Anton van Rees van de PvdA in Sliedrecht is het zat. Schandaal na schandaal stapelt zich op rond het chemische bedrijf Chemours in Dordrecht. Zaken als illegale lozingen van de giftige stoffen PFOA en GenX en rijkelijk laat informeren over incidenten op het terrein, hebben Chemours een zekere reputatie opgeleverd, weet Van Rees: ‘Alles voor de winst.’

Des te verbaasder was hij toen minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat meldde Chemours een vergunning te willen geven voor het restje onvergunde uitstoot van GenX en PFOA. ‘Nu wordt het echt te gek,’ dacht Van Rees. ‘Dat is niet het geluid dat je zou verwachten van een volksvertegenwoordiger.’

In de Kamer delen leden van de oppositie zijn verontwaardiging: tijdens een debat op donderdagavond 16 mei spraken onder andere leden van GroenLinks, Partij voor de Dieren en de SP zich fel uit tegen de plannen van de minister. Cem Lacin (SP) noemt het ‘een beloning voor het bedrijf’ en het ‘faciliteren van lozingen’.

Wij zitten met grond die we niet mogen afvoeren omdat er gif in zit, en Chemours mag dat spul lozen

Van Nieuwenhuizen blijft achter haar besluit staan. De minister meent dat zo’n vergunning het makkelijker maakt om de uitstoot te controleren en te reguleren. Daarnaast zegt ze dat het bedrijf eigenlijk geen regels overtreden heeft, omdat het gaat om GenX en PFOA, die vanuit uitstoot in de lucht via de neerslag de grond bereiken. Voor de uitstoot in de lucht heeft het bedrijf voorlopig nog een vergunning.

Voor Van Rees was de beslissing rond de vergunning echter de druppel. ‘Wij zitten hier met allemaal vuile grond die we niet meer zomaar mogen afvoeren omdat er gif in zit, en Chemours mag dat spul opnieuw lozen.’ Samen met zijn partij bedacht hij een plan om de aandacht te trekken. Want, zo gelooft van Rees, ‘Chemours geeft niet zozeer om het milieu, als wel om haar reputatie.’

Retour afzender

Zo ontstond het idee voor de actie Retour Afzender. Simpel, maar duidelijk. Enkele tientallen mensen dumpen per fiets iedere week een aantal emmers vuile grond bij het terrein van Chemours, de fabriek die verantwoordelijk is voor de uitstoot van GenX en PFOA. ‘Er hebben zich al mensen gemeld van onze partij, van andere partijen en ook inwoners gaan mee.’

Zaterdagochtend 18 mei stappen ze voor het eerst op de fiets. Vanaf station Sliedrecht Baanhoek, via de Spoorbrug over de rivier, recht naar het terrein van Chemours. Dit wil Van Rees volhouden zolang het nodig is. ‘Het begint met één emmertje, dan komt iedere week een emmer meer, dus het eindigt met heel veel emmers. Net zolang tot er duidelijke regelgeving en handhaving is, die voorkomen dat die verboden giftige stoffen vrij geloosd worden en zorgen voor een andere verwerking.’

‘Alles bij Chemours is erop gericht om de uitstoot terug te dringen,’ reageert woordvoerder Harmen Geers. Hij ziet het nut van deze actie niet zo, maar vindt dat het ‘iedereen vrij staat het vrij om dit soort acties uit te voeren, ook op een ludieke manier.’ Over de stoffen die door eerdere uitstoot in de grond terecht zijn gekomen, zegt hij: ‘Het RIVM heeft gezegd dat het onder de limiet is en we zijn altijd binnen de normen van de vergunning gebleven.’

Over die normen bestaat nog steeds discussie. Follow the Money beschreef al eerder dat het RIVM de strengere normen van het EFSA niet wilde overnemen. Het RIVM moet nog steeds beslissen over de normen die het instituut wél zal hanteren. Dat is een gevoelige kwestie, aangezien deze normen bijvoorbeeld bepalen of het drinkwater in Papendrecht wel of niet drinkbaar is.