
2018 was het jaar van de Grote Internet Ontnuchtering. Voor het eerst zagen we de techindustrie met haar datahonger als een Godzilla, die dreunend onze privacy vermorzelt. Jan Kuitenbrouwer signaleert een kentering en kapt tweewekelijks een pad door de online jungle.
Voor wie de klok tikt: Trumps handelsoorlog tegen Chinese tech-bedrijven
De comeback van de corona-app
Zuckerberg moet kiezen uit twee kwaden
Trumps brandweerwagen
In het beloofde land doen we alles op afstand
Hippe Hugo en de appathon
Technoangst is een slechte raadgever
Gezondheid in ruil voor vrijheid
Staatsgreep in cyberspace
De liegrobots komen!
Tim Berners-Lee versus de Frightful Five: wie pakt de popcorn?
Jan Kuitenbrouwer kapt tweewekelijks een pad door de online jungle.
Dus je hebt een nichtje, op wie je dol bent, en dat nichtje is gek van panters en alles wat met panters te maken heeft. Als zij haar huwelijk aankondigt, denk je: ik koop iets met een panter voor haar, een mooi sieraad of zo. Je googelt wat en je komt uit op de website van de Bijenkorf, bij de ‘Panthère’, een witgouden collier van Cartier, met 176 briljant geslepen diamanten, onyx en smaragd van 1.23 karaat. En dat voor maar 402 euro! Laat dat nu ongeveer het budget zijn dat je in gedachten had.
Dus je plaatst de bestelling, rekent af en de volgende dag haal je de aankoop af bij de Bijenkorf. Maar: de Panthère de Cartier kóst geen 402 euro, er is een foutje gemaakt, de ware prijs is 40.200 euro. Honderd keer zoveel! De Bijenkorf ontdekt de fout en reclameert, maar jij zegt: dit was de prijs, ik heb keurig betaald, ik sta in mijn recht. De Bijenkorf gaat naar de rechter, en die geeft ze gelijk: teruggeven die halsketting, of 40 mille betalen. Want, zegt de rechter, je online shopgedrag suggereert dat je niet te goeder trouw was: je kijkt vaak naar Cartier-producten en had dus kunnen weten dat die prijs niet klopte.
Het klinkt als een plot voor Black Mirror, maar dit is onlangs gebeurd, in Nederland. Met één verschil: de rechter noemt die trackingdata niet in het vonnis, maar de advocaat van de Bijenkorf heeft ze wel degelijk ingebracht als ‘bewijs’.
Realiseert u zich dat, wanneer u een beetje zit te browsen op het internet? Dat de sporen die je daarbij achterlaat niet alleen verkocht worden aan marketeers, maar ook tegen je gebruikt kunnen worden in een rechtszaak? Als websites je daarvoor zouden waarschuwen – every click you make can be used against you in a court of law - zou je dan ja zeggen, of als de bliksem rechtsomkeert maken?
Het internet heeft een paar erfelijke gebreken
Wie in 1885, toen de auto werd uitgevonden, had voorspeld dat er ooit zoiets als stockcar racing zou bestaan, waarbij dit fonkelende toonbeeld van technologische vooruitgang op een modderig circuitje voor de aardigheid tot schroot werd gereden, was voor gek verklaard. Zo is het met het internet ook. Wat wij vandaag met die technologie doen, was voor de pioniers niet voorstelbaar, laat staan voorspelbaar.
Waarschijnlijk zouden die pioniers het met de kennis van nu ook een stuk anders hebben gedaan. Het internet mag dan de belangrijkste motor van de technologische vooruitgang zijn, tegelijk heeft het een paar erfelijke gebreken.
Iemand anoniem opbellen kan alleen met een geheim nummer, maar ook die bellers kunnen worden getraceerd. Later werd nog een extra screen toegevoegd: nummerherkenning. De uitvinders van het internet kozen voor een protocol waarbij informatie alleen een geadresseerde heeft, maar geen afzender. Die kan zich vrijwillig bekend maken, maar het hoeft niet. Computergeheugen was nog kostbaar, verbindingen waren traag, dus de protocollen werden zo licht mogelijk gebouwd: maximale payload, minimale formaliteit. Een ander belangrijk moment was de uitvinding van de hyperlink, en ook die werkt in één richting: u kunt op een document van mij klikken zonder dat ik weet wie u bent.
Het internet moest open, democratisch en anti-autoritair zijn. Het systeem zelf verifieert niets, dat moeten de gebruikers zelf maar uitzoeken. Daardoor is het internet een struikgewas van authenticatieprocedures geworden: je gebruikt al gauw, twintig, dertig internetdiensten, en voor elke word je geacht een uniek wachtwoord te hebben. Hoogst inefficiënt. Als je van de NPO naar RTL zapt hoef je toch ook niet eerst een code in te tikken? Als ik de telefoon pak, hoef ik toch ook niet eerst te bewijzen dat ik wel abonnee ben?
Dus als een internetaanbieder zegt: om het gebruik van deze dienst makkelijk te maken, moeten wij wel even meekijken met wat u doet, zijn wij geneigd om ‘ja’ te zeggen. En als de aanbieder vraagt of hij dit-of-dat dan ook nog mag weten, zeggen we weer ja. Uiteindelijk is de lijst van wat een internetaanbieder over je mag bijhouden zó lang, dat we hem niet meer lezen en tekenen bij het kruisje. Er wordt zo vaak aangebeld, dat we maar een touwtje uit de brievenbus hangen.
Juist door het afschermen van de individuele internetgebruiker legden de uitvinders van het internet zo de basis voor Big Data. Zo zijn wij in de huidige paradoxale situatie terecht gekomen: je kunt anoniem zijn op het internet, maar daardoor hebben we nog maar heel weinig privacy. Wat een internetaanbieder van mij wil weten is wie ik ben, en hoe hij mij kan vinden. Onder welke naam ik mij registreer interesseert hem niet, maar de reëel bestaande wereld weet niet wie ‘Braveheart666’ is. Het afschermen van je privacy en anoniem opereren zijn twee verschillende dingen – het internet maakt ze synoniem.
Valt dit nog te repareren?
Wie online een tiener pest kan dat anoniem doen, maar die tiener leeft in de echte wereld en springt in zijn echte wanhoop voor een echte trein. Anonieme politieke propaganda, trollenfabrieken, desinformatie, haattaal, intimidatie, illegaal downloaden, een warenhuis dat zijn klanten bespioneert — het is allemaal te danken aan een weeffoutje van vijftig jaar geleden. Een weeffoutje dat menselijkerwijs niet te voorzien was, in een overigens geniaal systeem dat de mensheid veel moois gebracht heeft, laten we dat er vooral snel aan toevoegen.
De vraag is: valt dit nog te repareren? Sir Tim Berners-Lee, architect van het huidige internet (inclusief de weeffouten), gaat het proberen. Hij heeft de ontaarding van zijn geesteskind met afgrijzen aangezien. ‘Ook al is er veel moois bereikt, het web heeft zich ontwikkeld tot een machine van onrecht en verdeeldheid, bestuurd door hogere machten die het gebruiken voor hun eigen agenda’s,’ meent hij. Hij wil het internet ‘her-decentraliseren’ met een applicatie genaamd Solid: een soort kluis, waar al je data in zitten, een pod.
Solid staat voor social linked data: zelfbeheerde data. Apps en de content die zij genereren worden van elkaar gescheiden, de content is van jou, je kunt ermee doen wat je wilt. En wie erbij wil, moet het beleefd vragen en goed uitleggen waarom. Met Solid zou je ook een eind kunnen maken aan het misbruik van anonimiteit. Koppel die datapod aan een digitaal identiteitsbewijs — dan ben je ook van al die inlogprocedures en die rugzak vol wachtwoorden af — aan een portemonnee voor de betaling van online aankopen, en je kunt je intellectuele eigendom ermee beschermen: deze content is voor u toegankelijk onder de volgende voorwaarden.
Organisaties voor digitale burgerrechten, zoals Bits Of Freedom, zien anonimiteit nog steeds vooral als een waarborg voor privacy en maken zich sterk voor het behoud van online anonimiteit. De opgave wordt om die twee weer van elkaar te scheiden. Zodat wij onze digitale privacy terugkrijgen, én zodat het misbruik van anonimiteit kan worden bestreden terwijl het mogelijk blijft om, als daar goede redenen voor zijn, je identiteit geheim te houden. ‘Het is een delicate balans’, aldus Berners-Lee.
Bij de lancering van Solid werd al direct opgemerkt dat dit lijnrecht ingaat tegen de belangen van Google, Amazon, Facebook, Apple en Microsoft, aka de Frightful Five. Een ‘oorlogsverklaring’ werd het zelfs genoemd. Berners-Lee suste de opwinding, ‘maar,’ zei hij, ‘wij vragen geen toestemming.’
Zoals men dan op internet zegt: wie pakt de popcorn?
17 Bijdragen
Marla Singer 7
M.a.w. dit zijn geen frisse bedrijven die het beste met hun klanten voor hebben. Zij gaan volledig voor de winst en schuwen het niet om hun klanten voor de leeuwen te gooien.
Of Solid als uitvinding en toepassing te laat is hoop ik niet maar het gaat verdraaid lastig worden om het tegen dit soort biljoenen bedrijven op te boksen die inmiddels heer en meester zijn als het gaat om verspreiding van nep nieuws en censureren en ook nog eens innig samenwerken met dictaturen.
Mz59 7
Informatie is altijd politiek geweest. Vandaar de moderne ophef over nepnieuws; de gevestigde macht heeft daar geen controle over en dat vindt men niet prettig, want informatie heeft politieke invloed. Dus Facebook heeft strenge regels voor wat als politiek incorrect geldt, volgens Facebook dan. Google laat politiek incorrecte search resultaten weg, ook zoiets. De SJWs zorgen daar wel voor. Het gaat dus niet alleen maar om de winst; als Facebook en Google zich niet gedragen dan worden ze afgemaakt.
Annemiek van Moorst 10
Mz59Jan Kuitenbrouwer 5
Annemiek van MoorstMz59 7
Jan KuitenbrouwerArtikel 4.2: "Kennelijke vergissingen of kennelijke fouten in het aanbod binden de ondernemer niet."
En de prijs van 402 Euro was kennelijk fout.
Diny Pubben
Jan KuitenbrouwerIs die door de Bijenkorf op staande voet ontslagen?
Staat die nu in SyRI, arbeidsgegevens, ontslagen, zonder enige context?
Kon als leidinggevende in de zorg al geen fouten meer in de datadossiers herstellen. En die data zwerver overal rond en op 1 plek herstellen zoals de burger nu beloofd wordt, AVG, doet dat niet op alle andere plekken waar ze liggen.
Jan Ooms 10
Mz59Echt niet, dan waren ze nl. al jaren hartstikke dood!
Mz59 7
Jan OomsOlaf Appel 2
Er wordt erg veel tijd besteed aan de teloorgang van privacy, dat is volgens mij grotendeels bekend en een vaak verteld verhaal. Interessant is dus die nieuwe dienst van TBL, maar die wordt nauwelijks uitgediept. Wat is het financiële perspectief daarvan? Hoe werkt het? Als ik geen popcorn wil pakken, maar handelsperspectief wil hebben, wat doe ik dan?
Annemiek van Moorst 10
Olaf AppelJe kunt nu al een pod nemen!
Ferry de Boer 7
Olaf Appel"Als ik geen popcorn wil pakken, maar handelsperspectief wil hebben, wat doe ik dan?"
Het idee is dat bedrijven applicaties kunnen bouwen die met persoonlijke pods kunnen communiceren. Dit kunnen betaalde apps zijn, bijvoorbeeld simpel gezegd een todo app bv. Het zouden ook gratis apps kunnen zijn. Maar die kunnen dan enkel bij hun eigen data in jouw pod. Je zou dan alsnog als jouw data kunnen verkopen in ruil voor geld aan adverteerdersplatforms. Waar nu Facebook bv die data in feite verkoopt.
Ik vermoed dat indien zoiets ontstaat brokers of middlemen zult zien ontstaan die die data inkopen bij jou en verpakken om door te verkopen aan adverteerders en ads terug plaatsen in return.
Matthijs 11
Wat ik zou willen toevoegen: het probleem is niet alleen de techniek van het internet, maar vooral ook de businessmodellen van de grote bedrijven. "Gratis" diebsten.
Vandaar dat Apple in dat rijtje niet helemaal thuis hoort. Apple verkoopt (hele dure) hardware. Het beschermen van de data van haar klanten is juist een feature. Bedrijven als Google en Facebook hebben als core business het verkopen van jouw/onze gegevens aan adverteerders. Dus hoeveel regelgeving er ook komt, hun hele bedrijfsmodel is het verzamelen van zoveel mogelijk persoonlijke data. Daar zullen ze nooit, nooit mee stoppen. Hoeveel boetes ze ook krijgen of strenge woordjes van politici.
Tenzij het business model (gedwongen?) omgegooid wordt. Dus als wij gewoon moeten gaan betalen voor het gebruik van Google en Facebook. Tientje per jaar is waarschijnlijk voldoende. Dan is het opeens niet meer in het belang van die bedrijven om onze data te verzamelen. Als je nog wat meer concurrentie zou afdwingen, zou het beschermen van privacy juist een unique selling point worden.
Annemiek van Moorst 10
MatthijsDit type megalomane bedrijven moet p.o. opgesplitst worden. Voldoet niet aan de EU-norm waar bedrijven niet mogen fuseren als ze zo'n machtsblok vormen. Dus logisch zou zijn dat ze (Google, Facebook) ook niet - zo - binnen de EU mogen opereren.
Matthijs 11
Annemiek van MoorstAnnemiek van Moorst 10
Deel 1: "dat het haast onmogelijk is vast te stellen of online advertenties effectief zijn: het ‘advertentie-effect’ (mensen zien jouw advertentie en doen vervolgens waartoe je ze in die advertentie aanspoort) is nauwelijks meetbaar, en als het al meetbaar is, is het heel klein."
https://decorrespondent.nl/9090/dit-is-de-nieuwe-internetbubbel-online-advertenties/25044995250-1f886435
Deel 2: "laten we zien dat de online advertentiemarkt al jaren geplaagd wordt door fundamentele problemen: fraude viert er hoogtij, de meetmodellen zijn feilbaar, adverteerders hebben weinig controle over waar hun advertenties te zien zijn en steeds meer potentiële klikkers en kopers wíllen helemaal geen advertenties zien. Er valt in deze wereld – die volledig draait om metrics – überhaupt niet goed te meten."
https://decorrespondent.nl/9093/de-on-zin-van-online-advertenties-meetbaarheid-is-heilig-maar-echt-meten-is-onmogelijk/25053260925-48ec8400
Alleen Google en Facebook varen wel bij het magisch denken van de adverteerders.
Diny Pubben
Annemiek van MoorstJan Kuitenbrouwer lees jij mee?
Ahmed Aarad 2
Dit bestond al een tijdje en burgerrechtenorganisaties waren er toen en nog steeds niet bepaald enthousiast over, lees bijv. https://www.bitsoffreedom.nl/2012/02/24/je-gegevens-in-een-virtuele-kluis-veilig-of-riskant/, doet er allemaal niet toe want Tim Berners-Lee. Dat stukje neem ik techjournalisten, ook u meneer Kuitenbrouwer, kwalijk.
Bovendien de meeste van onze data ontstaat met surfgedrag en online interactie. U weet wel dagelijkse bezigheden, want hoeveel hebben een smartwatch, sturen een appje of doen online een betaling?
Wil je het internet veranderen dan moet je de verdienmodellen aanpakken die afhankelijkheid van advertenties vergroten. Dat stel ik omdat Mark Zuckerberg het niets zal schelen wat je doet, leest of bekijkt, als platform. De trigger voor hem is dat hij Coca Cola of Forum voor Democratie bijv. heel gericht kan laten adverteren. Dat is de reden waarom hij zoveel mogelijk data wil hebben. Daarnaast is bij alle tech bedrijven, op Apple misschien na, er sprake van weinig brand loyalty. Wanneer er een beter platform of stuk software is dan stapt men net zo makkelijk over van Facebook als men destijds overstapte van Hyves of MySpace.
Is het vinden van nieuwe verdienmodellen moeilijk? Nee, althans dat is mijn mening, maar de wil om te veranderen vereist een ander type ondernemer. Dat is gelijk ook een van de redenen waarom ik FTM graag steun want het kan, het werkt en belangrijker dan dat: het is nodig.