
Gehaaide ondernemers, listige consultants en graaiende managers: in dit dossier komen ze allemaal langs. Lees meer
Er zijn veel manieren om meer geld te verdienen in de zorg dan gerechtvaardigd is. In dit dossier gaan we op jacht naar zogenoemde zorgcowboys: gehaaide ondernemers, listige consultants en graaiende managers die zichzelf verrijken door misbruik van de wet- en regelgeving. Ze maken onze zorg veel duurder dan nodig is.
Vijf jaar procederen voor een teleurstellende schikking: zo moeilijk is het om zorgfraude aan te pakken (update 1 september)
Podcast | De achilleshiel van gezinshuizen blootgelegd
Een dubieuze carrière en falend toezicht: Koos Föllings en Compass
De Inspectie beschermt vooral de minister, niet de patiënt
Rekenkamer spijkerhard over aanpak zorgfraude, fraudeurs hebben vrij spel
Compass is failliet, neptherapeut Föllings wil een doorstart
Veroordeelde neptherapeut mag van toezichthouder doorwerken
Podcast | Begeleid wonen in een horrorhuis
Hoe ‘Anastasia van Oranje-Nassau’ koningin van de transgenderzorg werd
Bestuurskundige Menno Fenger: ‘In de zorg is niemand verantwoordelijk voor de puzzel als geheel’
© JanJaap Rypkema
PGB: een snoepwinkel voor fraudeurs
Fraude met het persoonsgebonden budget levert de zorg in Nederland al jaren hoofdbrekens op. Controle op de besteding van het geld is gebrekkig, en de misstanden die aan het licht komen lijken slechts het topje van de ijsberg te zijn.
De Amsterdamsestraatweg is een vijf kilometer lange, kaarsrechte winkelstraat die vlakbij het Centraal Station van Utrecht begint en doorloopt tot de gemeente Stichtse Vecht. De straat is in de wijde omtrek bekend om zijn massagesalons, wedkantoren, reparatiewinkels voor elektronische apparatuur, snackbars met ruime openingstijden en kapperszaken waar men zelden een schaar hanteert.
Geregeld wordt er een pand gesloten vanwege illegale activiteiten of verboden wapenbezit. Maar de inval op 4 april van dit jaar was een bijzondere: toen werd het pand van een zorgorganisatie doorzocht.
Beslag op tien auto’s
Op de eerste woensdag van april vielen rechercheurs van de inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het hoofdkantoor van thuiszorgbureau Dolia Zorg binnen. Behalve het hoofdkantoor werden nog twee kantoren en drie woningen doorzocht. De bestuurder van Dolia en de zorgmanager – broers van elkaar – werden aangehouden op verdenking van een miljoenenfraude met persoonsgebonden budgetten (pgb’s).
Het Openbaar Ministerie (OM) vermoedt dat Dolia bijna 80 procent van de ontvangen pgb-gelden niet aan zorg heeft besteed. Dat zou Dolia gedaan hebben door dagbesteding of individuele begeleiding te declareren voor ruim honderd cliënten, terwijl deze zorg vermoedelijk niet of slechts gedeeltelijk geleverd is.
'Sommige budgethouders blijken helemaal geen zorg nodig te hebben’
Hoe hoog de vermeende fraude precies is, kan het OM nog niet zeggen, maar het gaat in ieder geval om meer dan 6 miljoen euro. Tijdens de inval is beslag gelegd op tien auto’s, waaronder een Porsche, een BMW, een Landrover en een Audi – vermoedelijk allemaal gekocht van zorggeld. De twee broers en het thuiszorgbureau worden verdacht van valsheid in geschrifte, oplichting en het witwassen van de vermoedelijk crimineel verdiende gelden.
Het OM vermoedt dat de ondernemende broers niet alleen opereerden: ‘De verdenking is dat de verdachten in dit onderzoek samenspannen met degenen die de pgb-gelden ontvangen, de budgethouders. Een deel van hen heeft zorg nodig, maar vermoedelijk wordt dit niet altijd geleverd. Sommige budgethouders blijken helemaal geen zorg nodig te hebben. Een deel van het geld dat de thuiszorgorganisatie heeft ontvangen, zou contant worden gegeven aan de budgethouders,’ zo stelt het OM in een nieuwsbericht op zijn website.
Bron van fraude
Deze zaak staat niet op zichzelf. Al jaren is het pgb een grote bron van fraude in de gezondheidszorg. In 2012 constateerde de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) voor 1,6 miljoen euro aan fraude met het pgb; vier jaar later wisten onderzoekers voor 18,8 miljoen euro aan bewezen fraude boven tafel te krijgen.
In principe is een budgethouder verantwoordelijk voor een correcte besteding van het geld. Toch is de budgethouder in zaken waar fraude bewezen is, lang niet altijd de dader. PGB-fraude kent immers diverse verschijningsvormen: niet alleen de pgb-houders kunnen frauderen, maar ook zorgaanbieders of bemiddelingsbureaus.
Die bemiddelingsbureaus zijn ontstaan omdat budgethouders niet altijd opgewassen zijn tegen de administratieve lasten van het pgb. De bureaus beloven deze administratieve lasten te verlichten: ze helpen met het aanvragen van een zorgindicatie, nemen de administratie uit handen, innen het geld en helpen een geschikte zorgverlener te vinden. Voor hen is de pgb-regeling een goed verdienmodel.
Sinds er extra geld is voor de opsporing van pgb-fraude groeit het bedrag aan bewezen fraude elk jaar
Bemiddelingsbureaus hebben dan ook een fors aandeel in de pgb-fraude. In 2016 – het meest recente jaar waarover cijfers beschikbaar zijn – waren zij verantwoordelijk voor 37 procent van de totaal opgespoorde fraude. Hierbij werden zij op de voet gevolgd door zorgaanbieders, die 36 procent voor hun rekening namen.
In 2013 pleegden de bureaus nog 84,9 procent van alle PGB-fraude. Om die reden pleit D66 voor afschaffing van de bemiddelingsbureaus: Kamerlid Vera Bergkamp heeft met zorgverzekeraar Zilveren Kruis en belangenorganisatie Per Saldo een plan opgesteld om de bureaus binnen twee jaar uit te bannen.
Toch zal deze vorm van dienstverlening voorlopig niet verdwijnen. Er zijn nu al diverse zorgaanbieders die zich opwerpen als bemiddelaar: ze nemen een deel van de administratie uit handen en helpen met het aanvragen van een indicatie voor de zorg die ze zelf zullen leveren. Op dat punt ontstaat een nieuw frauderisico.
Advocatenkantoor Bouwman, Roozemond & De Haan (br&dh advocaten) is gespecialiseerd in fraudezaken in de zorg. Het kantoor, gevestigd in Utrecht, staat grote zorgaanbieders bij en heeft zijn eerste vrijspraak behaald in een omvangrijke pgb-fraudezaak. Jaap-Willem Roozemond en Arjan de Haan spreken niet over zaken die zij behandelen. Wél willen ze graag vertellen over pgb-fraude in het algemeen. Roozemond licht toe dat alleen al de officiële verdenking een serieuze bedreiging vormt voor een zorgorganisatie: ‘Door imagoschade of doordat pgb-houders hun budget niet meer bij een bepaalde organisatie mogen besteden, wordt het voortbestaan van de onderneming bedreigd, zelfs bij een geringe verdenking.’
De term fraude komt in het Wetboek van Strafrecht overigens niet voor. Als er over pgb-fraude gesproken wordt, dan gaat het vaak om economische delicten zoals oplichting en valsheid in geschrifte.
Onder het kabinet-Rutte II is er extra geld vrijgemaakt voor de opsporing van pgb-fraude. Sindsdien groeit het bedrag aan bewezen fraude elk jaar. De Haan kan zich niet aan de indruk onttrekken dat zorgkantoren en de opsporingsinstanties door dat extra geld en de grote aandacht voor pgb-fraude proberen te scoren. ‘Het is soms ook beetje optreden voor de bühne. Wat we zien is dat geleverde zorg die bij een eerdere intensieve controle is goedgekeurd door het zorgkantoor, later alsnog onderwerp van onderzoek kan worden bij een fraudezaak bij de strafrechter. De ene medewerker van het zorgkantoor keurt aan de voorkant de zorgovereenkomst goed en de budgethouder is tevreden over de zorg, maar aan de achterkant komt een medewerker van de afdeling fraudezaken van datzelfde zorgkantoor tot hele andere conclusies.’
‘Er is te weinig aandacht voor het verschil tussen de wet en de dagelijkse praktijk. Daarbij wordt de definitie van wat zorg precies is door de fraudeonderzoeker langs een andere lat gelegd dan de medewerker die destijds de zorg heeft beoordeeld. Voor zorgaanbieders is het lastig om daarop te anticiperen. De verdenking in pgb-fraudezaken is meestal dat er minder zorg is geleverd dan gedeclareerd. Dat ontstaat door discussies over de geleverde diensten – mag dit wel als zorg worden aangemerkt? — en door zorgadministratiesystemen. Die systemen worden onderzocht om vast te stellen welke zorg is geleverd, terwijl ze niet zijn ontworpen om alle geleverde zorg vast te leggen, maar om de zorgverlener inzicht te geven in de problematiek van de cliënt en daarop te sturen.’
De advocaten zien meer in preventie dan repressie: vooraf goede gesprekken voeren en duidelijke afspraken maken
Volgens Roozemond en De Haan zou de aanpak van pgb-fraude heel anders moeten. Zij zien niets in het repressieve optreden van zorgkantoren. ‘Budgethouders worden zelfs onder druk gezet om aangifte te doen,’ zegt Roozemond. ‘Indien de budgethouder zelf aangifte doet, houdt het zorgkantoor de budgethouder buiten schot, door hem of haar ter goeder trouw te verklaren. De budgethouder is namelijk gehouden de ingekochte zorg te verantwoorden. Vervolgens gaan de zorgkantoren achter de zorgaanbieder aan.’
In plaats van controle achteraf zien beide advocaten meer in preventie; vooraf goede gesprekken voeren en duidelijke afspraken maken over wat wel en niet vergoed wordt. ‘Ook kunnen de zorgkantoren tussentijds monitoren bij zorgaanbieders hoe het zorgpakket in elkaar steekt en hoe dit wordt gerealiseerd,’ stelt Roozemond.
Mensen die door ziekte, handicap of ouderdom zorg nodig hebben, kunnen in aanmerking komen voor een persoonsgebonden budget (pgb), een budget waarmee je zelf zorg kunt inkopen. Bij welk loket je moet zijn om in aanmerking te komen voor een pgb hangt af van het type zorg dat je nodig hebt. De uitvoering van de pgb-regeling is verdeeld over zorgkantoren, zorgverzekeraars en gemeenten:
-
zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor langdurige en intensieve zorg;
-
zorgverzekeraars regelen de verpleging en verzorging thuis;
-
gemeenten regelen de jeugdzorg en de ondersteuning aan huis.
Zorg in cash
In mei 1991 werd voor het eerst geëxperimenteerd met het pgb. Ruim 300 cliënten van thuiszorgorganisaties in Drenthe en Eindhoven kregen het aanbod om zorg in natura te krijgen, dan wel een geldbedrag te ontvangen om die zorg te bekostigen. Ongeveer de helft koos voor een budget dat naar eigen inzicht kon worden besteed. Twee jaar later bleek dit experiment succesvol: 80 procent van de budgethouders was zeer tevreden over de flexibiliteit en de keuzevrijheid die ze zo hadden gekregen.
Toenmalig staatssecretaris Erica Terpstra (VVD) zag de keuzevrijheid die het pgb bood als remedie voor het aanbodgerichte zorgstelsel van die tijd. De Kamer steunde haar wetsvoorstel en zo werd in 1996 het pgb ingevoerd. Met deze regeling kregen AWBZ-cliënten de mogelijkheid om in hun zorgbehoefte te voorzien met een zelf te besteden budget. Dat het pgb populair werd, blijkt wel uit de toename van het aantal gebruikers ervan: in 1996 waren er 5.400 budgethouders; dat aantal liep op tot 125.000 in 2013. Het kabinet-Rutte I voerde een flinke bezuiniging door. Die werd deels teruggedraaid in het Lente-akkoord van mei 2012. Inmiddels is het aantal pgb-houders sterk gedaald: eind 2017 waren er in Nederland 39.433 mensen met een pgb.
‘Het pgb is een populair instrument; mensen krijgen een pot met geld zonder dat er al te veel concrete afspraken over de besteding daarvan worden gemaakt,’ zegt Albertjan Tollenaar, universitair hoofddocent Bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Die populariteit komt omdat het mensen veel vrijheid geeft. Daarnaast zijn er minder goede redenen: zo zien sommigen het als een aanvulling op het maandelijks inkomen. Ook trekt het allerlei types aan die geld ruiken, zoals dubieuze zorgverleners en bemiddelingsbureaus.’
'Er is nauwelijks systematisch toezicht. Gemeenten zijn al blij als ze de beschikking op tijd de deur uit hebben’
Veel gemeente voeren keukentafelgesprekken met budgethouders; daarin wordt het budgetplan besproken, om te beoordelen of de hulp die iemand wil inkopen veilig, doeltreffend en cliëntgericht is. ‘Bij het toekennen van een pgb moet worden vastgesteld of iemand zoiets kan beheren,’ vertelt Tollenaar. ‘Wie een geschiedenis van geldproblemen heeft, komt niet snel in aanmerking. Toch krijgen ook mensen die slecht Nederlands spreken of geen administratie kunnen bijhouden, geregeld een pgb toegekend.’
‘Beoordelen of het geld goed wordt besteed, is lastig en gebeurt altijd achteraf. Natuurlijk moet er wel een zorgovereenkomst liggen tussen de cliënt en de zorgaanbieder, maar die is vrij eenvoudig te fingeren. In feite is er nauwelijks systematisch toezicht. Gemeenten zijn al blij als ze de beschikking op tijd de deur uit hebben. Bij de gemeenten die ik ken – dat zijn met name gemeenten in het Noorden van het land – is er niet eens een toezichthoudend ambtenaar. Als daar fraude wordt opgespoord, is dat door geluk of een goede tip.’
Zorgkantoren zijn, net als gemeenten, verantwoordelijk voor een deel van de pgb-regeling; zij buigen zich over de langdurige en intensieve zorg. Zij overleggen in een zogenoemd bewust-keuzegesprek met potentiële budgethouders over hun motieven om voor een pgb te kiezen. Daarnaast komen allerlei praktische zaken aan bod. Deze gesprekken moeten budgethouders voorbereiden op de verplichtingen van het pgb en ‘ongeschikte’ kandidaten eruit filteren. Desondanks waren er vorig jaar vermoedens van onrechtmatige besteding bij 20 procent van de 12.000 budgetten die door verzekeraar Zilveren Kruis zijn uitbetaald. De verzekeraar beheert 10 van de 32 zorgkantoren in ons land.
Raadsel: hoe groot is de fraude?
De Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG) erkent dat de lokale overheid een moeizame strijd voert tegen pgb-fraude. ‘Gemeenten hebben niet voldoende middelen om deze fraude op te sporen,’ zegt woordvoerder Angela de Jong. Eigenlijk zijn gemeenten er altijd te laat bij, want controleren of het budget aan zinnige zorg is besteed, gebeurt veelal achteraf. ‘De budgethouder is zelf verantwoordelijk voor de hulp die wordt ingekocht en dus ook voor de kwaliteit ervan,’ legt ze uit. ‘Het vooraf toetsen van de zorgaanbieders waarmee budgethouders in zee gaan is lastig gebleken in de afgelopen jaren. Er worden te weinig eisen gesteld aan zorgaanbieders waardoor controle moeilijk, ja bijna onmogelijk is. Want als je aan de voorkant niet afspreekt wat de kwaliteit moet zijn, waar controleer je dan op?’
Om die reden zegt de VNG geen goed beeld te hebben van de werkelijke omvang van pgb-fraude. Ook de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), die in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid het strafrechtelijk onderzoek naar zorgfraude uitvoert, heeft geen idee. ‘Slechts een beperkt deel van de fraudesignalen wordt strafrechtelijk onderzocht en ook binnen de onderzoeken worden keuzes gemaakt voor wat betreft de omvang van het onderzoek. De Inspectie SZW kan om deze reden geen uitspraken doen over de daadwerkelijke omvang van fraude met pgb’s,’ vertelt woordvoerder Paul van der Burg.
Ook de Inspectie heeft geen idee van de werkelijke omvang van de fraude met het pgb
Dat we geen goed beeld hebben van de werkelijke fraude met het pgb is niet nieuw. De Algemene Rekenkamer waarschuwde enkele jaren geleden al, nog voor de decentralisatie van zorgtaken naar de gemeenten, dat de cijfers over bewezen fraude zijn gestoeld op onderzoek met een beperkte reikwijdte. Zo werd in 2012 voor 1,6 miljoen euro aan pgb-fraude in onderzochte verdachte dossiers vastgesteld, maar die maakten uiteindelijk slechts 0,08 procent van het totale budget uit.
Wanneer er een sterk vermoeden van fraude bestaat, wordt de inspectie SZW ingelicht; die kan besluiten om over te gaan tot vervolging. Slechts een deel van de fraudesignalen wordt onderzocht, mede vanwege de beperkte capaciteit van het team: de recherche zorgfraude bestaat uit circa 50 mensen, die zich buigen over alle vormen van fraude in de gezondheidszorg in Nederland.
Niet alleen gehaaide ondernemers zien de PGB-regeling als melkkoe. Ook door pgb-houders wordt gefraudeerd. Eerder deze maand werd een 46-jarige vrouw uit Eerste Exloërmond, een dorp met 365 inwoners in de provincie Drenthe, veroordeeld tot een werkstraf van 180 uur omdat zij ten onrechte 67.000 euro aan pgb-geld opstreek. De vrouw vroeg begin 2010 een pgb aan voor haar verstandelijk beperkte zoon; niet op haar eigen naam maar op die van haar buurvrouw. Op papier zou de buurvrouw helpen met de zorg voor haar zoon, maar in de praktijk kwam daar nauwelijks iets van terecht. Al het onterecht verkregen geld moet de 46-jarige moeder, die van een bijstandsuitkering leeft, nu terugbetalen.
‘Van het pgb-geld mag je ook familieleden betalen,’ legt Tollenaar van de Rijksuniversiteit Groningen uit. ‘Dat gaat niet altijd goed. Er zijn bijvoorbeeld mensen die een budget krijgen voor beschermd wonen, terwijl ze bij ouders of andere familieleden inwonen. En ik ken ook een geval waarbij iemand zijn pgb gebruikte om met een kennis gesprekken te voeren op het terras. Ik kan natuurlijk niet beoordelen of dat een goede behandeling is voor de cliënt, maar je kunt je wel afvragen of het geld daarvoor bedoeld is.’
Zorgbobo word je zo
Het blijkt verrassend eenvoudig te zijn om ondernemer in de zorg te worden. Zonder diploma’s of Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) kun je een zorgbedrijf starten en pgb’s beheren. Ook ondernemers die een spoor van faillisementen hebben achtergelaten, roeren zich in deze markt. Dat maakt het voor gemeenten en zorgkantoren des te lastiger om een eind te maken aan pgb-fraude. Het is dweilen met de kraan open: terwijl je aan de achterkant verkeerd besteed geld terugvordert, treden er aan de voorkant weer nieuwe sjoemelaars aan. Dat vergroot de aantrekkingskracht voor zorgcowboys: mensen die de wet- en regelgeving in de zorg voor eigen gewin misbruiken.
In de komende tijd zullen we op FTM vaker artikelen publiceren over fraude en gesjoemel met zorggeld. Wil je als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Volg dan dit dossier. Tips en suggesties kun je mailen naar: jeffrey.stevens@ftm.nl
24 Bijdragen
Bert Bakker 4
Jan-Marten Spit 9
HH Manders 4
Jan-Marten Spitj.a. karman 5
Jan-Marten SpitGa je analyseren gewoon controleren aan de aan hand van beschikbare overheidsbronnen of de wettelijke regels gevolgd worden.
SyRi inlichtingenbureau.
Dan heet het ineens privacyinbreuk en politiestaat. Zo maak je het fraudeurs heel gemakkelijk.
Jan-Marten Spit 9
j.a. karmanDie data, de inhoud van harde schijven, mailboxen, whatsapp conversaties, de camera en mircrofoon in mobieltjes, is heerlijk bruikbaar in de taakstelling : bescherm Nederland.
j.a. karman 5
Jan-Marten SpitPolitie 50.000 fte. Belastingdienst 15000 (krimpend) maar onder druk van de interne strijden niet slagkrachtig. Je moet wel de realiteit blijven zien.
Ben je zelf er wel eens mee aan de slag geweest met data analyses?
In dit artikel is het misbruik PGB budgetten geheel niet goed inbeeld te krijgen. Je weet wie er een PB krijgt en je kan verder vragen. Die PGB zijn ontstaan door een starre houding met het oog op bezuinigingen waardoor de kosten omhoog vliegen.
Martin van den Heuvel 1 11
1 De organisatie die de zorg levert, wordt betaald door de centrale overheid. Alle medewerkers zijn in overheidsdienst, ook de directeur en allen krijgen ze loon.
2 De zorg wordt geleverd door een commerciëel bedrijf. Alle kosten moeten worden betaald door de klant/cliënt of door zijn verzekeringsmaatschappij. De overheid doet niet aan subsidies/toeslagen en dergelijke. Kortom: alles zelf betalen.
Het geld aan de patiënt/cliënt geven, is vragen om problemen. Dat is duidelijk opzet, om op een bepaald moment te kunnen melden: er wordt teveel mee gefraudeerd. We stoppen ermee. En weer is een stukje gezondheidszorg de nek omgedraaid, zodat de belastingtarieven voor hoge inkomens weer verder naar beneden kunnen worden bijgesteld.
www.rijnlandmodel.jouwweb.nl
Schanulleke 3
Martin van den Heuvel 1In aanvulling op bovenstaande opties kan je ook zeggen: U heeft recht op 8 uur zorg per week en dat wordt geleverd door TruusZorgt. En TruusZorgt is dan een geregistreerde zorgverlener, die onderworpen is aan een kwaliteitssysteem. Zo gebeurt het toch ook op andere gebieden in de zorg? Alleen bij het PGB worden geen kwaliteitseisen gesteld aan de zorgverleners en intermediairs.
Martin van den Heuvel 1 11
SchanullekeWie is TruusZorgt? Is dat een organisatie, of een persoon?
Als TruusZorgt een organisatie is, een commercieel bedrijf of een overheidsinstantie?
Wat jij voorstelt, dat hadden we al. Voordat CDA en VVD het ziekenfonds en de ziektewet afschaften.
Andere gebieden in de zorg? Je bedoelt de thuiszorg? Vind je dat een goed plan?
Schanulleke 3
Martin van den Heuvel 1Het is toch zo als je naar de oogarts gaat, deze een rekening stuurt naar de verzekeraar (wat opzich ook al raar is, maar goed). Het is toch niet zo van: hier heb je 200 euro, die is in principe voor de oogarts, maar zoek maar uit wat je er mee doet?
Martin van den Heuvel 1 11
SchanullekeWat maakt het uit of jij 200 euro krijgt, die je aan de oogarts moet geven, of dat de oogarts 200 euro krijgt om jou te behandelen?
Het probleem bij het PGB is, dat de administratie zo ingewikkeld is gemaakt (wat nergens voor nodig is en dus opzet is), dat de meeste mensen het niet snappen of geen zin hebben om er zich in te verdiepen. Als je dat zo regelt, kun je er van uitgaan dat er lieden zullen opstaan die zich aanbieden om die administratie dan maar voor jou te doen. Kijk, en daar was het hem om te doen. Want zo gauw je een ondernemer erbij betrekt, wordt er gefraudeerd, uitgebuit, te hoge prijzen gevraagd, slechte kwaliteit geleverd en noem maar op.
Kortom. Gezondheidszorg, onderwijs en (sociale) huurwoningen zijn ongeschikt om door een onderneming te laten uitvoeren.
Net zoals je het bouwen en verkopen van een auto niet aan een ambtenaar kunt overlaten.
Er is maar 1 oplossing voor het probleem, zoals het geschetst wordt in dit artikel. Een overheidsorganisatie doet het werk. Alle betrokkenen van de organisatie zijn in loondienst. Zo is het na de oorlog altijd geweest en het werkte prima. Maar de liberale partijen vonden dat de inkomensafhankelijke premie te duur was voor rijke mensen (zij zelf dus). Zo lang 3 kwart van de bevolking op die partijen blijft stemmen, wordt er doorbezuinigd, tot de verzekeraar de baas is. En dan is het huilie huilie voor J met de P, maar wel te laat.
Peter Zwitser 9
Er waren toen twee problemen: de SVB was erg traag met betalen, en er was volstrekt onvoldoende controle.
Vooral vanwege het trage uitbetalen is dat toen veranderd. Eén van de veranderingen: cliënten kregen zelf aan het begin van het jaar daadwerkelijk het geld op hun rekening gestort. Er zijn natuurlijk zat mensen die dat prima aankunnen, maar ook verslaafden, mensen met zware psychiatrische problemen, noem maar op kregen in het begin van het jaar in één keer tot soms meer dan 10.000 euro gestort.
Tot die tijd deed de SVB de administratie, nu moest de cliënt dat opeens zelf doen, als 'n soort werkgever.
Niet zo vreemd, dat dat dan misgaat.
Als reactie daarop kreeg je meer en meer bureaucratie (en niet meer effectieve begeleiding of controle), zodat je nu 'n begeleider nodig hebt om begeleiding aan te vragen.
Als dat oorspronkelijke systeem was gehandhaafd, met 'n snellere uitbetaling en meer controle in de vorm van steekproeven e.d., dan was het pgb nog steeds fantastisch geweest.
Schanulleke 3
Peter ZwitserIn eerste instantie kreeg de budgethouder (dwz de patient) het PGB gestort op een eigen rekening. Daarvan moest de budgethouder de zorgverlener betalen. Later, dankzij onze vriend Van Rijn (PvdA) ging de SVB het budget beheren, en de zorgverlener diende rekening in bij de budgethouder en die declareerde de rekening bij het SVB. De enige controle die het SVB uitvoert is kijken of de uitgaven in overeenstemming zijn met het zg zorgplan en of het budget niet wordt overschreden. We hebben een keer het budget met 1,45 euro overschreden en dat leverde voor 100 euro aan gezeik op, althans als je alle uren meetelt die er aan besteed werden. Verder doen ze niets zinnigs: geen diepgaande controles.
Peter Zwitser 9
SchanullekeIk heb jarenlang mensen met een pgb begeleid en jarenlang (onbetaald, niet zoals die vermaledijde bureaus nu) mensen geholpen met aanvragen. Dat is dus, waar ik de onzin vandaan haal.
Je hebt gelijk met wat je schrijft, maar ik had het over de begintijd. Dat was dus nog ver voor Van Rijn. Toen werd het budget (behalve een heel klein bedrag dat vrij besteed mocht worden) wel degelijk door de SVB beheerd (later volgt een link naar een brochure van de SVB zelf, mogelijk geloof je die wel).
Dat het eerst van de SVB naar de cliënt werd overgeheveld, en vervolgens weer omgekeerd, tekent de volstrekte waanzin in de besluitvorming.
Het was even zoeken, maar onder deze link zit een brochure van de SVB zelf uit 2002: https://www.hetvenster.com/Content/DownloadDocs/2002/pgb%202002.PDF
Op pagina 3 wordt het 'forfaitair bedrag' genoemd. Dat is een klein bedrag dat de cliënt vrij mag besteden en ook echt krijgt.
Het 'echte' pgb wordt (ook op pagina 3 van die brochure) 'trekkingsrecht' genoemd. Ik citeer de hele alinea maar even:
"Het gedeelte van uw budget waarmee we de zorgverleners betalen,
is het trekkingsrecht .U krijgt dit geld niet op uw rekening; wij beheren
dit trekkingsrecht en betalen daarmee de zorgverleners in uw opdracht
uit. In de zorgovereenkomst die u met uw zorgverlener gaat afsluiten,
staat het tarief dat u heeft afgesproken en de wijze van betalen.
De betaling gebeurt automatisch of nadat we een urendeclaratie of
factuur van u hebben ontvangen. Het kan zijn dat u geen trekkingsrecht
heeft en dus alleen het forfaitair bedrag ontvangt. In dat geval kunt u
ervoor kiezen het forfaitair bedrag (gedeeltelijk) terug te storten op de
rekening van de SVB zodat wij namens u de zorgverlener betalen.
Natuurlijk kunt u ook zelf uw zorgverlener een vergoeding betalen van
uw forfaitair bedrag"
Ze hebben bij de SVB kennelijk iemand die dure woorden bedenkt. Maar ik vermoed dat de SVB zelf toch wel weet, waar de klepel hangt.
Peter Zwitser 9
SchanullekeWat toen wel een absolute ramp was: je moest (in Amsterdam in ieder geval) een formulier met 60 (zestig!) A4'tjes aan vragen invullen voor een indicatie. Met vaak heel persoonlijke dingen als incest, mishandeling, e.d. Alleen dat invullen was vaak al een behoorlijk traumatische gebeurtenis, die vaak niet in één middag was te doen.
Ik schrijf 'in Amsterdam', omdat dit per regio verschilde. Later werd dat formulier gelukkig fors ingekort.
O, en er zit inderdaad één heel grote fout in mijn eerste stukje: er bestonden nog geen euro's, het ging om guldens. Mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa.
Schanulleke 3
Peter ZwitserEr zijn nu nog steeds (of alweer) verschillende soorten PGB's, maar dan andere als in de folder, bv ook een speciale voor vakantie. Als je dus op vakantie verzorging nodig hebt, kan je weer in de pen klimmen. Dat kan niet uit het budget dat je al hebt.
Het kan uiterst lucratief zijn om als je bv een longaandoening hebt buiten nog even een sigaretje op te steken en vervolgens kuchend en roggelend het gesprek aan te gaan voor het stellen van de indicatie. Dat levert al gauw extra uren op.
Het is zonder meer een flut regeling, maar we moeten blij zijn dat we in een land leven waar tenminste iets geregeld is. Met een ziekte als MS leven in een land als de VS lijkt me de hel op aarde, althans als je het zelf niet goed geregeld hebt.
Ik ben benieuwd wat per uitgekeerde PGB euro de apparaatskosten zijn (dwz de kosten om de regeling uit te voeren). Is dat bekend?
Peter Zwitser 9
SchanullekeVroeger was die regeling dus geen flutregeling. Jullie lopen tegen die bureaucratie aan, maar die bestond stomweg niet. Alleen het krijgen van de indicatie was (in ieder geval in Amsterdam) 'n soort marteling, maar daarna werkte het prima.
Je had ook niet tig soorten pgb's. Althans: in theorie wel, maar na het krijgen van de indicatie merkte je daar niets meer van. En je had maar met één instantie te maken.
Als ze de uitbetaling toen hadden verbeterd (op tijd) en iets meer controle, was die regeling perfect geweest.
Dat lijkt me ook best 'n onderzoek waard. In hoeverre heeft financiële belangenverstrengeling 'n rol gespeeld bij het verpesten van het pgb? (Grote zorgorganisaties hadden er geen belang bij als ook de buurvrouw mocht helpen.) Wat was de rol van starre politieke stokpaardjes: mensen móéten zelfredzaam zijn, of ze dat nou aankunnen of niet, dus hoppa, geef 'n verslaafde aan het begin van het jaar maar 10.000 gulden om te beheren. Wat waren de (financiële) belangen van de (geprivatieseerde) zorgkantoren, die deze regeling moesten uitvoeren?
Of korter: waarom en hoe kon een in principe goede regeling verworden tot een snoepwinkel voor fraudeurs?
(Overigens was het verkrijgen van die indicatie ook vroeger al 'n soort loterij. Er viel geen enkele lijn te ontdekken in wel of niet toekennen, of het aantal toegekende uren. Maar dat was de indicatie voor de regeling, niet de regeling zelf. En met 'n beroep kon dat meestal wel weer worden gecorrigeerd, als er echt te weinig was toegekend.)
(En als laatste: ik heb dus écht zien gebeuren dat een gokverslaafde aan het begin van het jaar meer dan 10.000 gulden kreeg. Dat was bedoeld om therapie e.d. in te kopen. Maar dit was een aansporing om te gaan gokken. Wat uiteraard ook gebeurde, maar ook dat werd door het gebrek aan controle niet opgemerkt.)
Raymond Nyns
Nikki van der Westen heeft een documentaire gemaakt over hoe zo'n fraudeonderzoek in zijn werk gaat. Daarvoor is een team dat met een pgb onderzoek bezig was een tijdje door een cameraploeg gevolgd. In de documentaire "De Zorgdetectives"wordt goed zichtbaar hoe moeizaam en tijdrovend een dergelijk onderzoek is. Deze documentaire is te zien op op : https://www.2doc.nl/documentaires/series/makers-van-morgen/2018/de-zorgdetectives.html Eén van de problemen is dat veel zaken die worden aangegeven worden geseponeerd. Civiele vorderingen lopen ook vaak op niks uit omdat het geld vaak allang (naar het buitenland) is verdwenen. Misdaad in de zorg loont helaas nog veel te vaak.
Een ander probleem ( en dat zijn er vele) is dat het erg gemakkelijk is een zorginstelling te beginnen. De Volkskrant toonde dat al eens aan door zelf een GGZ instelling op te richten. Zie voor het ontluisterende verhaal https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-volkskrant-richt-verslavingskliniek-op-fluitje-van-een-cent~b68f16be/
Hans 127 5
Voor een dergelijke fraude moet men samenspannen, en daarbij is een hechte, intern gerichte sociale structuur die overheid en gezag als gemeenschappelijke vijand zien, noodzakelijk.
Misschien is het een idee om die structuren te ontmantelen, in plaats van de symptomen te bestrijden? Of het nou motorclubs, woonwagencentra of mocro-maffia zijn, het patroon is steeds hetzelfde ...
Harbers 8
Hans 127Peter Zwitser 9
Hans 127Ik zou niet aan deze theorie durven twijfelen, maar ik moet nog even uitvogelen hoe ik de Rabobank, Shell, e.d. als vijand van de overheid moet plaatsen. Die interne gerichte sociale structuur, dat zie ik wel bij criminele organisaties als de meeste banken e.d., maar dat vijandige naar de overheid? Morgenochtend zie ik het vast...
Hans 127 5
Peter ZwitserIk geef direct toe dat door de neo-liberale wind (en dus het gebrek aan regulering) de financiële instellingen in de periode vóór 2008 hard op weg waren criminele organisaties te worden, maar ik heb de indruk dat dat tij (in ieder geval voor de bühne) nu gekeerd is. Neemt niet weg dat ik elke interactie met welke financiële instelling dan ook probeer te vermijden. Dus minimaal aantal verzekeringen, hypotheken via de familiebank, etc. etc.
Edward 2 4
Pluim aan FTM en de reageerders.
Marjo Hebbes 2
Ik heb 10 jaar het PGB van mn zoon beheerd (nu hij 18 is, doettie t zelf). Door het PGB kon ik de waanzinnigheden van de zorg (slechte kennis, veel verschillende personen in huis) zelf fixen door zelf mensen aan te nemen en afsprakenmee te maken. Afspraken die met zorginstellingen (thuiszorg ed) niet mogelijk waren. Ik wil de komende weken do 15-18.30 mijn zoon laten verzorgen en tegelijkertijd laten behandelen. En over 8 weken wil ik dat hij bij het huwerlijk van mijn broer alleen verzorgd wordt, maar dan wel de hele zaterdag. (geen feiten, wel dit patroon). En dat allemaal door dezelfde 1 of 2 verzorgers, geen anderen!
(Mijn zoon is autist, die kon wisselingen van de wacht niet aan. Die wachten veelal ook niet, kennis van autisme was toen nog erg schaars)
Sinds patienten dit konden regelen met een PGB zijn er losse verpleegbureaus gekomen die deze zorg ook leveren, daarvoor bestond dat niet.
En nieuwe behandelingen worden sneller odnerzocht. En als patienten ze nuttig vinden ook veel sneller economisch rendabel.
De adminsitratie is wel altijd een drama geweest. Ook voor d ebudgethouders, en ik wil best geloven dat de controleurs hier niet goed uitkwamen. Het aantal voorschotten, tussenberekeningen en eindberekeningen was groot, en tel daarbij tijdelijke en definitieve voorzieningen (die natuurlijk nooit gelijk liepen met kalenderjaren) op, en je krijgt een hoofdpijndossier.
En dat cowboys hier misbruik van maken geloof ik ook nog. Jammer, maar zo is het.
Maar de eigen regie heeft mijn zoon echt goed gedaan, en m zorg gegeven die binnen het "systeem" nooit mogelijk was geweest. En daar ben ik niet de enige in.
Hoe kunnen we die zorgkwaliteit nu geregeld krijgen zonder (bizarre mate van) fraude?