Tijdens zijn staatsbezoek aan Groot Brittannië las paus Beneticus XVI, alias Ratzinger, het land van Henry VIII de les over toenemende agressieve secularisatie. De Engelse multiculturele samenleving zou meer christelijke ethiek in haar dagelijks bestuur moeten opnemen. Scheiding van kerk en staat en afscheiding van de Anglicaanse kerk van Rome in 1534 liggen de roomse papen blijkbaar zwaar op de maag. Niettemin verwelkomde Koningin Elisabeth II, nu het hoofd van de afgescheiden Anglicaanse kerk, de Roomse goedheilig man allerhartelijkst. Zelfs de jurken van de beide kerkvorsten waren in kleuren zacht blauw en geel op elkaar afgestemd. Anne Boleyn,  het overspelige liefje van koning Henry, zou het straalverliefde staatshoofd  tot het kerkelijk schisma gedwongen hebben. Paus Clement VII weigerde een ontbinding van Henry’s huwelijk met koningin Catharine van Aragon omwille van een tweede huwelijk met Anne.  Anne, de belichaming van  duivelse listen, volgens Clement, stortte met haar immorele verwording alle Engelsen in de pauselijke ban van eeuwige  verdoemenis.

 

De nieuwbakken Anglicaanse kerk praktiseerde een via media tussen protestantisme and katholicisme en schafte daarmee de verplichte roomse één-op-één biecht af. Meer dan 1000 jaar vormde de roomse biechttraditie binnen de Europese samenleving een instituut voor een ongecompliceerde en regelmatige aftasting van maatschappelijke normen en waarden. Biecht, boete en absolutie werden ondersteund door een zeer omvangrijk kerkelijk apparaat van wet- en regelgeving, onderwijs en rechtspraak. Het individu vond in zijn biechtvader een begeleider langs het pad van maatschappelijke randvoorwaarden en aldus zijn weg tot wat maatschappelijk gewenst en toelaatbaar was. Het was een machtig maar vooral krachtig systeem voor de leek, waaraan  grote maatschappelijke steun en zekerheid ontleend werd

 Na de jaren ’60 ging die kerkelijke  traditie  tot ontbinding over en restte katholieke zielen nog slechts incidentele justitiële veroordeling door de staat van vooral het ontoelaatbare. De kerk implodeerde aan haar eigen financiële en seksuele immoraliteit. De in de 16de eeuw ingezette secularisatie had geen alternatieven geschapen voor het falende kerkelijke instituut. Vele dolenden voelden zich in de steek gelaten en overgeleverd aan een gevoelloos staatsapparaat met haar wirwar van justitiële paradoxen en onzekerheden. Een gapende kloof door vervagende normgrenzen opende zich. Talloze gelovigen werden afvalligen die zich stortten in diep moreel verval. De flowerpower revolutie van de jaren ’70 kenmerkte zich ook nog eens door een sfeer van bandeloosheid.

 

Na verloop van tijd, ontstonden uit deze ethische en morele verwordingen nieuwe instituten, vooral geleid door de massamedia. Moraliserende misdaadtelevisie series en sitcoms werden populairder dan welke biechtvader dan ook. Voor de enkeling die het niet kon stellen zonder persoonlijke aandacht, was er op gemeenschapskosten Jungiaanse psychoanalyse. Hier en daar ontstond zelfs morele en religieuze herbezinning, waarbinnen politiek populisme wedijverde met evangelistische wedergeboorte.

Onderwijs is voor  seculiere  overheden  het krachtigste instrument om morele verantwoordelijkheid  aan het individu  voor te houden, weliswaar met zeer gematigd succes. Vooral onder jeugd en allochtonen zou de immoraliteit weelderiger tieren dan ooit tevoren. Grote behoefte bestaat in die gemeenschappen aan krachtig mentorschap. Dat Ratzinger nu voor zijn Roomse  kerk een gat in de markt bespeurt pleit voor zijn kiene ondernemersinstinct. Om in Engeland de zedenprediker uit te hangen terwijl zijn eigen kerk zich  middenin een moreel faillissement bevindt is van een goedkope marktschreeuwerij waar meester Kackadoris, onze nationale klucht held ontsproten aan cynische brein van onze 17de eeuwse ketterse Marnix van St. Aldegonde, nog iets van zou kunnen leren.