
© EenVandaag (AVROTROS)
In het dossier Gore grond in je gemeente onderzoeken we alle ins en outs van de bodemwereld. Hoeveel geld kan er worden verdiend met grondhandel, en vooral met de handel in verontreinigde grond? Hoe wordt er gesjoemeld met grondverzet van verontreinigde grond, en hoe is het toezicht? We bekijken dit allemaal op regionaal niveau, maar proberen ook een landelijk beeld te krijgen van de ontwikkelingen rond grondvervuiling.
40 procent van de bodemsaneringen deugt niet en het toezicht erop is een farce
‘Milieuproblemen belanden bij de rechter, omdat de politiek haar werk niet doet’
Hoe slapend toezicht leidt tot een langzame milieuramp
Tien jaar illegale opslag giftig blusschuim – en de vervuiler betaalt níet
Blusschuim: een chemische tijdbom die Nederland neerlegt bij de buren
‘Je kunt niet al die PFAS-vervuiling in het milieu dumpen en dan achterover leunen’
Film ‘Dark Waters’ laat zien dat DuPont willens en wetens mens en milieu vergiftigde
Verboden buiten te spelen – er zit lood in de tuin
Hoe nu verder met PFAS?
Noord-Holland verruimt PFAS-norm
Van Noord-Oost Groningen tot Zeeuws-Vlaanderen en van Den Helder tot Maastricht: deze waakhond komt naar je toe. Lees meer
De afgelopen jaren zijn steeds meer taken en verantwoordelijkheden van de centrale naar lokale overheid geschoven. Idee was om het bestuur op die manier dichter bij de burger te brengen. Lokale bestuurders beheren nu grote sommen geld en hebben veel meer macht over hun burgers dan voorheen. Dat is niet alleen een verlokking voor henzelf, maar ook voor dubieuze ondernemers die iets van hen gedaan willen hebben. Soms zijn ze zelfs een regelrechte prooi voor criminelen.
Terwijl de macht lokaal toenam, is de controle erop verzwakt. In de lokale journalistiek heeft een enorme kaalslag plaatsgehad. Kranten en lokale tijdschriften sneuvelden, complete stadsredacties zijn vervangen door een enkele onderbetaalde feelancer. Sjoemelende wethouders, corrupte ambtenaren en machtswellustige raadsleden kunnen hun gang gaan. Steeds meer publieke voorzieningen worden vermarkt. Zakenlieden maken daar op hun beurt weer handig gebruik van. De lusten zijn voor de markt, de lasten worden gesocialiseerd.
Overdreven? Nee. Driekwart van alle integriteitskwesties speelt zich op lokaal niveau af. Er is bijna niemand meer die de lokale macht controleert. Te weinig vreemde ogen die dwingen.
Follow the Money gaat daar verandering in brengen. Met FTM Lokaal gaan we geldsporen volgen, belangen in kaart brengen en misstanden blootleggen. We gaan foute burgemeesters en wethouders hinderlijk voor de voeten lopen. Ook bij jou om de hoek.
Bodemdaling gevaarlijk? In Groningen mag de zoutwinning gewoon doorgaan
Podcast | Wat kunnen we leren van de Q-koortsepidemie?
Geitengevaar: alleen zichtbaar op de kaart van Gelderland
Schade coronacrash Lelystad Airport lijkt nogal mee te vallen
Geiten, Q-koorts en corona: vooral in Brabant hebben longen het zwaar
Wat kost Lelystad Airport ons eigenlijk?
De Q-koortsepidemie is voorbij, maar patiënt ben je voor het leven
Kunnen we leren van de Q-koorts?
Aantal geiten verdubbelde sinds Q-koortsepidemie, ondanks ‘stop’ en gezondheidsrisico's
Q-koortsbestrijding met olifant in de kamer: het economische belang van geitenhouders
Hoe Zeeland zijn vingers aan fosfor brandde
Van Noord-Oost Groningen tot Zeeuws-Vlaanderen en van Den Helder tot Maastricht: deze waakhond komt naar je toe.
Zes jaar na het faillissement kost de Zeeuwse Thermphos-fabriek nog steeds miljoenen aan belastinggeld. Op het terrein van fosforfabriek in Vlissingen bleven tonnen chemisch afval achter. Werden de kosten voor de hele sanering aanvankelijk geraamd op 70 miljoen euro, inmiddels lopen de schattingen op tot 170 miljoen. En het einde is voorlopig niet in zicht.
- De Zeeuwse fosforfabriek Thermphos ging in 2012 failliet, als gevolg van zware milieuvervuiling en concurrentie.
- Het fabrieksterrein ligt vol gevaarlijke chemische stoffen. De kosten voor het opruimen ervan komen grotendeels voor rekening van de provincie en de Rijksoverheid, en dus voor de belastingbetaler.
- De kosten van de schoonmaakoperatie zijn de afgelopen jaren enorm opgelopen, mede door bestuurlijke fouten en juridisch gesteggel.
- Het dossier drukt zwaar op de begroting van de armlastige provincie. Belangrijke investeringen in de Zeeuwse economie hebben eronder te lijden.
- Slechts een deel van het fabrieksterrein is nu opgeruimd; de gezondheidsrisico’s zijn onverminderd groot.
- Dit is het eerste deel van een drieluik over de Zeeuwse fosforfabriek.
In het oosten van Vlissingen, ingeklemd tussen de haven en de duinen van de Westerschelde, staat de fosforfabriek Thermphos. Of liever gezegd, wat ervan over is. Binnen het met prikkeldraad afgezette en bewaakte terrein rotten de chemische installaties langzaam maar zeker weg. Lekkende buizen zijn provisorisch gedicht, roest vreet door verf heen, helmgras tiert welig. Achter de duinen varen containerschepen over de Westerschelde naar Antwerpen. Iets verderop liggen zonaanbidders op het door de gemeente gedoogde naaktstrand van het dorpje Ritthem.
De situatie op het fabrieksterrein is sinds Thermphos’ faillissement in 2012 amper veranderd. Intussen zijn de voormalige eigenaars van de fabriek verdwenen, zit de provincie financieel aan de grond en draait de samenleving op voor de kosten van het opruimen. Dit is een relaas over bestuurlijke misstappen, gevaarlijke werkomstandigheden en mogelijk ernstige milieuvervuiling. Thermphos is een tikkende tijdbom. Een dure ook. Hoe heeft het zover kunnen komen?
Reputatie
Thermphos was in de jaren ’80 een belangrijke werkgever in Zeeland. In deze hoogtijdagen was het bedrijf nog onderdeel van de Duitse chemiereus Hoechst AG en had het ruim duizend mensen in dienst. De fabriek produceerde fosfor: een grondstof voor alledaagse producten als schoonmaakmiddelen en kunstmest.
Maar fosfor is ook een gevaarlijke en zeer ontvlambare stof. Bij contact met lucht vliegt het direct in brand.
Werken bij Thermphos was nooit zonder gevaar. Zo kwamen er bij een zwaar ongeval in mei 2009 twee werknemers om het leven. Ze waren zonder adembescherming een fosforoven ingegaan voor onderhoud. Na inademing van de gassen vielen de twee van een ladder en kwamen op de bodem van de oven terecht. Reanimatie mocht niet meer baten; Thermphos werd veroordeeld voor de dood van deze werknemers.
Dat was niet het enige incident. Jarenlang dumpte de fabriek illegaal chemisch afval op stortplaatsen in de gemeente Vlissingen en kwam ermee weg. Vlissinger Fred Groen (55) vertelt hoe hij als klein ventje met vriendjes oude elektrakabels zocht op een van die stortplaatsen, meestal bij het vallen van de avond: ‘Vrachtwagens kwamen geregeld het terrein oprijden met vaten vol afval. Er was dan geen bewaking meer, en de poorten stonden altijd open. Wij verstopten ons, om daarna kabels te gaan zoeken. Daar brandden we de isolatielaag dan af met het fosforafval dat uit de vaten drupte, dan hielden we koperen kabels over. Dat leverde ons drie tot vier gulden per kilo op, dat was toen veel geld.’
In de jaren ’90 constateerde het RIVM dat Thermphos teveel dioxine uitstootte. Toch bleef de provincie de fabriek nog jarenlang vergunningen verstrekken. In 2011 verweet de Rijksoverheid de provincie in een rapport dat zij als handhaver strenger had moeten optreden, maar in plaats daarvan teveel had ‘meegedacht’ met de fabriek. Omwille van de werkgelegenheid kneep de provincie een oogje toe als het milieu in het geding was.
Wie daadwerkelijk de laatste eigenaar van Thermphos was, is lange tijd onduidelijk geweest. Uit recent onderzoek van dagblad Trouw naar de Paradise Papers blijkt dat Thermphos werd gefinancierd met leningen uit buitenlandse trusts. Deze trusts waren van de Israëlische zakenman Nahum Galmor. Op papier was hij dus de eigenaar, maar feitelijk leek iemand anders aan de touwtjes te trekken: de Russische miljardair en wapenhandelaar Arkadi Gaydamak.
Galmor had in 2001 de Kazachstaanse fosforfabriek Kazphosphate van Gaydamak gekocht, voor een symbolisch bedrag van een Duitse Mark. In 2003 kocht Galmor vervolgens Thermphos, een aankoop die zeer waarschijnlijk gefinancierd werd door Gaydamak. De Rus heeft nogal wat op zijn kerfstok en kon Thermphos daarom niet zelf kopen; Galmor is waarschijnlijk als tussenpersoon ingezet. Momenteel zit Gaydamak in Frankrijk gevangen wegens illegale wapenleveringen aan Angola tijdens de burgeroorlog in de jaren ’90.
Dit blijkt uit onderzoek van Trouw in 2017 in het kader van de Paradise Papers en van NRC in 2010.
Het faillissement
Vanaf 1992 nam de concurrentie toe: Kazphosphate, een fosforfabriek uit Kazachstan, dumpte fosfor voor bodemprijzen op de Europese markt. Thermphos kon hier op de lange termijn niet mee wedijveren, aangezien de milieu- en veiligheidsregels in Nederland strenger waren dan die in Kazachstan. Hoechst wilde zich op haar kernactiviteiten focussen en Thermphos hoorde daar niet langer bij. Een faillissement dreigde. De fabriek werd overgenomen door middel van een management buy-out en kwam via omwegen in 2003 in handen van de omstreden Israëlische zakenman Nahum Galmor.
Hoewel de provincie de milieuvervuiling door Thermphos jarenlang had gedoogd, kwam zij nadat het Rijk constateerde dat de handhaving gebrekkig was, alsnog in actie. De tijden dat Zeeland de te hoge uitstoot van dioxine en zware metalen door de vingers zag, waren voorbij. Sindsdien kreeg Thermphos zowel van het Rijk als van de provincie milieuclaims voor de kiezen. In 2012 legde de provincie het bedrijf bijvoorbeeld twee keer een boete van een halve ton op wegens een te hoge uitstoot van cadmium. De combinatie van milieuclaims, strenger toezicht en concurrentie leidde in datzelfde jaar nog het faillissement van Thermphos.
Eigenaar Galmor was toen al verdwenen, en kon niet meer aansprakelijk worden gesteld voor de ravage die zijn bedrijf had aangericht. Wat overbleef was een fabriek zonder eigenaar, onduidelijkheid over de vraag wie er zou opdraaien voor de kosten, plus een ernstig vervuild terrein van ruim 57 hectare.
Zes jaar na het faillissement slechts een derde van al het fosforslik gesaneerd
Er was niet alleen brandgevaarlijk fosfor aanwezig, maar ook, zo bleek later, radioactief afval, zware metalen en asbest. Het terrein moest dan ook zo snel mogelijk worden gesaneerd — een verantwoordelijkheid die nu aan de provincie Zeeland en grondeigenaar Zeeland Seaports toeviel. De provincie betaalde daarom minimaal 7 ton aan beveiligingskosten per maand (aanvankelijk zelfs 1 miljoen euro); grondeigenaar Zeeland Seaports wil het terrein opnieuw uitgeven en verkopen, om er zo weer winst uit te kunnen halen.
Het plan was om het terrein in mei 2016 fosforvrij op te leveren. Nu, zes jaar na het faillissement, is echter slechts een derde van al het fosforslik gesaneerd, en nog lang niet alle asbest en radioactieve materiaal is verwijderd. Intussen blijft het brand- en explosiegevaar bestaan. Hoe kan het dat het afval na al die tijd nog niet is opgeruimd?
Maanlanding
Nooit eerder is een fosforfabriek geheel ontmanteld en volledig gesaneerd. Bij een opgeheven fosforfabriek in Canada werd het resterende fosfor gewoon in enkele met grond afgedekte kuilen gestopt. Voor Nederland is dat echter geen wenselijke ‘oplossing’. Daarom werd speciaal voor deze sanering in opdracht van de provincie een bedrijf opgericht, Van Citters Beheer (VCB). VCB is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de sanering en het onderhoud op het terrein, en is voor honderd procent dochter van havenbedrijf Zeeland Seaports. Het bedrijf wordt mede gefinancierd door de provincie Zeeland.
Omdat VCB zelf geen expertise in huis had om de sanering uit te voeren, werkte het bedrijf met de aannemerscombinatie Decontamination Services, die speciaal voor de sanering in het leven werd geroepen. Het was een samenwerking tussen het bedrijf Mourik en sloopbedrijf Sagro uit ‘s-Heerenhoek. Inmiddels is zowel deze aannemersovereenkomst ontbonden, net zo als het huwelijk tussen VCB en aannemer Decontamination Services.
Zodra je buizen met fosforslik openbreekt, vliegt alles meteen in brand
De sanering is een zeer lastige klus, geeft VCB-directeur Dinro Hobbel toe: het bedrijf heeft zich er nogal aan vertild. Hij vergelijkt de sanering van Thermphos met de eerste maanlanding. ‘Dat is echt learning on the job. We vliegen met een oude raket naar de maan, terwijl die raket tijdens de rit nog afgemaakt moet worden.’
Wat het opruimen moeilijk maakt, is dat fosfor hoogst ontvlambaar is. Zodra je buizen met fosforslik openbreekt, vliegt alles meteen in brand. Daarom zijn bij Thermphos veel veiligheidsmaatregelen getroffen. ‘Er stonden om de paar meter van die dompelbakken, waar je iemand huppakee op de kop in kan zetten om een brand te blussen,’ zegt Provinciale Statenlid Ger van Unen (SP), die het dossier al jaren volgt. Ze ging enkele jaren geleden op werkbezoek bij de fabriek. De dompelbakken die ze zich van toen herinnert, staan er nog steeds. De strenge veiligheidsmaatregelen konden niet verhinderen dat een aantal werknemers tijdens de sanering zware brandwonden opliepen.
Slechte controle
De sanering van Thermphos is uniek en in milieutechnisch opzicht complex. Toch had die aanzienlijk soepeler en sneller kunnen verlopen als de provincie Zeeland, toezichthouder van de sanering, niet zoveel fouten had gemaakt. Zo nam de provincie onvoldoende verantwoordelijkheid voor de omgevingsveiligheid. Zij had moeten zorgen dat met de juiste vergunningen werd gewerkt en de omgevingsrisico’s goed in kaart werden gebracht. Al voor Thermphos’ faillissement had het Rijk de provincie al op de vingers getikt omdat zij die taak niet goed uitvoerde, maar daar lijkt Zeeland niet van te hebben geleerd.
In maart van dit jaar publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een rapport over de kwestie. Het oordeel is keihard: de provincie Zeeland heeft ook de afgelopen jaren haar milieutaken bij de failliete fabriek niet naar behoren uitgevoerd, en heeft niet streng genoeg gehandhaafd. Zo heeft de provincie volgens de inspectie bijvoorbeeld niet gecontroleerd of VCB haar veiligheidsrapport up to date hield. Daardoor ontbreekt een actueel beeld van de risico’s voor omwonenden. Juist voor een fabriek waar een brand een gifwolk kan veroorzaken die tot ver buiten de provinciegrenzen reikt, is het cruciaal om alle risico’s scherp in beeld te hebben.
Het rapport levert ook kritiek op de controle van VCB door de provincie. VCB is als uitvoerder verantwoordelijk voor de sanering; de provincie moet als handhaver toezicht houden op de werkzaamheden van VCB. De provincie heeft af en toe maatregelen getroffen jegens VCB, maar de inspectie heeft ‘niet kunnen vaststellen dat deze maatregelen hebben geleid tot het opheffen van de overtredingen en dus verbetering van de veiligheid.’ Zo legde de provincie VCB een dwangsom op na een fosforbrand, die veroorzaakt was door onvoldoende preventief onderhoud, maar braken er later opnieuw fosforbranden uit. De oorzaak: onvoldoende preventief onderhoud.
De provincie heeft niet alleen handhavingsfouten gemaakt, maar ook de problematiek van begin af aan ernstig onderschat
De provincie is verbolgen over het rapport van de ILT. In een brief, ondertekend door Han Polman, voorzitter van Gedeputeerde Staten en Commissaris van de Koning, laat ze weten de materiële risico’s bij Thermphos wél goed in beeld te hebben, en daardoor een veiligheidsrapport overbodig te vinden. Het rapport wekt volgens de provincie ‘ten onrechte de suggestie dat risico’s voor de omwonenden onvoldoende in beeld zouden zijn.’
Er is niet alleen sprake van de handhavingsfouten; ook heeft de provincie de problematiek van begin af aan ernstig onderschat. ‘De provincie was te lang in de ontkenningsfase,’ zegt Provinciale Statenlid Ger van Unen, die er – samen met de PVV – eerder op aandrong om een potje aan te leggen voor de sanering. ‘De provincie vreesde dat ze, als ze geld reserveerde, ze daarmee erkende dat ze verantwoordelijk was.’
Ook op de kostenraming is flink wat aan te merken. Bij aanvang van de sanering werd bij een offertetraject van adviesbureau RoyalHasKoning gesproken over een totaalsom van 70 tot 80 miljoen euro voor de hele sanering. De meest recente schatting voor de hele sanering gaat echter uit van 170 miljoen, in het slechtste geval.
"'We worden dagelijks verrast met wat er zit en de dingen die we tegenkomen'"
De rekening is voor de belastingbetaler
De provincie Zeeland – en dus de Zeeuwse belastingbetaler – krijgt de rekening gepresenteerd voor deze aaneenschakeling van fouten, onderlinge onmin en bestuurlijke fouten. De provincie is verantwoordelijk voor de omgevingsveiligheid, en droeg alleen al voor de beveiligingskosten een bedrag van 7 ton per maand af.
Het totaalbedrag kan oplopen tot 170 miljoen euro. Daarvan is bijna 40 miljoen uit de boedel gehaald, en bijna 47 gereserveerd door de provincie en Zeeland Seaports. Wie de overige 83 miljoen moet betalen, was lange tijd onduidelijk: de provincie Zeeland is daarvoor te arm, het Rijk vond dat het niks met Thermphos te maken had, en Zeeland Seaports schoof de kosten af op de provincie. Deze onduidelijkheid leidde tot spanningen en zelfs rechtszaken tussen de partijen, die het saneringsproces ernstig vertraagden. Dat dreef vervolgens de kosten weer op: elke maand ging er 7 ton aan beveiliging in rook op.
Uiteindelijk stelde het Rijk in 2017 een commissie in, onder leiding van oud-PvdA-leider Diederik Samsom, om de ruziënde partijen bij elkaar te brengen. Na enkele maanden van onderzoek en bemiddeling kwam Samsom met de oplossing: alledrie de betrokken partijen zouden netjes een derde deel van het openstaande bedrag betalen. Het Rijk, Zeeland Seaports en de provincie zouden elk 27,7 miljoen euro bijdragen.
Hoewel Samsom al in augustus 2017 met dit voorstel kwam, werd het pas op 23 april van dit jaar ondertekend. De oorzaak van deze vertraging: een nieuwe serie conflicten tussen de partijen over wie nu wat en wanneer moest betalen, en wie de winst uit de heruitgifte van het terrein zou opstrijken. Een extra complicatie was dat grondeigenaar Zeeland Seaports middenin een fusie zat met de haven van Gent; Gent stelde op haar beurt eisen aan de overeenkomst, uit angst dat de fusie door de erfenis van Thermphos niet winstgevend zou zijn. Er moest weer onderhandeld worden. Inmiddels is iedereen akkoord, en kan het vrijgekomen geld in de sanering gepompt worden.
De extra 27,7 miljoen die de provincie Zeeland voor de sanering van Thermphos op tafel moet leggen, drukt echter zwaar op de provinciale begroting. Broodnodige investeringen in de Zeeuwse economie kunnen niet worden gedaan, en ook de Zeeuwse natuur en infrastructuur zullen eronder lijden.
Dat er nu eindelijk vaart lijkt te worden gemaakt, geeft hoop. Maar de lijdensweg rond Thermphos is niet voorbij: nieuwe regelgeving rond radioactief materiaal dreigt de planning wederom te ontregelen. En dan is er de hoeveelheid en aard van de chemische stoffen op het terrein. ‘We worden dagelijks verrast met wat er zit, wat er gebeurt en de dingen die we tegenkomen,’ verzucht VCB-directeur Dinro Hobbel.
Thermphos blijft branden. Na zes jaar is de sanering verre van afgerond.
In volgende artikelen in deze reeks zal Follow the Money dieper ingaan op de impact van de Thermphos-affaire op de provinciale financiën. Ook leggen we in detail uit hoe het komt dat een enkele fabriek een dusdanig beslag kan leggen op de begroting van een provincie, wat de concrete gevolgen zijn voor de gewone Zeeuw en welke bestuurlijke fouten er zijn gemaakt.
Met dank aan Annelies Bontjes en Leoni Nijland voor hun hulp bij het onderzoek
40 Bijdragen
El Vd Klundert 2
Peter Urbanus 5
Mira Sys 1
Peter UrbanusMarla Singer 7
Peter UrbanusPeter Urbanus 5
Marla SingerMarla Singer 7
Peter UrbanusOmdat het kan natuurlijk.
Peter Urbanus 5
Tot zeker in de jaren tachtig werd er op grote schaal afval gedumpt. Ook chemiereus Dow in Terneuzen deed daar aan mee. Boerenerven, drinkputten en sloten werden tegen betaling gedempt met afval, waardoor boeren uiteindelijk met onverkoopbare gronden en opstallen zaten. Ik ken verhalen over spontane ontploffingen en gekleurde rookwolken. De provincie heeft later een saneringsprogramma opgezet, want er dreigde een ramp voor de eigenaren van die gronden.
Afval kon je toen nog overal vinden. Ik herinner me dat we speelden op terreinen rond de Vlissingse binnenhaven. Wat je daar al niet kon vinden. Tot Engelse legerhelmen uit de oorlog aan toe.
Eerlijk gezegd heb ik niet veel nieuws gelezen in dit stuk. Zeeland is een dunbevolkte, maar uitgestrekte provincie, met een vrij klein bestuur. Alles is hier verweven, maar ik denk niet dat het ambtelijk apparaat groot genoeg is/was om een internationale speler als Thermphos goed weerwerk te bieden.
Anna Pleijsier
Peter UrbanusBedankt voor uw reactie. Wat u vertelt is erg interessant om te lezen. Best bizar ook eigenlijk. Het is zeker een onderwerp om wat langer op door te gaan, als ik dit zo lees.
Ik kan me voorstellen dat als u zelf uit die omgeving komt, in dit artikel wellicht niet zoveel nieuwe informatie staat, op een paar dingen na. Dit artikel legt meer de situatie uit. De artikelen die volgen bevatten meer nieuwe informatie.
Groet,
Anna
Verwijderd 36314 2
Anna Pleijsier
Verwijderd 36314Bedankt voor uw reactie. Het is een fijne toevoeging. Het klopt inderdaad dat als het in aanraking komt met zuurstof, er een brand ontstaat en dat water dit tegenhoudt. Vandaar dat er ook dompelbakken met water op het terrein staan in het geval het nodig is 'iemand te blussen'.
Groet,
Anna
squarejaw 5
Jan Drijver
squarejawAnna Pleijsier
Jan DrijverBedankt voor jullie reactie. Het blijft inderdaad een lastig onderwerp. We hopen meer bewustzijn te creëren, ook bij ondernemers en overheid, in de hoop dat er maatregelen getroffen kunnen worden. Volgens hoogleraar Genserik Reniers (gevaarlijke stoffen aan de TU Delft) zou het bijvoorbeeld mooi zijn als soortgelijke fabrieken/bedrijven verplicht een potje moeten opsparen, zodat in het geval het bedrijf failliet gaat, de samenleving niet opdraait voor de kosten van een sanering.
Groet,
Anna
Bert Bakker 4
Anna Pleijsier
Bert BakkerBedankt voor uw reactie. Ik begrijp wat u zegt. Het zou mooi zijn als we op een betere en meer veilige, eerlijke manier zouden kunnen produceren.
Groet,
Anna
Arj5n
Hoe is dat überhaupt mogelijk?
Peter Urbanus 5
Arj5nR. Eman 6
Tegelijkertijd geeft dit aan dat FTM een juiste keuze heeft gemaakt met haar FTM lokaal: dit artikel is symbolisch voor wat er elders ook aan de hand zal zijn. Ik denk dat vrijwel elke gemeente en zeker iedere provincie haar eigen Thermphos kent.
Anna Pleijsier
R. EmanBedankt voor uw reactie. Fijn om te horen dat u het artikel interessant vond en blij bent met de keuze voor FTM lokaal. We denken zeker dat dit symbolisch is voor wat breder speelt in de samenleving op lokaal gebied.
Groet,
Anna
Teun Kloosterman 1
Het moet voor ambtenaren toch ooit onaantrekkelijk worden om dit soort catastrofes goed te keuren.
Goed om te horen dat ze vroeger heel maatschappelijk waren, want zo te horen is er de komende tijd geen subsidie meer in Zeeland.
Jan Smid 8
Teun KloostermanPeter Urbanus 5
Jan SmidDat maakt het een zeer boeiende stad, maar je moet wel even de tijd nemen om die te ontdekken.
Ruud 37
Teun KloostermanJan Drijver
Dan nog iets wat ik mis: de naam Groenink. Als je die naam hoort horen je haren recht overeind te gaan staan. Dr. Ir. Jelle, maar iets technisch heeft hij nooit gepresteerd. Nee, hij was samen met zijn broer Rijkman bezig met de financiën van Hoechst-betalingen via Curaçao en dergelijke. Toen het voor Hoechst nodig was kon Jelle met hulp van zijn broer van de ABNAMRO-bank de managementbuyout organiseren.
Nadat Jelle en zijn maten er een aantal jaren goede winsten mee hadden gemaakt verkocht hij het aan die Russische/Israëlische meneer. In de NRC stonden toen artikelen waarin gesteld werd dat het onverantwoord was om zo'n fabriek aan iemand met zo'n reputatie te verkopen. Groenink wist zogenaamd niets van de slechte reputatie van de nieuwe eigenaar en zijn maat die de Russische fosforfabriek runde en er werd verder ook geen actie ondernomen om de verkoop ongedaan te maken. Kul natuurlijk want Hoechst had die Russische fosforfabriek zelf gebouwd.
Daarna ging de Russische compagnon zijn fosforproducten op de Europese markt dumpen. Op verzoeken om deze dumping tegen te gaan werd niet gereageerd. Zal wel getorpedeerd zijn door de machtige Hoechstlobby.
Dan de wonderlijke Hoechst-rommelcultuur. Om de haverklap werden er fabrieken gebouwd die of nooit in bedrijf werden genomen of binnen een half jaar weer werden gesloten. Ik heb eens uitgerekend dat dat in twintig jaar om meer dan een miljard gulden ging, één miljoen gulden per werknemer!
Uiteindelijk zijn allerlei gezonde chemische bedrijven weggedaan om geld te kunnen investeren in de farmacie!
Dan veiligheid. Een voorbeeld: Aan het eind werd er een hoofd veiligheid aangesteld die niets wist van chemie of procestechniek, en
Anna Pleijsier
Jan DrijverBedankt voor uw uitgebreide reactie. Er wordt door de deskundigen die we hebben gesproken inderdaad gesteld dat het voor het eerst is dat een fosforfabriek op deze manier gesaneerd wordt.
Interessant wat u verder heeft geschreven. Het is zeker de moeite waard hier verder in te duiken.
Groet,
Anna
Jan Smid 8
Thermphos, geschatte kosten 300 miljoen
NRG Petten, geschatte kosten 170 miljoen maar wordt nog meer.
Chemour, geschatte kosten 1 miljard?
Schanulleke 3
Jan SmidPeter Urbanus 5
Schanullekewim de kort 8
Jan 651
Binnen een paar jaar zal het volgende echec zichtbaar worden: de vele zonnepanelen en windmolenparken blijken totaal nutteloos, omdat het verwachte rendement niet gehaald wordt (Nederland energie-neutraal in 2040), maar nog meer vanwege het feit dat een nieuw soort kerncentrale (Thorium) binnen 15 jaar gebouwd kan worden. De vele miljarden aan uitgegeven subsidies blijken douceurtjes te zijn aan multinationals (werkgelegenheidsprojecten). Mijn vriend Jan Duin uit Burgh-Haamstede, burger ervaringsdeskundige binnen deze materie weet hier alles van.
Peter Urbanus 5
Jan 651Jan Smid 8
Jan 651Bob Lagaaij 5
Jan 651Peter Urbanus 5
Bob LagaaijBob Lagaaij 5
Peter UrbanusPeter Ravestein 3
Arne van der Wal 10
Peter RavesteinBob Lagaaij 5
Peter Urbanus 5
Bob LagaaijOverigens hebben enkele journalisten van de PZC het Thermphos-dossier zeker wel opgepakt.
Co Stuifbergen 1
Peter Urbanus