
Het Zwolse Isala-ziekenhuis verloor minimaal 25 miljoen euro aan zorggeld op een renteswap. CFO Bert Bruggink van de Rabobank - een van de drie banken die betrokken waren bij de deal - was op dat moment toezichthouder bij Isala.
In januari 2014 is het gloednieuwe Isala-ziekenhuis in Zwolle het decor voor een feestelijke bijeenkomst. Bestuursvoorzitter Marjanne Sint neemt na zeven jaar trouwe dienst afscheid en wordt met veel egards op het schild geheven. Een koor van medewerkers zingt een afscheidslied en mevrouw Sint krijgt zelfs een lintje.
Sints belangrijkste wapenfeit: de bouw van het nieuwe ziekenhuis in Zwolle. Op tijd opgeleverd en binnen budget gebouwd is het haar grote trots en belangrijkste wapenfeit. De financiering van dit nieuwe ziekenhuis heeft Isala echter een schade opgeleverd van ten minste ruim 25,4 miljoen euro. Dat blijkt uit onderzoek van Follow The Money.
Oorzaak? Het ziekenhuis kocht een renteswap - een derivaat - om zich in te dekken tegen rentestijgingen. Maar omdat bij een renteswap rente betaald wordt over een van tevoren vastgesteld bedrag, verloor Isala miljoenen euro's toen het ziekenhuis veel minder geld nodig bleek te hebben dan gedacht.
Dure reserve
Banken lenen het liefst geld uit tegen een variabele rente. Als een klant niet het risico wil lopen dat zijn rente stijgt, kan hij een tweede contract sluiten met de bank: een renteswap. Met zo'n renteswap ruilt de koper de variabele rente op de lening met de tegenpartij voor een vaste rente. Die afspraak staat los van de lening zelf: de partijen spreken af dat ze voor een bepaald bedrag de rente ruilen. Dat bedrag is in principe zo hoog als de lening zelf, of lager. Wanneer het bedrag hoger is dan de lening, betaal je namelijk een deel voor niets en is er sprake van een zogenaamde 'overhedge'. Dat is precies wat er bij Isala gebeurde. Er was van tevoren een bedrag afgesproken van 367,5 miljoen euro om rente over te ruilen. Maar na vier jaar was uiteindelijk maar 280 miljoen echt geleend. In de tussenliggende jaren had het ziekenhuis ieder jaar minder geld geleend dan volgens het renteswap-schema was afgesproken. En dat kostte geld. Isala betaalde tussen 2010 en 2014 volgens de berekening van Follow The Money op basis van de jaarverslagen minimaal 10,4 miljoen euro aan rente over geld dat niet werd opgenomen en mogelijk zelfs enkele miljoenen euro's meer. Bovendien moest het contract in 2014 voor 15 miljoen euro afgekocht worden om meer renteschade te voorkomen. Totale schade: ten minste 25,4 miljoen euro en mogelijk zelfs meer.Isala betaalde tussen 2010 en 2014 zeker 10 miljoen euro aan rente over geld dat niet werd opgenomenRabobank was een van de drie banken die samen de renteswaps verkochten aan Isala. Rabobank-directeur en Zwollenaar Bert Bruggink was op het moment van onderhandelen commissaris bij Isala. Hij zat de auditcommissie voor die zich bezighield met de financiering, maar mocht volgens het protocol niet aanwezig zijn bij vergaderingen van die commissie over dit onderwerp. Bruggink trad eind 2009 af, een half jaar na het sluiten van de deal.
Problemen door een meevaller
De eerste daad van Marjanne Sint als pas aangetreden bestuursvoorzitter van het Zwolse ziekenhuis in 2007 was het uitstellen van de nieuwbouwplannen die destijds al in de maak waren. Reden: de business case was niet op orde. Ze maakte er meteen werk van: in 2008 waren de gesprekken met banken over een lening voor wat volgens de plannen het 'mooiste ziekenhuis' van het land moest worden. Daarvoor was geld nodig, veel geld. De onderhandelingen spitsen zich in 2008 en 2009 toe op een consortium bestaande uit Rabobank, Fortis Bank en BNG. Uiteindelijk wordt een financieringsovereenkomst gesloten waarbij Isala de beschikking krijgt over 442,5 miljoen euro. Omdat de banken geen vaste rente meer bieden, koopt het ziekenhuis bij het consortium ook een renteswap aan om het renterisico beperken. Isala ruilt de variabele euriborrente tegen een afgesproken vaste rente met de drie banken als tegenpartij. Isala sprak in juni 2009 af om 4,6 procent rente en 1,6 procent opslag te betalen aan het bankenconsortium over in totaal 367,5 miljoen euro. Tot zover lijkt er nog geen vuiltje aan de lucht; weliswaar is de Euriborrente op dat moment laag en dalende waardoor er in theorie al verlies wordt geleden op de deal, maar het lijkt er in ieder geval nog op dat het ziekenhuis over een geschikt financieel instrument beschikt. Maar al snel ontstaan er problemen. Bizar genoeg, dus juist door een meevaller voor Isala: tussen 2010 en 2013 wordt duidelijk dat lang niet al het krediet nodig zal zijn voor de bouw van het ziekenhuis. Er wordt veel minder geld opgenomen dan het bedrag volgens het trekkingsschema dat afgesproken is met de banken. Maar Isala moet wel rente betalen over de afgesproken bedragen. En betaalt dus ook rente over geld dat nooit daadwerkelijk werd geleend.Angst dat in de toekomst opnieuw renteschade ontstaat lijkt Isala niet te hebbenIn 2010 is dat bedrag aan 'voor niets betaalde rente' volgens de jaarrekening 1,3 miljoen euro. In 2011 is dat naar berekening van Follow The Money minimaal 1,1 miljoen euro - mogelijk zelfs hoger. In 2012 komt de renteschade uit tussen minimaal 2,5 en maximaal 4 miljoen euro en in 2013 is de schade 5,5 miljoen euro. In 2014 moet Isala 15 miljoen euro betalen aan het consortium om het swapcontract te herzien. Daarbij wordt het uiteindelijke krediet voor de nieuwbouw op 280 miljoen euro bijgesteld en belooft Isala om een nieuwe renteswap in te laten gaan in 2018, ditmaal over 30 miljoen euro. Angst dat daardoor in de toekomst opnieuw renteschade ontstaat lijkt Isala niet te hebben: 'De huidige prognose geeft aan dat het zeer waarschijnlijk is dat per eind 2018 minimaal 30 miljoen getrokken moet worden'.
Geen probleem
De schade is per 2015 volledig afgewikkeld: alle schadekosten zijn uitgesmeerd over de jaren 2010 tot en met 2014. Isala komt niet in de problemen door het vergooien van minimaal 25,4 miljoen euro. Toch blijft de schade indrukwekkend. Voor dezelfde 25,4 miljoen euro - die nu zonder enig doel gediend te hebben in de zak van de drie banken belandt - had Isala bijvoorbeeld ook vier jaar lang tweehonderd HBO-verpleegkundigen kunnen betalen.Voor het geld dat nu in de zak van de drie banken belandt had Isala ook vier jaar lang tweehonderd HBO-verpleegkundigen kunnen betalenMaar Isala ziet zelf geen probleem: 'Isala kan zich niet vinden in uw stelling dat het ziekenhuis 25,4 miljoen euro aan schade heeft geleden.' De uitleg van het ziekenhuis (zie reactie Isala onderaan dit artikel) komt erop neer dat Isala zo zorgvuldig mogelijk heeft gehandeld en uit de beperkte mogelijkheden de beste optie heeft gekozen. 'In 2009 moesten beslissingen worden genomen met de kennis en de mogelijkheden van toen', stelt de woordvoerder. Het ziekenhuis moest wel voor nieuwbouw gaan, financiering was nauwelijks te krijgen bij de banken. In die situatie was dit de beste optie, stelt Isala. Daarom wordt er ook niet gesproken van schade. De minimaal 10,4 miljoen euro aan rente die voor niets werd betaald, ziet het ziekenhuis überhaupt niet als schade. Vragen over dat bedrag - dat mogelijk zelfs nog enkele miljoenen euro's hoger is - worden niet beantwoord. Ook de 15 miljoen euro die betaald werd om het probleem af te kopen, ziet Isala niet als een verlies. In een eerdere reactie op vragen over de schade stelt een woordvoerder in eerste instantie ons 'punt' over derivaten niet goed te begrijpen: 'De lening met een variabele rente en een swap gedraagt zich de facto als een hypotheek met een rentevaste periode (...) Als een deel van de lening achteraf niet nodig blijkt te zijn, dan is het te doen gebruikelijk dat de lener een boeterente betaalt.' Net een gewone hypotheek dus. Niets aan de hand.
'Best mogelijke optie'
Ook toezichthouder Roel Steenbergen van Isala is van mening dat de renteswap de 'best mogelijke optie' was die het ziekenhuis op dat moment ter beschikking had. Steenbergen was ook lid van de auditcommissie en hield zich zodoende bezig met de lening. 'Ik weet wel dat elk ander alternatief aanzienlijk risicovoller was en tot grotere problemen had kunnen leiden dan nu het geval is,' liet hij Follow The Money weten. 'Als je het tenminste een probleem wil noemen, het was een ingecalculeerd risico.' Steenbergen is van mening dat Isala de 'best mogelijke' deal wist te sluiten met de banken. Ook al resulteert die nu in schade. 'Natuurlijk waren we ons van de risico's bewust. Bij het nemen van dit besluit hebben we zelfs heel expliciet een verantwoording opgesteld.'Waren de commissarissen niet op de hoogte van andere mogelijkheden?Waren de commissarissen dan niet op de hoogte van andere mogelijkheden? Isala had bijvoorbeeld kunnen kiezen voor een optie op een swap, waarmee het niet opnemen van krediet geen schade had hoeven opleveren. Was dat geen mogelijkheid? Steenbergen: 'Nee. Nou ja, dat lag natuurlijk ook aan de houding van de banken. Dit was natuurlijk een van de grootste leningen die de afgelopen jaren zijn afgesloten. Net als wij zaten ook de banken in hun slechtste tijdstip van de crisis.' De banken stonden dus niet in de rij om betere alternatieven te bieden? 'Misschien hadden ze wel in de rij gestaan, maar dan alleen tegen voor ons buitengewoon ongunstige voorwaarden.' De Raad van Toezicht nam de beslissing niet zonder advies van meerdere externe partijen. Toenmalig KPMG-partner Frank Roeters van Lennep werd ingevlogen om de financiële toezichthouders bij te staan in hun besluitvorming. Daarnaast consulteerde Isala een klein leger aan adviseurs over de financiering. Ondanks deze stoet goedbetaalde financiële experts kocht het ziekenhuis de renteswap waarop minimaal 25,4 miljoen euro aan zorggeld verdampte. Was dat nou echt nodig?
'Ondeskundig gehandeld'
'Het lijkt er sterk op dat hier zeer ondeskundig is gehandeld,' meent derivatenspecialist Patrick van Gerwen van Cadension. 'Het ziekenhuis heeft bewust een onnodig risico gelopen, omdat blijkbaar de kans groot was dat niet de hele financiering zou worden opgenomen. De bank had op haar beurt haar advies daarop moeten aanpassen.' De vergelijking die Isala trekt met het betalen van boeterente zoals bij een hypotheek het geval kan zijn, slaat de plank volgens Van Gerwen volledig mis. 'Uit het commentaar van de woordvoerder van het ziekenhuis blijkt dat ze de situatie onvoldoende begrijpen. Een boeterente betaal je als je een reeds opgenomen lening (gedeeltelijk) vervroegd aflost. Daarvan is hier geen enkele sprake; een deel van de lening is nooit opgenomen.''Op deze manier is er geen sprake van renterisico afdekken, maar wordt het juist gecreëerd''Het had voor de hand gelegen om alleen voor dat deel van de financiering, waarvan volstrekt zeker was dat die zou worden opgenomen, een rentederivaat te sluiten. Als daarna alsnog meer financiering zou worden opgenomen, zou over dat bedrag eventueel nog een aanvullend rentederivaat kunnen worden afgesloten. Vervolgens is de vraag welk instrument het meest geschikt is. Met een renteswap wordt alles nagelvast gezet, zonder enige flexibiliteit. Als die flexibiliteit later toch nodig is, kan dat veel geld kosten.' Er zijn volgens Van Gerwen voldoende alternatieven voor een renteswap, met een meer optioneel karakter. Zeker als het om een toekomstige lening gaat. 'Ik zie geen reden waarom al bij het ondertekenen van de financieringsovereenkomst voor een mogelijk te groot bedrag aan rentederivaten is afgesloten. Op die manier is er geen sprake van renterisico afdekken, maar wordt het juist gecreëerd.'
'Risicovol en speculatief'
Advocaat Hester Bais, gespecialiseerd in financieel recht, velt een soortgelijk oordeel. 'Als niet duidelijk is hoe hoog de financiering bij bouw uiteindelijk wordt, dan had men een bouwkrediet af kunnen sluiten. Over een bouwkrediet betaalt de geldlener dan tussen de 0 - 1 procent, afhankelijk van de onderhandelingen. Een renteswap is niet geschikt.' Het gebruik van een renteswap om de rente vast te willen zetten voor een toekomstige lening, noemt Bais 'risicovol en speculatief'. 'Zeker bij ondernemers en zorginstellingen is financiering op lange termijn moeilijk te voorspellen. Los van de vraag of deze producten sowieso wenselijk zijn voor toekomstige leningen, bestaat een geschikter product: een rente optie.''Als de banken het afdekken van het renterisico met dit specifieke instrument als voorwaarde hebben gesteld, dan hebben ze Isala met de rug tegen de muur gezet'Wat te denken van de rol van de betrokken banken? Volgens commissaris Steenbergen was er immers wel degelijk gekeken naar alternatieven, maar stelden de banken daarbij dusdanige voorwaarden dat die alternatieven voor Isala niet aantrekkelijk waren. En ook uit de reactie van Isala blijkt dat de opstelling van de banken in 2008 en 2009 bepalend zijn geweest voor het afsluiten van de renteswap. Van Gerwen: 'Als de banken het op deze schaal afdekken van het renterisico en dan ook met dit specifieke instrument als voorwaarde hebben gesteld voor het verstrekken van de financiering, dan hebben ze Isala met de rug tegen de muur gezet.' Hij is van mening dat er in dat geval een zware verantwoordelijkheid rust op de schouders van het consortium, banken wisten immers dat het doorgaan van de financiering noodzakelijk was voor de ambities van het ziekenhuis. 'Overigens moet daarbij ook gekeken worden naar de rol van de ingeschakelde adviseur, die de raad van toezicht hierin heeft geadviseerd. Heeft die op de risico's gewezen?' Van Gerwen is benieuwd naar de interne verantwoording van de Raad van Toezicht op dit punt.
Dubbele pet
CFO van Rabobank Nederland, Bert Bruggink, was voor en ten tijde van de onderhandelingen over de financiering toezichthouder bij Isala. Hij hield zich als voorzitter van de auditcommissie bezig met financiële vraagstukken. Volgens Isala is er alles aan gedaan om zelfs maar de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, meldt Isala in de jaarverslagen en in haar reactie op vragen van Follow the Money. Isala verwijst in jaarverslagen naar een protocol waaraan Bruggink zich hield om de belangen gescheiden te houden. 'Volgens dit protocol kan de heer Bruggink noch aan vergaderingen van de Auditcommissie over de financiering van de nieuwbouw, noch aan vergaderingen van de Raad van Toezicht over de financiering van de nieuwbouw deelnemen.' Bert Bruggink, CFO van Rabobank en voormalig toezichthouder van Isala.
Waarom moest het twee jaar duren voor Bruggink opstapte?Roel Steenbergen wil daar formeel geen antwoord op geven. Maar, aldus Steenbergen: 'Dat is een volstrekt legitieme vraag. Ik moet u daarvoor doorverwijzen naar de voorzitter van de Raad van Toezicht. Ik kan daar alleen over zeggen dat ik persoonlijk van mening ben dat de heer Bruggink zich meteen had moeten terugtrekken op het moment dat de deal in onderhandeling kwam.'
'Obstructie'
Pieter Lakeman laat in een reactie weten dat het aanblijven van Bruggink volgens hem niet acceptabel is: 'Het kan wel zijn dat de heer Bruggink niet meegepraat heeft over de financiering, maar dat neemt niet weg dat hij natuurlijk gewoon had moeten opstappen. Niet alleen kon hij Rabobank voorzien van interne informatie, hij hield ook een plaats in de Raad van Toezicht bezet. Dat is obstructie. Die plek had anders opgevuld kunnen worden door een andere, onafhankelijke toezichthouder met financiële expertise.' Een woordvoerder van Rabobank kan zijn bij vragen van Follow The Money over Bruggink's dubbele rol zijn lachen niet houden, zo amusant vindt hij ze. 'Hahaha. Nou, laten we er maar vanuit gaan dat mensen op dit soort posities heus professioneel genoeg zijn om dit soort belangen gescheiden te houden.' Na interne navraag laat de Rabo-woordvoerder weten dat hij geen bemoeienis had met de financiering. 'Noch aan de kant van Rabo, noch aan de kant van Isala.' Reactie Isala "Van begin af aan is Isala zeer zorgvuldig te werk gegaan bij de planvorming van de nieuwbouw. In 2007 heeft Isala de bouwplannen on hold gezet. De belangrijkste reden was dat de toen onderliggende business case niet rond te maken was. Dit heeft geleid tot een behoorlijke reductie van te bouwen vierkante meters en daarmee een lagere investering, passend binnen de financiële mogelijkheden van Isala. Een voorbeeld van de zorgvuldigheid waarmee we ook in de jaren daarop verder invulling hebben gegeven aan die planvorming. Zoals al eerder aangegeven kan Isala zich niet vinden in uw stelling dat wij voor 25 miljoen euro aan schade hebben geleden. Isala heeft in 2009 met alle grote banken in Nederland de financiering van de nieuwbouw verkend. Dit traject is begeleid door onafhankelijke adviseurs, waarbij de Raad van Toezicht ook een eigen adviseur heeft ingeschakeld. Deze periode kenmerkte zich door de kredietcrisis, waardoor het vrijwel onmogelijk was om bancaire financiering rond te krijgen. Uitstel van de nieuwbouw was echter geen optie, omdat de verbouwing van beide bestaande ziekenhuizen tot te veel extra investeringen zouden hebben geleid en de bedrijfscontinuïteit gewaarborgd moest blijven. De toenmalige Raad van Bestuur heeft terecht voor nieuwbouw gekozen.Deze periode kenmerkte zich door de kredietcrisis, waardoor het vrijwel onmogelijk was om bancaire financiering rond te krijgenAls uitgangspunt voor de onderhandelingen met de banken heeft een nieuwe business case gediend. Deze business case gaf aan dat Isala het uiteindelijk geleende bedrag ook daadwerkelijk nodig had. Door ontwikkelingen die zich na het sluiten van de financiering hebben voorgedaan, is de daadwerkelijke ontwikkeling van de business case veel positiever verlopen. Deze ontwikkelingen waren niet te voorzien, zoals stelselwijzingen in de bekostiging van nieuwbouw, overgangsregelingen, garantieregelingen e.d. Als Isala deze niet te voorziene ontwikkelingen had opgenomen in de business case, hadden de banken dit volstrekt ongeloofwaardig gevonden en was er geen financiering tot stand gekomen. Isala heeft uiteraard uitvoerig onderzocht op welke wijze de renterisico’s behorende bij een lening kunnen worden beperkt. Er is bewust voor gekozen om een deel van 75 miljoen euro niet in te dekken ten behoeve van de noodzakelijke flexibiliteit. Het overige deel van de financiering is ingedekt middels een renteswap. Doordat Isala deze financiering niet helemaal heeft hoeven benutten maar wel een contract is aangegaan, heeft Isala een deel van de renteswap eerder afgewikkeld met daarbij behorende kosten. Kosten die Isala anders op een later tijdstip had gemaakt. Isala heeft in 2009 dus gekozen voor de best mogelijke optie, gegeven de kredietcrisis en de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de zorgorganisatie. In 2009 moesten beslissingen worden genomen met de kennis en de mogelijkheden van toen. Isala kan zich dus niet vinden in uw stelling dat het ziekenhuis 25 miljoen euro schade heeft geleden."
98 Bijdragen
michiel werkman
In dit voorbeeld is met een renteswap voor toekomstige schulden, met ook nog eens een overduidelijk onzekere omvang, een totaal verkeerde oplossing/derivaat geadviseerd en verkocht. Er is uitgegaan van het bankbelang. Niet van het belang van de klant. Die is domweg verkeerd geadviseerd. Andere productvoorstellen (maar met minder winst voor de bank.....) hadden voor de hand gelegen. Sowieso hadden de onontkoombaar ingebakken overhedges, zodra die bekend werden, meteen afgewikkeld en hersteld moeten worden om verder oplopen van renteschade bij de klant te voorkomen. Dat de banken dit niet gedaan hebben en de klant rente hebben laten betalen zonder dat daar een financiering tegenover stond is meer dan alleen een schending van de zorgplicht. Het is diefstal van beperkte publieke gelden die aan de zorg zouden moeten toekomen. Dat de ziekenhuis directie dat nu nog niet inziet zegt veel over het kennisniveau en hun afhankelijkheid van adviseurs. En/of het zegt aan de kant van het ziekenhuis iets over het gemak waarmee daar publieke gelden over de balk gesmeten worden en/of over de verwevenheid tussen persoonlijke en zakelijke belangen van hun bestuurders met financiers. Het heeft er in elk geval alle schijn van dat de Rabobank hier met Bert Bruggink TWEE scheve schaatsen gereden heeft, ondanks het 'hahaha' van de woordvoerder.
Goed dat FTM dit in de openbaarheid brengt.
Het zou het consortium, met de maatschappelijk zo betrokken 'aandeel in elkaar' Rabobank voorop, sieren als ze hier snel en ongevraagd een reparatie aanbieden en ze de aan ons a
jefcooper
michiel werkmanZo kun je het formuleren.
Je kunt ook zeggen: naarstig gezocht naar mogelijkheden de klanten poten uit te draaien, met ingewikkelde constructies, die die klanten niet snapten.
Waarbij die klanten zich verscholen achter adviseurs, die het òf ook niet begrepen, òf het bankspelletje graag meespeelden.
Ook op dit gebied maakte ik interessante dingen mee.
gastopftm
Dat is redelijk een koe in zijn achterste kijken. Overigens heeft daar dit artikel ook de schijn van, want om tot een volledig beeld te komen hoe afwegingen zijn gemaakt moet je eerst terug gaan naar de feiten die zich voordeden in de periode 2008-2010. Hierbij moet je ook kijken naar veranderende wet- en regelgeving, van zowel de NzA en de WfZ.
1) Nacalculatie was niet langer mogelijk, met als gevolg dat zorginstellingen voortaan zelf verantwoordelijk werden voor hun kapitaallasten en de eventuele renteschommelingen. Dit was voorheen niet het geval. Kortom, een zeer ingrijpende verandering die zorginstellingen dwong om aan rentemanagement te doen.
2) WfZ hanteerde strengere regels, waardoor het borgen van leningen een stuk lastiger werd. Kortom, men moest aan de ongeborgde financieren, een speelveld waar men eerder niet mee te maken had.
3) Banken zijn op slot in die periode. De kredietcrisis zit op zijn top en lang financieren met een langlopende vaste rente wil men niet. Om tot een volledig beeld te komen moet je dan ook de liquiditeitspremie pakken die in 2007 van toepassing was en vervolgens die van 2010. Deze premie heb je niet bij een EURIBOR lening. Leningen worden dus korter (men moet vaker herfinancieren) en een vaste rente afsluiten is niet mogelijk (daar dit simpelweg zeer prijzig is gezien de marktomstandigheden).
Wat moet je dan als zorginstelling die sinds kort volledig verantwoordelijk is voor haar rentemanagement (nacalculatie is immers niet meer mogelijk) en de rente in 2009-2010 weer een stijgende lijn laat zien, een vaste rente door de liquiditeitspremie een stuk prijziger is dan eenzelfde lening o.b.v. EURIBOR en een derivaat.
Kortom; het is een veels te snelle conclusie dat men verkeerd geadviseerd is. Wie dat beweert heeft geen verstand van zaken die zich afspeelden (en spelen) in de zorg m.b.t. veranderen
peter
gastopftmmichiel werkman
peterVaak werd die niet eens aangeboden Peter... Interessant om te achterhalen hoe het advies- en beslistraject in DIT dossier gelopen is.
Peter
michiel werkmanHester Bais
Peterpeter
Hester BaisHester Bais
peterpeter
Hester BaisHet is niet anders dan bij een renteswap van 367,5 miljoen euro. Er is nergens volgens integriteitsregels vastgelegd wat de opslag moet zijn bij zo'n renteswap. Ik begrijp dat de klant 4,6% betaalde. Stel de bank dekt zelf af tegen 4,59%. Dat scheelt al 37.000 euro per jaar. Toch bijna 4 ton op een 10 jarige lening. Maar stel nu dat de banken op 4,55 afdekten. Dat zou 184.000 euro per jaar zijn, en over 10 jaar meer dan 1,8 miljoen.
Het laat zich wel raden dat als een ziekenhuis zo'n renteswap wil afsluiten waarbij ik er van overtuigd ben dat de banken weten of het ziekenhuis geadviseerd wordt door marktspecialisten het aantal basispunten in iedergeval niet te laag zal zijn.
Wanneer een bank echter met een pensioenfonds een soortgelijke swap aangaat dan zal de prijs veel lager liggen. Dat is geen integriteitskwestie, maar een beslissingsmoment van de bank om genoegen te nemen met minder marge. Dat zal de bank veel eerder doen als zij weet dat een PF fonds de tegenpartij is, omdat zij weet dat een PF fonds bij alle grootbanken om quotes gaat vragen. Overigens ligt het wel iets gecompliceerder omdat de opslag ook is gerelateerd aan risico's partijen. Gaat om systematiek.
Politieke organen moeten dus gaan afdwingen dat dit soort megabedragen niet zelfstandig worden geswapped. Dat is geldverspillerij in de zuiverste vorm.
Wanneer we spreken over een agrarier dan deel ik de mening dat integriteit goed moet worden bewaakt. Net zoals bij risico-opslagen bij leningen moet daar integriteit komen. Nu ben ik tegenstander van verkoop renteswaps rentederivaten, maar als we dan toch iets moeten bedenken, basseer de tarieven op bv swapreferentie rates (net zoals euribortarieven)
Hester Bais
peterpeter
Hester BaisHester Bais
peterpeter
Hester Baischeck mijn discussie met Wilfred Nagel hier, en check tweets van hem op Twitter. Volgens mij geeft Nagel gewoon toe dat renteswaps niet hadden moeten worden verkocht aan het MKB. Was uiteraard niet de doelgroep van ING, die volgens hem renteswaps verkocht aan bedrijven waarvan ING van mening is dat renteswaps wel legitiem zijn. Hoe dan ook, volgens mij laat ING hiermee blijken dat hun oordeeel is dat alle renteswaps die verkocht zijn aan MKB en agrariërs niet de juiste keuze zijn geweest. Of terwijl, dat is het merendeel van de verkochte renteswaps. Vreemd dat AFM dus een heel circus opzet tav adviseringstraject mbt verkoop renteswaps aan MKB, terwijl ING zelf mededeelt dat renteswaps niet geschikt zijn voor het MKB en men het daarom niet aan ze heeft verkocht. De andere banken zullen de mening van ING vast niet delen ;-)
Hester Bais
peterpeter
petermichiel werkman
peterTransparantie werd gesuggereerd via de koppeling aan een externe indicator zoals EUR maar per saldo weet een mkb'er niet volledig aan welke knoppen hij moet draaien om zijn tarief te verbeteren.
Hester Bais
peterpeter
Hester BaisHester Bais
peterbps
peterTransparantie verkleint risico, dat men van integriteit verlangt en verwacht.
peter
peterHester Bais
peterpeter
Hester BaisMaar er zijn grenzen qua omvang dat banken zich kunnen commiteren aan een vaste opslag en boetevrije clausules. In mijn ogen kunnen leningen tot enkele miljoenen prima worden verstrekt via leningen met vaste rente waar de opslag vast staat. Desalniettemin is er een grens voor banken om leningen met een vaste rente te verstrekken. De grote vraag is echter waar leg je die grens neer. Een hele grote bank zou bv vanaf enkele tientallen mijljoenen euro's tot de conclusie kunnen komen dat zij geen vaste opslag meer willen hanteren, terwijl een kleinere bank die grens lager legt. Wat we hier dus zien is een grijs gebied waarin het volgende vraagstuk speelt: vanaf welk bedrag wil de bank zich niet meer commiteren aan leningen met vaste rente en wil zij slechts leningen met variabele rente verstrekken waarbij de opslag variabel is.
En ik kan dat vage grijze gebied prima definieren:
1) Indien er geen transparante afspraken worden gemaakt tav renteswaps dan moeten altijd leningen met vaste rente worden verstrekt
2) Indien met de klant afspraken worden gemaakt tav de opslagen die vooraf transparant zijn vastgelegd (obv voorafbepaalde ratio's en opslagen) pas dan kan de mogelijkheid bestaan om renteswaps in te zetten (waarbij rekening wordt gehouden met alle zorgplichtregels)
Dat is dus ook de situatie die we nu zien: klanten (mkb/agrariërs) zonder duidelijkheid over opslagen, en klanten die wel afspraken maken over opslagen. In geval 1 verbieden renteswaps, in geval 2 toestaan van renteswaps.
Waar jij volgens mij steeds doelgroep 1 probeert te verdedigen tav mijn uitleg, deel ik gewoon je mening dat renteswap
michiel werkman
peterHester Bais
peterpeter
Hester Baismichiel werkman
peterpeter
michiel werkmanmichiel werkman
peterEr WAS dus kennelijk een bancair belang om in het mkb derivaten af te zetten. Is dit dan toch de KERN van Renteswap-Gate? Dat de banken een zinloze 'verzekering' tegen rente stijging verkochten, zelf wetende dat 'de rente' omlaag ging?
Anton
Hester Baismichiel werkman
gastopftmHester Bais
gastopftmGreed@isgood.nl
Hester BaisWie gaat hier eens wat aan doen? Niet de sector en de overheid, die zijn te innig verstrengeld. De burgerij? Eerst zien, dan geloven...
tijd voor aktie
Greed@isgood.nlWat me opvalt is dat er telkens een technische discussie nodig schijnt te zijn om uit te leggen dat diefstal hetzelfde is als diefstal. Bewust diffuus gemaakt, super georganiseerd en met heel veel lobby overeind gehouden. Handel om de handel, gefaciliteerd door de kleine kring financiele elite, zonder waardecreatie uitsluitend om met de transacties geld te vangen. Ingewikkelder is het niet.
jefcooper
Hester BaisHoopt de verliezen te verhalen.
De voorzitter van een VS senaats onderzoeks commissie voegde de topman van Goldman Sachs toe 'als ik je klant was zou ik je niet vertrouwen'.
Dat was nadat Goldman had toegegeven klanten geadviseerd te hebben rommel te kopen, waarvan Goldman zelf af wilde.
Het verweer van Goldman was 'dat de klanten voldoende financieel inzicht hadden, of hadden moeten hebben'.
Hester Bais
JJvdHoog
Hester BaisHester Bais
JJvdHoogJJvdHoog
Hester BaisWft technisch zijn dat helemaal geen toetsingscriteria. Verder kan de bank een klant helemaal niet opt-uppen naar prof op eigen initiatief. Daar moet altijd een verzoek van de klant aan ten grondslag aan liggen.
Hester Bais
JJvdHoogOverigens is de zorgplicht ook - zij het in wat beperktere mate - van toepassing ten aanzien van professionele beleggers. Dat is het verschil tussen 'in aanmerking komende partijen' in de zin van de Wft (banken, verzekeraars etc.) en 'professionele beleggers'. Zie http://www.baislegal.nl/images/uploads/Verkoop%20rentederivaat%20aan%20klant%20is%20altijd%20een%20beleggingsdienst%20-%202014.pdf
Joost Vsser
Hester BaisHester Bais
Joost VsserJoost Vsser
Hester BaisHester Bais
Joost VsserJoost Vsser
Hester BaisHester Bais
Joost VsserJoost Vsser
Hester Bais'Hier hebben banken niet of onvoldoende over nagedacht'.
Ik kan deze quotes niet rijmen.
Hester Bais
Joost Vsserjefcooper
Hester BaisKan het hele gedoe er in zitten dat kasgeldbeheerders lang geleden, tot 1995 ongeveer, sufkezen waren, die daarna bewerkt werden door nieuw opgerichte adviesbureaus, om actief met het kasgeld om te gaan ?
dennis_k
Hester BaisHester Bais
dennis_kdennis_k
Hester Baismichiel werkman
dennis_kbos
michiel werkman======================================================
http://www.quotenet.nl/Nieuws/Vijf-redenen-waarom-je-Rabo-en-Bert-Bruggink-niet-moet-vertrouwen-145210
dennis_k
michiel werkmanmichiel werkman
dennis_kHester Bais
dennis_kANGEL**9
Hester Baishttp://www.zerohedge.com/news/2015-06-18/fed-now-officially-very-serious-trouble#comment-6210862
Script SchoppenTeam: "IMF-directrice Christine Lagarde was op de hoogte dat Yanis Varoufakis aanstuurde op het failliet van zijn banken en alleen de zinvolle activiteiten (lees contracten) wilde integreren met de belastingdienst. EU-president Donald Tusk weet dat netwerk @SuperWil bezig is met het uitrollen van het WAARHEID=MACHT-paradigma van Stichting Intuïtie Trainen. China heeft al ** miljarden euro's klaarstaan om te investeren in de 'TAO van @KuukjA."
De Turkse premier Ahmet Davutoglu van de regerende AK-partij denkt dat met een nieuwe grondwet het systeem 'Leven en Laten Leven' sneller kan worden ingevoerd.
http://www.volkskrant.nl/buitenland/turkse-premier-pleit-voor-nieuwe-grondwet~a4176330/
Emeritus hoogleraar fiscale economie Leo Stevens wil ondertussen ook dat politici beter moeten nadenken over het stelsel als geheel. Het Belastingplan 2016, vandaag in de Kamer aan de orde, introduceert opnieuw weeffouten.
http://www.volkskrant.nl/binnenland/-rechtvaardiger-belasten-kan-als-politiek-meer-durft~a4175953/
Peter
michiel werkman
PeterPeter
michiel werkmanPeter
michiel werkmanEelke van Ark
Peterpeter
Eelke van ArkLuc Jurgens, advocaat
Zijn dat nu verzekeringen voor ondernemers tegen een rentestijging?
Of zijn het "verzekeringen" voor banken tegen een rentedaling?
Wanneer zijn die banken eigenlijk begonnen met verkopen van die renteswaps?
Rond 2008, toch?
Toen was binnen de professionele bankenwereld - mede vanwege het vele extra geld dat werd aangemaakt door Fed en ECB- toch al lang en breed bekend, dat de rente -vanwege de toename van de geldhoeveelheid en het daardoor goedkoper worden van lenen van geld- op termijn (fors) zou gaan dalen?
Dan zijn toch al die renteswaps door al die banken willens en wetens aan al die onnozele tegenpartijen aangesmeerd, met willens en wetens verzwijgen van het professionele inzicht, dat de rente met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid (fors) zou gaan dalen i.p.v. stijgen?
In het kader van die -blabla- professionele zorgplicht hadden die chique jongens en meisjes van die banken dat toch gewoon moeten ontraden, die renteswaps?
Perfide samenleving destabiliserend parasitair volk!
Ps.
Nog zo'n miljardenzwendel:
http://www.platformaandelenlease.nl/nieuws/Artikel-naieve-goedgelovigheid-of-hulp-van-overheid.pdf
Hester Bais
Luc Jurgens, advocaatjefcooper
Hester BaisVoldoende is b.v. dat de bank, voor bewezen diensten, de onafhankelijke adviseur elders aanbeveelt.
Toen ik ergens domme verzekeringen aantrof, en me daar nietsvermoedend tegenaan bemoeide, kreeg ik meteen de wind van voren.
De betreffende adviseur / interim manager werd graag ergens neergezet door de bank die de verzekeringen leverde.
Dit soort relaties laten zich haast niet door buitenstaanders opsporen.
Leprechaun
jefcooperhttp://www.bankingreview.nl/artikel/28192/algemeen/klant-gelooft-adviseur-en-verzekeraar-niet-meer
jefcooper
LeprechaunBij Telegraaf reacties kun je de suggestie zien dat Mansfeld indertijd staatssecretaris werd gemaakt, met vooropgezet plan haar als zondebok voor het Fyra drama te gebruiken.
Het lijkt me vergezocht, maar het opvallende is dus dat politici zover worden gewantrouwd.
Toen Mansfeld haar verhaaltje voorlas dacht ik wel 'ze kijkt nogal opgewekt', maar schreef dat er aan toe dat ze het Prorail drama meteen kwijt was.
Leprechaun
jefcooperCadension
Hester BaisLuc Jurgens, advocaat
Cadensionjefcooper
De grootste organisatorische, administratieve en financiële puinhoop die ik ooit mocht opruimen, het was rond 1980, had een bankdirecteur in het bestuur.
Of deze man de brieven die accountant stuurde, ooit te lezen kreeg weet ik niet, in elk geval deed hij niets toen er een ingrijpende wijziging kwam in de financiering van de club, die heel veel hogere eisen aan de administratie stelde.
De accountant deed verder ook niets.
Toen de club in feite failliet was waren de medewerkers in hoge mate verbaasd, hoe kon dat met een bankdirecteur in het bestuur ?
Bartje
Doordat de basis industrie uit Nederland verdween en nog steeds aan het verdwijnen is heeft men gezocht naar in feite vervangende economie.
Resultaat, de Bank industrie feitelijk geen industrie maar als vervanger en eventueel ook werkgelegenheidsgenerator.
De vervangende industrie is ontspoort door gedrag van lieden wereldwijd simpel geld is makkelijker te manipuleren als werkelijke productie in fabrieken.
Naar mijn gevoel is de finale nabij, wat wil zeggen dat het failliet van de nieuwe industrie feitelijk het einde is van het geheel Nederlandse industrie.
Ben blij dat mijn vrouw en ik beide geen kinderen hebben maar wel pensioen, goede dag verder.
jefcooper
BartjeDeutsche Bank staat garant voor derivatenconstructies ter waarde van een vijftien keer het Duitse of Europese inkomen, de getallen met 12 cijfers vliegen je daarbij om de oren.
Grootschalige ontslagen, zoals nu aangekondigd, lossen bij dit soort bedragen uiteraard niets op.
Hoop dat de links nog werken.
http://slimbeleggen.net/deutsche-bank-stap-dichter-bij-lehman-brothers-moment/77843/
https://www.deutsche-bank.de/ir/de/content/ratings.htm
Hoop dat jouw pensioenvermogen geen onderdeel is van zo'n luchtbel.
Eén troost, bij een failliet van Nederland houden we wegen, kanalen en industrie gewoon over.
Doorstart heet dat tegenwoordig.
Anton van Haasteren
Op de een of andere manier heb ik het idee dat die 25 miljoen een ingecalculeerd verlies is geweest. Het komt niet vaak voor dat bij dit soort aanbestedingen geld wordt overgehouden. Ze komen eerder tekort.
Maar ja, het was dan ook publiek geld en wat is nou 25 miljoen op 17 miljoen belasting en zorgpremie betalende Nederlanders?
Het begint mij langzaam te dagen wat voor iemand je moet zijn om een interessante functie bij een bank te verkrijgen.
Leprechaun
Zijn RABO functie wordt opgedeeld tussen 2 `hoge` functionarissen die van de ING bank komen.
Duidelijk een wereldje van ons kent ons, waarin van externe concurrentie geen enkele sprake is.
Leprechaun
LeprechaunHifred, "hogerhand" van de RABO heeft zich altijd van goede rechtsbijstaandverzekerings-derivaatjes voorzien. Zij zagen genoeg binnen hun organisatie op bv de afdelingen Libor/ Euribor, Forex etc. etc. die zo'n afdekking met een hybride-produktje niet overbodig maakte. Toeval of geluk maar RABO was ook deelgenoot van het Centraal Beheer/ Achmea-groepje, die van rechtsbijstaandverzekeringen alles van de wieg tot het graf regelt (of misschien zelfs wel van cradle to cradle, want we moeten wel milieubewust blijven en tegelijkertijd ook de macht en het geld binnen de familie houden en doorgeven naar toekomstige generaties.).
Om kort te gaan iFred neem maar van mij aan dat ''Rabo-hogerhandjes" niets maar dan ook echt niets (ook niet ietje) valt te verwijten, daar is nu al meer dan genoeg tegenbewijs vanuit de RABO gelekt.
Mocht ik geen gelijk krijgen (wat ik echt niet meer verwacht), dan verkoopt de RABO toch gewoon wat van haar "boten" en koopt met de opbrengst daarvan rechtvervolging gewoon weer af.
https://disqus.com/by/bewatcheroffollowthemoney/
Leprechaun
LeprechaunAls ik het mij goed herinner zijn er 40 stuks van dat soort kaliber
banksters in Amerika tegen de lamp gelopen en worden daar voor de
rechter gedaagd. Zij hebben een maximale kans op 30 jaar bulhokje.
Zeven (7) stuk van deze 40 werkten voor de RABO, een deelname percentage van bijna 20% binnen de internationaal opererende Libor-banksters. Een
goed marktaandeel voor de RABO zou ik zeggen.
Zoals ik al schreef, banksters komen in vele soorten en kalibers en
misschien creëren we werkgelegenheid voor de gewone werkman/ bouwvakker
om wat extra bulhokjes )gevangenissen) bij te bouwen. Komen zij weer aan de bak nadat zij hun baan verloren door bankster activiteiten.
Ook in London mogen er van dat soort banksters, maar dan zonder handboeien, net zoals in Amerika zich voor een rechter komen verantwoorden.
Zou zoiets ook nog in Nederland plaats gaan vinden???
Jan Willem de Hoop
"Isala heeft in 2009 dus gekozen voor de best mogelijke optie, gegeven de kredietcrisis en de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de zorgorganisatie."
Reacties zoals van Isala blijven van die taalkundige manipulatieve wondertjes. Eigenlijk blijken we bij elk schandaal / misstand te leven in een land waar de bestuurders, gelet op de zeer moeilijke en turbulente omstandigheden, toch precies het enige goede hebben gedaan. En als ze niet gehandeld hadden zoals gehandeld was het altijd veel slechter afgelopen. Zoals onze politici ons voornamelijk veranderingen voorschotelen, waarbij de voorgestelde verandering de enige juiste is, want anders breekt er een ramp uit. Een soort populisme 2.0.
Peteur
MvdB
Deze uitspraak van Hester Bais ( Advocaat financieel recht) moest ik hier citeren. Niet iedereen neemt de moeite alle commentaren door te nemen. Dat dit nu tamelijk bovenaan zal (blijven) staan kan een trigger zijn door te lezen.
Het compliment richting FTM is natuurlijk ook mooi én verdiend ;-)
Hilterman
Een kredietnemer sluit een overeenkomst met een bank voor het verlenen van krediet.
Dat krediet heeft een looptijd. Er wordt meestal ook vastgelegd dat er afgelost wordt zodat het krediet in 10-20 jaar is afgelost.
De bank heeft het benodigde geld niet zelf en gaat hiervoor een beroep doen op de kapitaal markt. De bank gaat geen overeenkomst aan voor de duur van het krediet maar neemt een kortlopend krediet dat het risico inhoudt van een rentestijging.
Daalt de rente dan heeft de bank voordeel. Stijgt de rente dan heeft de bank pech. Die pech wordt echter weer verhaald op de kredietnemer middels een verhoging van de rente opslag.
Dat is de inconsequentie van de kredietverstrekking. De bank zou moeten afzien van het financieren middels kort geld. Dan kan ze haar clienten een financiering bieden zonder al die schimmige produkten als derivaten.
De marges zullen kleiner zijn, het risico ook.
bps
HiltermanIk noem het een mismatch in het voordeel van de bank, als antwoord op jouw vraag.
Lange leningen financiert een bank niet met kort geld, tenzij dat voordeliger is voor de bank.
Lange leningen kunnen wel met lang geld gefinancierd worden, want er is geld in overvloed.
Als er teveel schuld is, is er ook teveel geld. En dan is er nog de centrale bank met 0% rente.
Dus laat je niets wijs maken. Veel renteswaps zijn helemaal niet nodig.
Als een overheid voor lang rentevast kan lenen, kan een bank dat ook en voor korter.
Hilterman
bpsEen langlopend krediet wordt met zekerheid niet afgedekt met een langlopende dekking door de bank op de kapitaalmarkt tegen vaste rente.
Wanneer daar wel sprake zou zijn van een dekking voor de looptijd van de financiering zou er helemaal geen variabele rente voor de kredietnemer kunnen ontstaan.
bps
HiltermanDat geldt trouwens ook voor een overheid en haar belastingbetalers.
Hoe betrouwbaarder, hoe gemakkelijker, goedkoper en langer krediet.
De hoeveelheid krediet, of solvabiliteit, bepaalt het kantelpunt tussen vertrouwen en wantrouwen en stagnatie in de reële economie.
Sinds de val van Lehman en de kredietcrisis is het vertrouwen tussen banken onderling en op de financiële markten aangetast.
Omdat banken zichzelf en hun klanten in de reële economie hebben overladen met teveel schuld en krediet. Het kon immers niet op?
Er is geld in overvloed, want het klotst de hele wereld over, maar er is te weinig vertrouwen om geld voor lange tijd aan een bank met haar klanten toe te vertrouwen.
Dat is hun eigen schuld, letterlijk en figuurlijk.
Looptijden voor banken zijn korter sinds 2008 omdat het risico toenam en het vertrouwen afnam. Vanaf dan nemen ook de renteswaps toe bij de wetenschap en voorkennis bij banken dat de rente alleen maar zou dalen en niet zou stijgen.
Het laatste kun je oplichting noemen, maar is ook een gevolg van het eerste.
Van wantrouwen komt wantrouwen en korte termijn beleid.
Banken hebben hun eigen ramen ingegooid met al hun teveel krediet.
Die zorgvuldigheid is hun plicht aan de samenleving, economie en markten, vind ik, meer dan de zorgplicht die banken wordt opgelegd.
Die zorgplicht komt helemaal niet aan de orde als banken, Fed, ECB en de BIS zelf zorgvuldiger waren geweest en de inflatie laag was gehouden.
Dan is het geld en het vertrouwen in geld en schuld, meer waard.
Hilterman
bpsDe klant en zijn belangen komen in het bankverhaal niet meer voor.
Het is deze kortzichtigheid die de economie onmetelijk grote schade berokkent.
Door deze opstelling gaan partijen met financiele reserves en bedrijven die op zoek zijn naar financiering buiten banken om naar mogelijkheden zoeken. De aanbieder zoekt rendement, de financieringvrager geld op betaalbare voorwaarden.
Banken zouden eens kunnen kijken naar hun kostenniveau. Wanneer het niet langer interessant is kredieten van minder dan 250.000 euro, soms wordt zelfs 500.000 euro aangehouden, te verstrekken is er wat mis met het kostenplaatje.
bps
HiltermanOmdat de waarde van geld en schuld afneemt met de toename ervan.
Er is steeds meer van nodig voor hetzelfde. Dat geeft wantrouwen en paniek.
Vandaar ook de grotere kredieten en de agressieve swapincasso's tussentijds.
Het grensnut van geld neemt af door toedoen van banken zelf.
Bankeconomen zouden dat moeten weten.
Maar ja ... De kwaliteit en breedte van het economie onderwijs waar jefcooper en SIREN economiestudenten zoveel over klagen, laat nogal te wensen over.
http://www.ftm.nl/column/nieuwe-economen-moeten-hun-klassieken-kennen/
http://www.ftm.nl/column/noodoproep-studenten-eenzijdige-economiestudie-moet-nu-gemoderniseerd/
Ik heb nooit eerder een vakgebied of sector gezien die zichzelf dom houdt,
en zich van de domme houdt; voor korte termijn belang als “hebzucht” (angst voor verlies) en vermeende macht middels een geldscheppingsmonopolie.
Een beetje innovatie en vooruitgang kan geen kwaad in die omgeving.
Hester Bais
HiltermanDe bank verdedigt deze constructie door te stellen dat klant anders een vergelijkbare rentevaste lening had. Dat is echter niet waar. Los van het feit dat de bank als voorwaarde stelde dat de klant het renterisico op de variabele lening moest afdekken (ongeacht of klant altijd variabel had en/of variabel wilde), blijkt dat er vaak eerst over 3, 5 of 7 jaar werd gesproken. De bank heeft de klant voorgehouden dat het een flexibele constructie is (klant dacht dus tussentijds extra af te kunnen lossen/desinvesteren als gevolg van variabele lening) en dat de renteswap eenvoudig verhandelbaar is en bij stijgende rente geld op kan leveren. Constructie is echter helemaal niet flexibel, renteswap niet verhandelbaar. Klanten hebben dus looptijden van 10 en 15 jaar (hogere omzet voor verkoper), terwijl het maar de vraag is of zij allemaal deze looptijden zouden hebben gekozen als ze wisten dat de constructie uiterst inflexibel (semi-vaste lening waarbij tussentijds extra aflossen in geheel niet mogelijk is) is. In de UK kun je op website van FCA compensatievoorbeelden zien en wordt een 10 jarige renteswap na 5 jaar kosteloos beëindigd, omdat niet duidelijk blijkt dat klant 10 jaar wilde en exit kosten niet transparant waren.
Ook het argument van de bank dat niet alle klanten een probleem hebben en dat diverse klanten gewoon de v
bps
Hester BaisJa. Vertrouwen op afspraken. Dat is een sine qua non.
De hele economische voortgang is gebaseerd op vertrouwen.
Op het vertrouwen geen nadeel te ondervinden.
Anders vindt er geen enkele afspraak of overeenkomst plaats.
Aan elke economische uitruil gaat een afspraak, een overeenkomst, vooraf.
Als daar niet op te vertrouwen is, als dat nadeel geeft, staakt de economie.
Hieruit volgt het belang van rechtspraak in een rechtsstaat voor de economie, zodat afspraken en overeenkomsten wettig zijn en worden nagekomen.
En het belang van advocaten die zich inzetten voor het vertrouwen daarop,
en onderzoeksjournalistiek die misstanden daarover aan de kaak stelt.
Vertrouwen is het rekenen op geen nadeel ondervinden. Dat geldt wederzijds. Dat is win-win, wederzijds voordeel, voortgang. Dat is ethisch. Win-verlies niet.
De hele economische voortgang rust op wederzijds voordeel. Ieder het zijne.
Zijn bijv. Hester Bais, FTM e.a. dan van die brave moraalridders?
In mijn ogen niet. Ze ondernemen en wagen nogal eens wat.
Zij veroveren vertrouwen en win-win. Elk op hun manier in hun vak.
Of dwingen dat zelfs af in rechte of met publiciteit.
Het gaat niet enkel om braaf moraal.
Het gaat om winst, om voordeel, om duurzame economie, ten gevolge van vertrouwen en ethiek, moraal. Dat is ook in mijn belang en in ons aller belang.
Zulke partijen als Hester Bais, FTM, e.d. zijn goed voor de economie.
Daarom is Hester Bais wat mij betreft minstens een bloemetje waard,
en ben ik overtuigd van het belang, en financieel ondersteunend lid, van FTM.
Ik doe mee. http://www.ftm.nl/doemee/#actie
michiel werkman
Hester BaisHester Bais
michiel werkmanbos
================
n 2009 moesten beslissingen worden genomen met de kennis en de mogelijkheden van toen. Isala kan zich dus niet vinden in uw stelling dat het ziekenhuis 25 miljoen euro schade heeft geleden.”
============================
zo schuit isala zich achter hun eigen onkunde/falen ?
Waar zie ik dat meer ?
bos
bosIk "ken"dus iets van het projekt.
Zoiets duurt vaak lang om te komen tot nw ziekenhuis
Het is gebouwd door BAM: prachtig gebouw zowel extern als intern
Ik was verrast destijds dat ik, zonder onderliggende specificatie,s las dat de bouwsom van ,in ronde getallen van 400 naar 300 miljoen was begroot: dat is 25% MINDER. Ik regageerde in de huiskamer met : : wel heel bijzonder -/- 25%. Ben niet op zoek gegaan naar de onderliggende argumenten.........
Maar dat los je volgens mij NIET op met 25% minder m2 ?:)
Vogelvrije Huisarts
16again
"Een gedupeerde die niet door heeft ( of niet door wil hebben) gedupeerd te zijn."
bos
Hoelang tolereert het parlement van het Volk dit nog ?
======================================
Het Medisch Centrum Alkmaar en Gemini Ziekenhuis in Den Helder doen dit jaar geen staaroperaties meer voor CZ-verzekerden.
Het geld is op. Dat bevestigt woordvoerder Sanne van Hoolwerff van de MCA Gemini Groep.
'We hebben met CZ afgesproken dat we een bepaald aantal van deze operaties mochten doen dit jaar, en dat aantal is behaald. Voor nieuwe patiënten krijgen we geen extra geld.'
Bron:FD
Zoek de verschillen tussen ziekenhuizen en medische centra waar maatschappen regeren of de centra waar artsen aan verbonden zijn en uiteraard door uitbetaald worden.