
Politici en economen blijven economische groei met grote hardnekkigheid beschouwen als de heilige graal van economisch beleid. Maar wat heb je aan groei, zo betoogt Christiaan Vos, als de (fiscale) ongelijkheid in de samenleving toeneemt en de welvaart stagneert? De neoliberale dogma’s zijn nodig toe aan herziening.
Ik denk wel eens: politici en economen lijden aan etalagebenen. Dat ze geen volgende stap willen of kunnen zetten, want dat doet dan teveel pijn. Het doet ze teveel pijn om afscheid te nemen van hun vertrouwde wereldbeeld: het primaat van economische groei met de vrije markt als rad van fortuin. Missen zij aansluiting bij de veranderende tijdgeest?
Ze staan in ieder geval en masse stil, een fragiele surplace, wanhopig om zich heen kijkend naar oplossingen, gevangen in hun eigen logica. Sommigen proberen zelfs een stap terug te zetten. In haar column Tijdgeest, onlangs gepubliceerd in het clubblad voor economen, Economische Statistische Berichten, probeert Barbara Baarsma, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en directeur kennisontwikkeling bij de Rabobank, de veranderende tijdgeest in de ban te doen, als lastig of hinderlijk voor economische groei.
Complete belastingchaos
Tegen deze achtergrond was de afgelopen maand, zoals te verwachten, de oogst van belastinghervormingen tegen agressieve belastingplanning en schadelijke belastingconcurrentie dan ook weer schraal — ondanks door politici hoog opgeklopte verwachtingen. Enige vooruitgang werd wel geboekt op het gebied van spontane informatieuitwisseling tussen belastingdiensten en er is een stap gezet in het verplicht stellen van country by country reporting, waardoor van multinationals straks bekend zal zijn waar ze hoeveel belasting betalen. Dat wordt alleen bekend aan de fiscus, wel te verstaan — zeker niet aan u en mij.
Meer resultaat leverde de Ecofin-raad vorige week niet op. Gehoopt was op politieke overeenstemming over de voorstellen van de Europese Commissie tegen belastingontwijking. Maar die lijkt nog heel ver weg. Het onderwerp is na twee onderhandelingsronden doorgeschoven naar 17 juni aanstaande voor een nieuwe behandeling.
Waren de publieke schermutselingen dan alleen voor de bühne?
De meningen over wat er in deze Ecofin-raad gebeurd is, zijn overigens sterk verdeeld. Ioanna Mitroyanni, vertegenwoordiger van de Europese Commissie, verklaarde deze week dat er een solide basis voor overeenstemming was bereikt, ook onze minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem vertrouwt op een akkoord 17 juni. Maar Jan van de Streek, fiscalist en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, die het openbare deel van de Ecofin-raad volgde via een livestream, noemt de beraadslagingen een toonbeeld van ‘complete belastingchaos’. ‘Er was werkelijk nergens overeenstemming over,’ althans niet in het publieke deel, zo verklaarde hij op de belastingconferentie van het Amsterdam Centre for Tax Law, die deze week in Amsterdam gehouden werd. Maar er is een ‘besloten’ ontbijtbijeenkomst aan de publieke Ecofin vooraf gegaan, waar volgens Mitroyanni wel spijkers met koppen waren geslagen. Waren de publieke schermutselingen dan alleen voor de bühne en tuinen we er straks allemaal weer in? Wat een poppenkast!
Ontkenningsfase
Tot zo ver de politici. Hoe zit het met de economen? Ik trof er een aantal op de eerste conferentie van het Forum for Economic and Fiscal Policy, dat onlangs in Amsterdam gehouden werd. Dit initiatief van de fiscalist Ramon Dwarkasing is een onafhankelijke denktank die zich tot doel stelt via gedegen onderzoek, conferenties en publicaties de kwaliteit van de mondiale economische en fiscale politiek te verbeteren. Dit forum heeft een indrukwekkende lijst van leden, onder wie hooggeplaatste functionarissen, academici en zakelijke professionals. Wat opviel: dit is geen club van denkers en beleidsmakers uit rijke westerse landen. Opkomende economieën en landen in ontwikkeling waren meer dan evenredig vertegenwoordigd. Een mooi initiatief!
Een van de sprekers op deze conferentie was Ruud de Mooij. Bij het IMF houdt hij zich bezig met het analyseren en ontwikkelen van belastingbeleid, hij is research fellow aan de universiteiten van Oxford en Bergen. Niet de minste dus. Deze econoom verraste me door in een van zijn eerste slides te benadrukken dat niet economische groei, maar groei van welvaart het belangrijkste is. Hij is een van de weinige economen die inzien dat die twee niet parallel lopen. Het was dan ook teleurstellend dat de volgende slides en zijn uiteindelijke aanbevelingen alleen op economische groei gericht waren. He does not walk the talk!
In Zambia is de gemiddelde economische groei van 6% per jaar gepaard gegaan met een extreme toename in ongelijkheid
Een van de andere sprekers, de econoom Dr. Parthasarathi Shome, voorzitter van de International Tax Research and Analysis Foundation, adviseur van de Indiase regering en minister van Staat — ook niet de minste dus — kwam met een verrassend betoog. Uit door hem uitgevoerd econometrisch onderzoek kwam als voorlopige conclusie naar voren dat agressieve belastingplanning door het schuiven met rentelasten in India niet aantoonbaar heeft geleid tot minder belastinginkomsten. Sterker, uit de voorlopige resultaten kwam juist naar voren, zo stelde hij, dat de belastingopbrengst daardoor vermeerderd was. Het gevoel bekroop me dat deze econoom nog in de ontkenningsfase zit, en zich vastklampt aan de idee dat fiscale faciliteiten als aftrekbare rente economische groei realiseren, omdat deze de concurrentie met andere landen bevorderen. Hij kan niet de stap zetten dat belastingconcurrentie tussen staten nu juist het probleem is, dat het een zero sum game is waar we van af proberen te komen. Voor hem is het nog immer de heilige graal: de mondiale belastingmarkt als aanjager van economische groei.
Opinie keert zich tegen neoliberalisme
Er was een niet-econoom voor nodig om op deze conferentie een ander geluid naar voren te brengen. Farah Karimi, algemeen directeur van Oxfam Novib Nederland, had een verhelderend voorbeeld. Een van de rijzende sterren van het Afrikaanse continent, Zambia, heeft in de periode 1998-2010 gemiddeld 6% economische groei per jaar laten zien, maar deze groei is gepaard gegaan met een extreme toename in ongelijkheid in dat land. Dat economische groei in onze huidige wereld ongelijkheid bevordert, komt ook naar voren uit het vorig jaar gepubliceerde onderzoek van SEO Economisch onderzoek en de Universiteit van Utrecht, gedaan door Ward Rougoor en Charles van Marrewijk. Volgens Farah Karimi moeten we af van de fabel dat ongelijkheid goed is voor economische groei. Ongelijkheid is fout, aldus Oxfam Novib.
Aangeblazen door het werk van de Franse econoom Thomas Piketty staan ongelijkheid en de schadelijke gevolgen daarvan meer en meer in de belangstelling. En dankzij de hoorzittingen in het Britse parlement waar onder andere Google en Amazone het vuur na aan de fiscale schenen gelegd werd, geldt dat ook voor agressieve belastingplanning. Mede door het werk van journalisten als Joris Luyendijk zijn we er ons bovendien van bewust welke maatschappelijke gevaren big corporate met zich meebrengt. De publieke opinie keert zich meer en meer tegen de huidige neoliberale wereld en benoemt wat daar mis aan is. Kijk maar naar de brede steun voor Bernie Sanders.
De publieke opinie keert zich meer en meer tegen de huidige neoliberale wereld en benoemt wat daar mis aan is
Ethisch reveil?
Een veranderende tijdgeest? Een ethisch reveil? Een verschuiving van het primaat op eigenbelang naar meer zorg voor anderen? Laten we het hopen, vind ik. Barbara Baarsma ziet dat anders. Zij bagatelliseert de veranderende maatschappelijke inzichten door de veranderende tijdgeest een slecht inzicht in de feiten toe te dichten. Ze neemt het op voor de Googles van deze wereld, die belasting ontwijken, en ze stelt zelfs dat met de publieke aanvallen op deze bedrijven belastingontwijking het ‘slachtoffer is geworden van de tijdgeest’. TTIP wordt er ook bijgehaald, als het volgende slachtoffer van de tijdgeest. Volgens Baarsma heeft TTIP ‘weinig kans van slagen in de huidige tijdgeest,’ ondanks ‘de inschatting dat het verdrag Nederland ten minste een half procent extra economische groei kan opleveren. Er zijn maar weinig beleidsmaatregelen die zo’n groot positief effect hebben.’ Maar hier maakt ze een analytische fout. Ze kijkt alleen naar de baten, niet naar de lasten. Ze kijkt niet naar het gevaar van verdere economische machtsconcentratie en wereldhegemonie van bedrijven. Ze negeert de risico’s die daaraan verbonden zijn. Ze leeft in een wereld waar Bayer zonder problemen Monsanto zou moeten kunnen overnemen. De wereld van economen, van politici, waar alleen economische groei telt — haar wereld, niet de mijne.
De idee dat de markt, als draaipunt van de heersende neoliberale ideologie, het antwoord is op al onze problemen, waardoor ook alle oplossingen binnen dit marktmodel gezocht worden, nadert zijn bankroet. Maar onze politici en economen weigeren dat in te zien. Dat doet teveel pijn, en daarom staan ze al een heel lange tijd volledig stil. Op kleine stapjes na.
77 Bijdragen
Gilles Wattel 1 3
Ik als econoom zie economische groei al lang als het gouden kalf, dat kon je ook niet eten.
Nog afgezien van definitie kwesties met BBP, waarbij defensie kosten tegenwoordig langs wonderbaarlijke Eurostat weg inkomsten zijn geworden, wat is de groei die b.v. op het conto staat van de schermpjes kijkerij ?
Het is natuurlijk aardig dat jongeren elkaar tegenwoordig wereldwijd van werken af kunnen houden, maar of dat iets oplevert, zoals onderwijs, rechtszekerheid, of gezondheidszorg, dat kun je je ernstig afvragen.
Er gaat niets boven het boerenverstand, is al lang mijn standpunt.
Bij Telegraaf reacties lees je de hoon die het CPB en CBS ten deel vallen als weer eens wordt bericht hoeveel beter het gaat.
Hollande beroept zich ook op dat soort cijfers, maar inmiddels is hij zo verstandig daaraan toe te voegen 'als het beter gaat met het land betekent dat niet dat het beter gaat met iedereen'.
Desondanks is zijn populariteit uniek laag, nog zo'n 25%, en lees ik net weer dat slechts 29% zijn arbeidsmarkt 'hervormingen' steunt.
Paul Scheffer besprak gister in Buitenhof het naderende eind van Europa, hij noemde een artikel in Der Spiegel 'Adieu Europa', en vroeg zich af of Duitsers nog wel in één Europa willen met stakende Fransen.
Mij lijkt het weer eens andersom, Fransen hebben niet de minste behoefte Duitsers te worden.
bps 12
Gilles Wattel 1Wat zegt jouw boerenverstand?
Laat dokter Beps eens luisteren. Klopt jouw hart vol verwachting, of klopt jouw hart vol van angst?
Gilles Wattel 1 3
bpsIk denk dat de vraag is 'hoe gevaarlijk voor de economie zijn grote schulden ?'.
Die zijn gevaarlijk, hoewel er materieel niets aan de hand is als aandelenkoersen inklappen, heeft dat inklappen wel grote gevolgen.
Bedrijven komen stil te liggen, mensen worden ontslagen, vraag valt weg.
bps 12
Gilles Wattel 1"Mijn boerenverstand zegt dat je geen grote groei moet hebben van te grote geld- en schuldgroei."
Dus dat economiegroei de geld- en schuldengroei moet trekken en niet dat de geld- en schuldgroei de economiegroei moet trekken. Zo beter?
Gilles Wattel 1 3
bpsGeld is niet meer dan een ruilmiddel, de geldhoeveelheid zou afgestemd moeten zijn op wat de economie nodig heeft.
Krediet is net zoiets.
Het is als met elk medicijn, als je het goed gebruikt heb je er wat aan, als je het verkeerd gebruikt het omgekeerde.
Jean Wanningen 6
Gilles Wattel 1bps 12
Is dat BBP omzetvolumegroei door toename van geld, schuld, inflatie en lucht ?
Of mag dat ook intrinsieke groei zijn, van winst en solvabiliteit zónder toename van geld, schuld, inflatie en lucht bij een continue BBP omzet/volume ?
Dus afname van schuld.
Monsieur le baron de Munchausen 5
1. Waarom is belastingconcurrentie tussen staten een zero sum game en waarom is dat een probleem?
2. Ongelijkheid. Economische ongelijkheid neem ik aan? Waarom is dat een probleem? Is het ooit anders geweest? Mensen zijn ongelijk vanaf hun geboorte, Om ongelijkheid te bestrijden zult u dus moeten herverdelen. Veel en dan nog meer herverdelen. De negatieve resultaten daarvan zijn bekend en leiden tevens niet tot meer economische gelijkheid.
bps 12
Monsieur le baron de MunchausenDoor toename van zekerheden als inkomen, bezit en solvabiliteit, verkleint de ongelijkheidskloof weer en neemt de circulatie, spreiding en groei van die zekerheden toe.
En schuld neemt af. Geld dan ook (geld=schuld), maar dat is niet erg als geld evenredig meer waard wordt.
Dus in koopkracht toeneemt.
De EU/€uro/ECB verhinderen dat helaas.
Om ongelijkheid te bestrijden moet men dus meer laten circuleren en spreiden = verdelen ≠ herverdelen.
Dan verdeelt er zich meer en nog meer. De positieve resultaten daarvan zijn bekend en leiden tevens tot meer economische gelijkheid = minder ongelijkheid en een voldoende ondergrens.
Het lijkt wel wat op een gezonde bloedsomloop in een gezond lichaam met veel beweging en actie.
Monsieur le baron de Munchausen 5
bpsIk vrees dat die uitspraak nogal subjectief is. Immers, wat is redelijk? Wie bepaalt dat? Waarom is de ondergrens nu niet redelijk? Daarnaast, dat is jouw interpretatie. Is de schrijver dezelfde mening toegedaan? Ik weet het niet. Sommige mensen bedoelen gelijke kansen, wanneer ze het over ongelijkheid hebben.
Peter Urbanus 5
Monsieur le baron de MunchausenMonsieur le baron de Munchausen 5
Peter UrbanusPeter Urbanus 5
Monsieur le baron de MunchausenMonsieur le baron de Munchausen 5
Peter Urbanusbps 12
Monsieur le baron de MunchausenIk mag hier mijn eigen mening, interpretaties en inzichten plaatsen.
Daar hoef ik jou, de schrijver of derden niet naar te vragen. Zo te horen weet je wel meer niet.
Gelijke kansen volgt in feite al uit art. 1 van de Nederlandse Grondwet.
Met ongelijkheid wordt het te grote verschil bedoeld van inkomen, koopkracht en bezit vanaf een voelbaar te lage ondergrens, de armoedegrens.
Uit DFT-onderzoek uit dec. 2014 volgde een tevreden en het gelukkigste inkomen tot € 75.000,-/jr vanaf een ondergrens die een redelijke levensstandaard en voldoende koopkracht bood.
Daarboven neemt de angst om te verliezen en de hebzucht in reactie daarop toe. Ongelukkigheid.
Het is dus allemaal niet zo subjectief als jij veronderstelt en interpreteert.
Monsieur le baron de Munchausen 5
bpsIk begrijp dat alle inkomens boven 75k mogen worden afgetopt en dat geldt blijkbaar voor iedereen want er zijn eigenlijk geen verschillen in menselijke behoeftes. Ook als je ruim tevreden bent met 50k. Nee, mag niet. Bijstandsuitkering ook naar 75k? Of dat toch maar niet?
bps 12
Monsieur le baron de MunchausenMonsieur le baron de Munchausen 5
bpsbps 12
Monsieur le baron de MunchausenGa dus meer circuleren en spreiden, door meer bewegen en doen. Net als in een economie.
Monsieur le baron de Munchausen 5
bpsVraag van mij aan u: zijn ze al eens bij u komen informeren naar deze voorkeuren? Waarom denkt u dat de overheid, of eigenlijk wie dan ook, in uw voorkeuren geinteresseerd is? Ziet u wat voor een wereldvreemde dromer u bent? Begrijpt u dat heel vaak neoliberalisme roepen daar geen verandering in gaat brengen? Ik denk het niet.
Uw verfoeide neoliberalisme is namelijk de consequentie van uw wens om de overheid uw persoonlijke voorkeuren te laten uitvoeren, waarna blijkt, och jeetje, dat ze andere plannen hebben.
bps 12
Monsieur le baron de MunchausenIk begrijp dat u wat geagiteerd bent na voorgaande woordenwisseling.
Ik laat het, en uw wilde aannames, rusten. Doet u dat ook.
Voor zoveel nodig bied ik u mijn excuses.
Ik wil u wel wat informeren om misverstanden weg te nemen.
Op dit FTM forum lees ik graag de columns en de serieuze reacties en ik lok reacties en commentaar uit met stellingen als pionier in complexe econofysica. Dat is een vorm van complexe systeemleer of ‘Complexity’ die natuurwetenschappen, de ‘hard science’ verbindt en integreert met sociale wetenschappen, de ‘soft science’.
Economie benader ik als een complexe systeemwetenschap. Uit hoofde daarvan neem ik waar, leer ik, en maak ik vergelijkingen met sociaal-economische ontwikkelingen, stromingen, standpunten en veldkennis in de samenleving. FTM is daarvoor heel geschikt. Alles is interessant en alles doet mee. Ook u en uw postings. Die vergelijkingen leiden soms tot nieuwe of ongewone inzichten die ik soms post voor commentaar en review. Omdat het voor mij soms ook nieuw is. Dat is alles.
Ik hoop dat u de discussies ook kunt blijven waarderen.
Ik ben persoonlijk niet geïnteresseerd in politiek. Ik zie alleen de overheid individualiseren en vervreemden van waar uit zij is voortgekomen en van de wezenlijk oorspronkelijke belangen en functie. Ik kreeg zelf jarenlang een dodelijke cocktail toegediend van corruptie en bureaucratie van ambtenaren, o.a. voor privaat derden- en, uiteraard, hun eigen belang.
Ik raakte verlamd. Sindsdien studeer ik weer. Voorheen deed ik altijd fysiek zwaar werk.
Zakelijk en ethisch kenden zij geen grenzen. Want de "top"managers uit het bedrijfsleven en de financiële sector kenden ook geen grenzen. Ze gingen over lijken. De "top"ambtenaren deden ook mee. Zo was de losgeslagen neoliberale cultuur. Grenzeloos, graaien wat je kan, alles kan. Ik zie alleen een overheid die vervreemdt en daar heb ik wel eens moeite mee.
Gilles Wattel 1 3
bpsVeel Nederlanders hebben nog steeds niet goed door dat Brussel, waaraan Balkenende ons uitleverde, zich alleen voor Brussel interesseert.
Fransen en Belgen beginnen het door te krijgen.
Vandaar dat het Nederlandse 'nieuws' daarover zwijgt.
bps 12
Gilles Wattel 1Zoals bekend gaat het in (democratische) rechtsstaten veel beter dan in niet-rechtsstaten,
dankzij onafhankelijke, betrouwbare rechtspraak en -regels voor sociaal en economisch verkeer.
Het is van grote invloed op oca-eigenschappen (Mundell) als economisch tempo en economisch vermogen, en maatschappelijk (consumenten-) vertrouwen.
Transacties gaan sneller en gemakkelijker. Risico is minder.
De Russische vrouw uit Moldavië vond het bijzonder.
Wat mij betreft gaat de rechtsstaat bij de export van kennis naar Moldavië en Oekraïne.
Een goede diepte-investering waar geld voor terugkomt.
bps 12
Monsieur le baron de Munchausenchad Awesome 1
Monsieur le baron de MunchausenMonsieur le baron de Munchausen 5
chad AwesomeGilles Wattel 1 3
Monsieur le baron de MunchausenIk hoor net dat het grondpersoneel van AirFranceKLM het onredelijk vindt dat de 4800 piloten samen een hoger inkomen hebben dan het hele grondpersoneel.
Toch denk ik niet dat ik met een vliegtuig ga vliegen alleen bemand door grondpersoneel.
Het probleem is dan een goede manager van een groot bedrijf elk salaris waard is, hetzelfde geldt voor een goed politicus.
Maar wie beoordeelt dat ?
Ongelijkheid leidt pas tot opstand als de bovenklasse het nog goed heeft, terwijl de onderklasse meent het slecht te hebben.
In de 'goede oude tijd' was dat van honger doodgaan.
Nu is het de kinderen geen sport te kunnen laten volgen.
bps 12
Gilles Wattel 1Wie dat beoordeelt, is doorgaans 'the common sense', 'the mother wit' ofwel 'het boerenverstand' van de grote meerderheid op dat moment, of een rechter bij taak voor die meerderheid in een democratische rechtsstaat.
Redelijkheid is dus tijd en omstandigheden gerelateerd en geen vast gegeven.
In de natuurwetenschappen heet dat dimensieloos, vergelijkbaar met het Reynoldsgetal.
In de sociale wetenschappen heet dat radeloos, vergelijkbaar met het ontbreken van wel meer begrip, raad en rede.
Pieter Jongejan 7
Monsieur le baron de Munchausenbps 12
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
bpsbps 12
Pieter JongejanExcessen van de wilde vrije markt moet je de baas blijven en de markt voor je laten werken. Niet tegen. Net als met een peerd en bij andere natuurlijke complexe systemen zoals bodem, milieu, economieën, individuen en gemeenschappen.
Dat is; als je goed bent voor het peerd, de bodem, de economie, de markt, de omgeving, enz., dan zijn ze goed voor jou. Economie en markt vraagt dus om verzorging.
Dat weten we dankzij het boerenverstand, dat Gilles Wattel prevaleert ;-).
Kasteelpannetje extra small 2
Pieter JongejanPieter Jongejan 7
Kasteelpannetje extra smallKasteelpannetje extra small 2
Pieter JongejanElon Musk had daar vorige week nog wat verstandige opmerkingen over:
Martian Democracy | Elon Musk, SpaceX | Code Conference 2016
https://www.youtube.com/watch?v=lBfi2AcGrTY
Met sunset provision bedoelt hij dit:
https://en.wikipedia.org/wiki/Sunset_provision
bps 12
Kasteelpannetje extra smallDat vermogen is er niet meteen en een vereiste lastenverlichting daarvoor, ook niet.
Als dat vermogen al zou kunnen groeien in de conjunctuur van dat moment, dan zou het vooralsnog heel geleidelijk moeten gebeuren en zeker niet schoksgewijs i.v.m. de verplaatsing van overheids-salarisuitgaven naar extra bijstandsuitgaven.
Een vestzak-broekzak fenomeen waar je als land nog weinig of niets mee opschiet.
Gilles Wattel 1 3
Pieter JongejanOok die acht procent komt niet binnen, belasting is voor een bedrijf gewoon kosten deels zal het tot prijsverhoging leiden.
Anton Van de Haar 8
Monsieur le baron de Munchausen1. Belastingconcurrentie tussen staten is geen zero sum game, maar een negative sum game: een race naar de bodem van steeds lagere belastingtarieven en daardoor dalende overheidsinkomsten.
2. Economische ongelijkheid is een probleem omdat rijkere mensen de neiging hebben hun inkomen te sparen, terwijl armere mensen (nagenoeg) al hun inkomen uitgeven aan eerste levensbehoeften. Een verschuiving van het inkomen van armere mensen naar rijkere mensen leidt daarom tot vraaguitval en tot economische stagnatie. Een dergelijk proces is al sinds de jaren tachtig bezig, maar is in de afgelopen decennia gemaskeerd doordat politici, in een poging om de economie (en hun eigen herverkiezing) te stimuleren de arbeidsmarkt steeds verder hebben “gemoderniseerd” (lees: na de 2e wereldoorlog opgebouwde werknemersrechten hebben afgebroken) om de concurrentiepositie van hun land te verbeteren, en de financiële sector steeds meer de vrije hand hebben gegeven om die armere mensen van leningen te voorzien, zodat ze geld kunnen blijven uitgeven en de economie zo gaande houden. Het manco van dat soort ingrepen is echter dat ze op de kortere termijn weliswaar positief werken (grotere binnenlandse en buitenlandse vraag), maar op de langere termijn juist negatief (kleinere binnenlandse vraag door grotere inkomensongelijkheid en schulden bij huishoudens, en kleinere buitenlandse vraag door economische problemen bij de handelspartners).
Kasteelpannetje extra small 2
Anton Van de HaarAnton Van de Haar 8
Kasteelpannetje extra smallMatthijs 11
Kasteelpannetje extra smallAnton heeft ook gelijk dat die trend al heel lang gaande is. Wat ook een factor is geweest die de dalende koopkracht verborgen heeft gehouden is dat mensen steeds meer schulden aangegaan zijn. Credit cards en tegenwoordig studieschulden in de VS, huizen in de hele (westerse) wereld. De toename van schulden/hypotheken heeft de economie een tijd lang gaande gehouden. Maar dat gaat maar een tijdje totdat de toename stokt. Uiteindelijk moeten die hypotheken wel (af)betaald worden. Uit inkomen. En die inkomens stagneerden nu juist. Dus op het moment dat mensen die hypotheken wel af gaan betalen stagneert de vraagkant in de economie nog meer en klapt de boel in elkaar.
Steve Keen laat dit in zijn stock-flow modellen heel mooi zien, hoe toename en afname van schulden een belangrijke rol spelen in de economie. Iets wat de gangbare economen negeren in hun perfecte evenwichtsmodelletjes.
Kasteelpannetje extra small 2
MatthijsMatthijs 11
Kasteelpannetje extra smallPieter Jongejan 7
Matthijssquarejaw 5
Kasteelpannetje extra smallKasteelpannetje extra small 2
squarejawMonsieur le baron de Munchausen 5
Anton Van de Haar2. We leven niet meer in feodale tijden met een paar puissant rijke mensen en een hele grote groep straatarmen. Verreweg de meeste mensen behoren tot de upper en lower middle class. Rijk is niemand daarvan en arm ook niet. Sparen kunnen ze in principe allemaal. Alleen sommigen wat meer dan anderen. De handvol mensen bij wie miljoenen staan te chambreren op hun off/shore bankrekening zijn macro-economisch niet interessant.
Maar ik ben het met u eens dat ons huidige monetaire stelsel (inflatie) een welvaartsoverdracht inhoudt naar degene die het eerst nieuw geld ontvangen: banken en overheden en van degene die het laatste het op dat moment onntwaarde geld krijgen: meestal uitkeringstrekkers van het een of ander.
Kasteelpannetje extra small 2
Monsieur le baron de MunchausenJan-Marten Spit 9
Kasteelpannetje extra smallKasteelpannetje extra small 2
Jan-Marten SpitConstance 4
Kasteelpannetje extra smallKunt u mij vijf namen geven van Nederlandse politici die zichzelf incompetent noemen?
Overigens zou rechts Piketty's (niet weerlegde) conclusies over toenemende ongelijkheid eigenlijk niet meteen zo angstvallig hoeven af te wijzen want zoals de Spiritus Rector van de rechts radicale borreltafel betoogt:
"Where there is a lower degree of inequality, there is necessarily a lower standard of living of the masses".
L.von Mises (1955)
(door de praktijk niet bevestigd overigens, maar daar zitten LvM's acolieten niet zo mee, immers :
“Die praxeologischen Sätze können durch die Erfahrung….. weder bestätigt noch widerlegt werden.”.....)
Kasteelpannetje extra small 2
Constancehttp://www.trouw.nl/tr/nl/5116/Filosofie/article/detail/3748679/2014/09/16/Zelfs-de-Oekraine-oorlog-is-de-schuld-van-het-neoliberalisme.dhtml
Verder bent ook u kennelijk niet bekend met de kritiek op het boek van Piketty.
Constance 4
Kasteelpannetje extra smallMeer een retorische wedervraag die duidelijk moet maken dat als politici zich niet zus-of-zo noemen, dat nog niet betekent dat ze dat niet zijn.
U bent blijkbaar in het bezit van iets als 'de werkelijkheid over het neo-liberalisme'; is het teveel gevraagd ons hierover klaarheid te verschaffen anders dan te stellen dat 'neo-liberalisme' eigenlijk alleen als stopwoordje van verwarde types bestaat?
Bekende economen als bv. Walter Eucken, von Rustow en Milton Friedman hadden geen moeite zichzelf neo-liberaal te noemen en delen van de door hen voorgestelde sociaal economische agenda's zijn nog altijd bepalend voor veel economische politiek.
"Verder bent ook u kennelijk niet bekend met de kritiek op het boek van Piketty."
Met de kritiek (en de kritiek op de kritiek) van rechts zowel als van links (Piketty krijgt vandaar het verwijt dat hij teveel binnen de kaders van de neo-klassieke theorie blijft) op het boek van Piketty ben ik bekend, maar zijn bevinding van toenemende ongelijkheid is niet weerlegd.
Van een insider:
"There's class warfare, all right, but it's my class, the rich class, that's making war, and we're winning."
Warren Buffet
Kasteelpannetje extra small 2
ConstanceLees de link uit mijn eerdere reactie.
Piketty's redeneringen zijn overigens weerlegd.
Constance 4
Kasteelpannetje extra small"Lees de link uit mijn eerdere reactie."
Men kan het met van Hees eens zijn dat niet alle ellende in de wereld een neo-liberale oorsprong heeft maar z'n 'bewijs' van de non existentie van een verspreid gedachtegoed waarvoor neo-liberaal een passende naam zou zijn is nogal zwak.
Z'n betoog komt erop neer dat het n-l niet kan bestaan omdat hij het niet kan definiëren en daarom niet kan vinden. Maar dat zou natuurlijk ook aan vH's beperkingen kunnen liggen.
(nog afgezien van enkele niet zo storende onnauwkeurigheden : de term duikt al eerder op dan vH aangeeft, bv. in 1932 bij Rustow , in 1934 bij Frank Knight en evenmin is Hayek er afkerig van)
Wat verder kijkende onderzoekers zoals bv. Wendy Brown, Angus Burgin, Jamie Peck, slagen er wel in om een door een netwerk van invloedrijke 'denktanks' (Mt Pelerin Society, Institute of Economic Affairs, Atlas Economic Foundation, Heritage Foundation, Mercatus Center, eva.) gedeelde kern van een sociaal economische visie (met daaruit volgende beleidsaanbevelingen ) te identificeren, die karakteristiek genoeg is om haar met de naam neo-liberaal aan te duiden.
Cit.:
"Piketty's redeneringen zijn overigens weerlegd."
Niet alle, inmiddels is ook een deel vd weerleggingen weerlegd.
Kasteelpannetje extra small 2
Constancehttp://www.theguardian.com/commentisfree/2016/may/31/witnessing-death-neoliberalism-imf-economists.
"Niet alle, inmiddels is ook een deel vd weerleggingen weerlegd."
En die weerlegde weerleggingen zijn vast ook al weer weerlegd. Klinkt als een radardetectordetector :)
bps 12
ConstanceDe overheersend negatieve lading van neoliberalisme komt van de excessen die de ongeremde vrijheid hebben gehad om een voor het geheel nadelig exces te worden, ongeacht of die ontwikkeling vanuit links of rechts politiek beleid vrijelijk is voortgekomen.
Dat maakt de definitie en het werkingsgebied van neoliberalisme lastig te identificeren en vast te stellen in de behoefte aan juridische zekerheid van begrippen als men het zelf en de oorzaken al niet goed of niet helemaal begrijpt, waar M. van Hees ook blijk van geeft.
Een kenmerk van neoliberalisme is de grenzeloze vrijheid en ongeremde excessen die crises, afkeer, angst en onzekerheid tot gevolg hebben. Van Hees noemt dat niet.
De voor- en nadelen van algehele privatiseringen bijv., kent eenzelfde toekenningsprobleem daarvoor aan subfactoren en elementen, effecten, en eigenschappen van het object.
Als bijv. een privatisering (van een haven of een ander openbaar object) uitsluiting tot gevolg heeft door selectie of prijsopdrijving/uitbuiting en er daardoor minder mensen ervan gebruik kunnen maken, economisch een vrijheidsbeperking oplevert, dan kan dat economisch schadelijk zijn voor het geheel, en slechts voordelig voor een enkele eigenaar en cliënten.
Als bijv. een niet-privatisering onverschillig en ongemotiveerd beheer en wanprestatie tot gevolg heeft, omdat de openbare eigenaar niet in staat is het wel goed te beheren en te laten presteren, dan kan dat exces economisch ook schadelijk zijn voor het geheel.
De toekenning en beoordeling van oorzaken en effecten verschillen, maar is in beide gevallen nadelig voor het economisch geheel.
In beide gevallen kunnen bepaalde overheidsvoorwaarden en -regels de nadelen tegen gaan. De ene keer van liberale aard, de andere keer weer niet.
Gilles Wattel 1 3
ConstanceAnton Van de Haar 8
Kasteelpannetje extra smallEn als het gaat om Piketty, dan moet je twee zaken onderscheiden:
1. de resultaten van zijn empirisch onderzoek;
2. zijn verklaring van de resultaten van zijn empirisch onderzoek (vooral bekend geworden als "r>g").
Punt 1, daar zijn voor- en tegenstanders het naar mijn idee wel over eens, daar valt niet zo heel veel op aan te merken. Dat laatste geldt echter niet voor punt 2, daar bestaat veel onenigheid over.
Peter Urbanus 5
Kasteelpannetje extra smallPiketty geeft een denkrichting aan, maar je hoeft de man niet klakkeloos te volgen. Maar het ongebreidelde kapitalisme zal zichzelf ook opvreten. Door de huidige uitwassen, belastingontduiking en -ontwijking en mateloze zelfverrijking door vriendjes van vriendjes van vriendjes, lopen nu weer mensen warm voor socialisme. Wat volgens mij evenmin oplossingen biedt. Gewoon een gematigd kapitalisme, dat is het beste.
Kasteelpannetje extra small 2
Peter UrbanusGilles Wattel 1 3
Peter UrbanusDie in de VS was in 1932, toen Roosevelt de macht bemachtigde met de belofte de werkloosheid op te heffen, even groot als die in 1938.
Flynn beschuldigt Roosevelt er van WWII op touw te hebben gezet om van de werkloosheid af te komen, ik vraag me af of Roosevelt de werkloosheid in stand hield voor de latere oorlogsindustrie.
Pol Pot reageerde op vooral het Franse wanbeleid in Indochina, de mission civilisatrice van de Fransen thuis, die door Fransen in Indochina de mission syphilisatrice werd genoemd.
Pinochet was een VS marionet, vriend van Thatcher.
Toen Nederland nog een gemengde economie was ging het ons goed.
Constance 4
Gilles Wattel 1"Die in de VS was in 1932, toen Roosevelt de macht bemachtigde met de belofte de werkloosheid op te heffen, even groot als die in 1938. "
Even groot??
Werkloosheid VS 1932: 23%
1938: 12,5.%
Onder de 10% in 1937 na fiscale en monetaire stimuli beginnend in 1932, na beëindiging daarvan in 1937 stijgend naar 12,5% en daarna dalend onder de 10% in 1940.
Gilles Wattel 1 3
ConstanceJohn T. Flynn en Larry G. Gerber hebben heel andere ideeën.
Constance 4
Gilles Wattel 1Mijn gegevens komen uit:
Carter, S. B. 2006. “Labor force, employment, and unemployment: 1890–1990,” Table Ba470-477, in S. B. Carter, S. S. Gartner, M. R. Haines, A. L. Olmstead, R. Sutch, and G. Wright, Historical Statistics of the United States, Earliest Times to the Present: Millennial Edition, Cambridge University Press, New York.
Darby, M. R. 1976. “Three-and-a-Half Million U.S. Employees Have Been Mislaid: Or, an Explanation of Unemployment, 1934–1941,” Journal of Political Economy 84.1: 1–16.
Ik heb ze zelf niet geturfd dus voor de juistheid sta ik niet in.
Dergelijke gegevens, die een verband zouden kunnen suggeren tussen overheidsbeleid en werkloosheid zullen altijd raken aan ideologische gevoeligheden.
Flynn en Gerber zijn jongens van de politieke rechtervleugel en zeker niet zonder bias.
Gilles Wattel 1 3
ConstanceIk was er niet bij, en kon ze dus ook niet turven.
Hoe er bias kan zijn over werkloosheidscijfers begrijp ik overigens niet.
Ook de gepubliceerde dagboeken van Harold L Ickes laten niets blijken over een daling van de werkloosheid, in tegendeel, zijn ruzie met Hopkins, die de New Deal uitvoering voor een belangrijk deel had, doet vermoeden dat werkloosheidsbestrijding, of het doen alsof, belangrijk was.
Het was meer alsof, is mijn indruk.
Moulton, Edwards, Magee, Lewis in hun in 1940 verschenen boek hebben het ook nog over werkloosheid, kennelijk was dat teon een topic.
Ik weet dus niet wat ik er mee aan moet, ik blijf nog maar even vasthouden aan de gedachte dat alleen de deficit spending van WWII de werkloosheid ophief.
Bijkomend argument is dat ik nooit ergens tegen kwam dat de VS oorlogsindustrie die in 1942 op gang kwam moeite had werknemers te vinden.
Die deficit spending was ook wat Keynes, in zijn open brief aan Roosevelt van 1933, geschreven op aandringen van Frankfurter, stelde 'dat vermoedelijk alleen oorlog de politieke bereidheid tot de noodzakelijke deficit financiering kon doen ontstaan'.
Peter H. Nicoll's boek, in eerste uitgave Britain's Blunder geheten, bevat een staatje hoe de VS koopkracht terugging door WWII.
De boeken van de door mij genoemde auteurs heb ik nu niet in de buurt, dus ik kan geen cijfers en zo nakijken.
Constance 4
Gilles Wattel 1"Die deficit spending was ook wat Keynes, in zijn open brief aan Roosevelt van 1933, geschreven op aandringen van Frankfurter, stelde 'dat vermoedelijk alleen oorlog de politieke bereidheid tot de noodzakelijke deficit financiering kon doen ontstaan'. "
Ik heb de tekst van de brief er nog even bij gepakt en zie dit staan:
"In the past orthodox finance has regarded a war as the only legitimate excuse for creating employment by governmental expenditure. You, Mr President, having cast off such fetters, are free to engage in the interests of peace and prosperity the technique which hitherto has only been allowed to serve the purposes of war and destruction."
J.M. Keynes letter to Roosevelt 1933
en dat is nogal verschillend van wat u beweert.
Kunt u misschien het gedeelte van de brief waarin zou staan dat "vermoedelijk alleen oorlog etc." citeren?
Monsieur le baron de Munchausen 5
Gilles Wattel 1Peter Urbanus 5
Ik ben niet tegen groei, maar wetenschappers zouden zich veel meer moeten afvragen wat groei precies inhoudt. Als de politiek en gevestigde wetenschap blijven jubelen over groei, maar een groot deel van de bevolking ziet die groei niet of gaat zelfs er financieel op achteruit, dan legt dat een bom onder het stelsel.
bps 12
Peter Urbanusgoof 4
Peter UrbanusAl dat gezwets over economische groei bestempel ik als peptalk voor de onwetende die GTST belangrijker willen vinden als de echte economische stand van zaken.
De meeste willen het helemaal niet weten hoe dicht we langs de rand van de afgrond scheren.
Dit struisvogel gedrag zie je bij 90 % van de bevolking en bij 50 % van de politiek en 95 % van de linkse pluche zitters in de politiek.
Een ieder die denkt dat die goed komt is ziende blind , horende doof of gewoon heel dom.
Peter Urbanus 5
goofgoof 4
Peter UrbanusStravidarus 6
Kasteelpannetje extra small 2
Hij twittert:
rankings are a tool of neoliberal governance – reduces politics to a battle of all against all along a set of simple metrics.
Gilles Wattel 1 3
Kasteelpannetje extra smallBrussel en OESO benaderen de Nederlandse economie alleen macro economisch, met domme vergelijkingen, suggererend dat het gemiddelde zaligmakend is.
Hr E E Schipper 5