‘U geeft het begrip kort geding een nieuwe invulling,’ begint de rechter verwijzend naar het enorme aantal producties dat werd aangeleverd door beide partijen. Andries de Boer, voormalig CDA-raadslid in Noordwijk en vastgoedinvesteerder, spande een kort geding aan tegen dagblad Trouw naar aanleiding van een artikelenreeks van Follow the Money-journalisten Krijn Schramade en Eric Smit. De zitting had vrijdag plaats in de Amsterdamse Rechtbank. De Boer wordt in de betreffende publicatie van 7 januari in verband gebracht met de verregaande belangenverstrengeling tussen Stichting Dienstverlening Serviceflats (SDS) en verschillende vastgoedinvesteerders, ten koste van de veelal hoogbejaarde bewoners van serviceflats die samen voor miljoenen euro’s worden gedupeerd. De Boer eist een rectificatie. Op de voorpagina van de zaterdageditie van Trouw en online. De over hem geschreven beweringen zijn onjuist, onzorgvuldig en onterecht, zo stelt hij. Er is geen wederhoor gepleegd, hij heeft zich niet kunnen verdedigen of de beschuldigingen te weerleggen. ‘Nu lijkt het alsof Trouw na lang onderzoek een complot heeft onthuld. Maar er is geen complot,’ verweert advocaat Remy Chavannes zich namens Andries de Boer. Het voormalig CDA-gemeenteraadslid is boos. Zijn reputatie ligt aan flarden, hij is opgestapt uit de partij om het CDA niet verdere schade toe te doen, zo vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hij krijgt vragen van banken, kredieten worden misschien wel opgezegd en zijn politieke ambities, die kan hij vergeten. En waarom? Vanwege onjuiste artikelen in dagblad Trouw. Maar bovenal vanwege onzorgvuldige onderzoeksjournalistiek, zo stelt hij. De Boers advocaat maakt de vergelijking met Benno L. Niet met zijn misdaden, maar met de onthulling van zijn woonplaats door het NRC Handelsblad. Ook daar ging het namelijk om freelance journalisten, net als dit geval. En ook hier is de krant toch verantwoordelijk, aldus de eiser. De rechter mag zich buigen over een door Andries de Boer geschreven feitenrelaas van 57 pagina’s en ruim honderd producties van beide partijen, bestaande uit documenten, brieven, indirect bewijs, alles dat de beweringen in Trouw kan ondermijnen of juist kan onderschrijven.

'Opkoop onder marktwaarde'

De Boer staat in Trouw genoemd als één van de bij de belangenverstrengeling betrokken vastgoedinvesteerders. De Boer kocht honderden appartementen in serviceflats verspreid over het land. Eerst als CEO en eigenaar van Waarde Vastgoed Holland (WVGH), later met zijn vastgoedvehickels.

‘ALS BESTUUR EN DAARBIJ GEADVISEERD DOOR DE SDS BENADRUKKEN WE NOGMAALS DAT DE GEBODEN PRIJZEN REALISTISCH ZIJN TEN OPZICHTE VAN DE MARKT’

De Boer wist de woningen op te kopen onder de marktwaarde, zo concludeerde Trouw op basis van verschillende rapporten. Dit deed de vastgoedinvesteerder met hulp van SDS. Deze naar eigen zeggen belangenbehartiger van de bewoners informeert de bewoners niet dat ze de woningen voor een te lage prijs verkopen. Sterker nog, een aan SDS-gelieerde bestuurder stuurt de woningbezitters in serviceflat Cronestein zelfs een brief waarin hij aanspoort tot verkoop: ‘Als bestuur en daarbij geadviseerd door de SDS benadrukken we nogmaals dat de geboden prijzen realistisch zijn ten opzichte van de markt.’ De Boer verwerpt de veronderstelde belangenverstrengeling en stelt dat de relatie met SDS puur zakelijk was. Ook van opkoop onder marktwaarde en misleiding is hier geen sprake, aldus De Boer. Volgens De Boer speelden er grote problemen bij veel serviceflats: ‘Dertig procent leegstand, faillissementen dreigden. Niemand was verplicht te verkopen. Dat is een persoonlijke afweging,’ vertelt De Boer tijdens de zitting vrijdagochtend in het bijzijn van zo’n tien tegen SDS in opstand gekomen serviceflatbewoners.  Sommige mensen willen gewoon graag zekerheid, hun kinderen niet belasten met een onverkoopbare serviceflat. Ze wilden verkopen, want in ruil daarvoor kregen ze ook een zo goed als vaststaande huur voor de daaropvolgende jaren, aldus de Boer. Bovendien is er sprake van marktwerking, hij deed een bod en de verkoper van de flat accepteerde dit.

‘Dertig procent leegstand, faillissementen dreigden. Niemand was verplicht te verkopen. Dat is een persoonlijke afweging’

‘U presenteert zich als de redder van de serviceflats,’ merkt Trouw-advocaat Christien Wildeman tijdens het voorlezen van haar pleitnota op. De Boer begint meteen te knikken. ‘Maar het dringende beroep op verkoop lijkt op het kapitaliseren van de angst van hoogbejaarde bewoners.’

En waren de serviceflats wel zo onverkoopbaar? Volgens Trouws advocaat zit de crux in het feit dat De Boer geen woonrechten koopt met hoge servicekosten (serviceflats), maar appartementsrechten met sterk verlaagde servicekosten. Dit was al besloten en in werking gesteld met behulp van SDS, en zou de marktprijs sterk verhogen, maar de bewoners waren hier niet van op de hoogte. De waardestijging was al zeker, maar deze informatie werd achtergehouden door SDS, aldus Trouw-advocaat Wildeman, die vervolgens toelicht waarom SDS belang heeft bij verkoop van appartementen aan De Boer en WVGH. SDS doet het beheer van de opgekochte woningen tegen een vast percentage van de totale huurprijzen en de investeerder kan met de stemmenmacht in de ledenvergadering SDS in het zadel houden.

Hoor en wederhoor

Niet alleen feitelijke onjuistheden, maar ook de zorgvuldigheid en objectiviteit van de journalisten en Trouw wordt in twijfel getrokken: De Boer maakt bezwaar tegen het in zijn ogen gebrek aan wederhoor dat gepleegd is voorafgaand aan de publicatie.

In het artikel van 7 januari in dagblad Trouw wordt vermeld dat De Boer zich niet herkent in het beschreven samenspel met SDS en dat er volgens hem geen enkele sprake van is dat SDS hem heeft bevoordeeld. Uitspraken die De Boer deed in een telefoongesprek met journalist Krijn Schramade. Maar de vastgoedinvesteerder vindt dat hij onvoldoende de kans heeft gehad zich te verdedigen en met feiten de beschuldigingen te weerleggen en geeft daarbij aan dat het artikel uitgesteld had kunnen worden om hem hiervoor in de gelegenheid te stellen. Het was een langlopend onderzoek en een latere publicatie was mogelijk geweest.

De verdediging wijst er op dat De Boer de tijd en mogelijkheid heeft gehad: 'Journalist Schramade heeft op 5 januari 2014 namens Trouw gebeld met De Boer om zijn reactie te krijgen. Op verzoek van De Boer stuurt Schramade vervolgens zijn vragen toe, zodat De Boer daar rustig naar kon kijken en schriftelijk kan antwoorden. De Boer besluit dan kennelijk dat hij ook telefonisch kan antwoorden, want hij belt Schramade vervolgens terug'. Na het verschijnen van het artikel bood Trouw hem bovendien een interview aan. Dit sloeg De Boer af. Aan het einde van de vier uur durende zitting probeert zelfs de rechter deze oplossing. ‘Zou u bereid zijn om in een interview uw verhaal te doen, dan is rectificatie niet nodig?’ De Boer schudt nee, en zegt dat hij niet alleen een interview wil. Want hij weet niet langer of hij op de objectiviteit van de krant kan vertrouwen. De rechter doet op 14 maart uitspraak.