2
MIN
De tijd dat obligaties veilig waren en aandelen riskant, ligt achter ons. In de huidige tijd, schrijft Jan Dwarshuis, kleven aan beide beleggingscategoriën serieuze risico’s. En wie uit de sterk opgelopen Amerikaanse dollar vertrouwen put in de economie van de Verenigde Staten, zou wel eens bedrogen uit kunnen komen.
Aandelen zijn gevaarlijk en obligaties zijn veilig, zo is de algemene gedachte. Echter, recente verschuivingen in het financiële mijnenveld — gecreëerd door roekeloze centrale bankiers — maken pijnlijk duidelijk dat obligaties niet langer als veilig bestempeld kunnen worden. Dit gegeven was al langer een aandachtspunt, maar werd geruime tijd door beleggers onder het tapijt geschoven. Aan die periode is definitief een einde gekomen. Obligatiebeleggers hebben hun eerste wake-up call inmiddels ontvangen.
Inschatten
Beleggers proberen in te schatten wat de consequenties zijn van het beleid van de aanstaande Amerikaanse president Donald Trump. In verschillende gevallen hebben ze er een flink voorschot op de toekomst genomen. Of dit stand houdt, valt te bezien. Eén van de opmerkelijkste verschuivingen is de opgelopen rente en de opgelopen dollar. Ondertussen proberen (fiduciaire) huiseigenaren als de wiedeweerga hun rente voor een lange periode vast te zetten. Een logische reactie, maar het draait om de aankoopprijs van het fiduciair bezit. Veel lijkt deze groep niet te hebben opgestoken van de jaren 2005-2008.
Veel lijken huiseigenaren niet te hebben opgestoken van de jaren 2005-2008
Oplopende rente
Een structureel stijgende rente is in meer dan dertig jaar niet meer voorgekomen. Complete generaties denken dat geld lenen gratis is, maar aan dit sprookje komt langzaam meer zeker een einde. De reële waarde van schuld wordt daardoor door een grote groep schromelijk onderschat. Schuld zal in veel scenario’s zwaar gaan wegen op de koopkracht, zakelijke winsten en begrotingen van zwakke (Europese) landen. Daarnaast is de rente bijna op een punt aangekomen waarbij ze de aandelenmarkt — negatief — gaat beïnvloeden. Het is niet geheel ondenkbaar dat de Amerikaanse tienjaarsrente richting 2019 gaat oplopen tot circa 6 procent. Aan de ene kant is een normale rente een zegen, aan de andere kant heeft de aandelenmarkt dit gegeven nog niet geabsorbeerd.
Dollar
Een ander onderschat facet is de sterk opgelopen dollar, welke op het hoogste niveau noteert in 13 jaar. Terecht wordt de dollar door beleggers steeds vaker als een betere risico-parameter gezien dan de volatiliteitsindex VIX. In tegenstelling tot de overtuiging van veel beleggers, moet de stijging van de dollar sinds de winst van Donald Trump niet worden gezien als een teken van vertrouwen van beleggers. Integendeel! Vergeten wordt dat veel bedrijven in dollars hebben geleend tijdens de periode 2002–2014, toen de Amerikaanse munt uit de gratie was. Daarnaast beslaat het jaarlijkse tekort op de handelsbalans van de VS nog steeds zo’n slordige 500 miljard dollar. Van een zogenaamde liquiditeit in de dollar lijkt momenteel geen sprake, en dat is een teken aan de wand. Een breed verwachte renteverhoging op 14 december door de Fed zal nog meer olie op het vuur gooien. De sterk opgelopen dollar zal haar klassieke rol als risicoparameter eerdaags glansrijk invullen.
Een volledige crash in veilig gewaande obligaties is vanaf heden niet uit te sluiten
Kwaliteit
Bij de kwaliteit van de recente stijging van de aandelenmarkt kunnen genoeg vraagtekens worden gezet. De stijging heeft meer weg van een combinatie van een enorme short squeeze (waarbij beleggers op grote schaal aandelen kopen om slecht presterende derivatenposities te kunnen sluiten) en een blow off (een laatste sterke opleving van de aandelenmarkt voordat de grote neergang inzet). Een volledige crash in veilig gewaande obligaties is vanaf heden ook niet uit te sluiten. Beleggers zullen hoogstwaarschijnlijk opeens willen vluchten uit deze veilig gewaande beleggingscategorie, die nauwelijks liquiditeit kent. Met name obligaties met een langere looptijd zullen in zo’n scenario keihard worden afgestraft. Mocht dit gebeuren, dan zal de aandelenmarkt daar ook een flinke tik van mee krijgen.
Meestal anticiperen aandelenbeleggers op een oplopende rente. 2017 belooft in ieder geval volatieler, rechtvaardiger en begrijpelijker te worden. 2016 kan echter nog voor een onaangename Italiaanse verrassing zorgen.
Rest mij u een goed weekend te wensen.
Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
