
Eén van de grootste milieuschandalen uit de geschiedenis maakt ook slachtoffers in Nederland. Lees meer
In de Verenigde Staten wordt de PFOA-vervuiling door het Amerikaanse chemiebedrijf DuPont omschreven als een van de grootste milieuschandalen ooit. Duizenden Amerikanen zijn ziek geworden door PFOA in hun bloed. Intussen hebben ook in Nederland claim-advocaten zich op de zaak gestort.
Follow the Money bracht in 2015 aan het licht dat er ook in Nederland sprake was van substantiële vervuiling rond de teflon-fabriek van DuPont in Dordrecht. Onze artikelen leidden tot Kamervragen en een groot onderzoek door het RIVM. Dat bevestigde onze analyse. Niet alleen werknemers, maar ook omwonenden in Dordrecht en Sliedrecht bleken jarenlang te zijn blootgesteld aan hoge concentraties PFOA, ook wel bekend als C8.
Brand blussen met ziekmakend pfas-schuim, we zijn er nog niet van verlost
‘Wonderschuim’ van het Amerikaanse leger blust branden als de beste, maar vervuilde de wereld met pfas
Ze zijn overal en maken ons ziek. Hoe komen we van pfas af?
Nederland verbiedt PFAS in voedselverpakkingen
RIVM: Nederlanders krijgen te veel toxische PFAS binnen
PFAS-gehalten rivieren Maas en Rijn stelselmatig boven ‘veilige waarde’
PFAS hebben effect op immuunsysteem, veilige waarden aangescherpt
Zorg om reputatie weerhield chemiereus DuPont niet om dood en verderf te zaaien
‘Je kunt niet al die PFAS-vervuiling in het milieu dumpen en dan achterover leunen’
Film ‘Dark Waters’ laat zien dat DuPont willens en wetens mens en milieu vergiftigde
Chemiebedrijf Chemours, gezien vanaf de overkant van de Merwede bij Sliedrecht © ANP
Teflon-affaire: plaats Chemours onder curatele
Eerst was het de lucht, toen het grondwater, daarna volgde het drinkwater. En nu blijken ook de sla en sperzieboontjes in de omgeving van Dordrecht vervuild met stoffen die gebruikt worden bij de productie van teflon. Hoe lang komt chemiebedrijf Chemours daar nog mee weg?
In de omgeving van Dordrecht en Sliedrecht kun je op dit moment je eigen geteelde sla en sperzieboontjes maar beter niet eten, ontdekten toxicologen van de Vrije Universiteit. Zij hebben relatief hoge concentraties van de stoffen GenX en PFOA op de planten aangetroffen, hulpstoffen die noodzakelijk zijn voor de productie van teflon.
Dat de omgeving rond de fabrieken van DuPont in Dordrecht vervuild zijn met die stoffen, stelde Follow the Money in september 2015 als eerste aan de kaak. Tot dan toe was daar nog nooit onderzoek naar gedaan. Verbazingwekkend, want bij een technisch identieke teflonfabriek van DuPont in de Verenigde Staten werd gesproken van ‘het grootste milieuschandaal in de geschiedenis’. Dat gegeven had bij de Nederlandse toezichthouders en de vergunning verstrekkende overheden op zijn minst tot verhoogde waakzaamheid moeten leiden. Al sinds eind jaren '90 werd er in vakliteratuur regelmatig gesproken over de risico’s van de stoffen die vrijkomen bij de productie van teflon. Dit betreft met name PFOA, of C8 zoals het ook wordt genoemd. Maar in Nederland kon DuPont zonder enige belemmering of kritische vragen doorgaan, vergunningen werden probleemloos verstrekt. De rapportageverplichtingen waren miniem. Bij de Amerikaanse milieu-autoriteit EPA was meer informatie over de bloedwaardes van de werknemers bekend dan bij de Nederlandse arbeids- en milieu-inspectie.
Ons artikel van 2015 'Hoe DuPont met teflon een ongekende milieuramp veroorzaakte. Ook in Nederland?' leidde tot Kamervragen en vervolgens tot een onderzoek door het RIVM, dat vorig jaar werd gepubliceerd. En begin dit jaar werd er een grootschalig bloedonderzoek onder de omwonenden opgezet. Eindelijk werd het recht van de bevolking en (ex-)werknemers om te weten welke risico’s zij mogelijk lopen erkend.
Lees hier alle artikelen die we over de PFOA-affaire publiceerden.
Wondermiddel
Al sinds 1970 wordt teflon geproduceerd in een van de fabrieken van DuPont, die gevestigd zijn aan de linkeroever van de Merwede onder de rook van Rotterdam. In 2015 heeft DuPont zijn chemische divisie verkocht aan Chemours, een beursgenoteerde spinoff. Chemours is daarmee de rechtsopvolger van DuPont.
Teflon is een stof met fantastische eigenschappen. Het is glad, stoot water en vet af en kent vele toepassingen. Teflon is vooral bekend van de anti-aanbakpannen, maar zit eveneens in tandfloss, pizzadozen, cupcakes, tapijtstoffen, kabels en smeermiddelen. Voor de productie van teflon werd PFOA tot 2012 gebruikt. In de VS werd die stof toen al niet meer gebruikt vanwege de gezondheidsrisico’s die eraan verbonden zijn. De met PFOA vergelijkbare stof PFOS zit nog steeds in veel brandblusmiddelen, vanwege de brandwerende eigenschappen.
DuPont bleek jarenlang op de hoogte te zijn geweest van de risico's van blootstelling aan PFOA, maar hield die onder de pet
PFOA komt van nature niet in het milieu voor. Een van de eigenschappen is dat het nauwelijks afbreekt en jarenlang in het menselijk lichaam blijft zitten. Zo werd het tot in de verste uithoeken van de aarde aangetroffen in het bloed van levende wezens. Zelfs bij pasgeboren baby’s op de milieutechnische maagdelijke Faeröer-eilanden komt de stof voor, soms nog meer dan bij hun moeder. Tijdens de rechtszaken die in de VS speelden, is naar voren gekomen dat DuPont al jarenlang op de hoogte was van de risico's van blootstelling aan PFOA. Maar het bedrijf hield de resultaten van zijn eigen onderzoek onder de pet. Een voormalige werknemer van DuPont in Dordrecht – die wegens het tekenen van een vaststellingsovereenkomst niet met naam wil worden genoemd – bevestigde mij dat al in de jaren '90 bekend was dat PFOA gevaarlijk spul is. 'Het was kankerverwekkend, dat wisten we. Soms ging het fout en dan had je wolken wit poeder in de fabriek. Dat zetten we de ventilator op de hoogste stand en werd de PFOA naar buiten geblazen.'
GenX in de sla
Rond 2012 verving DuPont PFOA door het zogenoemde GenX. Dat bevat onder meer een andere fluorkoolstofverbinding, C6. Die zou volgens Chemours niet schadelijk zijn voor levende wezens en verdwijnt snel uit het lichaam. Dat laatste is waar, maar dat GenX niet schadelijk zou zijn wordt in verschillende onderzoeken tegengesproken. Hoe dan ook is er nog weinig duidelijkheid over die vraag.
In een artikel dat de Volkskrant vrijdag over de geconstateerde vervuiling publiceerde, spreekt VU-toxicoloog Jacob de Boer zijn verbazing uit over het feit dat in de planten rond de fabriek nog steeds PFOA wordt aangetroffen. ‘Doordat gras en bladeren afsterven en gemaaid worden, zou je PFOA na vijf jaar alleen maar in lage concentraties terug moeten vinden. Op basis van de resultaten lijkt het er nu op dat Chemours mogelijk helemaal niet gestopt is met PFOA,’ zegt De Boer.
Dat laatste is onwaarschijnlijk, maar dient zeker te worden onderzocht. Als dit toch het geval blijkt, dan zijn er buitengewoon ernstige en strafbare feiten gepleegd. Het zou betekenen dat er gerommeld is met papieren en dat Chemours zich bewust niet heeft gehouden aan de verleende vergunningen. De aanwezigheid van PFOA vijf jaar na dato kan er echter ook op duiden dat de vervuiling van het grondwater ernstiger is dan tot nu werd aangenomen. Er is nog een andere mogelijkheid. De stof GenX komt via de lucht en het afvalwater in het milieu terecht. GenX breekt onder invloed van zuurstof en licht gemakkelijker af dan zijn voorganger C8/PFOA, maar vervalt daarbij deels in PFOA. Ook dat verdient nader onderzoek.
Illegale lozingen
Onlangs werd bekend dat Chemours de stof GenX rechtstreeks heeft geloosd in de Merwede, zonder het afvalwater eerst te zuiveren. Naar aanleiding daarvan riep demissionair minister van Infrastructuur Melanie Schultz op tot ‘hard optreden’. Het was voor het eerst dat een kabinetslid dat deed. Niet bekend is of zij ook de daad bij het woord heeft gevoegd.
Intussen wordt de stof, weliswaar in zeer kleine hoeveelheden, aangetroffen in het drinkwater van het zuidelijke deel van Zuid-Holland. Voor waterleidingbedrijven vormt GenX een lastig probleem: de stof C6 is door zijn specifieke moleculaire structuur heel moeilijk uit het water te filteren. Door GenX in de lucht uit te stoten en ook nog eens te lozen in het oppervlaktewater, schuift Chemours zijn verantwoordelijkheid af op de samenleving. Het is niet ondenkbaar dat de stof via het oppervlaktewater ook terechtkomt bij de tomaten en paprika's die in het Westland worden gekweekt.
Wat krom is, kan zelfs Jack de Vries als commissaris van Chemours niet recht breien
De oproep van Schultz is volkomen terecht, maar komt veel te laat. Het probleem van de PFOA-vervuiling is jarenlang gebagatelliseerd. Eerst door DuPont, toen door de lokale en provinciale autoriteiten, en daarna opnieuw door Chemours. Zelfs op een drukbezochte informatieavond die Chemours vorig jaar organiseerde, beweerde de bedrijfsarts dat PFOA ‘de meest onderzochte stof ter wereld was’ en dat de effecten op de gezondheid nooit waren aangetoond. Tijdens die avond vertelde een flink aantal ex-werknemers – soms hartverscheurende – verhalen over de problemen die zij, of hun intussen overleden dierbaren, met hun gezondheid hadden.
Toezicht
De illegale lozingen van GenX door Chemours, de regelmatige ‘ongelukjes’ in de fabrieken en het voortdurende bagatelliseren van de gezondheidsproblematiek van werknemers en omwonenden tonen aan dat de onderneming het bedrijfsbelang nog steeds ver boven dat het belang van zijn omgeving stelt. Chemours blijkt hardleers. Van het goede imago dat DuPont ooit had, is bij Chemours bitter weinig over.
En dat ondanks het feit dat het bedrijf eind 2015 voormalig CDA-spindokter Jack de Vries aantrok als lid van de raad van commissarissen. De Vries werd binnengehaald vanwege zijn politieke expertise, zijn netwerk en natuurlijk zijn vaardigheden op het gebied van communicatie. Maar wat krom is, kan zelfs De Vries niet recht breien. Het is tijd voor een ongebruikelijke maatregel. Chemours moet onder verstrengd toezicht worden gesteld. De vraag is alleen: door wie? En welke instantie is in staat om dat uit te voeren?
43 Bijdragen
Marla Singer 7
Sjoerd Nelissen 6
Marla SingerLydia Lembeck 12
Sjoerd NelissenWat mij betreft moet de hele fabriek gesloten worden. Al was het voor 6 maanden om alles grondig te onderzoeken. Het grote nadeel is de werkgelegenheid.
Eens met Marla dat teflon niet meer gemaakt mag worden. Sterker, dat Teflon verboden moet worden bij de Wet. En mocht DuPont vertrekken daarna om zich te vestigen in een Derdewereldland om daar hetzelfde te gaan doen als ze al jarenlang hier doen, dan is dat vreselijk en we moeten dat land waarschuwen, maar meer kunnen we niet doen. Zijn de banen zo belangrijk dat we dit gifmonster laten blijven?
Jan Smid 8
MaartenH 10
Maar het falen in de toezicht keten dient even hard aangepakt te worden en ook daar dienen ambtenaren die verzuimd hebben - tot ministers aan toe verantwoordelijk gesteld te worden.
Marla Singer 7
MaartenHLydia Lembeck 12
Marla SingerNiels Alberts 4
MaartenHPaul 177 1
Het is toch al jaren zo en met ons medeweten dat ten behoeve van de economische vooruitgang van Nederland echt alles geoorloofd is.
Dit beleid laten wij al jaren toe.
Uitstoot van kolencentrales.
Uitstoot van zware industrie Tata steel Ijmuiden etc.
Vuile brandstoffen voor auto's (te hoog zwavelgehalte)
Rondom Schiphol kun je een cirkel van 35 km trekken waarin de uitstoot van (fijn?)stof zo groot is dat je er bijna vreemde kinderen van krijgt.
En de milieuambtenaren? tja die doen 2 dingen of ze vechten tegen de bierkaai, of slapen door.
Het kan ook zijn dat er gewoon geen beleid is?
Als ik mijn auto voor de deur sta te wassen weet de milieuambtenaar mij te vinden.
Als mijn hond kakkie doet in het park weet men mij te vinden.
Als ik een kauggommetje weggooi wordt ik erop aangesproken.
Als ik mijn vuilniszak 1 dag eerder neerzet omdat ik op vakantie ga is de wereld te klein.
Als ik rook in het cafe dan breekt de hel los
Enfin.
Ik kom dan maar weer met de uitspraak van mijn goede vriend Lemesle:
Men maakt regels voor anderen en uitzonderingen voor zichzelf.
PS. bovengenoemde voorbeelden zijn alleen ter illustratie, ik ben natuurlijk zo'n brave sukkelige burger/belastingbetaler.
O Ja en voor wie nu nog niet weet wat mijn punt is?
De overheid maakt aparte regels voor hun Economische interessepartners en andere voor de onderdanen.
locke 5
Paul 177Wat mij betreft kan ik je volledig volgen , andere voor de Burgers ook, maar dat laatste in de regel (onderdaan) ga ik geen gehoor geven. Het Sociaal contract staat al onder druk het moet niet gekker worden, dan verkies ik de natuurlijke toestand.
PaulS
Paul 177Inderdaad. Politieke partijen die ongebreidelde-economische-groei-boven-alles in het vooruitzicht stellen domineren al jaren de verkiezingsuitslagen in ons land. Kennelijk herkennen veel burgers zich daarin. Zo lang dat zo blijft verwacht ik op dit punt weinig verandering.
Lydia Lembeck 12
PaulS"We doen het altijd al zo dus moet het maar zo blijven?"
Waarom?
Martin van den Heuvel 1 11
Liberaal houdt in dat de overheid zich niet bemoeit met het bedrijfsleven. "Libera" = vrijheid. Het woordje "vrijheid" in Volkspartij voor Vrijheid en Democratie betekent letterlijk: "vrijheid van ondernemen". Dit wordt eufemistisch "marktwerking" genoemd.
Als de overheid het bedrijfsleven volledig vrij laat en alleen nog voor polite en leger zorgt, zijn dit de gevolgen:
1 Alle uitkeringen, toeslagen en subsidies worden afgeschaft.
2 Alle overheidsinstellingen (scholen, ziekenhuizen) worden een commercieel bedrijf.
3 De bedrijven kunnen met hun Personeel (lonen), Producten (voedsel) en Prijzen (zorgverzekering) doen wat ze willen.
Op 15 maart van dit jaar stemde 74 % van de bevolking op een min of meer liberale partij. Dus eigenlijk zou je kunnen zeggen dat het merendeel van de bevolking de vele problemen die worden veroorzaakt door het liberale beleid, goedkeurt. Veel meer valt daar eigenlijk niet over te vertellen, al kun je het zo moeilijk maken als je wil.
Zo lang niemand (inclusief de "sociale" partijen) de moeite neemt om de bevolking uit te leggen hoe de toekomst eruit zal zien met een tweede kamer die voornamelijk uit liberale politici bestaat, gaat dit proces gewoon door. Tot we weer in de middeleeuwen zijn beland en de halve Nederlandse bevolking asiel aanvraagt in Eritrea.
locke 5
Martin van den Heuvel 11 Dan heeft men geen uitkeringen toeslagen en subsidies meer nodig .
2 Alle overheidsinstellingen worden onderdeel van een op voorspoed gericht geheel, gecontroleerd door mensen met een moreel kompas.
3 Bedrijven/ondernemers krijgen zuurstof want zij weten waar ze aan toe zijn, gegeven een overheid die betrouwbaar is en niet van twee walletjes eet.
4 Mensen weten hoe machtig zij zijn omdat producten van Shkreli’s niet meer worden afgenomen .
Men moet het wat ruimer bekijken, wat je eigenlijk zou kunnen zeggen, er staat ergens een Piramide vol Mummies die met de mensheid een loopje neemt, als wij die niet gezamenlijk trotseren dan gaat het licht uit.
[Verwijderd]
lockeEr is dus echt nieuwe wetgeving voor zulks nodig. Verplichten om veilig en duurzaam te produceren en tegelijk een verdwijn verbod. Op straffe van overname van het bedrijf.
Lydia Lembeck 12
[Verwijderd][Verwijderd]
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
[Verwijderd]locke 5
[Verwijderd]Op straffe van overname van het bedrijf? Wie gaat dat overnemen? de gemeente moet als de weerga in kaart gaan brengen wat daar voor vervuiling zit, anders zit de gemeenschap zo dadelijk met de sanering van de shit en de vogels zijn gevlogen. De overname zal wel zo zijn opgezet dat er niks te halen valt.
Martin van den Heuvel 1 11
lockeNa de revolutie in Rusland, werden de westerse landen benauwd voor een communistische overname en besloot men om de arbeiders voor de helft tegemoet te komen. Dit was het ontstaan van het Rijnlandmodel. Nu het overduidelijk is dat communisme alleen werkt op super mini schaal en de ene na de andere heilstaat het begeeft, zien de kapitalisten weer een kans: Yes, nu kunnen we weer. En dat resulteert in het ontmantelen van vele verzorgingsstaten. De vele liberale, "sociaal democratische" en "christen" democratische partijen zijn nog lang niet klaar met ons. Maar als het zover is, wil jij hier niet meer wonen.
locke 5
Martin van den Heuvel 1Martin van den Heuvel 1 11
lockeJe kunt het land verdelen in drieën. Burgers, Bedrijven en Beambten (overheid). Maak je de ambtenaren volledig de baas, dan krijg je een communistische dictatuur. Maak je de Bedrijven volledig de baas, zoals jij wil, dan krijg je een kapitalistische dictatuur, de macht van het geld.
De beste methode om een land te besturen is nog altijd het Rijnlandmodel, waarin Burgers, Bedrijven en Beambten samenwerken voor het beste resultaat. .
Niels Alberts 4
Martin van den Heuvel 1Of niet inziet, wat de link tussen het beleid en de problemen zijn. Maar dat is alleen een andere uitleg voor hetzelfde punt; men stemt voor partijen, maar vaak tegen hun eigen belang.
@Locke:
Dat lijkt me vrij optimistisch. Ik moet heel eerlijk toegeven dat ik nou niet echt vind dat het bedrijfsleven "mensen met een moreel kompas" heeft. Vooral mensen die net buiten de lijntjes kleuren die overheden ze meegeven. Als die lijntjes compleet wegvallen.
En als alles in dienst van "voorspoed" (bedoel je hier voorspoed voor iedereen, of winst of wat bedoel je precies?) is, hoe kom je dan bij de conclusie dat er geen uitkeringen e.d. meer nodig zijn?
locke 5
Niels AlbertsIk ben van nature een optimist, maar heden is het allemaal een beetje surrealistisch.
Ja, ik geloof in voorspoed voor iedereen als daar nu eindelijk eens de basis voor werd gelegd.
Een sterk leger ontstaat door mensen die kunnen aansturen en weten waar zij mee bezig zijn, uitkomst (winnen of verliezen) men doet het samen, zelf bief eten en de manschappen peulenschillen, dat gaat het niet worden. Ik ben er van overtuigt dat er legio mensen precies weten wat te doen. De huidige bestuursvormen, kleffe vriendjes politiek is de nagel aan de doodskist. Jaren strijken voorbij jonge mensen gaan de huidige situatie als een normaal gegeven ervaren want het leven gaat wel door. Maar er is hoop, mensen zoals Thierry Baudet, die openheid nastreven zijn de eerste stappen die moeten worden gezet zo komt er debat .
Uitkeringen voor mensen die niet meekunnen en voor onze ouderen daar blijven wij voor zorgen, geen thema.
Niels Alberts 4
lockePersoonlijk kan ik alleen echt niet vinden in het noemen van Thierry Baudet als hoopvol persoon. Allereerst is zijn voorgestelde beleid alleen goed voor mensen die in Nederland geboren zijn en ik vind hem eerlijk gezegd ook gewoon vrij onoprecht overkomen.
locke 5
Niels AlbertsPersoonlijk, het gaat juist om Nederland, of hij onoprecht is zal de toekomst uitwijzen als Nederland zijn stem uitbrengt , wat nu moet gebeuren is openheid van zaken.
Lydia Lembeck 12
locke1. alsjeblieft niet. Die schreeuwer zal evenmin als Wilders iets meer bereiken dan nog meer onvrede en tweespalt zaaien .
2. de man is een would be dictator a la Trump. Schreeuwt een boel waarvan later blijk dat het niet waar is.
3. hij is extreem rechts. Alsof dat ons gaat redden.... denk van niet.
locke 5
Lydia LembeckWat een vooroordelen, erg constructief .
https://www.youtube.com/watch?v=eRDKhDSXqrk
Lydia Lembeck 12
lockelocke 5
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
lockehttps://twitter.com/pauwnl/status/840332276428750849/video/1
en: http://www.lindanieuws.nl/nieuws/vrouwen-hebben-minder-ambitie-ophef-over-uitspraken-thierry-baudet-in-interview/
Ik vind dit gewoon niet kunnen.
locke 5
Lydia LembeckVoor de minnetjes uitdeler, kijk maar lekker naar je brainwash zedenleer zenders vergeet je ADHD pilletje niet anders heb je jezelf niet onder controle bij de duplo zender spuiten en slikken.
Rick Smets
Martin van den Heuvel 1Lydia Lembeck 12
Rick SmetsInge 5
Hoe kom je nou bij die cupcakes? Zit het in de vetvrije bakpapiertjes en laat het daarvan los in de cake? (Ik bak ze ook wel eens, maar sta nooit met een "strooibus GenX" boven het beslag)
Arne van der Wal 10
IngeInge 5
Arne van der WalHier Inge, alias "mina bakgraag." Er kunnen van die dikke, vrij gladde papiertjes omzitten. Daar je schrijft de meeste tegenwoordig PFOA vrij is, dan neem ik maar aan dat het niet glimmende bakpapier niet met zo'n coating is "ingesmeerd" en ok.
Indringend verhaal verder, goed dat je het opschrijft.
Lydia Lembeck 12
Arne van der WalDanny Split 7
Proud to be human!
Ernest Jacobs 6
REINIER VAN DRIEL 7
Het gekraai van mevr. Schulz, je weet wel van die banenpartij, is voor de bühne bedoeld, niet om in te grijpen, maar je moet wat.
Nooit gehoord/gelezen wat ze er echt aan gedaan heeft of wat het resultaat is.
Ook de lagere overheden hebben flink boter op het hoofd in deze, 2e Thermfos in Nederland?
Lydia Lembeck 12
REINIER VAN DRIEL