De Rotterdamse gemeenteraad heeft vannacht een motie aangenomen waarin een exit van de steenkoolhandel uit de Rotterdamse haven bepleit wordt. Op dit moment is Rotterdam de grootste steenkoolhaven van Europa; de motie roept de wethouder op om samen met het Havenbedrijf tot een strategie voor de afbouw van deze handel te komen. Verder stelt de motie dat het afbouwen moet gebeuren ‘in een tempo dat [in] lijn is met het klimaatakkoord van Parijs.’

Wat dat tempo precies is, wordt in de motie evenwel niet gespecificeerd. Denktank Climate Analytics becijferde onlangs dat de klimaatdoelen van Parijs alleen gehaald kunnen worden als Europa alle driehonderd kolencentrales uiterlijk in 2030 gesloten heeft. En volgens deze studie van het New Climate Institute moet Duitsland, met afstand de belangrijkste afzetmarkt voor steenkool uit Rotterdam, zelfs in 2025 al alle steenkoolcentrales sluiten. Met andere woorden: willen we onder de in Parijs afgesproken norm van 2 graden Celsius opwarming blijven, dan zal de steenkoolhandel tegen 2030 echt verdwenen moeten zijn.

Opmerkelijk genoeg werd dit jaartal 2030 in een eerdere versie van de Rotterdamse motie ook genoemd. Havenwethouder Adriaan Visser (D66) wilde echter niet te veel aan een absolute datum gebonden zijn bij zijn gesprekken met het Havenbedrijf; om hem tegemoet te komen, vervingen de indieners het jaartal daarom voor de toevoeging ‘in een tempo dat in lijn is met het klimaatakkoord van Parijs.’

De havenwethouder wilde niet te veel aan een absolute datum gebonden zijn

Maar in feite lijken de twee dus op hetzelfde neer te komen. Willem Wiskerke van Greenpeace is dan ook blij: ‘Dit is een belangrijke eerste stap, want hiermee stelt de Raad het college en het Havenbedrijf verantwoordelijk voor de steenkoolexit. Ze moeten nu een pro-actieve rol gaan spelen, in plaats van alleen maar afwachten. Dat is pure winst.’ 

Dat een kolen-exit in 2030 wel degelijk mogelijk is, bewijst de haven van Amsterdam — na Rotterdam de grootste steenkoolhaven van Europa. Eerder dit jaar werd daar al de stip op de horizon gezet: in 2030 zal afscheid genomen zijn van de steenkoolhandel. Op dit moment is het Amsterdamse Havenbedrijf volgens een woordvoerder dan ook in gesprek met de overslagbedrijven ‘om gezamenlijk dit historische besluit vorm te geven.’

Follow The Money doet onderzoek naar de steenkoolhandel in de Rotterdamse haven. Daarbij kwam aan het licht dat de EMO (Europese Massagoed- Overslagbedrijf), de grootste steenkolenboer van Europa, zijn volgend jaar aflopende leasecontract met 25 jaar wil verlengen — tot 2043 dus. Een meerderheid van de Rotterdamse politieke partijen toonde zich toen kritisch over dit voornemen, maar een andere motie die gisteren werd ingediend om deze contractverlenging te stoppen, haalde het niet. De wethouder gaf aan dat de gemeentepolitiek niet over individuele leasecontracten gaat.