FTM verdiept zich sinds 2013 de wijze waarop grote banken in Nederland vele duizenden ondernemers in het MKB met rentederivaten opzadelde. Complexe financiële producten waarvan MKB’ers niet begrepen wat voor schadelijke uitwerking ze konden hebben. Dat had voor vele ondernemers desastreuze gevolgen. FTM drong door tot de kleinste details van deze grote misstand in de financiële sector. De serie artikelen vormt ook het langst lopende dossier op FTM. Lees meer
FTM zat meer dan 3 jaar de banken op de hielen en er ligt nu een oplossing.
Banken verkochten derivaten niet alleen aan woningcorporaties als Vestia, maar ook op grote schaal aan kleine ondernemers waarvan iedereen wist dat zij een verwaarloosbare kennis hadden van complexe financiële producten. Wilden die ondernemers uit het MKB opeens zo graag derivaten als renteswaps afnemen? Nee, ze werden daar in vele gevallen toe gedwongen. Geen renteswap, geen lening, zo luidde een voornaam verkoopargument van de bankiers. Langzaam beginnen de nadelige gevolgen van deze verkooppraktijken duidelijk te worden. De rentederivaten blijken voor duizenden ondernemers het equivalent van wat de woekerpolis ooit voor consumenten waren. De grote vraag is: wat nu? Worden de banken tot de verantwoording geroepen of wordt het probleem vooruit geschoven en moeten benadeelde MKB'ers - net als woekerpolis-slachtoffers - eindeloos wachten op een halfbakken oplossing of zal de rechtspraak een vroegtijdig vonnis vellen? FTM volgt sinds 2013 deze kwestie op de voet en dringt door tot de voornaamste details. Het dossier en de lezers en experts die er in de afgelopen jaren hun bijdrage aan leverden, vormt een rijke bron aan kennis.
3
MIN
De AFM heeft het publiek jarenlang verkeerd ingelicht over wetgeving rentederivaten
5
MIN
Derivatendrama: gedupeerde particulieren, scholen en ziekenhuizen kunnen via de rechter geld terugeisen
Podcast | Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
16
MIN
Hoe de AFM de banken van een onoplosbaar probleem bevrijdde
13
MIN
Schaderegeling derivatendrama: gerechtigheid voor ondernemers of ‘handjeklap met de banken’?
4
MIN
Uitspraak Hoge Raad is doorbraak voor gedupeerde ondernemers in derivatendrama
Podcast | Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
4
MIN
Juridische strijd tussen MKB en de banken is ‘David tegen Goliath’
14
MIN
Wettelijk beschermd tegen bancaire wanpraktijken – totdat er schade is
Podcast | De kredietcrisis van het MKB duurt voort: drieduizend ondernemers wachten nog op definitieve schadevergoeding rentederivaten
Een belangrijke doorbraak in het renteswap-dossier: de banken zeggen eindelijk ruimhartige compensatie toe. Die ruimhartigheid noopte het theatergezelschap De Verleiders om hun meest beruchte scène uit de theatervoorstelling ‘Door de bank genomen’ voor het eerst in zijn geheel vrij te geven. Exclusief op Follow the Money.
Momenteel zitten er zo’n 17000 mkb'ers in een Bijzonder Beheer-traject bij hun bank. Bij velen van hen spelen renteswaps daarin en belangrijke rol.
Om deze problematiek en het bijbehorende machtsvertoon door de banken duidelijk te maken, heeft theatergezelschap De Verleiders in zijn voorstelling Door de bank genomen (5 t/m 23 juli in Carré) een scène gemaakt waarin Pierre Bokma als strandtenthouder Jan Wit wordt uitgenodigd voor een gesprek bij zijn bank. In het gesprek hebben De Verleiders met enige dichterlijke vrijheid een maandenlange procedure samengevat in 15 minuten. Het is een procedure waarin de ondernemer alles wordt afgenomen en hij de schuldensanering wordt ingedreven. De procedure is geheel waarheidsgetrouw.
Kijk en huiver mee...
51 Bijdragen
MatthijsK 7
Even over de scene; na twintig jaar is de ondernemer nog steeds afhankelijk van krediet? Heeft hij zelf geen buffer opgebouwd in al die tijd? Op de pof leven noemen we dat.
Op de pof leven, omdat je schuld mag aftrekken van je winst en daar geen belasting over hoeft te betalen? Penny wise, pound foolish noemen we dat.
En dan nog heeft de ondernemer 'vrijwillig' het contract getekend. Indien dan die clausules worden toegepast, moet je niet zeuren. Als je geschoren wordt, moet je stilzitten.
Waar de scene niet op in gaat, is wat de bank motiveert deze ondernemer kapot te maken. Wat beweegt de bank om een relatie van twaalf jaar op het spel te zetten?
Wat je ook niet ziet is dat de ondernemer met twee partijen in zee is gegaan;
De bank en de overheid. Hij heeft niet genoeg gespaard toen de regels van de overheid in zijn voordeel werkte en is nu de pisang nu de regels in zijn nadeel werken. Dit ligt niet aan de bank of de ondernemer, dit is de overheid die haar voorkeur uitspreekt voor één partij ten koste van de ander.
Ik hou ook met mijn hypotheek rekening dat de overheid de HRA kan stoppen per direct en kom zo niet in de knel wanner ze de regels herschrijven.
Eric Smit 11
MatthijsKMichel Fleur 6
MatthijsKMatthijsK 7
Michel FleurMichel Fleur 6
MatthijsKDat sparen (1) de consumptie vermindert, is een populaire drogreden, omdat het slechts een verschuiving van uitgaven in de tijd is. Het geld wordt immers later alsnog uitgegeven. Ook lenen is slechts een verschuiving, want het aflossen zorgt later voor verminderde consumptie. Alleen switchen tussen meer sparen of meer lenen heeft een tijdelijk effect.
Consumptief lenen leidt echter tot inflatie (2). De "individuele" keuze voor lenen beperkt daardoor de vrijheid van anderen. Deze "individuele" keuze zadelt immers de hele markt op met inflatie. Die inflatie zorgt dat de keuze voor sparen minder aantrekkelijk is. Maar het zorgt ook voor dusdanige prijzen dat niemand die zonder lenen nog kán betalen (3).
In deze redenering heb ik niet eens de schadelijke effecten van rente meegenomen.
Ik ben voor individuele keuzevrijheid, maar niet als die keuze de rest naait.
(1)
Als we sparen definiëren als risicoloos wegzetten van geld, dan zou daar geen rente over moeten worden uitgekeerd.
(2)
Geldschepping plus vraagcreatie in een markt leidt tot inflatie. Als het een asset markt betreft en de bank heeft eigen vermogen in die markt belegd, wordt de waardering van dat eigen vermogen groter (de prijzen stijgen immers) en dan mag de bank met een hevel weer meer krediet verlenen. Waardoor wee meer inflatie ontstaat. Dat heet positieve terugkoppeling, hoewel de effecten van dit soort terugkoppeling zelden positief zijn.
(3)
Was aan het begin van de vorige eeuw een paar jaar sparen of een krediet van een paar jaar nog genoeg om een huis te kunnen kopen, dertig jaar is gewoon absurd en geeft aan dat er iets grondig mis is.
MatthijsK 7
Michel Fleurpeter ftm 4
Michel FleurWe kunnen sparen wel willen definieren als het risicoloos wegzetten van geld, maar iets wat je op een bepaalde manier wilt definieren betekent niet dat dit het ook is. Sparen is NOOIT risicoloos puur vanwege het feit dat daar kredietexposure over staat waarbij risico's niet zijn uit te sluiten. Zelfs als je een ongelimiteerde depositogarantiestelsel hanteert krijg je op 1 of andere manier de rekening ALTIJD gepresenteerd, hooguit in een andere hoedanigheid. Een wereld zonder risico's bestaat niet en is ook niet te bouwen. Het gaat dus niet om risico's uitsluiten, maar om ze te managen (en dat is wat banken doen)
Geldcreatie in een markt leidt niet per definitie tot inflatie. Dat zou betekenen dat deflatie iets is wat niet kan bestaan. Banken geven ook leningen uit in een deflatoire omgeving. Wel kan de mate van geldcreatie van invloed zijn op inflatie/deflatie. Daarnaast slaat je opmerking over banken, beleggingen en de asset markt inzake inflatie nergens op. Jij veronderstelt een omgeving dat als je belegt dit per definitie tot winst leidt, wat het niet is. Verwar de huidige discussie over de ECB, QE en asset inflatie dus niet met iets wat een wetmatigheid is op lange termijn.
Een lening van 30 jaar voor het gebruik van een duurzaamgoed zoals een huis is niet vreemd, het zou pas vreemd zijn als je een lening van 30 jaar neemt voor de aanschaf van een TV, auto of product wat al veel eerder is afgeschreven.
MatthijsK 7
peter ftmHangt er vanaf wat jij ziet als inflatie. Ik denk dat Michel inflatie ziet als de verruiming van de hoeveelheid geld in omloop. Als je fractioneel mag bankieren, dan staat uitlenen gelijk aan het verruimen van de hoeveelheid geld, dus inflatie.
"Sparen is NOOIT risicoloos"
Klopt, risicoloos bestaat niet.
"Geldcreatie in een markt leidt niet per definitie tot inflatie."
Zoals gezegd, hangt van jouw definitie van inflatie en deflatie af. Als je die eerst neerzet, dan kan je kijken waar er verschillen zijn.
"Een lening van 30 jaar voor het gebruik van een duurzaamgoed zoals een huis is niet vreemd"
Ik vindt het heel vreemd dat het gewoon is om je voor 30 jaar lang te committeren aan betalingen te doen. Bij een krant van een aantal euro is automatisch verlengen verboden, maar met een hypotheek van 3 ton is het 'normaal'?
peter ftm 4
MatthijsKIk zou niet weten waarom het vreemd is om je 30 jaar te committeren aan het betalen van woonlasten als je ook die 30 jaar commitment hebt om in dat huis te wonen.
MatthijsK 7
peter ftmMichel Fleur 6
peter ftmMichel Fleur 6
peter ftmMichel Fleur 6
peter ftmMichel Fleur 6
peter ftmDe vlieger dat aflossen dat probleem oplost, gaat helaas niet op.
Ten eerste omdat meer dan negentig procent van al ons geld via krediet is ontstaan. KENNELIJK gaat het dus niet zo heel hard met aflossen.
Ten tweede, het krediet is langer dan nul seconden in omloop. Zelfs als alles netjes wordt afgelost, blijft er een positief effect op de geldhoeveelheid als je over de tijd integreert. Simpele wiskunde.
Dus ja, krediet verlenen schept inflatie.
Michel Fleur 6
peter ftmJij haalt echt veel meer uit mijn woorden dan ik zeg. Je knipt wat stukjes uit mijn reactie, haalt er wat andere zaken bij, trekt dan conclusies voor met en zegt dan dat ik het niet snap. Wow.
peter ftm 4
Michel FleurIk begrijp je reactie niet.
Maar even wat anders. Ik weet niet wie je bent, maar de inhoud van deze teksten doet me vermoeden dat ik dit allemaal al een keer heb gelezen, waarbij je waarschijnlijk onder andere naam dit schreef.
Het staat me bij dat we toen weinig verder kwamen, en het lijkt me dan ook weinig zinvol om dat allemaal opnieuw te gaan herhalen.
Michel Fleur 6
peter ftmDat lijkt mij ook. Maar ik zal anderen een kans blijven bieden op een andere kijk op de financiële sector en de mainstream economie dan die van binnenuit. Want dan kunnen mensen net zo goed alleen het NRC lezen.
peter ftm 4
Michel FleurMichel Fleur 6
peter ftmWant we modderen op voorspraak van de financiële sector al weer jaren voort. Alle foute prikkels en esoterische omwegen om schuld te dekken met oudere schuld zijn ook alweer uitgepakt. We zijn weer terug waar het allemaal begonnen is.
We zijn met z'n allen een gigantische ezel die teveel luistert naar de "experts" uit de sector. Experts die veel esoterische terminologie hanteren waardoor ze zelf oprecht niet meer zien wat er precies verkeerd is aan het systeem.
Een discussie tussen ons heeft inderdaad verder geen zin.
(1) Zoals je ziet, kies ik ervoor om de ironie te negeren.
peter ftm 4
Michel FleurJe verhaal over inflatie is ondeugdelijk vanwege de aannames die je doet:
Zo stel je bv in je laatste posting daarover:
"Die relatie tussen krediet en inflatie, daar hebben wij al een gesprek over gehad. Met alles verder constant, vergroot krediet zowel de geldhoeveelheid als de vraag. Dat leidt, met alles verder constant, tot hogere prijzen"
Maar dat "met alles verder constant" suggereer je alsof dit ook iets is wat constant is. En dat is het niet.
De geldhoeveelheid kan gewoon stijgen zonder inflatie.
Jij neemt in je betoog niet alle factoren mee die van invloed zijn op inflatie, waardoor je een ongenuanceerd (waarschijnlijk ook nog onbewust) oordeel velt.
En dat is echt geen hoog wetenschappelijk onderwijs (hooguit basiskennis), of een diepe discussie over inflatie waar deze wel degelijk wordt gevoerd tussen specialisten.
Dus ipv retoriek te gebruiken tav mainstream economie, zou het denk ik beter zijn dat je wat meer tijd steekt in je eigen visie over inflatie.
Michel Fleur 6
peter ftmMichel Fleur 6
MatthijsKNatuurlijk moet je als ondernemer nooit een contact tekenen dat je niet begrijpt.
Ieder zijn expertise. De bakker verdiept zich niet in ingewikkelde financiële constructies. Die vertrouwt "zijn" financiële adviseur van de bank. Maar wat blijkt? Die financier belichte alleen de voordelen (en alleen een wiskundige begreep de kleine lettertjes)
Dat vertrouwen en de zorgplicht is geschaad. Dan moet de bank dat maar voelen. Klant is koning, maar nu zonder kleren.
MatthijsK 7
Michel FleurEn wie is de belangrijkste klant van de bank? ;)
Fred Raaks 5
MatthijsKJan Smid 8
Fred RaaksMatthijsK 7
Fred RaaksJoost Visser 5
MatthijsK'Op de pof leven, omdat je schuld mag aftrekken van je winst en daar geen belasting over hoeft te betalen?' Voor deze opmerking zou je de twee 'plusjes' weer in mindering moeten brengen.
MatthijsK 7
Joost Visser"weer in mindering moeten brengen"
Is het feitelijk onjuist wat ik geschreven heb?
Joost Visser 5
MatthijsKMatthijsK 7
Joost VisserWeer een perverse overheidsprikkel.
Joost Visser 5
MatthijsKJan Willem de Hoop 12
MatthijsK 7
Jan Willem de HoopJan Willem de Hoop 12
MatthijsKJe hebt toch wel gnoten MatthijsK deze prachtige 20 minuten theatervoorstelling van de Verleiders?
MatthijsK 7
Jan Willem de HoopDe oorzaak van het probleem is de vele wetten en regels waaraan een bank zich moet conformeren, dat heeft als symptoom dat de bank haar klanten niet meer dient, maar de wetgever. De bank moet zich, op eigen verzoek overigens, in spagaten vormen om haar banklicentie te houden.
Jan Willem de Hoop 12
MatthijsKMatthijsK 7
Jan Willem de HoopWat heeft dat er mee te maken?
Je ziet de rode draad toch ook wel als je de topics volgt?
Defensie, zorg, onderwijs, belasting, sociale woningbouw, banken, etc alle dossiers gaan over de meest gereguleerde sectoren van onze economie. Toeval?
Jan Willem de Hoop 12
MatthijsKMatthijsK 7
Jan Willem de HoopEn de salarissen en bonussen zijn ook een symptoom. In andere meer vrije sectoren zie je dit niet zo snel.
Joost Visser 5
MatthijsKMatthijsK 7
Joost VisserDan worden de 'bad banks' zo opgeruimd.
Joost Visser 5
MatthijsKMatthijsK 7
Joost VisserMatthijs 11
Hoop dat na tien, twintig jaar ellende met banken en ellendige financiele producten het nu bij de meeste mensen doordringt dat banken of andere financiele partijen niet te vertrouwen zijn en er alleen maar op uit zijn zoveel mogelijk geld uit je zak te kloppen. Bij een slecht nederlands sprekende tweedehands autoverkoper in een achterafbuurtje weet je dat hij er op uit is je te belazeren. Bij een nette mijnheer of mevrouw in pak bij een bank of verzekeraar moet je van hetzelfde uitgaan (met excuses voor de enkelen die wél het belang van de klant voorop zetten).
Denk zelf dat het hele model van financiele dienstverlening op de schop moet. Verreweg de meeste mensen zullen nooit in staat zijn op een goede manier direct met een bank zaken te doen. Het fictieve voorbeeld van de strandtenthouder in de scene is een goed voorbeeld. Hoe goed je je er ook in verdiept, er blijft een onevenwichtigheid in kennis en macht tussen bank en klant. Je zou alleen nog maar via onafhankelijke tussenpersonen zaken moeten doen met de bank. Die tussenpartijen moeten ook weer goed gecontroleerd worden en moeten voldoen aan allerlei voorwaarden. Mogen niet na het uitvoeren van die functie later voor een bank gaan werken, bijvoorbeeld, om iedere belangenverstrengeling tegen te gaan. Betaald alleen op uurbasis, nooit op provisie. Etc etc. Alleen werken met standaardproducten en standaardcontracten, die door een AFM opgesteld zijn. Kiezen tussen 5 of tien varianten voor een krediet, that's it. Ongeveer zoals het nu met hypotheken in grote mate versimpeld en gestandaardiseerd is.
Ik ben niet voor het betuttelen (voordat iemand dat roept), maar we kunnen het onszelf een stuk makkelijker maken. En veiliger en robuster. Profiteert uiteindelijk iedereen van, zelfs de banken, door een stabielere (groeiende) economie.
MatthijsK 7
MatthijsWaarom zouden die de renteswaps niet aanbevelen?
Matthijs 11
MatthijsKMatthijsK 7
MatthijsVindt het wel een leuk idee, maar ik zie vooral extra kosten als nadeel.
Ook zou ik simpelere produkten wel willen, zou alleen niet weten hoe je daar wetten voor wil maken?
Onmogelijk dicht te timmeren zonder de bank compleet nutteloos te maken als instituut.
Matthijs 11
MatthijsKMaar het gaat om het basis idee dat je als afnemer iemand bij je moet hebben die verstand van zaken heeft en door jou betaald wordt om in jouw belang te werken. Als het goed is doe je dat in een rechtszaak, bij het kopen van een juis, bij een scheiding, etc. Dus waarom niet bij het afsluiten van een financieel product? Die kosten zijn peanuts in vergelijking met wat het oplevert. Betaal een tussenpersoon een paar honderd euro voor het adviseren rondom een officieel standaardproduct, dat is kleingeld als het gaat om een krediet van een ton of meer.
MatthijsK 7
MatthijsDoen we toch al?
Martin van der Wiel 7
Frans 5