Een doorgedreven mediaconcentratie, ontslagen en besparingen, het doorschuiven van de factuur voor investeringen naar de VRT, het binnenhalen van tientallen miljoenen aan indirecte overheidssubsidies, lage lonen voor freelancers … Het weerhield deze week DPG Media-topman Christian Van Thillo, Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA), Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), mediaminister Benjamin Dalle (CD&V) en premier Sophie Wilmès (MR) niet om samen met een aantal medewerkers van VTM de startknop in te drukken van de vernieuwde VTM Nieuwsstudio.

Met de verhuis van de nieuwsdienst van de commerciële zender naar het Antwerpse Mediaplein werd het laatste puzzelstukje gelegd van News City. Naast VTM Nieuws hebben ook de andere nieuwsmerken van DPG Media zoals Het Laatste Nieuws, De Morgen, Humo en Dag Allemaal definitief een onderkomen gevonden in de gloednieuwe Van Thillo Tower, achter het Antwerps Centraal Station.

‘Op volle toeren’

De beelden die onder meer via persagentschap Belga werden verspreid, toonden niets dan lachende gezichten. De Wever, Jambon, Wilmès en Dalle: allemaal hadden ze een gaatje in hun drukke agenda’s gevonden om gezamenlijk VTM Nieuws nieuw leven in te komen blazen.

Minister Dalle wenste de nieuwe zender, News City en DPG Media in het algemeen succes toe via Twitter en liet weten dat inzetten op digitalisering en ‘crossmedialiteit’ een stevige impuls betekent voor ons Vlaams medialandschap.

In zijn meest recente rapport ‘Mediaconcentratie 2019: the big 5: crossmedialiteit draait op volle toeren’ stond De Vlaamse Regulator van de Media (VRM) nog uitgebreid stil bij die door de minister toegejuichte ‘crossmedialiteit’, als een van de motoren achter de voortschrijdende mediaconcentratie in Vlaanderen.

Dat de eigen overheidsdienst al enkele jaren waarschuwt voor de nefaste impact van mediaconcentratie op onze democratie kon de pret maandag niet drukken in News City. Nochtans kan de plek waar DPG huist symbool staan voor de steeds verder doorgedreven mediaconcentratie in Vlaanderen. Kranten heten er vandaag ‘nieuwsmerken’, artikels zijn ‘content items’.

176 miljoen euro dividenden

Nog minder aandacht is er voor de aandeelhoudersstructuur van DPG Media en de fabuleuze bedragen die de voorbije jaren aan de aandeelhouders werden uitgekeerd. Aandeelhouders waarvan niemand mag weten wie ze zijn: ze zijn goed weggestopt in een Nederlandse Stichting Administratiekantoor (STAK). Behalve voor fiscale optimalisatie is zo’n STAK ook interessant voor bedrijven die niet willen onthullen wie de aandeelhouders zijn.

Dat is het geval bij DPG Media. De enige aandeelhouder van DPG Media is de illustere vennootschap Epifin. De vier laatst neergelegde van boekjaren 2015 tot 2018 tonen dat Epifin in totaal 136 miljoen euro aan dividenden uitkeerde aan de aandeelhouders. Dit geld werd overgeheveld naar de Nederlandse STAK die dezelfde naam draagt.

In 2015 werd 30 miljoen euro uitgekeerd. In 2016 was dat 35 miljoen euro. In 2017 ging het om 33 miljoen euro en in 2018 om 38 miljoen euro.

Zoals onderstaande grafiek duidelijk maakt gingen de uitgekeerde dividenden de voorbije tien jaar fors crescendo. In de periode 2008 tot 2011 werden geen dividenden uitgekeerd. In 2012 werd 7,5 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd. In 2013 was dat 15 miljoen euro en in 2014 ging het om 20,35 miljoen euro. Dat maakt een totaalbedrag van bijna 176 miljoen euro aan uitgekeerde dividenden, verspreid over zeven boekjaren.

133 miljoen euro kapitaalverlagingen

Daarbovenop komen de forse kapitaalverlagingen die sinds 2004 werden doorgevoerd. Tot 2004 was Epifin in Luxemburg geparkeerd. Toen het minder interessant werd om er een vennootschap in Luxemburg op na te houden, werd de maatschappelijke zetel overgebracht naar België. Parallel werd de constructie met de eerder genoemde STAK in Nederland uitgetekend.

Eens het door de jaren in Luxemburg opgebouwde kapitaal  – ruim 136 miljoen euro – was overgebracht naar België, volgde een aantal, in de tijd gespreide, kapitaalsverminderingen. Zeg maar een tweede manier om geld naar de aandeelhouders te laten doorstromen.

Concreet: via vijf kapitaalverminderingen tussen 2004 en 2012 werd het kapitaal verminderd van 136 miljoen euro naar 3 miljoen euro.

Via de opeenvolgende kapitaalverminderingen – samen goed voor 133 miljoen euro – en de uitgekeerde dividenden – goed voor bijna 179 miljoen euro – werd zo bijna 312 miljoen euro aan de (onbekende) aandeelhouders van DPG Media uitgekeerd.

Doorgedreven integratie

Die toch wel spectaculaire jackpot van de aandeelhouders staat in schril contrast met het kostenbesparend beleid dat DPG Media voert. Vorig jaar werden 101 mensen op straat gezet. In Nederland oordeelde een rechter dan weer dat de tarieven die DPG Media aan freelancers betaalt veel te laag zijn. Omdat de rechter DPG verplicht een hoger bedrag te betalen, besliste het bedrijf prompt om de cultuurbijlages in de lokale Nederlandse kranten te schrappen.

De spectaculaire jackpot van de aandeelhouders staat in schril contrast met het kostenbesparend beleid van DPG Media

Bovenal staat de doorgedreven integratie van redacties binnen News City symbool voor de kostenbesparing van de groep, die de aandeelhouders toelaat flink te cashen.

Daar komt de afhankelijkheid van indirecte overheidssubsidies bovenop. Jaarlijks stromen er tientallen miljoenen euro’s van het totaalbudget dat de federale overheid veil heeft voor distributiesteun via Bpost (170 miljoen euro per jaar) naar DPG Media.

Tegelijk schakelt DPG Media – met succes – de Vlaamse Regering in om de vleugels van de concurrerende openbare omroep te knippen en de VRT te dwingen mee te stappen in het idee van een Vlaamse Netflix. Vorige week maakte Apache de ontstellende reconstructie van de feiten aan de hand van een hele reeks interne bedrijfsdocumenten.

Intensieve samenwerking

Uitgerekend deze week maakte DPG Media bekend dat topman Christian Van Thillo een stap(je) opzij zet. De Nederlander Erik Roddenhof wordt de nieuwe CEO. Van Thillo zal zich als uitvoerend voorzitter van de groepsdirectie ‘voornamelijk toeleggen op de strategie, het acquisitiebeleid en de ontwikkeling van de mediamerken van de groep.’

Roddenhof werkte als CEO van de Nederlandse poot van DPG Media vorig jaar aan verdere synergieën tussen België en Nederland. Hij is vast van plan om dat spoor verder te bewandelen. ‘We hebben samen heel mooie resultaten behaald en gaan nu verder op deze route van intensieve samenwerking’, zegt hij in een persbericht. ‘Die is van essentieel belang voor de digitale transformatie van de hele groep.’

In hetzelfde persbericht belooft Christian Van Thillo dan weer dat hij ‘terug meer tijd (zal) vrijmaken voor de mensen die onze media maken.’

Of die belofte ook goed nieuws betekent voor de journalisten die voor DPG Media werken, zal snel blijken. De aandeelhouders hebben in afwachting alvast weinig reden om te klagen.