Het heeft even geduurd, maar de jaarcijfers 2016 van het crematieconcern van Henry Keizer kon ik eindelijk eens aan een nadere blik onderwerpen. Ze werden wat laat door Henry en de zijnen gedeponeerd – medio oktober – vandaar. En om maar meteen met de deur in huis te vallen: de zaken draaien uitstekend in de lijkverbranding en lijkbalseming.

Keizer boekte met zijn bedrijf een recordwinst van netto 10,4 miljoen euro. Dat is bijna een verdubbeling van het resultaat ten opzichte van 2015 (5,6 miljoen). Fijn voor de eigenaren is ook dat ze hun investering alleen al op basis van de uitgekeerde dividenden over 2015 en 2016 al 10 keer hebben terugverdiend. Dat zijn rendementen die zelfs een doorgewinterde investeerder uit de Silicon Valley doen watertanden. We weten sinds 22 april van dit jaar echter dat Keizer en zijn vrienden het bedrijf voor een prikkie wisten te verwerven, dus zo gek is dat niet.

Hoe zat het ook alweer?

De Facultatieve Groep B.V. is eigenaar van de B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’, het bedrijf dat onderwerp was van de inmiddels zeer omstreden management buy out van Keizer cum suis in 2012. In de jaarrekening 2012 van de Facultatieve Groep stond op pagina 33 het cadeau beschreven dat de voormalige VVD-partijvoorzitter tezamen met zijn drie vrienden zichzelf ten koste van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie had gegeven: 19 miljoen euro aan negatieve goodwill. Ik stelde in april van dit jaar al vast dat het cadeau – c.q. de diefstal – in werkelijkheid nog veel grotere vormen had. Ik raamde de bedrijfswaarde toen op basis van de cijfers van 2012 op 60 miljoen euro. Het viertal had zelf niet meer dan 500 duizend euro op tafel gelegd om het bedrijf in handen te krijgen. En daarvan was slechts 30 duizend euro een investering, niet eens een bruto maandsalaris van Keizer, de rest was een lening.

Met de goedkeuring van de accountant stonden de aandelen van het crematieconcern voor 0 euro op de balans 

‘Even heel eerlijk: er is hier niemand genaaid, er is niemand tekort gedaan,’ zei Keizer in april tegen FTM. Op 28 april, tijdens de inmiddels beruchte persconferentie, waarvan hij FTM-journalisten Kim van Keken en Eric Smit de toegang weigerde, herhaalde hij die woorden nog maar eens: ‘Er is niemand benadeeld, er is niemand bevoordeeld en er is op integere wijze opgetreden in een complex proces.’

Vanuit het perspectief van de benadeelde Koninklijke Vereniging – die vele jaren door Keizer werd geadviseerd – valt dat standpunt nog enigszins te begrijpen. Met de goedkeuring van accountant Marcel de Kimpe van EY stonden in 2012 de aandelen van het crematieconcern B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’ immers voor 0 euro op de balans van de Vereniging. Als je niets denkt te hebben, merk je ook niet zo snel dat je wordt bestolen.

Economisch delict

Terug naar de jaarrekening van 2016. In het begeleidende briefje dat aan de Kamer van Koophandel is gericht, staat een zin die ik graag even onder de aandacht breng: ‘De volledige jaarrekening wordt gedeponeerd, omdat wij aan de criteria voldoen van de bedrijfsklasse groot’. Hiermee maakt het bedrijf een einde aan een economisch delict dat sinds 2008 werd gepleegd. In dat jaar vond er een zogenoemde ‘regime wijziging’ plaats, zo werd in augustus in een diepgravend artikel over de rol van de accountant door FTM duidelijk gemaakt. In plaats van ‘groot’ ging de Facultatieve ‘klein’ rapporteren. De Facultatieve deed net alsof het een klein bedrijf was en daarmee ontdook het jarenlang de wettelijke publicatievereisten. Daardoor werd er geen volledige voorstelling van zaken gegeven. In simpele taal: dan kun je informatie voor de gebruikers van de jaarrekening achterhouden en dat gebeurde ook acht jaar lang.

De Facultatieve deed net alsof het een klein bedrijf was en daarmee ontdook het jarenlang de wettelijke omvangscriteria

Het verslag van het bestuur zelf begint als vanouds met enkele weidse economische bespiegelingen die enkele ‘zorgwekkende ontwikkelingen’ aanstippen die mogelijk van grote invloed zijn op het internationaal opererende bedrijf. Zoals gezegd: de gang van zaken binnen de Facultatieve Groep is allerminst zorgwekkend en dat is al vele jaren het geval. Opmerkenswaardig is dat de belastingdienst een ‘inspectie’ heeft uitgevoerd naar de belastingheffing in 2012 en 2013. Dat gebeurt wel vaker bij bedrijven, maar mogelijk heeft het in dit geval iets te maken met het royale cadeau dat de heren eigenaren zichzelf in 2012 hebben toegekend. Fiscalist Christiaan Vos merkte, in het eerste artikel dat op FTM.nl over deze zaak werd gepubliceerd, op dat het omvangrijke presentje van minimaal 19 miljoen euro als ‘voordeel uit dienstbetrekking’ kan worden beschouwd. ‘Belastbaar tegen 52%, te vermeerderen met een boete van 100%,’ aldus Vos.

Concurrentie

Het aantal toetreders op de markt voor crematoria neemt toe, wordt in het verslag geconstateerd. Lijkverbranding is al jaren een florerende business en dan zijn er snel meer ondernemers die bedenken dat ze er geld mee kunnen verdienen. Zo toverde de bekende makelaar uit Lisse, Harry Mens, in het verslagjaar een bollenschuur om tot een crematorium. Voor de Facultatieve Groep betekende de toegenomen concurrentie op de Nederlandse markt een van de weinige minpuntjes: een achteruitgang van 4 procent in de crematie-omzet ten opzichte van het jaar ervoor.

Donald Trump komt in de korte opsomming over wereldwijde onzekerheden ook nog even langs. Zelf geeft de Raad van Bestuur van de Facultatieve ook een staaltje Trumpiaans denken ten beste als het ‘de zaak Henry Keizer’ bespreekt. Hier het volledige citaat:

‘In april 2017 kwam onze onderneming negatief in het nieuws naar aanleiding van beschuldigingen aan het adres van onze bestuursvoorzitter, in zijn nevenfunctie als partijvoorzitter van de grootste partij van ons land. Opgemerkt moet worden dat daarbij vooral veel suggesties werden gewekt en feiten naar de achtergrond verdwenen. Deze “politieke rel” kreeg in de media veel aandacht en was voor onze medewerkers, die zich immers voortdurend inzetten om hun taken op een positieve manier en met grote betrokkenheid te verrichten, een vervelende periode.’

Acht maanden later heeft Keizer heeft nog niets tegen de geconstateerde feiten kunnen inbrengen 

Toen hij op 18 mei aftrad schreef Keizer in zijn persverklaring de volgende woorden: ‘Het is nodig, ook in het belang van de medewerkers van het bedrijf, dat ik mijn in de komende tijd concentreer op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht.’

Schandaal

We zijn nu acht maanden verder en Keizer heeft nog niets tegen de door FTM geconstateerde feiten kunnen inbrengen dat enig hout snijdt. De jaarrekening van 2016 onderstreept alleen maar hoe groot het schandaal is.

• Over 2016 bedroeg de gerapporteerde omzet 97,9 miljoen euro. Het bedrijfsresultaat bedroeg 13,2 miljoen euro en de bruto kasstroom (EBITDA) bedroeg 15,1 miljoen euro. De nettowinst bedroeg 10,4 miljoen euro.

• Als we deze cijfers corrigeren voor een valuta meevaller (2,3 miljoen euro voor belasting) en de vrijval uit de veelbesproken negatieve goodwill (1,2 miljoen euro) zijn de gecorrigeerde cijfers: Bedrijfsresultaat 9,8 miljoen euro, EBITDA 12,8 miljoen euro en nettowinst 7,5 miljoen euro.

• De onderneming was per ultimo 2016 bijna schuldenvrij (netto cash 10,5 miljoen euro versus 11 miljoen aan rentedragende schulden).

• Branchegenoten Dignity (UK) en Carriage Services (US) worden momenteel op de beurs gemiddeld gewaardeerd op 10 maal EBITDA en 13,5 maal de nettowinst.

• Op basis van deze ratio's valt een huidige ondernemingswaarde voor de Facultatieve groep te berekenen van tussen de 101 miljoen euro (13,5 maal de gecorrigeerde nettowinst van 7,5 miljoen) en 128 miljoen euro (10 maal een gecorrigeerde  EBITDA van 12,8 miljoen).

• Het uitgekeerde dividend over 2016 bedroeg 3 miljoen euro ten opzichte van 2 miljoen euro over 2015.

• De huidige aandeelhouders hebben in 2012 per saldo maximaal 0,5 miljoen euro betaald voor de aandelen van de facultatieve groep. Inclusief de geïncasseerde dividenden is hun belegging momenteel tenminste 106 miljoen euro waard (de laagste ondernemingswaarde en 5 miljoen aan dividenden). Het dividendrendement op hun inleg bedraagt over 2016 600 (!) procent. De vier aandeelhouders hebben hun inleg van 0,5 miljoen al 10 maal terugverdiend met de dividenden over 2015 en 2016.

• De verkoop in 2017 voor een onbekend bedrag van de laagrenderende Franse activiteiten van Hygeco (een bijdrage aan de 2016 nettowinst van 0,2 miljoen euro op een omzet van 30 miljoen euro) zal bijna zeker nog meer ondernemingswaarde creëren voor de 4 aandeelhouders van Facultatieve Groep.  

• De waarderingen van de Facultatieve Groep zouden nog veel hoger uit kunnen pakken indien ik corrigeer voor de hoge directiebeloningen (de directie bestaat uit de vier aandeelhouders) van 2,2 miljoen euro over 2016. Het is onbekend welke andere kosten de aandeelhouders nog onnodig in rekening brengen bij de vennootschap. Men kan hierbij denken aan hoge pensioenlasten, auto’s (met chauffeur), advieskosten en reis-en representatiekosten.  

Goudmijn

De grote vraag is natuurlijk: konden Henry Keizer cum suis in 2012 weten dat de Facultatieve Groep een goudmijn zou worden. Gezien de de schamele 0,5 miljoen die betaald is door de nieuwe aandeelhouders luidt het antwoord hierop een volmondig ‘JA’.

Keizer en zijn drie zakenpartners De Bruijn, De Meyer en Pickard geven daar in dit jaarverslag ook blijk van: ‘Omzet en winstgevendheid zullen door demografische ontwikkelingen en het blijvend aanbieden van excellente en onderscheidende dienstverlening op een goed niveau blijven.’

Keizers woorden over de waarde van de onderneming waren pure misleiding

Om die voorspelling te kunnen maken, hoef je in deze markt geen glazen bol te hebben. Sinds decennia vergrijst Nederland en vanaf  2011 gebeurt dat in een versneld tempo, zoals onder meer blijkt uit dit rapport van het CBS, dat een jaar voor de overname van B.V. Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’ het licht zag. De vergrijzing vindt overigens niet alleen in Nederland plaats, maar in vrijwel de gehele Westerse wereld en ook daarbuiten. Deze onwrikbare feiten bieden een keiharde ondergrond voor een internationaal opererend crematieconcern als de Facultatieve, dat onder andere verdient aan het verkopen van zijn gepatenteerde technologie voor crematieovens.

Op de persconferentie van 28 april zei Keizer over het proces van de waardebepaling van het bedrijf: ‘Er was sprake van een economische crisis waarbij de verwachtingen in de verschillende landen (ook in Nederland) niet positief waren. Dit heeft een groot effect op een bedrijf dat wereldwijd actief is.’

Deze woorden bevatten pure misleiding. Er is ook acht maanden na de eerste onthulling van Follow the Money maar één conclusie mogelijk: de crematie-onderneming is met professionele hulp van accountants, commissarissen en al dan niet gekochte jaknikkers in het bestuur en de ledenraad gestolen van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie en zijn tienduizenden (vroegere) leden.

[Voor de liefhebber: hieronder het complete jaarverslag 2016 van de Facultatieve Groep B.V.]