
De EU investeert honderden miljarden in verduurzaming. In dit dossier leggen we de belangen bloot. Lees meer
In 2019 presenteerde de Europese Commissie de Europese Green Deal: een ambitieus plan om de economie van de Europese Unie in een rap tempo te vergroenen. Een van de doelstellingen: in 2050 moet de EU volledig klimaatneutraal zijn. De plannen zullen onze economie ingrijpend veranderen.
In dit dossier analyseren we de belangen achter de groene ambities, volgen we de strijd om het geld en zoeken we uit wie er aan het langste en kortste eind trekken.
Burgers hebben hoop en visie nodig voor de energietransitie, zegt hoogleraar omgevingspsychologie
Wiebe Draijer hoopte de Rabo en de landbouw te vergroenen – hij bleef steken in gepolder
Zeewind in overvloed, toch wil de lobby honderden extra molens op land
Spoorweg-activist Jon Worth: ‘In Brussel lobbyt niemand voor de Europese treinreiziger’
Zelfs zonder energiecrisis verdienen deze windboeren extreem veel – met hulp van de belastingbetaler
Podcast | De minder florissante kant van windmolens
Brussel wil Europa volbouwen met nutteloze waterstoftankstations
Gas en kernenergie krijgen een groen label van Europa
Europa’s groene label wordt grijzer dan dat van Rusland, tenzij het Europees Parlement ingrijpt
Honderden miljarden op tafel toveren zonder een cent op zak: zo doet Brussel het
De binnendijkse molens van Windpark Noordoostpolder, vlakbij Urk. © ANP / Hollandse Hoogte / AS Media
Nederlandse overheid is blind voor geluidsoverlast windmolens
Van geluidsoverlast kun je gek worden. Omwonenden van windparken klagen al jaren over herrie door windturbines. De wetenschap is het niet eens over de gezondheidsgevolgen van dat specifieke geluid. Slaapstoornis is wel een aantoonbaar effect, blijkt uit een vandaag verschenen artikel in Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Wat ook zeker is: Nederlandse geluidsnormen zijn verouderd en voldoen niet om overlast door laagfrequent geluid vast te stellen. Mogelijke gezondheidsklachten spelen daardoor geen rol bij het plannen van nieuwe windparken.
- Omwonenden van windparken hebben last van laagfrequent geluid (bromtonen) van de molens. Het zorgt voor slaapstoornis en andere gezondheidsklachten. Dit speelt in het hele land.
- Wetenschappers zijn het oneens over de directe gevolgen voor de gezondheid door de geluidsoverlast en pleiten daarom in een vandaag verschenen artikel voor beter onderzoek. Volgens hen is slaapstoornis wel duidelijk aangetoond, met alle gevolgen van dien.
- De Nederlandse geluidsnormen zijn verouderd en blijken ongeschikt om laagfrequent geluid goed in kaart te brengen. Klagers kunnen daarom nergens terecht met hun klachten, want de windmolens voldoen aan de heersende geluidsnormen.
- Dit artikel is onderdeel van een tweeluik over windmolennormen in Nederland in samenwerking met RTV Noord.
‘Het is een symbool van machtsmisbruik.’ Zo ervaart Siep van der Velde het leven in de buurt van het Oost-Groningse Windpark N33 bij Meeden. Het park staat op iets meer dan een kilometer van zijn zorgboerderij. ‘Vanaf de eerst dag dat die dingen er staan, is er een pulserend bromgeluid. Je hoort het niet altijd bewust, maar je ervaart het altijd.’
Windpark N33 bestaat uit 35 molens van zo’n 200 meter hoog. Al voor de komst van het park in de zomer van 2020 was het bij omwonenden omstreden. Ze vreesden aantasting van de leefomgeving, horizonvervuiling, problemen met slagschaduw en geluidsoverlast.
Van der Velde was aanvankelijk niet per se tegen de komst van de molens, al had hij ze liever op een halve kilometer verder van zijn huis gezien. ‘Ik snap die energietransitie wel, maar ze denken niet na over de aantasting van de omgeving en de overlast.’
‘Je hoort het niet altijd bewust, maar je ervaart het altijd’
Toen de molens er eenmaal stonden, werden zijn twijfels bevestigd. Zolang hij overdag aan het werk is op zijn zorgboerderij valt het mee, maar zodra hij ’s avonds rustig aan de keukentafel zit, hoort hij de brom. ‘In bed hoor ik het ook. ik probeer het dan van me af te zetten, maar ik slaap wel minder sinds de molens er staan.’
Hij is niet de enige die er last van heeft. Een paar maanden nadat de molens zijn gaan draaien, meldden tenminste honderd omwonenden van Windpark N33 geluidsoverlast van de bromtonen die van de windmolens afkomstig zijn.
Dit park is niet de enige plek waar het probleem speelt.
Een kleine greep uit de berichten: bij windpark Spui (5 molens van 198 meter hoog) bij het Zuid-Hollandse Piershil klagen omwonenden over geluid. De Telegraaf vermeldde zelfs de eerste ‘Nederlandse klimaatvluchteling’; een echtpaar uit Hoeksche Waard dat vanwege het windmolengeluid op 500 meter van hun huis ging verhuizen. Ook bij windpark Geefsweer (14 molens van 213 meter) nabij Delfzijl zijn bromtonen gemeten. En bij het omstreden windpark Drentse Monden Oostermoer (45 molens van 210 meter hoog), een park dat nog niet operationeel is, wordt op dit moment uitvoerig geluidsonderzoek gedaan. Ook rond dat park vrezen omwonenden voor geluidsoverlast met gevolgen voor hun gezondheid.
En het worden er meer: op dit moment heeft de overheid op 163 locaties subsidie toegekend voor windparken op land. Op ongeveer de helft van de locaties zijn de turbines nog niet gebouwd. Ook hebben bijna alle regio’s in Nederland nieuwe windmolens opgenomen in hun plannen voor energietransitie. Grote kans dat het aantal meldingen van overlast toeneemt.
Theo Vrij woont vlakbij windpark Geefsweer, even onder Delfzijl. Een van de 200 meter hoge turbines staat op een paar honderd meter van zijn huis. Daaromheen staan ook nog talloze windmolens.
Inmiddels slaapt hij met een draaiende ventilator in de slaapkamer, om het brommende geluid van de windmolens te maskeren
‘’s Nachts word ik er regelmatig wakker van,’ vertelt hij. ‘Niet elke nacht, maar wel een paar keer in de week. De slechte nachten hebben invloed op mijn humeur overdag. Ik ben sneller geïrriteerd, en kan me minder goed concentreren.’ Inmiddels slaapt hij met een draaiende ventilator in de slaapkamer, om het brommende geluid van de windmolens te maskeren.
Toch geen aanstellers?
Geluidsoverlast is een van de veelgenoemde bezwaren die tegenstanders van windparken hebben. Het gaat van het gesuis van de ronddraaiende wieken tot lage bromtonen, het zogenoemde laagfrequente geluid. Tot voor kort werden mensen die er last van hadden weggezet als aanstellers of zelfs ‘wappies’ die geluiden horen die er niet zijn. In verschillende onderzoeksrapporten vermeldt het RIVM een verband tussen windturbinegeluid en hinder, maar niet tussen windturbinegeluid en andere gezondheidseffecten.
FTM en RTV Noord besloten de proef op de som te nemen en trokken tijdens de eerste sneeuwval van het jaar naar Noordoost-Groningen, op zoek naar het laagfrequente geluid. In de buurt van een aantal windmolens hoorden we niet alleen het whoesh-geluid van de wieken die langs de mast gaan, maar ook een lage brom. Zo laag dat moeilijk was om te bepalen uit welke richting het kwam. Op momenten dat ander omgevingsgeluid wegviel, bijvoorbeeld van de drukbereden N33, was het nog duidelijker te horen. Zelfs vanuit de gesloten auto merkten we het op. Het is geen herrie zoals voorbijrijdend vrachtverkeer of kwetterende ganzen, maar de toon is lager en subtiel aanwezig.
De metingen gaven onze oren gelijk. Er was niet meer dan een klein, maar gevoelig meetapparaartje voor nodig, dat we zowel buiten als op de dashboard van de auto konden neerzetten. Het pikte een lage bromtoon op die regelmatig licht van frequentie wisselde. Dit is kenmerkend voor windturbines, de beweging van wind en wieken zorgen ervoor dat het geluid steeds een beetje verandert.
Het beeld van aanstellerij van omwonenden kantelt langzamerhand, ook in de wetenschap. In Frankrijk erkende een rechter in Toulouse afgelopen maand het bestaan van het windturbinesyndroom: lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, tinnitus, duizeligheid en slaapstoornis als gevolg van windmolengeluid. Een echtpaar, dat veel gezondheidsklachten kreeg toen een bos tussen hun huis en een windpark werd weggehaald, kreeg daarom een schadevergoeding van ruim een ton toegekend.
In een wetenschappelijk artikel dat vandaag is gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, laat een groep artsen zien dat er wetenschappelijk geen eenduidig bewijs is voor het bestaan van het windturbinesyndroom, maar dat effecten zoals hinder en slapeloosheid wél zijn aangetoond. Daarnaast is er volgens hen meer onderzoek nodig, zowel medisch als naar het geluid om de gezondheidseffecten in kaart te kunnen brengen.
Probleem bij dit onderzoek: de Nederlandse geluidsnormen voor windmolens zijn verouderd. Volgens geluidsdeskundigen houden die onvoldoende rekening met laagfrequent geluid, en dat is juist waar mensen last van hebben. De Raad van State heeft afgelopen juni geoordeeld dat voor nieuwe vergunningen de windmolennormen eerst opnieuw vastgesteld moeten worden, tot die tijd ligt de planning voor nieuwe parken stil. Dit zou het moment kunnen zijn om ook naar de meetmethodes van laagfrequent geluid te kijken.
De Nederlandse geluidsnormen voor windmolens zijn verouderd
Windturbines veroorzaken doorgaans geen oorverdovend lawaai. Omwonenden hebben last van het zogenoemde ‘whoesh-geluid’, dat is het geluid van wieken die zoeven in de wind. Daarnaast merken sommige mensen verdragende, lage, donkere tonen op: het laagfrequent geluid. De grens hiervoor ligt volgens geluidsdeskundigen bij geluidsfrequenties tussen 20 en 100 of 125 Hertz.
Volgens Tjeerd Andringa, universitair docent en onderzoeker auditieve cognitie van de Rijksuniversiteit in Groningen, denken veel mensen bij geluidsoverlast aan hoe hard het geluid klinkt. ‘Maar dat is niet het enige aspect van geluidsoverlast. Een ander belangrijk aspect is hoorbaarheid.’
Een voorbeeld: je ligt samen met je partner in bed op een zwoele zomernacht. Er vliegt een mug voorbij, waar jouw partner niet wakker wordt, maar jij wel. Die hinder heeft volgens Andringa niets met het volume van het muggengezoem te maken. ‘Het geluid is niet luid maar wel hoorbaar.’ In hoeverre iemand hinder door een specifiek geluid ervaart, verschilt per persoon.
De windmolens maken immers geen herrie en voldoen keurig aan de normen
Hetzelfde geldt voor het laagfrequente geluid dat windmolens kunnen produceren. Jan van Muijlwijk is gepensioneerd geluidsdeskundige van de gemeente Veendam. Hij heeft het geluidsonderzoek verricht bij Windpark N33. ‘Dat laagfrequente geluid is helemaal niet luid. Maar het is wel zo laag dat het heel ver draagt. Hoewel lang niet iedereen daar last van heeft, zijn er mensen die er een stuk gevoeliger voor zijn.’
Geluidsnormen in Nederland zijn gericht op volume, niet op lage frequenties. Daar ligt voor klagers precies het probleem. Dat het geluid niet luid is, zorgt ervoor dat veel mensen die last hebben van laagfrequent geluid tot nu toe weinig gehoor vinden bij overheidsinstanties. De windmolens maken immers geen herrie en voldoen keurig aan de normen.
Al het meetbare geluid is samen te vatten in één getal: decibel. Deze meeteenheid wordt gebruikt om het volume van geluid te bepalen. Zo is het geluid van een druppelende kraan 20 decibel, het geluid van een pratend mens rond de de 55 decibel, het geluid van een stofzuiger ongeveer 70 decibel, en in een luide discotheek wordt de bezoeker blootgesteld aan 110 decibel.
Bij een geluidsmeting met een decibelmeter wordt al het geluid opgenomen en samengevat in een decibelgetal. Alle geluidsfrequenties worden daarbij samengevoegd, zonder onderscheid tussen hogere en lagere tonen.
Veel mensen kunnen extreem hoge en extreem lage tonen niet (goed) horen. Dat geldt ook voor laagfrequent geluid. Veel mensen horen 100 Hertz nog wel, maar de meesten kunnen 20 Hertz niet meer horen.
In de wettelijke geluidsnormen, vastgesteld volgens de zogenoemde A-weging, in jargon: dB(A), wordt daarmee rekening gehouden. Lage frequenties worden er als het ware uitgefilterd. Want als je het niet kan horen, dan kun je er ook geen last van hebben, zo is de gedachte.
En daar gaat het mis, vanuit het perspectief van de omwonenden.
Volgens deze samenvattende geluidsnorm voldoen de meeste windparken keurig aan de geluidsnormen. Het laagfrequente geluid van windmolens is niet luid, en heeft een specifieke frequentie – één duidelijke toon in plaats van meerdere tonen tegelijk – die er tijdens een dB(A)-meting wordt uitgefilterd.
Om de problemen met laagfrequent geluid in kaart te brengen, moet geluid anders worden gemeten, stelt Jan van Muijlwijk. ‘Je moet juist heel specifiek naar het geluidsspectrum kijken in je analyse. Want dan kun je goed meten of de hinder die mensen ervaren ook echt komt door een specifieke laagfrequente toon die door de windmolens wordt geproduceerd.’

Op deze manier heeft hij het geluid kunnen meten waar mensen rondom windpark N33 last van hebben. ‘Het gaat echt om bromtonen. Dat ik het heb gemeten kwam heel onverwacht. Ik dacht echt: “Houston we have a problem”.’
Omdat de geluidsnormen geen rekening houden met dit soort geluid, krijgen gehinderden vaak nul op het request als ze klagen bij de overheid. Ook windparkeigenaren benadrukken regelmatig dat de molens keurig aan de geluidsnormen voldoen.
Met enige regelmaat komen verhalen naar buiten van mensen die klagen over de geluidsoverlast van windturbines en de mogelijke gezondheidsschade hierdoor. Veel genoemde klachten zijn: hartkloppingen, slapeloosheid, oorsuizen, een drukkend gevoel en/of concentratieverlies.
Het RIVM heeft zich al een aantal keer gebogen over deze gezondheidseffecten. In zowel 2017 als 2020 publiceerde het gezondheidsinstituut een rapport over de gezondheidseffecten van windturbinegeluid. Conclusie: er bestaat een directe relatie tussen hinder en windturbinegeluid, maar er is geen reden om aan te nemen dat het windturbinegeluid direct klachten veroorzaakt, zoals hartkloppingen en oorsuizen.
Zo is in het laatste rapport uit 2020 te lezen: ‘Voor andere gezondheidseffecten (dan hinder, red.) zijn de resultaten van wetenschappelijk onderzoek niet eenduidig: deze effecten hangen niet duidelijk samen met het geluidsniveau, maar soms wel met de ervaren hinder.’
Kritiek op RIVM
Het RIVM krijgt veel kritiek op deze onderzoeken. Met name critici van grote windparken verwijten het RIVM vooringenomenheid. Een rapport dat vaak wordt aangehaald door tegenstanders is het rapport ‘Gezondheidseffecten van windturbinegeluid’ van epidemioloog Dick Bijl, in opdracht van artsencollectief Windwiki en gefinancierd via crowdfunding.
Dit rapport is geen resultaat van eigen geluids- of gezondheidsonderzoek, maar Bijl analyseert de methode van de RIVM-rapporten aan de hand van medische standaarden uit zijn vakgebied, de epidemiologie. Volgens hem kan het RIVM niet de conclusie trekken dat er geen relatie bestaat tussen windturbinegeluid en andere gezondheidseffecten.
RIVM slaagt er onvoldoende in duidelijk te maken waar de grens tussen feiten en fictie ligt in dit zeer gepolariseerde dossier
Een andere wetenschapper met stevige kritiek op de geluidsrapporten van het RIVM is universitair docent wetenschapscommunicatie Joris van Hoof van de Universiteit van Twente. Begin oktober van dit jaar verweet Van Hoof in zijn rapport ‘De verborgen belangen in literatuur windturbines’ het RIVM onvoldoende transparantie over belangenconflicten bij sommige aangehaalde onderzoeken. Onderzoekers daarvan zouden ook in dienst zijn van windenergiebedrijven, wat het RIVM naliet te vermelden. Later onthulde de Twentse krant Tubantia dat Van Hoof zelf banden heeft met de antiwindmolenlobby en mogelijk zelf ook zo’n ‘verborgen belang’ heeft. Van Hoof stelt echter dat het om ‘een persoonlijke mening’ gaat die niet van invloed is op zijn wetenschappelijke werk.
In reacties op deze publicaties bijt het RIVM van zich af. Zo zou Bijl het oorspronkelijke RIVM-rapport uit 2020 ‘op veel plekken onjuist of onvolledig’ weergeven. ‘Hiermee worden de auteurs woorden in de mond gelegd, die vervolgens gebruikt worden om daar conclusies uit af te leiden,’ schrijft het instituut. Ook van belangenverstrengeling is geen sprake. Het zijn juist de critici die zich niet houden aan wetenschappelijke standaarden, vindt het RIVM.
De discussie is troebel: veel critici hebben zelf ook belangen in het windmolendebat en in de wetenschap heerst er onenigheid over effecten van laagfrequent geluid op gezondheid. Het RIVM slaagt er onvoldoende in om tegenstanders overtuigend duidelijk te maken waar de grens tussen feiten en fictie ligt in dit zeer gepolariseerde dossier. Waar critici en overheidsinstantie het wel over eens zijn: het onderzoek moet worden uitgebreid, en ‘de rol van framing van voor- en tegenstanders van windturbines en van onderzoekers’ zou daarin een plek moeten krijgen.
Luister ook de reportage van RTV Noord:
In het vandaag verschenen wetenschappelijke artikel vullen onder meer klinisch fysicus en audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch de conclusies van het RIVM daarom aan: laagfrequent geluid door windmolens zorgt met name voor hinder en slaapverstoring. Die slaapverstoring veroorzaakt vervolgens andere klachten, zoals hartkloppingen, concentratieverlies en oorsuizen.
Volgens De Laat en zijn medeauteurs is er meer laboratorium- en proefpersonenonderzoek nodig om deze klachten te relateren aan windmolengeluiden. Dat zal ‘betere verklaringen voor klachten van patiënten opleveren dan nog meer epidemiologisch onderzoek,’ waar het RIVM-onderzoek onder valt.
Dat aanpassingen achteraf niet zo makkelijk zijn, blijkt uit de aanpassingen bij het windpark N33. De parkeigenaren – het van oorsprong Amerikaanse Eurus Energy en het Duitse RWE – hebben naar aanleiding van de gemeten bromtoon beloofd de software aan te passen, waardoor er minder laagfrequent geluid zou zijn. Eind november bracht het windpark naar buiten dat de molens inmiddels 24/7 draaien met nieuwe software-instellingen.
Eerder mat geluidsdeskundige Van Muijwijk bij aanpassingen onder bepaalde weersomstandigheden ’s avonds na tien uur inderdaad een verschil in frequentie, maar omwonenden zeggen er nog weinig van te merken. En ook de steekproefmetingen van RTV Noord en Follow the Money wijzen uit dat de bromtoon nog niet verdwenen is.
‘Tussentijds optreden tegen (te hard) geluid is niet mogelijk’
Omwonenden van windpark Geefsweer in Groningen kunnen inmiddels via een hinderapp klachten over geluid en geur doorgeven. Er is een aparte categorie voor laagfrequent geluid door windmolens. Het blijkt een wassen neus. Wie een bromtoon meldt, krijgt een bericht dat de melding weliswaar wordt geregistreerd, maar niet op de kaart wordt getoond. Of de windmolengeluiden binnen de normen vallen, wordt namelijk jaarlijks gecontroleerd op basis van een gemiddelde. ‘Tussentijds optreden tegen (te hard) geluid is niet mogelijk.’
Het zijn precies deze verouderde normen die geen rekening houden met laagfrequent geluid. Pas wanneer de geluidsnormen specifieker zijn aangescherpt, zou het probleem (voorafgaand aan het plaatsen van molens) verholpen kunnen worden. Daar is nu mogelijk juridisch ruimte voor: na een uitspraak van de Raad van State afgelopen juni ligt de bouw van veel windparken minstens een jaar stil. De landelijke windmolennormen moeten eerst opnieuw onder de loep worden genomen. Volgens een uitspraak van het Europese Hof had hiervoor een milieu-effectrapportage moeten worden gemaakt, maar die ontbreekt.
Het wrange is: de Nederlandse overheid had dit allang kunnen doen.
Over waarom dit niet eerder is gebeurd en wat de mogelijke gevolgen zijn, gaat ons volgende artikel.
47 Bijdragen
Peter Stroo 1
https://www.ad.nl/voorne-putten/massaal-bezwaar-tegen-windmolens-achter-spijkenisse-noord~a234aaf5/
https://www.rijnmond.nl/nieuws/1431872/Windmolens-van-250-meter-bij-Beneluxplein-roepen-weerstand-op
https://www.ad.nl/rotterdam/komen-hoge-windmolens-bij-vaanplein-er-wel-college-vreest-ingrijpen-provincie~a5eb0719/
Vincent Huijbers 9
Er lijkt dus een mismatch tussen wat beleidsmakers menen te meten en wat direct omwonenden ervaren. Denk hierbij ook aan Lelystad Airport, Gaswinning, Tata steel, etc.
Gebruiken we wel de juiste meetapparatuur? Een gevoel van veiligheid of onbehagen meet je niet met een geigerteller, geluidsmeter, beefsensor of fijnstofmeter. Zouden we de klachten niet gewoon serieus moeten nemen?
Roland van Laar 3
Vincent HuijbersDat is ook mijn ervaring met ervaren geluidsoverlast in de wijk van een evenement dat een paar maanden duurde. Het evenement zelf wil niks veranderen, de gemeente kwam pas op de laatste dag langs om te meten en de meting was ook nog eens niet volgens het eigen protocol gedaan.
Vincent Huijbers 9
Roland van LaarMaar in het geval van Lelystad Airport vind ik het opmerkelijk dat het lastig is om tot goede meetresultaten te komen: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2260277-gegoochel-met-cijfers-geluidsoverlast-lelystad-airport
Hoe moet je dit soort berichten lezen naast de gretigheid waarmee deze luchthaven geopend moest worden?
En waarom duurde het zo lang voor de politiek in actie kwam tegen de vervuiling van Tata Steel terwijl de klachten zich opstapelden en de onrust groot was? Hoe moet je dan het schrappen van Tata steel in een rapport van de GGD over kankergevallen in die omgeving interpreteren?
https://nos.nl/artikel/2395212-onderzoeker-tata-steel-terecht-geschrapt-uit-rapport-omwonenden-woedend
In al deze gevallen lijkt de klacht en onrust niet serieus genomen. De aanpak wekt bovendien argwaan en de schijn dat andere belangen zwaarder wegen.
Als een positieve impuls de hinder van windmolens kan doen verdwijnen en plaatsing van de molens in landsbelang is zouden we er over kunnen nadenken om direct omwonenden financieel tegemoet te komen. Maar dit zal vast niet in de businesscase zijn opgenomen.
Bart Genuit 1
Vincent HuijbersVincent Huijbers 9
Bart GenuitKijk naar Groningen. Daar is gas opgehaald waaraan we onder andere onze welvaart te danken hebben. Voor de schade kijken alle partijen inclusief de politiek naar elkaar.
Ype van Woersem 2
Vincent HuijbersVincent Huijbers 9
Ype van WoersemHet punt dat ik wil maken is dat de lasten onevenredig verdeeld zijn. Wanneer een nieuwe snelweg langs uw achtertuin gepland staat zou u wat mij betreft daarvoor gecompenseerd mogen worden. Het nut is collectief maar u ervaart nadeel door geluidsoverlast, fijnstof, waardevermindering van uw woning, etc. Vliegvelden, bedrijventerreinen, windparken worden nu eenzijdig opgedrongen en omwonenden hebben nauwelijks of de schijn van inspraak. Draagvlak kun je creëren door compensatie of 'iets' terug te doen. Bij bewezen fysieke schade mogen wat mij betreft geen consessies gedaan worden: veilig of niet.
Paul Sporken 10
Vincent HuijbersRembrandt
Arne van der Wal 10
RembrandtArd P. 2
Het grote aantal nog aan te leggen windparken, ook in dichtbevolkt gebied, in combinatie met een wet die het makkelijker maakt dit soort beslissingen "door te drukken" maakt het vraagstuk omtrent windturbines en overlast nog prangender vermoed ik.
Arian J.P. Bakker
Kan hier ook sprake zijn dat er wel geluidsonderzoek gedaan wordt naar geluidshinder in decibellen maar niet naar de lage frequenties.
Walter Boer 3
Nico Janssen 7
Walter Boer[Verwijderd]
Nico JanssenIs het niet dat juist wat je van een overheidsinstantie niet verwacht maar helaas steeds meer naar voren komt.
Als de papieren maar kloppen klopt alles in werkelijkheid ook, zoniet dan past men niet het probleem maar de papieren aan.
Walter Boer 3
Nico JanssenPaul Sporken 10
Nico JanssenW. Baars 3
Krispijn Beek 1
W. BaarsEn in Australië wordt meerjarig onderzoek uitgevoerd door Flinders University (kan het onderzoek helaas niet vinden, wel dit artikel over het onderzoek):
https://reneweconomy.com.au/wind-turbine-swoosh-more-annoying-more-often-at-night-new-study-finds/
Jonas Florusse
Rob van Eerden
Duidelijk advies: Geen IWT in staal van 10x de masthoogte, nader gedegen onderzoek, aanpassing wet- en regelgeving i.v.m. bescherming burgers.
W. Baars 3
Rob van EerdenHet is dus een oud verhaal dat nu weer oppopt.
Maar goed, slecht slapen is vreselijk en een brom horen zeker ook. Moeten we misschien ook eens kijken (herstel: luisteren naar) naar gemalen, snelwegen, luchtvaart, scheepvaart, bouwprojecten, etc. Het is dus wel goed dat hier beter onderzoek naar gedaan wordt, maar dat de overheid hier blind voor is (kop van het artikel), is imho teveel stennismakerij. De gemeente Amsterdam heeft al aangegeven de nieuwste onderzoeken over geluid mee te nemen in de besluitvorming en de reden dat de overheid dit (al dan niet ingebeelde) probleem nog niet verder heeft bekeken is misschien wel omdat er zo weinig gevallen bekend zijn van vele windparken die er nu al meer dan 10 jaar op verschillende plekken op de wereld staan.
Verder onderzoek dus prima, helaas ben ik bang dat de anti-wind lobby en nimby mensen er mee aan de haal gaan. Ik zie de berichten alweer over linkedin en facebook verschijnen van mensen die vooral geen windmolen in hun zicht willen. De waarde van je huis zou er zomaar van kunnen dalen....
Krispijn Beek 1
W. Baarshttps://eenvandaag.avrotros.nl/item/windmolens-steeds-krachtiger-en-te-vaak-dichtbij-woonwijken-terwijl-dat-helemaal-niet-nodig-is/
Gerlach Velthoven
Krispijn BeekRené Simons
Winmolens afbreken, zonnevelden verplaatsen naar daken of afbreken en nieuwe kernenergie gebruiken. Klinkt eng? Verdiep je in de nieuwe technieken en zie dat het oude kernafval juist opgeruimd wordt en koeling passief is geworden.
[Verwijderd]
René SimonsKernenergie in de nieuwste vorm zou een heel veel beter en schoon alternatief betekenen voor de toekomst.
Vincent Huijbers 9
[Verwijderd]Teun Kloosterman 2
[Verwijderd][Verwijderd]
Teun KloostermanBekijk de hele uitzending hier: https://www.blckbx.tv/videos/headwind21
”Zijn wij echt zo dom, of is dit een plan?” vraagt filmmaker Marijn Poels in docu “Headwind”21”...
Documentairemaker Marijn Poels kwam onlangs met alweer zijn 4de film over climatchange. Na “The Uncertainty Has Settled “, volgen “Paradogma”, “Het goede doel heiligt de middelen" en nu dus “Headwind”21”.
Headwind”21 is de titel van zijn nieuwe geesteskind...een film waarin Marijn Poels de confrontatie niet uit de weg gaat. Samen met voormalig bankier Alexander Pohl gaat hij op zoek naar antwoorden in oa. Zweden.
Alexander Pohl
"Hoe zullen de windparken het "climate change probleem oplossen, als ze niet bijhouden hoeveel C02 ze besparen?” Zo maar een vraag uit de docu die relevanter is dan ooit nu ook in Nederland ons stroomnet afstevend op een "elektra-infarct", een term die door topfunctionarissen van liander al vorig jaar werd gebezigd maar nu al pijnlijk duidelijk wordt in steden als Utrecht en Amsterdam waar grote bedrijven geen nieuwe filialen kunnen openen vanwege een te kort aan stroom.
“Het gaat dus is goed mis en natuurlijk, volgens de overheid komt dat vooral door ons, wij, de burgers”, opent programmamaker Flavio Pasquino de uitzending. Maar documentairemaker Marijn Poels denkt daar iets anders over en zijn nieuwste docu Headwind”21 is een mooie aanleiding om hem aan tafel te hebben en te praten over de problemen die op ons af komen.
Headwind”21 is hieronder te bekijken
https://youtu.be/7RgyLDVlAg4
https://youtu.be/1fpj_c7VuMY
W. Baars 3
[Verwijderd]Vincent Huijbers 9
René Simonshttps://www.ucsusa.org/resources/advanced-isnt-always-better
René Simons
Vincent HuijbersHarrie Hageman 3
Door het ronduit asociale handelen van de boeren/eigenaars, die met de molens ongegeneerd binnen liepen, verloren wij ons fantastische home.
Peter Frederiks 2
Het zou toch mogelijk moeten zijn om wetenschappelijk vast te stellen wat de oorzaak is en wat er dan gedaan kan worden.
Maar degenen die de molens plaatsen interesseert het geen moer, want ze voldoen aan (verouderde) normen.
Wordt natuurlijk weer een modelletje gemaakt in Excel om te laten zien dat het er niet is.
Ik wijs even op de Erasmus brug in Rotterdam die enorm last had van resonanties. Onderzocht en aangepast.
Moet toch ook kunnen bij dit verschijnsel met windmolens.
[Verwijderd]
Peter FrederiksWat de Erasmusbrug betreft de kabels of tuien waar de brug aan hangt, begonnen te zwiepen, waardoor de hele brug bewoog. De Erasmusbrug moest dicht, zogenaamd gesloten wegens weeromstandigheden.
Uiteindelijk worden er aan de uiteinden van de draden dempers geïnstalleerd die de trillingen van de draden opvangen. De Erasmusbrug wordt als het ware in bedwang gehouden en het verkeer kan er weer overheen.
Geen zwiepende geluiden meer dus, maar ''vrolijk geklik''.
W. Baars 3
Marco Bommeljé 3
Marco Bommeljé 3
Zie ook https://solar.lowtechmagazine.com/nl/2019/06/small-wooden-wind-turbines.html
Teun Kloosterman 2
Marco BommeljéOf in het asfalt gestoken, zoals we altijd doen?
Of verwerkt in bouwmaterialen, je raad het al...
Teun Kloosterman 2
Maar aan de lacherige reacties merkte ik wel dat ze dat niet meer merkten na hun halve leven bij een vaarroute gewoond te hebben.
Koert Gielen
Hier zijn overigens geen windmolens in de buurt.
Ik kan het geluid wel duidelijk registeren (met de android app "infrasound detector" bijvoorbeeld) maar de oorzaak achterhalen blijkt nog niet zo gemakkelijk.
We hebben vlakbij (op zo'n 50 meter afstand) een paar antennes staan van telecomproviders maar die heb ik nog niet als oorzaak kunnen aanwijzen.
Ik ben dus nog steeds "zoekende".
En het is blijkbaar zeer lastig om de richting waar het geluid vandaan komt te bepalen (vanwege de zeer lage frequentie).
Ik heb dus het vermoeden dat de oorzaak niet alleen met windmolens te maken heeft.
Tijd dus om dit eens diepgaand te onderzoeken en de normen bij te stellen.
Zeker wanneer je bedenk dat het probleem alleen maar groter gaat worden.
W. Baars 3
Koert GielenGerlach Velthoven
Koert Gielennico roosnek 3
W. Baars 3
nico roosnekGerlach Velthoven