Vanuit Singapore wilde TNO de Aziatische markt veroveren, onder meer op het terrein van cybersecurity.  Dat wil het kennisinstituut volgens de interne notitie voortaan ‘(primair) vanuit Nederland’ proberen. TNO kampte in Singapore met grote verliezen en interne conflicten. Van 2013 tot en met 2016 leed TNO in Singapore een verlies van ruim 1,2 miljoen euro. In 2017 kwam daar bijna 1 miljoen euro bij. Vorig jaar liepen de rode cijfers op tot ruim een half miljoen euro, aldus het interne stuk.

De problemen met de vestiging in Singapore werden eind vorig jaar uitgebreid beschreven door FTM en NRC Handelsblad. Voor die artikelen werd onder meer geput uit het dossier van TNO-klokkenluider Jeroen Laarakkers, die zijn werkgever beschuldigt van niet-integer handelen in Singapore.

Volgens Laarakkers werden sommige zakenpartners in Singapore gebruuskeerd, anderen juist voorgetrokken. Ook ontvreemde een door TNO ingehuurde cybersecurity-specialist een vertrouwelijk mail in een biedingsprocedure in Singapore. Het dossier van Laarakkers, die een hoogoplopend conflict heeft met TNO, ligt al geruime tijd ter beoordeling bij het Huis voor Klokkenluiders.

De overgebleven 3.200 werknemers moeten meer doen, met minder geld

Opvallend genoeg ontkende TNO op 14 december 2018 in een gesprek met NRC en FTM nog dat de vestiging in Singapore zou sluiten, terwijl die beslissing volgens het interne stuk al op 3 december – dus elf dagen voor het gesprek – door de raad van bestuur was genomen, en op 12 december werd goedgekeurd door de raad van toezicht. Maar volgens een woordvoerder kon TNO dat in december nog niet vertellen, omdat het toen nog ‘geen formeel voorgenomen besluit was’. Pas op 18 maart 2019 zou de raad van bestuur dat voorgenomen besluit hebben geformaliseerd. Tien dagen later werd het intern gepubliceerd. Volgens de woordvoerder wordt het kantoor in Singapore niet volledig opgeheven, maar ‘tot een minimale omvang teruggebracht’.

De financiële problemen in Singapore komen TNO – de grootste Research & Technology Organisation van Nederland – slecht uit. Bij het in 1932 opgerichte onderzoeksinstituut zijn de afgelopen jaren honderden banen verdwenen, als gevolg van een lagere rijksbijdrage. Die terugloop is deels opgevangen door efficiency-maatregelen, bezuinigingen en reorganisaties.

De overgebleven 3.200 werknemers moeten meer doen, met minder geld; binnen, maar ook buiten Nederland. TNO wil zo veranderen van een ‘kennisinstituut’ in een zakelijke ‘innovatie-organisatie’, staat in de strategische plannen.

Een aantal strategische keuzes hebben verkeerd uitgepakt. Zo is de TNO-vestiging in Qatar onlangs opgedoekt en heeft TNO de huur van het cyberlab bij netwerkorganisatie the Hague Security Delta in Den Haag per 1 maart 2019 j.l. opgezegd. Daar komt nu de aanstaande sluiting van TNO Singapore bij.