Onlangs bracht Follow The Money het verhaal over het aflopende leasecontract van EMO, het Europese Massagoederen Overslagbedrijf. Dat bedrijf is de grootste steenkolenboer van Europa; het is tevens gevestigd in de Rotterdamse haven. Als het aan EMO zelf ligt, wordt het contract met het Rotterdamse Havenbedrijf met 25 jaar verlengd, tot 2043. 

'Het zou heel gek zijn als het Havenbedrijf "gewoon" een contractverlenging van 25 jaar zou doorzetten'

Het Havenbedrijf is echter in handen van de gemeente. En in de gemeenteraad is een meerderheid van de partijen kritisch over de ambitieuze contractverlenging. Een overzicht:

De kritische reacties:

• D66 (6 zetels): ‘Met het oog op de klimaatdoelstellingen van Parijs en de energietransitie lijkt dit een onwenselijke ontwikkeling. Kolengebruik zou allang voor 2043 tot een absoluut minimum teruggebracht moeten worden.’
• ChristenUnie-SGP (1 zetel): ‘We moeten ons goed afvragen of we nog 25 jaar lang een gebied ter grootte van ruim tweehonderd voetbalvelden willen reserveren voor een fossiele grondstof die z’n langste tijd heeft gehad.’
• PvdA (8 zetels): ‘Wij zijn kritisch. Nu alles stopzetten is te vroeg, maar voor 25 jaar doorzetten is daarentegen ook niet goed.’
• SP (5 zetels): ‘Als we van de kolen af willen, dan moet zo'n contract eerder voor een kortere dan voor een langere termijn gesloten worden. En dat is zeker niet alleen een zaak tussen Havenbedrijf en EMO.’ 
• Nida (3 zetels): ‘We kunnen niet langer op kolen blijven teren. Het zou heel gek zijn als het Havenbedrijf ‘gewoon’ een contractverlenging van 25 jaar zou doorzetten.’
• GroenLinks (2 zetels): ‘Als we de doelen in het klimaatakkoord van Parijs willen halen, dan moet de Rotterdamse haven snel beginnen met het afkicken van de verslaving aan olie en kolen. Het zou daarom absurd zijn om het contract met kolenboer EMO te verlengen tot 2043.’
• Partij voor de Dieren (1 zetel): ‘Wij vinden niet dat het havenbedrijf Rotterdam het contract met EMO gewoon met 25 jaar moet verlengen. Het is vijf voor twaalf voor onze planeet. Klimaatverandering wacht niet.’

De minder kritische reacties:

• Leefbaar Rotterdam (13 zetels): ‘De Rotterdamse haven moet op de eerste plaats doen waar zij voor bedoeld is: producten overslaan waar vraag naar is en daar geld mee verdienen. Energie zal nog tientallen jaren uit kolen komen. Wij vinden daarom dat het Havenbedrijf het contract met EMO gewoon moet verlengen.’
• CDA (3 zetels): ‘Wat ons betreft is deze afweging aan het Havenbedrijf; wij achten het Havenbedrijf professioneel genoeg om in specifieke gevallen een specifieke afweging te maken en uitstekend in staat om de marktsituatie op korte en middellange termijn te kunnen inschatten.’
• VVD (3 zetels): ‘We hebben het Havenbedrijf op afstand gezet om ze flexibel en commercieel te laten werken en om te voorkomen dat de politieke waan van de dag bepalend wordt in de haven.’

Meerderheid

Met in totaal 26 van de 45 zetels vormen de kritische partijen dus een meerderheid in de gemeenteraad. Let op: dit wil niet zeggen dat de voorgenomen contractverlenging van 25 jaar van de baan is, in de eerste plaats omdat de critici nog niet bepaald op één lijn zitten.

Zo geven verschillende partijen aan dat ze ruimte zien voor een contractverlenging met een kortere termijn dan 25 jaar. Voor anderen is dat juist onbespreekbaar. ‘Nu alles stopzetten is te vroeg’, zegt bijvoorbeeld de PvdA. NIDA: ‘Het is niet realistisch om de verbintenis in één keer stop te zetten, maar we moeten zeker wel afbouwen.’ De Partij voor de Dieren is een een andere mening toegedaan: ‘Een contract met een minder lange termijn betekent wederom uitstel. Dan blijft Rotterdam de energietransitie maar voor zich uitschuiven.’ Het is dus nog maar de vraag of en hoe deze zienswijzen in een raads- of commissievergadering bij elkaar komen. 

De Rotterdamse gemeenteraad staat bekend om zijn wirwar aan belangen en politieke spelletjes

De minder kritische partijen zijn het overigens evenmin volledig met elkaar eens. Waar CDA en VVD aangeven dat ze vooral het Havenbedrijf alle ruimte wil gunnen een eigen afweging te maken, wil Leefbaar Rotterdam dat het Havenbedrijf de zakelijke kans die in steenkool zou liggen grijpt: ‘Als Rotterdam het niet doet gaan de kolen via Hamburg en Antwerpen.’

Daarnaast staat de Rotterdamse gemeenteraad bekend om zijn wirwar aan belangen en politieke spelletjes (hier 1, 2, 3 voorbeelden). In deze kolenkwestie is vooral relevant dat D66 zijn kritische vragen aan de ‘eigen’ wethouders stelt. Adriaan Visser (Haven) en Pex Langenberg (Duurzaamheid) zijn beiden lid van D66.

Ook de rol van ChristenUnie-SGP is interessant, aangezien deze partij sinds afgelopen zomer gedoogsteun geeft aan de Rotterdamse coalitie, waardoor deze op een krappe meerderheid van één zetel leunt. We zullen zien hoe deze belangen straks bij de vergaderingen zullen meewegen. 

De datum van de commissie- en eventuele raadsvergadering is nog niet bekend. Vanzelfsprekend zullen we je via Follow The Money op de hoogte houden. Niets missen? Volg dit dossier.