Uit onderzoek van The Bureau of Investigative Journalism (TBIJ) en The Guardian blijkt dat bevroren kip afkomstig uit Brazilië vaak een hoge dosis salmonella bevat. Brazilië exporteert jaarlijks voor circa 1 miljard dollar aan kippenvlees naar de Europese Unie. Het land heeft echter grote problemen met salmonella-besmettingen in hun kip. In Nederland is de hoeveelheid kip die salmonella bevat maar enkele procenten, in Brazilië is dat 20 procent.

Uit de dataset van TBIJ blijkt dat er sinds april 2012 in Europa in 370 ladingen kip en ander gevogelte salmonella is gedetecteerd. Deze besmette ladingen waren bestemd voor 12 Europese landen, waaronder Nederland. Uit de dataset blijkt dat de ladingen in 179 gevallen bedoeld waren voor Nederland. De salmonella-besmetting in de ladingen is in 178 gevallen door douaniers als ‘serieus’ bestempeld en het land niet binnengelaten. In veel gevallen werd de lading teruggestuurd naar Brazilië.

Uit het onderzoek van TBIJ blijkt bovendien dat de teruggestuurde kip in veel gevallen alsnog aan Braziliaanse consumenten wordt verkocht. Veel kip die naar Europa wordt verscheept, is afkomstig van de grootste vleesbedrijven van Brazilië: JBS en BRF, of een van hun dochterondernemingen. JBS is zelfs het grootste vleesverwerkingsbedrijf ter wereld. Een dochteronderneming van dit bedrijf, JBS Foods International BV, heeft haar hoofdkantoor in Amstelveen gevestigd.

Nederland is voornamelijk een doorvoerhaven voor de Braziliaanse kip. Marcelo Siegmann, commercieel directeur van JBS Foods International, zegt tegenover Follow the Money: ‘De kip komt hier binnen, maar wordt in Nederland bijna niet gebruikt. Het wordt van hieruit doorgevoerd naar andere Europese landen.’ Volgens het Voedingscentrum wordt de bevroren kip vooral gebruikt in de horeca en de vleesverwerkende industrie: die maakt er kipnuggets, saté of schnitzels van.

Eerdere problemen

Brazilië heeft al eerder problemen gehad met de kip die het naar Europa exporteert. Vorig jaar besloot de Europese Commissie al om kip en ander vlees van twintig Braziliaanse bedrijven te weigeren nadat er salmonella in was aangetroffen. Tussen april en juni 2018 werden 10 zendingen van bevroren kip tegengehouden, vanwege serieus gevaar op salmonella.

Brazilië heeft niet alleen problemen gehad met de kip-export. In 2017 speelde het ‘Weak flesh’-schandaal, waarbij Braziliaanse voedselinspecteurs naar verluidt steekpenningen aannamen om ondermaats vlees alsnog goed te keuren. TBIJ meldt dat in de periode dat de 370 ladingen van besmette kip werden gevonden, er zo’n 1.359 ton besmet vlees was geëxporteerd naar het Verenigd Koninkrijk. Waarschijnlijk is de hoeveelheid besmet vlees nog hoger, omdat niet alle verzendingen grondig worden gecontroleerd: ladingen krijgen vaak een fysieke keuring, en slechts een op de vijf moet volgens voorschrift worden onderworpen aan een microbiologische test.