Morfinepompen bedienen, insuline spuiten en blazen spoelen: laagopgeleide zorghulpen of zelfs schoonmaakpersoneel zouden deze medische handelingen de afgelopen weken bij Thuiszorg Naborgh uitvoeren. Goed ingevoerde bronnen maakten daar afgelopen week melding van bij zorgverzekeraars DSW en CZ. Naar aanleiding daarvan schortten beide verzekeraars alle betalingen aan Naborgh per direct op en bemiddelt DSW vanaf vandaag haar verzekerden naar andere zorgorganisaties. 

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kreeg op 2 juli al een melding van het uitvoeren van medische handelingen door onbekwaam personeel. Daarop volgde een bezoek aan de instelling waarbij volgens de IGJ bleek dat er wel gekwalificeerd personeel in dienst was. Een rapport moet nog volgen. 

‘Onbevoegd en onbekwaam personeel’ 

De verzekeraars kregen die meldingen afgelopen week pas voor het eerst binnen. Ze ondernamen meteen actie. ‘Door diverse bronnen is zeer gedetailleerd aangegeven dat de verpleging en verzorging door uw zorgbureau is en wordt geleverd door onbevoegd en onbekwaam personeel,’ maakte DSW afgelopen donderdag kenbaar in een brief aan Thuiszorg Naborgh. ‘Dit zou betekenen dat er sprake is van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de afgesloten overeenkomst, maar belangrijker nog: een onaanvaardbaar groot (gezondheids-)risico voor de patiënten van uw zorgbureau en daarmee onze verzekerden.’ 

CZ laat weten ‘geschrokken’ te zijn van de meldingen en benaderde direct haar verzekerden, die verpleging ontvangen van Naborgh. ‘Geen enkele cliënt heeft aangegeven ontevreden te zijn over de zorg, niemand wilde door ons bemiddeld worden naar een andere zorgverlener.’ De verzekeraar heeft bij het thuiszorgbedrijf navraag gedaan naar de kwalificaties van het personeel, maar houdt de hand op de knip tot duidelijk is dat de veiligheid van patiënten geborgd is. ‘Gezien de signalen en twijfel over de zorg houdt CZ op dit moment alle betalingen van Naborgh op totdat we meer zekerheid hebben.’

Inspectiemelding 

Ook bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is melding gedaan over Naborgh, al op 2 juli, zo laat een ontvangstbevestiging van die melding zien, waarin ook concreet gesproken wordt over blaasspoelingen en bloedsuikercontroles. Buiten die ontvangstbevestiging heeft de Inspectie volgens de melder geen contact opgenomen voor aanvullende vragen. 

De Inspectie zegt dat op de melding een toezichtbezoek is gevolgd. Een woordvoerder laat weten: ‘De inspectie zag bij dit toezichtbezoek dat de zorgaanbieder ook gediplomeerd en deskundig personeel in dienst heeft.’ 

Naar aanleiding van dat bezoek wordt een rapport opgesteld, waar de inspectie inhoudelijk nog niets over bekend kan maken omdat Naborgh nog de mogelijkheid heeft om te reageren. ‘Dat rapport maken we op z’n vroegst eind oktober openbaar. Als dat van toepassing is, zullen daar ook de verbeteracties dan wel eventueel te nemen maatregelen in beschreven staan.’ Volgens de IGJ zou zo’n maatregel verscherpt toezicht of een aanwijzing kunnen inhouden. 

Veertien voorbehouden handelingen

Het laten uitvoeren van medische handelingen door onvoldoende of niet opgeleid personeel is niet alleen gevaarlijk, het is ook verboden. Er zijn veertien zogeheten ‘voorbehouden handelingen,’ waaronder bijvoorbeeld injecteren, die alleen bevoegde professionals mogen uitvoeren. Een verpleegkundige mag dat bijvoorbeeld omdat hij of zij ‘functioneel zelfstandig bevoegd’ is, maar andere zorgverleners mogen dit enkel onder voorwaarden op aanwijzing van bijvoorbeeld een arts of verpleegkundig specialist. Een overtreding van deze regel kan een tuchtmaatregel tot gevolg hebben. 

Naborgh Thuiszorg kwam in juni in opspraak vanwege hoge winstuitkeringen aan bestuurder Shanna Naborgh (29). Naborgh beloonde zichzelf in twee jaar tijd met een miljoen euro aan dividend en een half miljoen euro aan bestuurderssalaris. In een uitzending van Pointer, een uitgebreide reportage van Reporter Radio en een artikel op Follow the Money werd ook bekendgemaakt dat Thuiszorg Naborgh met declaraties had gesjoemeld. Met een rechtszaak probeerde Shanna Naborgh die publicaties nog te voorkomen, maar ze werd in het ongelijk gesteld. 

Interne kritiek 

Na deze publicaties kreeg bestuurder Naborgh interne kritiek, verklaren betrokkenen. Bij een deel van het personeel leefde al langer al het idee dat er dingen niet klopten en dat er regelmatig niet rechtmatig gedeclareerd werd. Opmerkingen en vragen hierover werden steevast genegeerd of weggewoven, aldus enkele betrokkenen. 

Alle betrokkenen willen anoniem blijven, uit angst voor boetes, die op kunnen lopen tot 10.000 euro, na negatieve uitlatingen over Naborgh. Na de publicaties zwol de interne kritiek verder aan, waarna de spanning verder opliep. Met als gevolg dat een deel van het personeel besloot op te stappen (twee werknemers), zich ziek te melden (drie werknemers) of op non-actief zijn gesteld. Daarnaast zouden vijf medewerkers weg willen. 

Thuiszorg Naborgh was niet bereikbaar voor commentaar.

Follow the Money werkt momenteel met KRO-NCRV’s Pointer aan een vervolg op het onderzoek naar grootverdieners onder de zorgbedrijven. In september volgen meer artikelen en een uitzending over onze bevindingen op basis van de cijfers over het jaar 2018 en aanvullend onderzoek naar een aantal zorginstellingen die in beeld kwamen.