Davidjohnny waltre
Bent u op zoek naar lening? je hebt geen zorgen te maken, want je bent op de juiste plaats bied ik lening tegen lage rente van 4% dus als je behoefte aan een lening ik wil dat je gewoon contact met mij opnemen via dit e-mailadres: johnnywalterloanfirm@outlook.com
braun hugh