
De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert? Lees meer
Het virus SARS-CoV-2, beter bekend als het coronavirus, dook eind 2019 op in de Chinese provincie Hubei. In een paar weken tijd veroorzaakte het een epidemie, waarna het zich over de rest van de wereld verspreidde. Begin maart 2020 verklaarde de World Health Organisation de ziekte tot een pandemie en gingen landen wereldwijd 'op slot'.
Met het coronavirus is een crisis van historische proporties ontstaan, niet alleen medisch, maar ook economisch. In de vorm van steunfondsen en noodmaatregelpakketen werden bedrijven wereldwijd met vele miljarden op de been gehouden.
Waar met geld gesmeten wordt, liggen misbruik en fraude op de loer. Daarom volgt FTM de ontwikkelingen op de voet. Wie profiteert van de crisis? En welke oplossingen dienen welke belangen?
Minister Conny Helder laat mondkapjesdebat in verwarring ontaarden
20 miljoen mondkapjes van Sywert van Lienden gaan definitief de verbrandingsoven in
Corona en belastingtrucs maken van Pfizer het meest winstgevende bedrijf van Nederland
Viruswaarheid van Willem Engel lijkt uitgeraasd, waar blijft het binnengehaalde kapitaal?
Zes brandende kwesties na het rapport van Deloitte over de mondkapjesdeal
Hoe het gerucht over de vermeende corruptie van Jaap van Dissel de wereld werd ingeholpen
Sywert van Lienden maakte veel meer winst op mondkapjes dan hij het ministerie vertelde
Blijvende Q-koorts krijgt nog minder aandacht dan post-covid
Van zwarte lijst naar chief security: de onwaarschijnlijke carrièreswitch van een ict-criticus
Ministerie van VWS maakt van openbaarmaking corona-documenten een jarenlange opgave
De ‘slaven van het financiële systeem’ bij een act bij de ECB in Frankfurt, 2018. © AFP / Boris Roessler
Solidariteit met Italianen draait ook om het redden van de Europese bankensector
De Nederlandse burger wordt gevraagd solidair te zijn met Zuid-Europa. Maar het is niet alleen Italië dat hulp nodig heeft. Wanneer de burger niet financieel bijspringt, dreigt de Europese bankensector opnieuw kopje onder te gaan.
‘Weerzinwekkend, gevoelloos en absoluut onacceptabel,’ zo noemde de Portugese premier António Costa de houding van Nederland in het crisisberaad over gezamenlijke financiering van de Europese crisismaatregelen. De ‘arme’ Zuid-Europese landen willen dat Europa als geheel geld leent om de Europese economie te redden. Ze staan daarin lijnrecht tegenover de ‘rijke’ Noord-Europeanen, die hun eigen financieringskosten liever niet zien stijgen.
Voor de Europese Unie is dit een existentiële crisis, of zoals de Belgische econoom Paul De Grauwe het in De Morgen zei: ‘Als je nu niet bereid bent om te helpen, waarom hebben we dan in godsnaam een unie?’
Hoekstra doet een Dijsselbloempje
De spanning tussen de eurolanden is inmiddels te snijden. Het begon op 24 maart toen minister van Financiën Wopke Hoekstra een ‘Dijsselbloempje’ deed. Hij vroeg de Europese Commissie te onderzoeken waarom het ene euroland de afgelopen jaren wel financiële buffers heeft opgebouwd en het andere niet.
Dat is diplomatiek niet bijster handig, nu er een pandemie over het continent raast en de Europese economie op omvallen staat. Hoekstra bood enkele dagen later zijn excuses aan: ‘Ik heb te weinig empathie getoond.’
Hoekstra had niet voorzien dat zijn standpunt in Europa zoveel kwaad bloed zou zetten. Hij verwoordde met zijn vraag immers wat veel Nederlanders, waaronder Kees van der Staaij, denken. De SGP-leider zei het zo op de radio: ‘Nederland heeft in de vette jaren gespaard, de EU kan nu niet van ons verlangen dat we gaan betalen voor landen die feest hebben gevierd. Rutte moet zijn rug recht houden.’ De christelijke moraal reikt wat de SGP betreft niet voorbij de landsgrenzen, zelfs niet bij een Bijbelse plaag.
De crisis is voor niemand leuk, maar Duitse bedrijven genieten een enorm competitief voordeel ten opzichte van hun Italiaanse concurrenten
Klopt de Nederlandse stelling dat de ‘zuidelijke luilakken’ hebben lopen verkwisten en nu willen potverteren ten koste van de ‘hardwerkende noorderlingen’? FTM voert in het klein de analyse uit waar Hoekstra de Europese Commissie om verzocht.
Heimwee naar een eigen munt
Eerst een schets van de situatie. Italië en Spanje zijn in Europa het hardst getroffen door het coronavirus. Zowel het sociale leven als het bedrijfsleven liggen grotendeels op hun gat. Toch is het de Duitse regering die het meeste geld uittrekt om de nationale economie te ondersteunen. De verschillen zijn enorm: Duitsland spendeert 150 miljard direct in de economie, tegenover de 16 miljard van Italië. Als je overheidsgaranties voor kredieten plus uitstel van belastingen en sociale premies meerekent, zijn de verschillen nog veel groter. De crisis is voor niemand leuk, maar Duitse bedrijven genieten een enorm competitief voordeel ten opzichte van hun Italiaanse concurrenten.
Waarom geeft Italië niet meer uit? Soevereine overheden kunnen immers onbeperkt geld creëren om de economie te stimuleren met overheidsuitgaven, belastingreductie of helikoptergeld. Had Italië de lire nog gehad, dan was dit inderdaad mogelijk geweest. Maar sinds de invoering van onze gezamenlijke munt hebben de eurolanden geen nationale munt meer. Ze kunnen niet zelfstandig geld bijdrukken en hun munt devalueren.
Om euro’s te kunnen uitgeven, moet een euroland geld lenen op de private kapitaalmarkten. Dat kost geld. Kapitaalverstrekkers brengen Italië en Spanje een hogere rente in rekening dan Nederland of Duitsland, ter compensatie van hun risico. Ze schatten het risico dat Italië onder zijn schuldenlast bezwijkt, groter in dan de kans dat Nederland zoiets gebeurt. Dat is begrijpelijk: Italië heeft een staatsschuld van 138 procent van het bruto binnenlands product (bbp), terwijl die van Nederland slechts 51 procent is.
In nood leer je je vrienden kennen
Zuid-Europese landen willen dat Europa als geheel geld leent, via zogeheten corona-obligaties (corona bonds) of via het Europees Stabilisatie Mechanisme (ESM), om dat vervolgens uit te geven in de landen die het hardst zijn getroffen. Dat zou voor hen gunstiger rentetarieven opleveren. (Nederland betaalt op het moment van schrijven -0,2 procent rente en Italië 1,5 procent.)
Voor Nederland en Duitsland wordt lenen dan juist duurder, en dat wil minister Hoekstra niet: ‘Die bonds gaan we niet doen. Dat lost geen probleem op.’ Nederland dwarsboomt voorlopig ook het gebruik van de kredietruimte binnen het ESM. Hoekstra heeft in plaats daarvan een eenmalige gift voorgesteld voor de zwaar getroffen landen: ‘We zullen grofweg een miljard euro doneren als teken van solidariteit.’
Een mooi gebaar, maar wie een beetje rekent ziet dat die solidariteit een druppel op een gloeiende plaat is. Alle Europese landen zullen tientallen, zo niet honderden miljarden moeten lenen op de kapitaalmarkten. Doen ze dat niet, dan stort hun economie in. Het Europese financieringsvraagstuk is dus lang niet opgelost en het risico op een nieuwe eurocrisis is levensgroot.
Europese overheden en de financiële sector hebben nog altijd een symbiotische relatie
De Italiaanse schuld is een tijdbom
Waarom een eurocrisis? De uitleg van het kabinet gaat inhoudelijk niet verder dan de hogere rentetarieven voor Nederland. Het debat in de Nederlandse media focust zich op het frame van Europese solidariteit, of het gebrek daaraan. De ernst van de situatie, en de zorgen van de banken, die nog veel meer peentjes zweten, blijven onderbelicht. ‘Juist in tijden van crisis vind ik het belangrijk om vanuit barmhartigheid nu steun te verlenen,’ zei Rabobank-econoom Barbara Baarsma op 2 april in Nieuwsuur. Ze pleitte voor corona bonds; ‘barmhartigheid’ in de vorm van een lening dus. Dat de Europese bankensector zonder die gezamenlijke leningen wel eens in een perfecte storm terecht kan komen, liet ze onvermeld.
Italië heeft een staatsschuld van ruim 2,4 biljoen euro. Een deel daarvan heeft de ECB opgekocht met haar eerdere opkoopprogramma’s. Dat betekent dat er nog zo’n 2000 miljard aan staatsobligaties op de balans van banken, pensioenfondsen en andere investeerders staat. Wanneer Italië, bovenop de 300 miljard die het dit jaar nog moet herfinancieren, flink moet bijlenen na de corona-lockdown, kan een kleine rentestijging een ontploffing op de financiële markten veroorzaken.
De waarde van deze 2000 miljard aan staatsobligaties zal bij een rentestijging in waarde dalen en zo een kettingreactie in gang zetten. Europese banken hebben een groot deel van deze waardepapieren op hun balans staan. Klaarblijkelijk is een belangrijke les uit de vorige eurocrisis, over het gevaar van publiek-private verwevenheid van financiën, amper geleerd. Europese overheden en de financiële sector hebben nog altijd een symbiotische relatie.
De grootste pakketten Italiaanse staatsobligaties staan op de balans van banken in Rome en Milaan. Maar ook andere Europese banken hebben flink wat Italiaanse staatsschuld en schulden van de Italiaanse private sector opgekocht, zoals BNP Paribas (143 miljard), Crédit Agricole (97 miljard), Deutsche Bank (30 miljard) en Commerzbank (12 miljard). *(toevoeging 6 april: deze getallen zijn afkomstig van Bloomberg en zijn een combinatie van staatsschuld en Italiaanse private schulden. Dat stond in de oorspronkelijke tekst niet duidelijk vermeld.) De directe exposure aan Italiaanse staatsobligaties van de gezamenlijke Nederlandse banken is op basis van de laatste review van de European Banking Authority (2018) niet hoger dan 1,5 miljard.
Als het eerste dominosteentje eenmaal valt zal ook de rest van de Europese bankensector worden aangetikt
Wanneer de waarde van de bankbezittingen omlaag gaat, slaat de huidige liquiditeitscrisis bij banken om in een solvabiliteitscrisis: hun bezittingen zullen minder waard blijken dan hun financiële verplichtingen. De Italiaanse banken zullen als eerste aan de beurt zijn, maar als het eerste dominosteentje eenmaal valt zal ook de rest van de Europese bankensector worden aangetikt – tenzij ze opnieuw overheidssteun ontvangen. Misschien dat minister Hoekstra het Europees Stabilisatie Mechanisme voor die gelegenheid gevuld wil houden, ook al zal de capaciteit in die situatie ontoereikend zijn.
Buffers
Terug naar de vraag van Hoekstra. Waarom waren de zuidelijke landen het afgelopen decennium niet in staat hun overheidsfinanciën beter op orde te brengen en een buffer op te bouwen, zoals Nederland? Los van de diplomatieke onhandigheid en zijn profileringsdrang in deze verhitte crisissituatie, is dat een legitieme vraag.
Al is het woord ‘buffer’ niet echt op zijn plaats. Volgens het Europese stabiliteits- en groeipact mag een staatsschuld maximaal 60 procent bedragen. Italië zou, om op dat percentage te komen, ongeveer 1300 miljard euro moeten aflossen, terwijl Nederland nog zo’n 80 miljard kan uitgeven. Het mag bij voorbaat duidelijk zijn dat het opbouwen van Hoekstra’s ‘buffer’ voor Italië geen reële optie was of is, hoeveel het land ook aflost.
Belastinginkomsten
De Italiaanse belastingdienst kampt met grote problemen. ‘Het belastingsysteem is te complex, het belast met hoge tarieven een basis die is uitgehold door allerlei uitzonderingen en incentives, en lijdt onder belastingontduiking.’ Het IMF schat het gat als gevolg daarvan op een bedrag van 109 miljard euro, 6 procent van het Italiaanse bbp. De ‘schaduweconomie’, die buiten de boeken omloopt, wordt in Italië geschat op 13 procent. In Nederland bedraagt die 5,5 procent.
De schatkist heeft verder vooral te lijden onder aftrekregels waarvan rijke Italianen met een eigen huis gebruik kunnen maken, terwijl de hurende werknemer flink belasting betaalt. De gemiddelde belasting op arbeid is in Italië 47,9 procent, tegenover 41,8 procent gemiddeld in de eurozone.
Het ruime belastinggat hebben de Italianen niet alleen aan zichzelf te danken. David Adler, van de School of Transnational Governance en Jerome Roos, politiek econoom verbonden aan de London School of Economics, kaatsten in The Guardian de bal terug naar Hoekstra. ‘Nederland is een van ’s werelds meest beruchte belastingparadijzen, waarlangs honderden miljarden aan corporate winsten en internationale geldstromen worden weggesluisd. Dat verhindert andere overheden om die partijen fatsoenlijk te belasten.’ Ze vinden ons land hypocriet: Nederland helpt Italiaanse grootbedrijven de Italiaanse belastingheffing te ontwijken.
Exor, het beleggingsvehikel van de Italiaanse miljardairsfamilie Agnelli met ondere andere grote belangen in Fiat, Ferrari en The Economist, is daar een voorbeeld van. Exor heeft zijn hoofdkantoor om belastingtechnische reden in Amsterdam gevestigd.
De mier en de krekel
Sinds 2006 blijft het bbp per hoofd van de bevolking sterk achter bij andere Europese landen. In 2018, tien jaar na de kredietcrisis, was het niveau zelfs lager dan in 2000.
Italië is als geheel minder productief dan het Europese gemiddelde. Een belangrijke factor daarin: voor de kredietcrisis stegen de Italiaanse lonen sneller dan de arbeidsproductiviteit en dat is in het afgelopen decennium niet gecorrigeerd. Het IMF is verder vooral negatief over de inefficiëntie van de publieke sector en het justitieel apparaat.
De uitgaven voor pensioenen zijn hoog en zullen de komende jaren verder stijgen. Dat drukt op de overheidsbudgetten. Een vergrijzende bevolking, gecombineerd met lage productiviteit en een stijgende werkloosheid zouden de genereuze pensioenaanspraken onhoudbaar kunnen maken. De pensioenleeftijd is in Italië 66 jaar. Hoewel dat niet veel afwijkt van de Nederlandse situatie, blijkt uit OECD-cijfers van 2018 dat de Italianen, na de Fransen en Spanjaarden, het langst van hun pensioen genieten.
Toch heeft de Italiaanse overheid haar huishoudboekje beter op orde dan je op grond van het bovenstaande zou verwachten. Wat daaraan bijdraagt: Italië is een van de grootste exportlanden van Europa. Ondanks de beroerde belastingheffing en de hoge publieke uitgaven komt er bij de overheid elk jaar meer geld binnen dan eruit gaat. Na 2009 heeft Italië in geen enkel jaar een primair begrotingstekort gehad.
Wat de Italianen echter de das om doet, is het hoge niveau van hun overheidsschuld. Daardoor vloeit er veel geld uit de publieke kas. Dat gebeurt in de vorm van rentebetalingen naar de bezitters van Italiaanse staatsobligaties: de Italiaanse en Europese banken en pensioenfondsen. Het IMF schrijft: ‘Hoge publieke schuld is een hardnekkige bron van kwetsbaarheid. Het dwingt Italië tot grotere primaire begrotingsoverschotten dan de andere eurolanden en dat beperkt de mogelijkheid om schokken op te vangen.’
De last van hoge staatsschuld
Het antwoord op de vraag van Hoekstra is duidelijk: Italië kon geen buffer opbouwen vanwege de rentebetalingen over de hoge overheidsschuld. Dat is een erfenis uit het verleden: tussen 1960 en 1990 had Italië begrotingstekorten, maar de afgelopen 30 jaar, met uitzondering van crisisjaar 2009, had het land een primair budgetoverschot.
Die staatsschuld is een last op de schouders van de huidige generatie werkende Italianen. Het geld gaat grotendeels naar de Italiaanse banken en naar banken en pensioenfondsen in de rest van Europa. De hoge schuld maakt ondertussen het perspectief voor Italiaanse jongeren minder rooskleurig. Aan onderwijs geeft Italië minder uit dan het Europese gemiddelde en de vooruitzichten op een baan zijn bedroevend. De Italiaanse werkloosheid was met 10 procent al voor de coronacrisis meer dan drie keer zo hoog als in Nederland.
Het schuldenprobleem
‘Wij zijn geen rijk noorden meer als het hele zuiden omvalt,’ zei Nout Wellink op 30 maart in radioprogramma 1 op 1. Als president van De Nederlandsche Bank (DNB) ten tijde van de kredietcrisis weet hij als geen ander wat er dan met de banken gebeurt. Nederland zal niet gespaard blijven. ‘Onder de huidige omstandigheden is dat een misconceptie. Dat is net als een gezonde man die wordt overspoeld door een lawine. Dan helpt het niets meer dat je gezond bent.’
Meer schulden remmen bij de huidige schuldenniveau’s de economische ontwikkeling, verergeren crises en maken herstel na een crisis moeilijker
Tal van Europese economen maakten zich afgelopen weken hard voor eurobonds, het gezamenlijk uitgeven van schuld om zo de lasten over alle eurolanden te verdelen. Ook tachtig ‘prominente’ Nederlandse economen, waarvan een aantal wordt betaald door Nederlandse banken, publiceerden op 31 maart in de Volkskrant en economenblad ESB een pleidooi voor ‘gemeenschappelijke financiering van een Europese aanpak van de coronacrisis.’
Hoewel ‘een gemeenschappelijke financiering van de crisis’ de financieringskosten voor Italië en Spanje ongetwijfeld naar beneden zal brengen en de Europese banken een adempauze geeft, laat deze aanpak de kern van de problematiek ongemoeid: de groei van de maatschappelijke schuldenlast, niet alleen publiek maar ook privaat. Het sluit niet aan op de actuele stand van de wetenschap en de waarschuwingen van de BIS, het IMF, de OECD en DNB voor verdere schuldengroei. Meer schulden remmen bij de huidige schuldenniveaus de economische ontwikkeling, verergeren crises en maken herstel na een crisis moeilijker.
Het aanboren van het ESM of de uitgifte van ‘corona-eurobonds’ verdeelt de pijn, maar pakt het schuldenvirus niet aan; het is een pijnstiller, geen vaccin. Het alternatief van monetair financieren, nieuw geld creëren zonder dat daar een schuld tegenover staat, blijft zo in het publieke debat onderbelicht.
Het frame van Europese solidariteit klopt niet
In dat debat wordt angstvallig gezwegen over het redden van de Europese banken. De optie ‘gemeenschappelijke financiering van een Europese aanpak van de coronacrisis’ wordt gepresenteerd als de keuze voor ‘solidariteit’. En als we daar niet voor kiezen, stevenen we af op een scenario van ‘nationale catastrofe’.
Maar wie beter kijkt, ziet dat die keuze niet zo zwart-wit is. In de eerste plaats wordt tijdens de coronacrisis eens temeer duidelijk dat er helemaal geen ‘Europese aanpak’ bestaat. Nederland voerde aanvankelijk een andere koers dan onze buurlanden. Bij ons is social distancing het beleid, terwijl andere eurolanden de grenzen sloten en in lockdown gingen. In Italië gaat iedereen aan de beademing, in Nederland worden sommige patiënten niet meer geholpen omdat behandeling niet in alle gevallen zinvol wordt geacht. In Oostenrijk zijn mondkapjes verplicht, in Nederland worden ze afgeraden. Duitsland test zoveel mogelijk mensen, Nederland weinig. De politiek leiders van Europa discussiëren ondertussen al anderhalve week verhit over de financiering van leningen, maar het plan van aanpak dat daarmee bekostigd moet worden is onbekend.
Bij die zogenaamde ‘redding van Griekenland’ werd eveneens een façade van ‘Europese solidariteit’ opgetrokken
Dat is binnen de EU in normale tijden niet veel anders. De sociale voorzieningen verschillen per land en zelfs pensioenleeftijden variëren: in Nederland werken we binnenkort tot ons 67e levensjaar, in Frankrijk begint het pensioen met 62. Dat maakt schuldmutualisatie, het verdelen van de schuldenlast, een beladen thema – zelfs als crisismaatregel.
Solidariteit is lastig te organiseren als de onderliggende voorwaarden verschillen en van te voren niet zijn vastgelegd. Een verzekeringsmaatschappij bakent niet voor niets op voorhand af in welke gevallen wordt uitbetaald, en dat gebeurt alleen als ook de premie elke maand is voldaan.
De vergoeding voor risico
De vorige ronde van schuldmutualisatie zit bovendien nog vers in het geheugen. In de vorige eurocrisis waren het niet de ‘krekel-Italianen’, maar de ‘luie’ Grieken wiens hachje ‘wij’ hebben gered. Bij die zogenaamde ‘redding van Griekenland’ werd eveneens een façade van ‘Europese solidariteit’ opgetrokken. Het is voor een groot deel van de Europese bevolking nog steeds een goed bewaard geheim dat de Europese burgers als collectief toen feitelijk de niet-presterende leningen van voornamelijk Franse en Duitse banken hebben overgenomen. ‘We’ hebben banken en hun financiers gered, niet de Griekse bevolking.
In deze eurocrisis blijft niet alleen monetaire financiering maar ook de herstructurering van schulden onbesproken in het publieke debat
De bezuinigingspolitiek die Europa het land vervolgens oplegde, deed de Griekse economie nog verder krimpen en heeft hun schuldenlast alleen maar verhoogd: 180 procent van het bbp, de allerhoogste schuldenlast van Europa. En dat allemaal omdat Europa niet bereid was te praten over een betere oplossing: herstructurering van bestaande schulden.
Die valkuil ligt opnieuw voor ons. In deze eurocrisis blijft niet alleen monetaire financiering maar ook de herstructurering van schulden onbesproken in het publieke debat.
De hete brij waar iedereen omheen draait: tegenover elke debiteur staat een crediteur. Wanneer schuldenlasten onhoudbaar worden, zou dat niet alleen het probleem van de schuldenaar moeten zijn. Ook de schuldeiser heeft een probleem: die moet gaan afschrijven. Die heeft tenslotte jarenlang de risicopremie geïnd om dat risico te kunnen dragen.
Risico en beloning lopen binnen het huidige kapitalisme niet meer parallel. Telkens als de bezittende klasse van aandeelhouders een verlies dreigt te moeten nemen, wordt dat voorkomen met het uitsmeren van de pijn over de rest van Europa. Wanneer de Europese kapitaalbezitter niet bereid is om – zoals de spelregels van het kapitalisme dat voorschrijven – zijn verlies te nemen, zullen toekomstige generaties Europeanen daarvoor de (schulden)last tot in het einde der dagen moeten dragen.
98 Bijdragen
Ferry de Boer 7
Het herstructureren van de schulden is op korte termijn volgens mij niet mogelijk omdat het systeem te fragiel is. Herstructureren betekent immers dat banken omvallen en in dit scenario een grote domino. Maar omdat monetaire financiering een taboe is kunnen we alleen maar nog meer schulden creëren en het systeem nog fragieler maken.
Verdomme wat een waanzin. Kunnen we gewoon eens een keer die banken om laten vallen please.
Arjan Demoed 2
Ferry de BoerMaargoed, Verenigd Koninkrijk kon ook niet uit de EU stappen want dan zou alles omvallen.....maar ook dat is niet gebeurd.
Soms vraag ik me af of in een wereld van private geld een bedrijf ten alle tijden moet kunnen omvallen en of 'to big to fall' wel bestaat.
Joost Versteegh 4
Ferry de BoerFerry de Boer 7
Joost VersteeghMaar goed, zoals Bart Klein Ikink stelt, als de economie naa de knoppen gaat is dat hoe dan ook onvermijdelijk.
Arjan Demoed 2
Ik ben voor een collectieve samenwerking tussen landen. Alleen moet je soms ook durven zeggen dat de verschillen tussen de landen onderling groot zijn (geworden). Neem je verlies, en probeer het op een andere manier.
De schulden die nu open staan van de vorige bankencrisis zijn nog lang niet weggewerkt (dat kan ook niet, dat duurt decennia's) en ondertussen belanden we in een nieuwe recessie. Al die openstaande schulden moeten weggewerkt worden door economische groei en rente, maar door een krimp van de wereldbevolking is dat niet meer realistisch.
Voor mij is dan ook niet de vraag of dit (schulden)stelsel implodeert, maar wanneer.
Robbert Weel
Maar als nu niet echt dit op orde krijgen, dan heeft de EU geen zin in mijn ogen.
Alde schulden zijn kwijt gescholden, daarna keiharde eisen stellen hoe we verder moeten. Als de EU landen het dan nog niet eens worden, dan zie ik ook geen andere optie om eruit te stappen en dan met meer gelijkgezinden een nieuwe Unie op te richten.
Dan kan ook het verwijt niet komen, dat we niet solidair waren. Verwijzend
naar de schuldsanering.
Dan hebben we het goed achtergelaten en dan gaat ieder zijn eigen weg na de scheiding. Wie weet wat dat voor een samenwerking brengt.
Erwin de Waard 6
Robbert WeelAls de schulden kwijtgescholden worden hebben de schuldeisers een probleem, de leningen worden niet terugbetaald. Dat is een groot probleem.
Joost Versteegh 4
Erwin de WaardErwin de Waard 6
Joost VersteeghWat een ellendig toekomstbeeld is dat!
Co Stuifbergen 5
Erwin de WaardEveline Bernard 6
Co StuifbergenErwin de Waard 6
Co StuifbergenBart Klein Ikink 6
Het is een beetje curieus om te stellen dat het nu om het redden van banken gaat.
Gerard van Dijk 6
Bart Klein IkinkErwin de Waard 6
Gerard van DijkBart Klein Ikink 6
Gerard van DijkBanken is een ander verhaal. Ze hebben een grote hefboom. Als 10% van de leningen niet terug wordt betaald zijn de meeste banken failliet.
Banken hebben 3 soorten kapitaal, dat van de aandeelhouders, de obligatiehouders en de rekeninghouders.
Mocht de bank failliet aan resteert er niets voor aandeelhouders en obligatiehouders en wat overblijft is voor de rekeninghouders. Rekeninghouders zijn tot € 100.000 gedekt door de overheid.
Mocht de bank failliet gaan dan heb je 2 scenario's om hier mee om te gaan:
1. bail out: de bank verkoopt leningen aan de centrale bank voor euro's zodat deze aan zijn verplichtingen kan voldoen (maar omdat de rente niet marktconform is wordt de bank hiermee gesubsidieerd*);
2. bail in: de bank wordt geherkapitaliseerd met geld van de rekeninghouders (bijvoorbeeld 20% van je saldo boven € 100,000 wordt dan afgeboekt en je krijgt daar aandelen in de bank voor terug).
* Dit vergt een uitleg. Omdat de rente niet onder nul kan vanwege het bestaan van contant geld, hebben (goede) leningen een lagere waarde via het verdisconteringsmechanisme. Banken kunnen technisch failliet zijn alleen maar omdat de rente te hoog is. Dit is zo als de evenwichtsrente in de markt lager is dan de rente die we hebben. Door contant geld te belasten aan 12% per jaar zou de marktrente zichtbaar kunnen worden en bestaande leningen portefeuilles hoger gewaardeerd kunnen worden waardoor banken mogelijk niet failliet gaan en in ieder geval minder gesteund hoeven te worden.
Pieter Jongejan 7
Italië heeft geen overschot op de goederen en dienstenbalans omdat de Italiaanse schulden te hoog zijn. De feiten liggen aantoonbaar totaal anders.
In tegenstellig tot Griekenland en Spanje boekt Italië al sinds lange tijd een overschot op de goederenbalans. In 2015 exporteerde Italië voor 403206 aan goederen en importeerde het voor 349117. In 2019 zijn deze verhoudingscijfers weinig veranderd. Export 456578 en import 398966.De twee andere vakantielanden in Zuid Europa (Griekeland en Spanje) boeken tekorten van ongeveer 10% op hun goederenbalans.
Deze twee landen hebben ook hoge overheidsschulden. Griekenland zelfs hoger dan Italië. Er moet dus iets anders aan de hand zijn.
Het probleem is de euro, die te duur is voor Zuid-Europa in combinatie met een goed georganiseerd crimineel circuit in Italië. Wellink moet dat weten want hij werd op pad gestuurd om de maffiabank Antoveneta voor de Nederlandse witwasbank ABNAMRO binnen te halen. Inmiddels is deze maffiabank in handen van de bank in Siena die op omvallen staat.
De Italiaanse maffia heeft in heel Italië in tal van zaken een hele grote vinger in de pap. De Italiaanse textielindustrie is voor een groot deel in handen van Chinezen, die in Italië met illegale Chinezen werken en samenwerken met de maffia. De landbouw in Zuid-Italië maakt gebruik van illegale Afrikanen etc etc.
Moeten deze maffiastructuren in stand worden gehouden met Nederlands pensioengeld via monetaire financiering? Dan zwem je toch een fuik in waar je nooit meer uitkomt. Italië e.a. zullen moeten devalueren. Dat is de goede oplossing
Erwin de Waard 6
Pieter JongejanMaar ze gebruiken dezelfde euro als de andere landen in de EU. Als alleen Italië haar munt devalueert moet ze eerst uit de EU. Volgens mij wringt juist daar de schoen.
Pieter Jongejan 7
Erwin de WaardHet koste wat kost handhaven van de euro betekent de financiële en morele ondergang, van heel Europa.
Om de euro te handhaven hebben we veel te hoge schulden en een negatieve nominale rente. Qui bono?
De Italiaanse, Chinese en Russische onderwereld zitten met zwart geld dat ze niet tegen een positieve rente op de bank kunnen zetten en via witwasbanken op o.a. Cyprus en Italië moeten zien te witten.
Bij een negatieve nominale rente subsidieert de Europese belastingbetaler het zwarte circuit, dat geen belasting betaalt. Het gevolg is dat het zwarte circuit door de euro een groter concurrentievoordeel krijgt en dus groter en groter wordt. Als de euro gehandhaafd blijft kun je verwachten dat de onderwereld de hele Europese economie in haar macht krijgt zoals nu al in Italië het geval is. De Chinese, Russische en Italiaanse onderwereld werken daar nauw samenwerken en sturen zelfs coronateams om goodwill te kweken. Met de euro en monetaire financiering maak je de onderwereld sterker.
Hans Baaij 4
Pieter JongejanMarcel Ooms 1
Hans BaaijDie euro vertraagt verder ook de groei, zowel bij ons wegens gebrek aan innovatieprikkels als in het Zuiden waar men met deze voor hen sterke munt niet kan concurreren.
De euro en de monetaire unie zijn rampzalig en verspreiden ellende die ons allen omver kan trekken.
Marcel Ooms 1
Erwin de WaardIn aanloop naar de monetaire unie, liepen de staatsoblies die uitstonden, de OUDE SCHULD, gigantisch op. Díé winst is genoten door wie?
Díé winst was logischerwijs éérst aangewend voor bestaande schuldreductie.
Toen cashen en nu vragen of wij willen afschrijven?
Dan denk ik: ik dacht het niet.
Anthon Hoeve 2
Pieter JongejanEen fijne dag verder.
Marcel Ooms 1
Pieter JongejanDat de mafia er nog welig tiert wist ik niet. Ook die goederenbalans was me niet bekend.
Italië moet maar met zijn schuldeisers dealen en de euro uit. Dan gaat het ze economisch goed.
Met en nog liever zónder mafia.
Thomas Jolly
Martin van der Wiel 7
Thomas JollyVolledig mee eens.
Helaas zijn alle initiatieven voor het oprichten van een Postbank 2.0 tot op heden zeer succesvol getorpedeerd door de bankenlobby.
"...uit de EURO zetten..."
Hoeft niet perse. Ene meneer ten Dam heeft hiervoor de Matheo Solution bedacht.
Zie ook: http://www.thematheosolution.eu/
Marco Fredriks 4
Marcel Ooms 1
Marco FredriksHet is dus zeker interessant.
Roland van Laar 3
De economie is de afgelopen jaren al gestimuleerd met het opkopen van de schulden.
@Ftm Heeft het wel zin om nog meer te stimuleren?
Peter Hendriks 7
Je moet die donaties niet direct in de economie stoppen, maar reserveren voor rentebetalingen. Zou dat geen soulaas bieden?
[Verwijderd]
Peter HendriksVolgensmij gaat daarnou juist iets mis.
Handen uit de mouwen en wat verdienen. En er een vuistregel erop na houden.
B.v. " Wie zijn schuld betaalt verarmt niet.
Theo van Beuningen 4
Jan Ooms 10
Want laten we er niet omheen draaien, de 'politici' in Europa die moeten gaan beslissen over 'hoe nu verder' lopen stuk voor stuk aan de leiband van het grootkapitaal en de financiële sector.
Ik voorzie nog talloze bijdragen van Thomas die een perfect inzicht (gaan) geven in hoe de EU nooit een unie was, is of zal worden.
Gerrit Zeilemaker 6
Waarom mogen banken niet failliet gaan (bij garanderen van het spaargeld tot 100.000 euro en instandhouden betalingssysteem)? Met andere woorden waarom mogen de rijken, de miljonairs en miljardairs, geen aderlating ondergaan?
Goede vragen, want de crisis, die er zonder het coronavirus ook gekomen was, zal onherroepelijk groeien en juist onder dekking van corona leiden tot ondemocratische maatregelen waartegen we nu moeilijk massaal protesteren kunnen. Er wordt bijvoorbeeld al flink gezeurd over de beruchte dekkingsgraad voor de pensioenen. Met andere woorden de massage voor een verlaging van de pensioenen is al begonnen. Als we niet uitkijken gaan de armen weer de crisis betalen!
Niek Jansen 9
Gerrit ZeilemakerGerrit, nu je toch naar Vlaanderen verwijst, lees deze kolom van de vermaarde Hugo Camps over 'Holland'
Jan Ooms 10
Gerrit ZeilemakerDaar hoef je niet voor uit te kijken. Dat is allang een vaststaand gegeven en was al voor aanvang van deze crisis bekend. Heel het kapitalistische systeem is daar nl. op gebaseerd. Daar gaat geen enkele crisis op welk gebied dan ook verandering in brengen. Tenzij er een échte revolutie uitbreekt en de vraag is of je dat zou moeten willen/of dat ‘t wel waard is. Maar ondertussen zitten we nu in een soort van impasse waarbinnen we de beschikbare marges optimaal moeten benutten om het neoliberale grootgraaiersgilde enigszins te kunnen bestrijden.
freek vermolen
Groet, Freek Vermolen
Pieter M.A.M. Tijburg 1
Kunt u hier iets meer over zeggen?
Roland Horvath 7
Bij de schulden hebben zowel de schuldeiser als de schuldenaar een rol te spelen.
De risico's moeten verdeeld worden. Er moet aan beide zijden flexibiliteit zijn en verantwoordelijkheid voor de risico's.
Bij de kredietverlening is het risico en de verantwoordelijkheid van een reactie daarop volledig bij de krediet nemer. Nu draaien de ondernemingen niet maar ze moeten wel het gekregen krediet op tijd terug betalen. Hetzelfde geldt voor de huur van gebouwen.
Een ander element dat de economie rigide en onstabiel maakt zijn de hoge dividenden die jaarlijks verwacht worden door de aandeelhouders.
Het lijkt er op dat er over de verantwoordelijkheden voor risico' s grondig moet nagedacht worden. Zodat niet alleen de kredietnemer daarvoor opdraait maar ook de banken.
In een veranderlijke economie is het raar dat de kredietverlening rigide is: Ze werkt met vaststaande terugbetalingen op vaste tijden.
Een voorbeeld, na WO2 werd in 1953 in een conferentie in Londen de totale schuld van Duitsland DE, dus van de overheid, de consumenten en de ondernemingen, voor de helft kwijt gescholden en voor de andere helft kreeg DE 50 jaar om die terug te betalen.
Een voorbeeld voor de banken die schuldeiser zijn van IT.
In elk geval, bijkomende schulden zijn op die manier niet nodig.
In de Middeleeuwen werd in hoofdzaak gewerkt en oorlog gevoerd in de lente en de herfst.
In de zomer was het te warm en in de winter te koud en te nat.
Krokodillen zijn naar schatting reeds 140 à 200 miljoen jaar ongeveer onveranderd op aarde.
Als een krokodil haar nest wil bewaken waar de eieren uitgebroed worden, dan heeft ze daar voor over dat ze zo'n 9 maanden niet kan eten en drinken.
Dus krokodillen, volgens velen niet moeders mooiste, zijn een toonbeeld van stabiliteit en een voorbeeld voor de kapitalistische economie, waarin alle verhoudingen gespannen zijn, want alles moet geoptimaliseerd worden, en zowat alles overdreven is.
Marcel Ooms 1
Roland HorvathDat schuldenprobleem is een big issue maar de euro een structureel probleem.
Roland Horvath 7
En 10% eigen vermogen.
3- Uiteraard is de EU de knecht van de GMO. Altijd geweest. De EU is gesticht door de GMO. En in de jaren 1930 werd in het nazistische DE door het kartel IG Farben al nagedacht over een EU inbegrepen een eenheidsmunt onder de leiding van DE.
4- Het bezit en het bestuur van de ondernemingen moet in handen zijn van alle betrokkenen.
Als alleen de aandeelhouders het bezit en het bestuur hebben, wordt alles opgejaagd ten bate van de winst.
5- Kunnen we in deze corona tijden de politici, die met iedereen contact moeten hebben, een mondmasker doen dragen. Voor de duur van de schuldcrisis in IT en ES, zou het wenselijk zijn dat bij de MP MR dat mondmasker ook zou dienst doen als muilband. Dan blijft NL verschoond van ongepast en zeer agressief gestook tegen zuiderse EU staten.
6- Een 2e eigen munt voor iedere eurozone staat, complementair aan de euro, alleen in de euro converteerbaar, in girale en chartale vorm en uitsluitend voor binnenlands gebruik.
Joost Geraads
[Verwijderd]
De Italiaan van hoog tot de armste Italiaan. Heilg respect voor hij/zij die die weet zijn zakken te vullen. Maakt niet uit hoe. Met maximaal respect voor zelfs de mafioos die zich ten koste van wat dan ook zich weet te verrijken. Extreem weet te verrijken. Geen subsidie of er verdwiint een flink deel. Geen enkele overheidsopdracht of er verdwijnt een flink deel richting corruptie en maffia. TVoor zelfs de amste Italiaan, That's life. Jammer dan.
Wij Nederlanders begrijpen niet alles. That's also life.
Tim De Heer 4
[Verwijderd]Ik denk altijd bij mezelf (zoals ook ten tijde van de Griekse crisis), zou ik met de Grieken of Italianen of de Fransen willen ruilen? Nee, ok dan hebben wij de betere deal dan zij.
Philippe Jacobsz 1
[Verwijderd]Nico De wit
Rene Knigge 1
Rene Knigge 1
Rene Knigge 1
Rene Knigge 1
Rene Knigge 1
Rene Knigge 1
Martijn van den Enden 7
Marcel Ooms 1
Martijn van den EndenLees je daarin ooit zaken als hier over euro, schuldenlast e.d.?
Nee, politici die paternalistisch stukjes schrijven over de solidariteit of anderszins hun politieke stokpaardjes berijden en media die dan doen alsof dát afdrukken met VVMU of plurifome berichtgeving te maken heeft.
Wetende dat bijna heel Den Haag () op de bekende partijen na, niet kritisch zijn over de EU en euro.
Als je de EU en euro instand wilt houden, krijg je rechtsom of linksom met schuldsanering en eurobonds te maken. Of een fiscale unie. Het is allemaal lood om oud ijzer.
Dé keuze is dus EU+euro of NEXIT.
Daarvoor heb je objectieve informatie nodig. En die lees je hier en niet in de advertentiemedia.
Michel Fleur 6
Marcel Ooms 1
Michel FleurDie euro is er voor de macht. Van met name Frankrijk. Die hebben dat goed gespeeld - Mitterrand - en Duitsland heeft de boel verkwanseld.
Nu is het zoals het nu is.
We kijken tegen een tsunami aan financieel-economische ellende aan. Vanwege de euro. De instabiliteit gaat ons groots en meeslepend raken.
Michel Fleur 6
Marcel OomsDe EU kan prima werken als tegenwicht voor het grootbedrijf en de bijbehorende belastingontwijking. Aparte landen kunnen dit niet omdat ze al kleiner zijn dan sommige bedrijven of omdat ze tegen elkaar uitgespeeld zouden worden.
Helaas geldt hier ook dat de EU er vooralsnog lijkt te zijn voor het grootbedrijf en ook bereid is de democratie uit te besteden aan "onafhankelijke: tribunalen, waardoor een nieuwe nationale regering voor de rechtbank komt, als ze de fouten van de vorige corrupte regering probeert recht te zetten.
Een muntunie, de Euro, werkt alleen als alle partijen ongeveer even snel draaien of als de snellere partijen, "het Noorden" bereid zijn bij te dragen aan de langzamere partijen, "het Zuiden". Die keuze moet je de burgers eerlijk voorleggen.
De huidige financiële sector werkt alleen met garanties van de belastingbetaler en zuigt tevens de belastingbetaler leeg, omdat we een centrale bank hebben die geen geld aan de overheid mag geven, waardoor de overheden moeten lenen bij diezelfde financiële sector. Die als enige volgepompt wordt door de centrale bank. Dat is gewoon maffia.
Ik zeg ook alleen maar: ik vind het idee van een EU niet verkeerd, maar niet op de huidige manier.
Sicco Kamminga 4
Said Ajouaau 5
Om euro’s te kunnen uitgeven, moet een euroland geld lenen op de private kapitaalmarkten. Dat kost geld."
De enige reden van de oprichting van de EU in een notendop. Of kunnen we na 17 jaar EU het een geslaagd project noemen? In ieder geval wel voor de financiële markt.
Robin van V 3
Erwin de Waard 6
Robin van VRobin van V 3
Erwin de Waard1. Gedeeltelijke kwijtschelding (maar waarom schrijft men dat dan niet gewoon?)
2. Omzetten van de ene schuld in de andere
Kortom ik vind het nog steeds niet heel duidelijk. Het had gescheeld wanneer Thomas in het stuk meteen had uitgelegd wat hij er precies mee bedoelt.
Marcel Ooms 1
Robin van VDus kwijtschelden = geld weg van schuldeiser.
Omzetten = meestal aflossingsperiode verlengen en rente verlagen.
Het is al met al een combi van uitstel en afstel en komt op partieel kwijtschelden neer.
Robin van V 3
Marcel OomsWat zou Thomas precies bedoelen? Het was voor mij prettig geweest als hij dit wat meer had uitgelegd...
Marco Roepers 6
Martijn ..
Marco RoepersFerdi Scholten 5
Marco RoepersMarco Roepers 6
Ferdi ScholtenFerdi Scholten 5
Marco RoepersMarco Roepers 6
Ferdi ScholtenFerdi Scholten 5
Marco Roepers[Verwijderd]
Een jaar of 5 meen ik me te herinneren.
En de banken hebben alleen maar niet eens bestaand dus vals geld uitgeleend.
Zijn de verantwoordelijken alweer op vrije voeten dan?
Wim Verver 5
."Telkens als de bezittende klasse van aandeelhouders een verlies dreigt te moeten nemen, wordt dat voorkomen met het uitsmeren van de pijn over de rest van Europa."
De oplossing is het invoeren van negatieve rente boven het miljoen alleen voor personen. Tevens invoeren van parallelle nationale valuta aan de euro, de "Matheo Solution." Kan dit zonder teveel schokken?
Wietze van der Meulen 6
Als Italië gaat dreigen om de Euro op te blazen (door bijv. een parallelle munt in te voeren als de mini-bots van Matteo Salvini nog niet zo lang geleden) dan zijn de verliezen voor Nederland gigantisch. Taget2 verliezen, pensioenfondsen die een enorme dreun krijgen, Nederlandse banken die gestut moeten worden, de export die in het gedrang komt, het vertrouwen van de Nederlandse consument en producent die sterk onder druk komt te staan etc. Verder hebben we in Nederland ook nog zoiets als hoge private schulden. De schuldquote in Nederland ligt ook rond de 300% dus echt anders is het hier niet.
Natuurlijk gaat Italië ook pijn lijden maar Nederland heeft zo veel meer te verliezen bij het (laten) crashen van de Euro, dat het enige alternatief wordt om reddingsfondsen van nieuw geld te voorzien. En ook die schulden zullen echt niet tot het einde der tijden door welke generatie dan ook worden “gedragen“. Tegenover die schulden staat een sterk ontoereikend verdienvermogen. Wat er dan wel gebeurt? Die schulden groeien door (gelijk nu), worden op een dag wel geherstructureerd of het systeem crasht op een dag. En als het crasht, krijgen we een nieuw systeem dat zich weinig zal onderscheiden van het oude systeem. Begint alles gewoon weer van voren af aan opnieuw. Dat is mijn verwachting.
Reinout Reuderink
Wat de Corona crisis vooral aantoont is dat we als EU landen helemaal niet één zijn. Ieder land gaat op haar eigen manier, passend bij haar eigen cultuur om met de uitdagingen. Zo werkt dit, en zo lijkt het mij goed.
Voor nu lijkt me monetaire financiering de minst ongewenste aanpak. Je kunt oneindig veel geld erbij denken en ieder land kan z'n eigen broek blijven ophouden.
Zolang je niet meer geld erbij denkt als dat we met de lockdown's laten verdwijnen, valt het risico op hyperinflatie mee, verwacht ik.
Op de langere termijn moeten we nadenken over mechanismes om uit de euro te stappen als land/landen. Stel dat we Griekenland niet "gered" hadden, maar in plaats daarvan een stimuleringsfonds van zeg 10 miljard hadden gevormd om onze mede Europeanen, de Griekse burgers, door de reële economie crisis heen te helpen. En de ECB de banken die door de kredietverzekeringen op Grieks staatspapier, omvielen, voor nul euro had overgenomen van de markt.
De EU kent eigenlijk maar één antwoord op elke crisis: meer macht/geld voor de EU!
Dit is een ernstige vorm van tunnelvisie waar je niet zo maar aan ontsnapt.
Ter illustratie: toen ze in Groot-Britannie definitief kozen voor BREXIT, kwamen ze er achter dat ze geen juristen hadden die konden denken in termen van een toekomst buiten de EU.
Martijn ..
Europese (centrale) banken dienen de schulden van Europese overheden zodanig kwijt te schelden dat de schuld van elk land op max 60% van BNP zit. Dan zijn Italianen bijvoorbeeld verlost van de schulden die zijn gemaakt door vorige generaties.
Als tweede moeten alle Europese banken dmv monetaire financiering (geld creatie) worden 'gered'. Dat wil zeggen dat het eigen vermogen wordt aangevuld tot 15%. Dat wordt dan ook meteen het minimum aan te houden eigen vermogen, bij wet vastgelegd.
Door deze stevige buffer kunnen risico's door de banken zelf worden opgevangen. Uitlenen aan overheden die toch weer te veel schulden maken is dan voor eigen risico.
Je zou zelfs kunnen afspreken dat eurolanden max 5 jaar boven de 60% uit mogen komen, bijvoorbeeld in crisistijd. Daarna worden schulden weer gesaneerd tot 60%, dan weten banken waar ze aan beginnen... En overheden ook want die gaan al gauw veel rente betalen boven de 60%.
Roland Horvath 7
Martijn ..Dat het verdrag van Lissabon dat verbiedt, kan niet voor normaal aangezien worden.
Dat moet veranderen. De ECB loopt bij het uitlenen van geld geen risico.
Als het geld terug betaald wordt of niet maakt voor de ECB zelf niets uit.
De risico's bij banken kunnen ook voor het grootste deel ongedaan gemaakt door het nationaliseren/ collectiviseren van de banken. Of door het feit dat ze allen samen hun winsten en verliezen delen.
Het is evident dat banken gespecialiseerd moeten zijn in één activiteit. Zoals sparen en betalen.
Of krediet. Of aandelen handel.
Pieter Jongejan 7
Martijn ..Bij een reële rente van 0% bestaat er geen enkele rem om steeds meer schulden aan te gaan en de waarde van het geld blijvend ieder jaar via digitaal centrale bankgeld met zeg 2 tot 4% te verlagen. Dan krijg je een permanente negatieve reële rente van 2 tot 4% en word je een dief van je eigen portemonnee als je je niet tot ver over je oren in de schulden steekt en zal de ongelijkheid steeds verder toenemen.
Rijke mensen kunnen een hoge lening krijgen; arme mensen vangen bot; overheden kunnen onbeperkt lenen, maar kunnen die gebruiken voor het verlagen van de winstbelasting en het verlagen van de inkomstenbelasting. De lage en middeninkomens krijgen een BTW verhoging voor hun kiezen omdat anders de rente in jouw voorstel omhoog moet.
Tiemen Ruit 1
Robin van V 3
Tiemen RuitMartijn ..
Tiemen RuitMarcel de la Tile 1
Ik ben het alleen niet 100% eens met de conclusie. Wat mij betreft is een gedwongen exit voor landen die de afspraken niet nakomen een betere optie. Dan kan Italië geld bijdrukken en zelf zijn monetair beleid voeren om weer gezond te worden. Lenen bij het “rijke” noorden levert niet op, afschrijven van de schulden bij de geldverstrekkers ook niet. Beide opties duwen ook het noorden in een recessie of depressie.
Marco Reddingius
Arjan Hoogenboom 1
Vanwaar deze opmerking? Beetje jammer dat FTM zich tot deze praktijk verlaagd. Ik heb dit nagezocht en dit is niet gezegd en dus gewoon een conclusie van de schrijver van dit artikel.
Ik vind het opvallend dat als een christen zoals Van der Staaij een uitspraak doet, hij gelijk op zijn geloof wordt aangevallen in plaats van een fatsoenlijke inhoudelijke reactie te geven.
Ik heb zo ondertussen de indruk dat FTM lang niet zo onafhankelijk is als het doet voorkomen. Dit ook na het artikel over Baudet en het forum voor democratie.
Ik zal hierbij ook eerlijk zeggen dat ik zelf christen ben. Ik ben het daarbij zelf ook lang niet eens met met sommige dingen bij de SGP. En ja er zijn helaas een hoop hypocriete christenen. Maar ook andere mensen van allerlei geloven en opvattingen
Wat ik wel zeker weet is dat de SGP en het gros van mijn medechristenen er echt niets op tegen zouden hebben als een land als Italië noodhulp zou krijgen als dat nodig.
Aan de andere kant waarom zouden we gratis geld geven zonder voorwaarden? Landen als Italië en Frankrijk hebben al 40+ jaar de finaciën niet op orde. En eerlijk is eerlijk bijvoorbeeld Frankrijk doet ook wel pogingen om de finaciën op orde te krijgen. Helaas zorgt dit voor bewegingen als de gele hesjes.
Een groot deel van Fransen wil dus blijkbaar niet veranderen (gezien alle protesten). Wij Nederlanders gaan bijvoorbeeld best een aantal jaren later met pensioen wat logischerwijs voor meer geld en welvaart zorgt.
Wat mij betreft is het: Wie niet werkt zal ook niet eten (en ja dat staat in de bijbel voor het geval u dat zich afvroeg).
Binnenkort loopt mijn lidmaatschap bij FTM af. Ik zal dit niet meer verlengen. Hoewel ik me realiseer dat het niet mogelijk is om iedere dag een goed onderbouwd artikel te plaatsen, vind ik dat er daarnaast regelmatig weinig toevoegende artikelen geplaatst worde
Roelof Coster
Arjan HoogenboomErwin de Waard 6
Arjan HoogenboomArjan Hoogenboom 1
Erwin de WaardPim Oomens
Martijn ..
Pim OomensKlaas den Breejen 2
Overzichtelijke stappen en mogelijk ook keuze opties voor landen kan misschien helpen. Dat de pijn voor toekomstige generaties eenvoudigweg veel en veel te groot wordt is evident, al lijkt men er nog massaal van weg te willen kijken. Wellicht moet ook om politieke redenen de pijn, ook in harmonisatie van regels binnen Europa meegenomen worden in uitruil van oplossingen (zoals: Frankrijk in pensioenen; Nederland belastingparadijs, Italie regels voor maffia praktijken, etc). Eerlijke verdeling van de pijn lijkt mij sowieso een rap groeiend issue.
In een crisis als deze worden zaken wel meer vloeibaar. Het kan een nadeel zijn, maar ook een voordeel. Zo kunnen uitgewerkte maatregelen die eerder zijn afgewezen, nu wellicht weer op tafel komen.
Rene Knigge 1
In dit geval, laat de banken zelf hun rotzooi oplossen. Dan pakken we maar een tik. Tijd voor hervorming en tijd om weer een eigen land te zijn.
Klaas den Breejen 2
Rene KniggeRene Knigge 1
Klaas den BreejenDe EU is een kolossale fout.
Patrick de Ruiter 2
Klaas den BreejenKlaas den Breejen 2
Patrick de RuiterMaar dat alles is niet het ergste. Het ergste is dat we in een land vol korte termijn denkers zitten. Rutte heeft een hekel aan visie. Hoekstra doet in eigen land wat Draghi deed: "whatever it takes" en zadelt volgende generaties met schulden op. Hugo de Jonge, geeft met zijn nieuwe normaal wet weinig blijk van zorg voor de fysieke, mentale en sociale gezondheid van de bevolking, de democratie en rechtstaat met 'checks and balances', de economie en cultuur. Dit belooft niks goeds.
Gisteren verwees ik bij het 'post Corona' artikel in mijn bijdrage naar de Shock Doctrine van Naomi Klein. We lijken, met een halve wereld in lockdown, in een soort super shock, een super disruptie en een diepe waardencrisis te zitten. En we zitten nog steeds in de eerste fase: de ontkenningsfase.
Ik wil je niet bang maken, zoals boven Rene Knigge zegt. Maar de regering verdiept op dit moment de crisis. Er is geen enkele wetenschappelijke onderbouwing voor het nieuwe normaal. Dus laten we eerst dat afschaffen. Nu is het dweilen met de kraan wagenwijd open.
Wat denk jij?
Petrus Harts 3
Het is natuurlijk zuur dat je staatsschuld oploopt omdat je rente moet betalen, maar daarmee is de kous af. Rente moet je nu eenmaal betalen op eerder opgedane schuldposities. Dat geldt voor mij met mijn huis, dat geldt voor de auto op afbetaling en dat geldt ook voor de Italianen. Kortom; het voegt gewoon niet zoveel toe om aan te geven dat een groot deel van de schuld bestaat uit te betalen rente. Heel flauw; als ik in financiële problemen kom en zeg: 'dat komt alleen maar door de rente van de hypotheek!', dan is het antwoord ook: 'die zal toch betaald moeten worden'.
De Griekse situatie wordt wel erg kort door de bocht beschreven. De Grieken (althans zij die nog niet met pensioen waren) togen keihard aan het werk en hoewel hun staatsschuld hoog is, stijgt deze al jaren niet, ínclusief de te betalen rente. (Maar ik denk dat het keiharde werken van de Grieken wel een angstbeeld is voor sommige Italianen.)
Het klopt dat de banken helaas nog steeds 'too big too fail' zijn en dat is naar mijn mening de kern van het probleem. Het klopt overigens ook dat de operatie 'Red Griekenland' vooral een operatie 'redt de grote Europese banken' was. Goed om dat nog eens te onderstrepen, want het is inderdaad weinig bekend.
Maar....behalve economie is er ook politiek in het spel. En het woord c.q. de hete brij waar iedereen omheen draait is het woord: CHANTAGE. Nederland, Oostenrijk, Finland en in mindere mate Duitsland en hun kiezers voelen zich vooral gechanteerd. JULLIE MOETEN ONS NU HELPEN ANDERS WORDT HET FINANCIELE SYSTEEM OPGEBLAZEN wordt gehoord als JULLIE MOETEN ONS NU HELPEN ANDERS BLAZEN WIJ HET FINANCIELE SYSTEEM OP. Dat laatste mag dan ongewild zijn; het voelt zoals het voelt; chantage. En elke politieke partij in Nederland, Finland, Oostenrijk en Duitsland weet; als we nu gaan bewegen, komt dat als een boemerang bij de verkiezingen terug. En misschien is dat wel terecht want let's face it; rente op oude schulden moet je betalen.
Willem Verhoeven 5
Ruud Merks
And no, we don’t have to worry about paying off the debt; we never will, and that’s OK. The bottom line is that right now, the only thing we have to fear from deficits is deficit fear itself.
https://www.nytimes.com/2020/04/27/opinion/republicans-deficits-coronavirus.html?action=click&module=Opinion&pgtype=Homepage