"Hee, ik ken die kerel!", dacht ik toen ik een foto zag van de nieuwe president van De Nederlandsche Bank. Het duurde nog een uurtje voordat ik de stellige tronie van Klaas knot kon thuisbrengen tot de buurt waar ik in Amsterdam woon. Ja, ook Klaas Knot, de nieuwe president van De Nederlandsche Bank is een bewoner van de Watergraafsmeer. Sterker, hij woont ook nog eens precies tegen over me. Vanaf mijn voordeur heb ik een riant uitzicht op onze toezichthouder.

In onze buurt wonen inmiddels veel aardig tot goed verdienende types waarvan een aanzienlijk percentage in het bezit is van een bakfiets. Het is een praktisch witte enclave met op kruipafstand dichtbevolkte buurten met een hoge hoofddoekdichtheid.

Tot 2 november 2004 was het de buurt van Theo van Gogh. De Watergraafsmeer is ook al jaren een biotoop waar in toenemende mate acteurs, schrijvers, muzikanten, ondernemers en andere creatieve geesten huisvesting hebben gevonden. Het is er knus en gezellig. Veel bewoners gaan geregeld met elkaar om en staan niet zelden in de buurtkroeg/restaurant 1900 even de dag of iets anders af te pilsen. Het is de buurt waar jaarlijks rond Koninginnedag het in de wijde omtrek vermaarde Bredewegfestival wordt gehouden. Mogelijk dat onze Klaas met zijn vrouw en zijn twee Knotjes ook dit jaar weer aan de festiviteiten heeft deelgenomen en op de avond voor oranje feestdag "Maria" van Leonard Bernstein heeft mee geneuried, zeker is dat hij dat niet op een opvallende wijze zal hebben gedaan.

 "Maria" uit de Westsidestory van Bernstein op de Bredeweg


Klaas is niet iemand die je laat op de avond na een bezoek aan een van onze buurtkroegen moeizaam zijn weg naar huis zult zien zoeken. Hij ziet er uit als een zeer geleerd type. In een witte jas assimileert hij moeiteloos in een laboratorium. Als hij zichzelf in een prijzig maatpak zou hijsen, kan hij ook voor een advocaat of bankier doorgaan. Zelf dacht ik lang dat hij een registeraccountant was, partner van een van de vijf grote kantoren. Hij bleek een topambtenaar te zijn. Hoe dan ook, Klaas is een beetje een stille. Een tikkeltje schuchter zelfs. Een begroeting op straat neemt hij beleefd maar onwennig in ontvangst.

Knot werd tot de verassing van velen door de Raad van Commissarissen van DNB gekozen boven de veel ervarener Lex Hoogduin. Knot speelde als plaatsvervangend Thesaurier-Generaal en directeur Financiële Markten op het Ministerie van Financiën nog niet in het eerste elftal van de gegadigden. Hoogduin heeft in tegenstelling tot Knot, relevante ervaring op het hoogte bestuurlijke niveau, maar Hoogduin legde het af. Vooral omdat hij niet in staat zou zijn om de cultuur binnen DNB een zet in de goede richting te geven. Ik geloof daar eerlijk gezegd weinig van.

Klaas en Max in Madurodam tijdens bijeenkomst "jongeren en geld"

Als overbuurman die Knot de afgelopen jaren niet heeft ervaren als de meest communicatieve buurtgenoot, vraag ik me af of hij het in zich heeft om de cultuur van dat instituut richting te geven. Dat leid ik ook af van de commentaren die bekenden van Klaas Knot in de verschillende media hebben gegeven.

Integriteit en bescheidenheid
"Bescheiden en briljant", noemde zijn vroegere leermeester, de Groningse hoogleraar Henk de Haan hem in NRC Handelsblad. Voor dat hij naar het Internationale Monteraire Fonds verhuisde, promoveerde hij samen met Jabob de Haan (niet te verwarren met de eerder genoemde) binnen vier jaar op de dissertatie Fiscal policy and interest rates in the European Community, waarvan de belangrijkste wetenschappelijke bijdrage is dat we sinds zijn verschijning vrijwel zeker weten dat overheidstekorten hebben bijgedragen tot een hogere rentevoeten. In Griekenland weten ze er alles van.

Mark Rutte noemde hem "een uitstekende monetaire man". Onno Ruding: "een prima monetair econoom". Iemand met een stijl van "integriteit en bescheidenheid", aldus Elly Blanksma. Volgens Ewout Irrgang "de vertegenwoordiger van een nieuwe, echt heel andere generatie dan Wellink".

Hoeveel sociale vaardigheden Knot gedurende zijn studie heeft opgepikt, is voor de meesten nog niet helemaal duidelijk. Het door NRC aangetroffen feit dat Klaas als student in staat was een periode een kamer van twee bij drie meter zonder ramen te bewonen, doet mij echter lichtjes twijfelen aan zijn capaciteiten van "culture driver" of "empowering people manager".

Kortom: Knot laat zich dus eerder kenschetsen als kamergeleerde, niet als een man die de bedrijfscultuur van een grote toezichthouder naar zijn hand kan zetten. Hoewel...de culturele kernwaarden van DNB omschrijft de toezichthouder zelf als "indringend" en "vasthoudend". Wie een blik op Knot werpt, zal hem die kernwaarden zeker willen toeschrijven.

Monstrueuze omvang
De wezenlijke vraag is echter hoe belangrijk het is dat de nieuwe president van de DNB de cultuur binnen de bank kan veranderen? De overdreven aandacht van de buitenwereld voor cultuur binnen de toezichthouder lijkt mij sterk overdreven. De financiële wereld staat nog steeds te wankelen en centrale bankiers hebben dan ook wel wat anders te doen dan naar binnen te turen. "We kunnen het ons helemaal niet permitteren om ons eigen huis rigoureus te verbouwen, terwijl de omgeving nog steeds in brand staat," zei Joanne Kellermann, het enige herbenoemde directielid van DNB, vorige maand nog in een interview in Management Scope.

Heldere taal. Knot heeft voorlopig nog wel even zijn handen vol aan Europese uitdagingen en het overeind houden en indammen van de wankelende vaderlandse financiële industrie die onder het toeziend oog van zijn voorgangers Duisenberg en Wellink  een monstrueuze omvang kon aannemen.

Voordeel van Knot is hoe dan ook dat hij niet in een of ander met bankiers, topambtenaren en advocaten afgevuld reservaat woont maar in een wijk  – Amsterdam Oost – die, net als DNB zelf, een goede afspiegeling biedt van de samenleving. En naast een hoop creatief volk wemelt het er bovendien van de journalisten die hem zo nu en dan beslist even aan zijn Piet Zoomers jasje zullen trekken. In woord en in daad.