Het begon allemaal met een sabbatical. Toen zijn jongste zoon een vorm van autisme bleek te hebben, besloot Van der Maaden zijn baan als technisch directeur van een Europees internetbedrijf op te zeggen. Samen met zijn gezin zeilde hij een jaar rond de wereld. Aan boord ontwikkelde zijn zoon zich ontzettend goed: ‘Als je stressfactoren wegneemt en rekening houdt met iemands beperkingen, dan komen de talenten van mensen met autisme beter tot hun recht.’

Dit was voor Van der Maaden zo inspirerend dat hij in 2010 Specialisterren oprichtte: een software-testbedrijf dat 80 procent van haar omzet realiseert met mensen met een vorm van autisme. Met de sociale onderneming wil Van der Maaden zijn werknemers een plek geven in de maatschappij. ‘We hebben de neiging om hetgeen dat we als minder handig zien als een defect te bestempelen. Als je niet voldoet aan een aantal eisen, dan krijg je een stickertje. En zit dat eenmaal op je voorhoofd geplakt, dan hoort daar een bepaalde status bij. Die krijg je op school, op de universiteit en uiteindelijk in de maatschappij.’

‘Als samenleving zetten we mensen met autisme in feite aan de kant’

Het resultaat van deze stigmatisering is dat veel mensen met een vorm van autisme werkloos thuiszitten. Dit is volgens Van der Maaden zeer onwenselijk. ‘Je ziet dat mensen met een vorm van autisme met een uitkering sterk de behoefte hebben om zich nuttig te maken en economisch zelfstandig te worden.’

Arbeidsparticipatie als middel

Specialisterren leidt mensen met autisme intern op tot testers. Vervolgens zijn de werknemers verzekerd van een baan binnen het bedrijf. De overgang van een uitkering naar een baan als tester met een marktconform salaris (en in sommige gevallen zelfs een auto van de zaak) is groot: ‘We zien dat onze medewerkers op een heel andere manier in het leven gaan staan. Mensen worden weer zelfstandig, met alle aspecten die daarbij horen: wonen, partners, kinderen, vakantie.’

Volgens Van der Maaden is het niet alleen persoonlijk, maar ook economisch gezien onhoudbaar om mensen met autisme buiten de maatschappij te plaatsen. ‘Iemand met een Wajong-uitkering kost de maatschappij tussen de 45.000 en 53.000 euro per jaar. Ieder jaar weer.’

Specialisterren maakt van uitkeringsgerechtigden belastingbetalers. Hierdoor heeft de sociale onderneming een hoog maatschappelijk rendement: ‘Voor iedere euro omzet die we genereren verdient de BV Nederland 1,19 euro,’ aldus Van der Maaden.

Economisch rendabel

Specialisterren streeft bewust naar een economisch rendabele bedrijfsvoering waarbij er geen concessies worden gedaan aan de kwaliteit. ‘Je kunt als sociale onderneming wel proberen om de knuffelfactor in te zetten en te zeggen: “We zijn zo leuk, onze mensen hebben het zo hard nodig en we willen graag omzet want dat vertalen we in salaris”, maar dat is geen houdbaar model’, aldus Van der Maaden. ‘Het is veel interessanter om te kijken op welke manieren je de talenten van je medewerkers zo kunt inzetten dat je als bedrijf excelleert en dat je medewerkers zich tegelijkertijd gewaardeerd voelen.’

Volgens Van der Maaden is Specialisterren niet ondanks, maar juist dankzij haar medewerkers zo succesvol: ‘Mensen met een vorm van autisme testen gemiddeld 30% beter dan iemand anders. De complexiteit, gestructureerdheid en mate van herhaling maakt dat het testwerk heel goed bij onze medewerkers past.’

Andere bedrijfsvoering

Toch verschilt Specialisterren in een aantal opzichten van een regulier ICT-bedrijf. ‘Onze medewerkers hebben enorm goede hard skills, maar ze hebben ook beperkingen. Daar moet je reëel over zijn.’ 

‘Mensen met een vorm van autisme testen gemiddeld 30% beter dan iemand anders’

De onderneming heeft dan ook het nodige in haar bedrijfsvoering moeten aanpassen. ‘Veel van onze werknemers werken bijvoorbeeld liever aan één project tegelijkertijd. Hierdoor moeten we beter plannen.’ Tevens heeft de onderneming meer overhead: ‘Ook in termen van winstgevendheid verschillen we van een regulier ICT-bedrijf.’

Roep om concurrentie

Om ook andere bedrijven te motiveren mensen met een vorm van autisme aan te nemen maakt Specialisterren haar aanpak beschikbaar. Tevens onderzoekt de sociale onderneming of ze in de toekomst ook andere bedrijven intensief kan ondersteunen bij werving en selectie: ‘Iemand zou bijvoorbeeld bij ons stage kunnen lopen zodat het bedrijf in kwestie niet iemand uit de uitkering geplaatst krijgt, maar een junior tester die het klappen van de zweep kent.’ Op deze manier hoopt de onderneming een uitstroom van junior testers met een vorm van autisme op gang te brengen.

Weten waarom Van der Maaden zich 24/7 inzet voor mensen met een vorm van autisme? Bekijk zijn videoportret: 

Alle videoportretten in deze serie zijn hier terug te vinden. Meer lezen over MaatschapWij? Dat kan hier.