De afgelopen maand stond bol van de monetaire besluitvorming. Met name de Zwitserse Nationale Bank (SNB) en de Europese Centrale bank (ECB) speelden daarin een vooraanstaande rol. De Zwitsers vonden het niet langer verantwoord om de sterke Zwitserse frank gekoppeld te laten aan de almaar zwakker acterende euro. De timing en de inschatting van de SNB was opmerkelijk. Nog geen week later kondigde de ECB grootschalige monetaire verruiming aan (QE). Het werd de SNB duidelijk dat de ECB een tegenovergestelde transactie aan het voorbereiden was en dat de SNB daardoor overspoeld zou worden met euro’s. Een storm van kritiek was het gevolg, maar het belangrijkste aandachtspunt mis ik in deze discussie.
 Nederland en Duitsland zijn tegen de QE van de ECB en vanuit hun perspectief is dat zeker te begrijpen. Beide landen zijn financieel redelijk gezond in vergelijking met veel andere landen binnen de EU en daarom zien ze de noodzaak er niet van in. Aanvankelijk werd er door aanhangers van de monetaire unie betoogd dat door renteverschillen tussen de landen de euro prima gestuurd kon worden; vandaag de dag zijn daar vraagtekens bij te zetten.

Compounding

Ook Zwitserland kan worden bestempeld als een financieel sterk land. Het voordeel is dat de Zwitsers hun eigen munt nog hebben, ook al zien velen dit als een last. Maar er is niets mis met een sterke munt, zoals Klaas Knot van De Nederlandsche Bank onlangs betoogde.

ER IS NIET MIS MET EEN STERKE MUNT

Zwitserland is geen VS of Griekenland dat leurt op de mondiale markten om scheepsladingen staatsobligaties aan de man te brengen om het aldus verschafte geld vervolgens te kunnen verjubelen. Noorwegen had vroeger hetzelfde probleem: het verbraste zijn opbrengsten uit olie. Maar de Noren zijn verstandig geworden en beleggen de opbrengsten in het Noorse Staatsfonds, dat inmiddels de grootste 'compounding machine' ter wereld is. Het is te begrijpelijk dat de Zwitsers het schuurtje bij het huis willen laten. De meeste kritiek die ik lees, stelt dat QE niet werkt. Ben Bernanke, de voormalige voorzitter van de Fed, heeft ooit gezegd dat QE in theorie niet werkt, maar wel in de praktijk. In theorie heeft het verschuiven van een flinke stapel obligaties, en de prijsimpact die dat heeft, geen enkele zin. Critici onderstrepen immers dat dit geld nooit bij het midden- en kleinbedrijf terecht zal komen. Zo heeft APG, Nederlands grootste pensioenuitvoerder, aangegeven niet op de avances van de ECB in te gaan. Maar in de praktijk geeft de Fed – en nu dus ook de ECB – een signaal aan de markt af dat de rente voor vele jaren laag zal blijven. Dit signaal heeft veel meer invloed dan de maatregel zelf en dat wordt nog wel eens onderbelicht.

QE is een signaal dat de rente laag zal blijven. Dat signaal heeft veel meer invloed dan de maatregel zelf

Gat

Ik blijf van mening dat de ECB per saldo beter iets, dan niets kon doen. Dit heeft echter wel een bijeffect; het gat tussen arm en rijk wordt in een rap tempo groter. De kans dat dit gat nu ook in Europa groter wordt, is door de maatregel van de ECB toegenomen. Eigenlijk heeft de ECB tevens een fiscale invloed, ook al zal ze dat nooit toegeven. Uitgeslapen socialisten zullen hun kans schoon zien om met allerlei rare belastingvoorstellen te komen. Ik ben van mening dat de markt het gat vanzelf verkleint op termijn en dat we daar de socialisten niet voor nodig hebben. In dit kader is het interessant om u eens af te vragen wanneer het tot een loonspiraal komt in de VS. Rest mij u een goed weekend te wensen.

---

  Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.