
In de afgelopen jaren kwam bij verschillende woningcorporaties het ene schandaal na het andere naar boven. Lees meer
Het bekendste geval is Vestia, dat door gerommel met derivaten voor bijna 2 miljard euro moest afboeken. De overige corporaties draaiden op voor de schade en berekenden de kosten door aan de huurders. Ook het Rotterdamse Woonbron en het Amsterdamse Rochdale kwamen in het nieuws door schandalen omtrent risicovolle investeringen en graaiende bestuurders. Peter Hendriks volgt het dossier en doet op FTM regelmatig verslag van de ontwikkelingen in deze sector.
Oude huurwoning krijgt vaak de sloopkogel, maar renovatie is de nieuwe trend
Hoogleraar renovatie: ‘Jaarlijks duizenden goede woningen slopen in ruil voor nieuwbouw is idioot’
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
Vereniging Eigen Huis dupeert leden met ‘uitgeklede schilderdienst’
Corporatie De Key kaapt huurdersstichting en wil nu ook haar vermogen
Voor de gevallen woningcorporatie Vestia is het einde nabij
Covid en de woningmarkt in vijf grafieken
De woningmarkt zakt weg (en daar kan geen ronkende goednieuwsshow wat aan doen)
Corporatie-coup op het KNSM-eiland of: hoe De Key stichting Loods 6 leegzuigt
Pandemie of niet, dat pand moet leeg
© Mark Nolte
Rotterdams woonreferendum wordt erop of eronder voor wethouder Schneider
De Rotterdamse wethouder Ronald Schneider wil af van 20.000 sociale huurwoningen. De huurdersverenigingen verzetten zich fel en hebben een referendum geregeld. Voor de ambitieuze Schneider bestaat nu het gevaar dat het hart uit zijn Woonvisie wordt gerukt.
Er is in Rotterdam een referendum in de maak over de gemeentelijke Woonvisie. Na de referenda over Oekraïne en Brexit zullen ze in Rotterdam zeker op hun hoede zijn. Een referendum blijkt geen activistische hobby, maar een uiting van een serieus onbehagen onder de bevolking. Zeker bij een hoge opkomst en een voor de bestuurders ongunstige uitslag, is het haast onmogelijk om de terechtwijzing van de kiezer te negeren. Zelfs bij een raadgevend referendum.
Onnavolgbaar
Dat in ogenschouw genomen, kan er voor Ronald Schneider, namens Leefbaar Rotterdam wethouder van Stedelijke Ontwikkeling en Integratie, een lastige situatie ontstaan. De wethouder wil schuiven met de verhouding tussen bewoners uit de middenklasse en Rotterdammers met lagere inkomens, ten gunste van de middenklasse. Hij wil de nieuwe verhouding bereiken door het aantal sociale woningen te verlagen en extra woningen in het middensegment toe te voegen. In 2014 waren er op basis van WOZ-waarden 132.000 woningen in het segment ‘middelduur/duur,’ tegen 167.000 in de categorie ‘goedkoop’. De in de Woonvisie voor 2030 beoogde verhouding is respectievelijk 168.000 en 148.000.
De wethouder wil schuiven met de verhouding tussen bewoners uit de middenklasse en Rotterdammers met lagere inkomens
Waarom vindt Schneider dit noodzakelijk? Via een onnavolgbare redenering komt hij tot de conclusie dat er bij elkaar eigenlijk veel te veel sociale huur- en goedkope koopwoningen (koopwoningen met een WOZ-waarde tot 122.000 euro) zijn in Rotterdam. Dat er voor corporatiewoningen wachttijden gelden van meer dan vier jaar, laat hij buiten de redenering. De wethouder schrijft die lange wachttijd toe aan vervuilde bestanden en aan mensen die staan ingeschreven ‘voor het geval dat’. Op zich klopt dat, blijkt uit een recent RIGO-onderzoek, maar voor een woning met een redelijke kwaliteit moet je toch een jaar of twee uittrekken. Ook die periode duidt niet op een overschot.
Waar die ‘overtollige’ sociale huurders naartoe moeten, is niet duidelijk. Er leeft in Rotterdam echter al langer groot ongenoegen over het beleid van randgemeenten als Barendrecht en Capelle aan den IJssel. Die zouden wel met veel egards uitwijkende Rotterdamse middenklassers welkom heten, maar door nauwelijks sociaal te bouwen de lagere inkomens juist weren. Schneider ziet vast mogelijkheden om met power play binnen de nieuwe woningmarktregio Rotterdamse sociale huurders naar de randgemeenten te laten afvloeien.
Formulering
Over de formulering van de vraagstelling zal zeker gesteggeld worden
De voorstanders van het Woonreferendum hebben op 24 juni aan de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb 13.591 handtekeningen aangeboden, en dat is ruimschoots voldoende voor een referendum. Na de zomer gaat de gemeenteraad een vraagstelling formuleren. Daarna moet binnen 13 weken het referendum plaatsvinden.
De exacte formulering van de vraagstelling is belangrijk. Het maakt nogal uit of op het formulier staat ‘heeft u vertrouwen in de Woonvisie van wethouder Schneider?’ of ‘vindt u het juist als de wethouder 20.000 sociale woningen aan het bestand onttrekt?’ Over de formulering van de vraagstelling zal zeker gesteggeld worden.
Mandaat
Een referendum van dit type blijft een merkwaardig verschijnsel. Een wethouder heeft immers van de kiezer het mandaat gekregen om naar eer en geweten het beste voor de stad te doen. Waarom zou je dat mandaat dan ondergraven met een referendum? Je doorkruist daarmee een beleid dat democratisch is gelegitimeerd — het beleid van wethouders wordt immers voorgelegd aan de Gemeenteraad, en die heeft het laatste woord. In dit geval zijn er echter goede redenen te bedenken waarom een volksraadpleging op zijn plaats is.
Om te beginnen kun je je afvragen of Schneider niet de wethouder van alle Rotterdammers hoort te zijn. Met zijn beleid zegt hij in feite dat hij een bepaalde categorie Rotterdammers voor een deel kwijt wil. Hij gedraagt zich als een manager van een productiebedrijf, die besluit zich te richten op producten met een hoge toegevoegde waarde en daarom de afdeling bulkproducten in de etalage zet. Dat is voor een wethouder een beleidslijn waar je vraagtekens bij kunt zetten. Een stad is immers geen bedrijf. En mocht er al een duidelijke overeenkomst bestaan tussen de twee, dan zijn in een democratie de kiezers je aandeelhouders en niet je werknemers. Aandeelhouders kun je niet wegsturen.
Ronkende passages
Een ander punt is dat in het verkiezingsprogramma van Leefbaar Rotterdam niets over de sloopplannen valt te lezen. Er staan wel allerlei ronkende passages in, als: ‘Geen plannen smeden over de hoofden van Rotterdammers heen. Rotterdam moet in de eerste plaats weer herkenbaar worden voor de Rotterdammers. Bruisend en gezellig.’
‘Hoedt u voor partijen die over uw hoofd willen blijven beslissen en geld uitgeven aan zaken die vooral politici een goed gevoel geven’
Een andere mooie passage: ‘Wij van Leefbaar Rotterdam weten één ding: dat wij niet beter weten dan uzelf wat u prettig of onprettig vindt aan uw wijk. En wat wel of niet voor verbetering in aanmerking komt. Hoedt u voor partijen die over uw hoofd willen blijven beslissen en geld uitgeven aan zaken die vooral politici een goed gevoel geven, maar niet u.’ Deze zin zou gelezen kunnen worden, als een regelrechte waarschuwing tegen mensen als wethouder Schneider.
Er is één passage die met een beetje fantasie kan worden gelezen als een vooruitblik op de huidige plannen van de wethouder: ‘Er zijn genoeg stadswijken die de potentie hebben om aantrekkelijk te zijn voor jonge gezinnen, jongeren en (afgestudeerde) academici. Wij zullen heldere keuzes maken om bepaalde wijken in die richting verder te ontwikkelen.’ Weinigen zullen hieruit hebben begrepen dat ‘heldere keuzes maken’ betekent 20.000 sociale woningen onttrekken aan het bestand.
Een interessante paradox is dat het electoraat van Leefbaar Rotterdam voor een aanzienlijk deel bestaat uit lager opgeleiden. Veel van die mensen zullen zelf in sociale huurwoningen zitten. Die kiezers wisten vast niet dat de partij het aantal sociale huurwoningen agressief wil verminderen. Ze zullen zich misschien bij nader inzien op hun hoofd krabben en zich afvragen wat dit gaat betekenen voor hun kinderen en kleinkinderen.
Het electoraat van Leefbaar Rotterdam bestaat voor een groot deel uit lager opgeleiden. Veel van die mensen zullen zelf in sociale huurwoningen zitten
Mitsen en maren
Woningcorporaties klinken intussen voorzichtig positief over de plannen van de wethouder. Dat past ook binnen de nieuwe verhoudingen, waarin de wethouder de dominante partij is. Wel zijn er wat mitsen en maren geuit. Zo hebben de vier grote corporaties aangegeven niet in te kunnen gaan op het verzoek van Schneider om 100 miljoen euro verlies voor hun rekening te nemen. Dit bedrag hangt samen met de renovatie- en sloop/nieuwbouwprojecten van woningen in particulier bezit. Dat is geen toegestane activiteit volgens de nieuwe Woningwet, aldus de corporaties.
Corporaties vinden het moreel onaanvaardbaar om door huurders opgebracht geld aan particuliere projecten te besteden
Daarbij vinden corporaties het moreel onaanvaardbaar om door huurders opgebracht geld te besteden aan particuliere projecten. De wethouder had uit hoofde van zijn functie moeten weten dat de tijd dat corporaties stoomschepen konden opknappen en universiteitscampussen bouwen met maatschappelijk gebonden kapitaal, definitief voorbij is.
Prestatieafspraken
Volgens Burgit van Huuksloot van de referendumorganisatie wordt pas echt duidelijk waar de corporaties staan als er inzicht komt in het bod dat ze hebben gedaan aan de wethouder. Dit bod vormt een van de uitgangspunten van de onderhandelingen over prestatieafspraken tussen de wethouders, de corporaties en de vertegenwoordigers van de huurders. Deze biedingen liggen al bij de wethouder, maar zijn nog niet openbaar.
Uit hun communicatie met de wethouder blijkt al dat de corporaties geen bezwaar hebben tegen het laten doorstromen van goedkope scheefhuurders, maar ze eisen wel een goede oplossing voor deze groep. Verder zijn ze niet van plan om middelhuurwoningen te bouwen in zogenoemde focuswijken. Het bouwen van woningen met een middelhuurkwaliteit met een sociale huur, achten de corporaties evenmin een corporatietaak.
Een brief aan de wethouder van 29 maart 2016 sluiten de gezamenlijke corporaties af met: ‘De inzet op deze onderwerpen zal niet altijd zijn zoals de gemeente vraagt. Dit zal tot uiting komen in het bod van de corporaties en de onderhandelingen over prestatieafspraken. Wij zullen echter naar draagkracht een bod op de woonvisie doen dat maximaal bijdraagt aan het realiseren van aantrekkelijke en onderscheidende woonmilieus. Ons bod zorgt voor een woningvoorraad met toekomstwaarde en borgt tegelijk dat er voldoende betaalbare woningen beschikbaar zijn voor hen die dat nodig hebben.’
De wethouders zal uit deze passage niet hebben kunnen opmaken of de corporaties hem steunen of hem juist willen dwarsbomen.
Tandenknarsen
Alle links georiënteerde politieke partijen zijn zonder voorbehoud tegen de plannen van de wethouder. De SP staat daarin vooraan. De organisatoren van het referendum bevestigen dat deze partij behulpzaam is geweest bij het op de rails krijgen van de referendumactie. Ook de PvdA, GroenLinks, de islamitische partij Nide en de Partij voor de Dieren zijn tegen sloop.
‘De raadsfracties hebben bijna allemaal gezegd dat een tegenstem niet zonder gevolgen kan blijven’
D66, CDA en Leefbaar vormen de coalitie en zullen de wethouder dus waarschijnlijk steunen. Dat zou betekenen dat het college, ongeacht de uitslag, iedere uitkomst naast zich neer kan leggen. Maar George Verhaegen, de woordvoerder van de referendumorganisatie, zegt contact te hebben gehad met alle fracties in de gemeenteraad. Ze hebben volgens Verhaegen bijna allemaal gezegd dat een tegenstem niet zonder gevolgen kan blijven. Verhaegen: ‘Ook de fractievoorzitter van Leefbaar heeft dat gezegd’.
De wethouder zelf zegt dat hij blij is met het referendum, omdat alle aandacht voor de Woonvisie hem de mogelijkheid biedt om alles nog eens heel goed uit te leggen aan de kiezer. Dat klinkt mooi, maar in werkelijkheid zal hij vermoedelijk tandenknarsen over alle tegenwerking.
Op de winkel passen
Op de vraag wat de wethouder gaat doen als het referendum negatief uitpakt, antwoordde zijn woordvoerder: ‘Hij wil zich daar pas mee bezighouden, als het zover mocht komen.’ Daarmee is hij dus veel minder duidelijk dan zijn fractievoorzitter, maar hij wil nu uiteraard niet defaitistisch overkomen.
Voor Schneider zou een overtuigende afkeuring van zijn Woonvisie zonder meer een enorme domper zijn. Hij wil als nieuwe wethouder graag daadkracht uitstralen met het spectaculaire sloop- en nieuwbouwplan, dat het hart vormt van de Woonvisie. Zonder dat element wordt het tot de volgende gemeenteraadsverkiezingen vooral op de winkel passen. Hij is dan over de helft van zijn termijn en min of meer demissionair.
George Verhaegen zegt dat de mensen achter het referendum er alle begrip voor hebben dat de wethouder veel meer bewoners uit de middenklasse wil aantrekken. ‘Ik begrijp dat dat belangrijk is voor de betaalbaarheid van de voorzieningen in de stad, maar ik begrijp niet waarom dat ten koste moet gaan van Rotterdammers met een laag inkomen. Er is ruimte genoeg om woningen in alle categorieën te bouwen.’
13 Bijdragen
Gilles Wattel 1 3
Deze wethouder lijkt dat nog niet begrepen te hebben.
ph4ge 3
Gilles Wattel 1Peter Urbanus 5
Lydia Lembeck 12
Peter UrbanusHet referendum komt te laat. Pas in november, begreep ik. En ruimschoots vóór november is de sloop dan al begonnen. M.a.w. Schneider krijgt toch wat hij wil en de huurders moeten maar uitzoeken waar ze kunnen komen wonen. Op zo'n korte termijn gaat ze dat niet lukken. Ook niet met een urgentie. Tegenwoordig heeft bijna iedereen die een woning toegewezen krijgt een urgentieverklaring. De omliggende gemeenten willen niet alle sociale huurders op gaan vangen. Kunnen ze niet ook. Dus waar bubbelt het waterbed weer op? Of komen er alleen meer daklozen?
Schneider wil nu in Vreewijk en Pendrecht aan de gang met particuliere woningbezitters te onteigenen. Dat zijn huisjesmelkers voor u en ik. Hier komen luxe appartementen voor terug. als Schneider zijn zin krijgt. Waar de vaak (zwart) woners heen moeten zal hem een zorg zijn. Hij verplaatst te problemen. Lost ze niet op.
Peter Hendriks 7
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Peter HendriksMag ik een verhaaltje kwijt? Uit mijn tijd dat ik in Maassluis woonde... Het herstructureren begon voor mij daar. Gemeente en woningstichting WSM (Woningstichting Maassluis) hadden een geweldig plan daarvoor. In theorie zet je alle huurders uit sociale huurwoningen met hun hele hebben en houden op de Maasvlakte. Daarna ga je huurders en huurwoning bij elkaar brengen, rekening houden met inkomen en huurprijs. Daarvoor hebben de WSM en de gemeente een scheve schaats moeten rijden, omdat het inkomen niet echt bekend was. Kennelijk hebben belastingdienst, het toenmalige GAK en de Sociale Dienst daarin samengewerkt, want jawel, met wist exact wat iedereen verdiende. Deze exercitie werd in theorie gedaan en gelukkig niet in het echt. De uitkomst was zoiets als waarmee Schneider nu ook komt: een theoretische uitkomst die aangaf dat er teveel sociale huurwoningen waren in Maassluis en men dus vrolijk kon beginnen met herstructureren en nieuwbouw (van meestal dure eengezinswoningen en dure appartementen en ook wel wat sociale huurwoningen. Daarvan werden er enkele op een 4 hoog flatgebouw uit de jaren 60 gezet. Ze begonnen ten westen van het centrum in de bloemenbuurt. Daarna de Nederlandse Componist (zo noemden we die buurt) en daarna de componistenbuurt. Achter politiebureau en de Turkse moskee. En daarna kwam Maassluis West aan de beurt. En toen... kwamen ze erachter dat ze teveel woningen sloopten. Dat hun theorie niet hetzelfde bleek als de harde werkelijkheid. Wat nu? Gewoon, doorgaan met slopen. Maassluis heeft veel huurders weten weg te jaren naar Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam vooral. Waar wel veel goedkope, sociale huurwoningen waren.
De situatie is veranderd. Het aantal sociale huurwoningen is heel drastisch verminderd. Zo erg dat de voorraad veel te klein geworden is en de wachtlijsten worden weer langer. In theorie kan Schneider het idee hebben dat er te veel zijn. Deel 2 hierna.
Lydia Lembeck 12
Peter HendriksJa, er staan veel sociale huurwoningen op Zuid. En veel ervan moeten echt opgeknapt worden. Maar dan zal hij de woningen die hij sloopt op Zuid, elders grotendeels moeten terugbouwen. Niet weglaten. De omliggende gemeenten geven aan dat ze deze mensen niet kunnen opnemen, omdat er als wachtlijsten zijn voor de eigen woningzoekenden, alsmede de statushouders.
Er is een convenant getekend nu tussen de gemeente en de verhuurders, waaronder WoonStad en Havensteder. De kans dat ze gaan slopen voordat het referendum gehouden wordt lijkt mij groot aanwezig, Peter. Het track record van Schneider en LR en dit gemeentebestuur ook is niet erg sociaal richting de meest kwetsbare mensen in de stad. M.a.w. ik het er een hard hoofd in dat ze zullen wachten. We zullen zien...
Diny Pubben 9
Peter UrbanusHier ter inzage en als je eenmaal zo kijkt zie je het overal.
https://www.bol.com/nl/p/psychopolitiek/9200000030797483/
Ook een artikel waarom er geen revolutie mogelijk is van dezelfde filosoof.
http://www.sueddeutsche.de/politik/neoliberales-herrschaftssystem-warum-heute-keine-revolution-moeglich-ist-1.2110256-2
Fredo 5
Diny PubbenDiny Pubben 9
FredoLydia Lembeck 12
En nu weer wel... Soort loterijtje?
Diny Pubben 9
De burger moet aangepast aan de 'gegevens van de techneut'.
Stad uit voor de arme bewoners, landelijk rond gepomd, is goed voor het doel van de bestuurder op sociale zaken van Rotterdam want dan hoeft hij minder uitkeringen te betalen.
Bonus voor de 'elite'.
Voor de argumenten tegen die tirannie en de rondpomp machine moet u elders op deze site zijn. Vergeef me!
Lydia Lembeck 12
Diny Pubben