Nog nooit heeft Jordy Zwarts uit Den Haag vrijwillig zorgpremie betaald. Als voorzitter van de Nationale Bond tegen Overheidszaken is dat zijn eer te na: Zwarts hangt de filosofie aan dat de overheid haar burgers niet kan dwingen tot het aangaan van een privaatrechtelijke overeenkomst. Hij stelt daarom dat de Zorgverzekeringswet ongrondwettelijk is.

Toen verzekeraar VGZ hem vorig jaar voor de rechter sleepte om hem alsnog tot betaling van zijn rekeningen te dwingen, won Zwarts die zaak met glans; Follow the Money publiceerde er afgelopen najaar een artikel over. Zwarts’ stelling: hij had nog nooit een contract getekend met VGZ en er was dus helemaal geen rechtmatige vordering. En daar VGZ niet kon aantonen dat er sprake was van een getekende overeenkomst, gaf de rechter hem gelijk.

Hoe verging het hem daarna? Zwarts hield contact met Follow the Money en belde in december vrolijk op: ‘Ik krijg bijna vierduizend euro terug van het CAK!’

Een mail met de officiële beslissing van het CAK volgde. ‘Geachte heer Zwarts,’ schrijft het administratiekantoor, ‘Uw zorgverzekeraar heeft u bij het CAK als wanbetaler aangemeld. (…) Zorgverzekeraar Trias (onderdeel van VGZ, EvA), uw zorgverzekeraar, geeft aan dat uw aanmelding onterecht is. Uw aanmelding bij ons vervalt. U hoeft geen bestuursrechtelijke premie te betalen. Wij trekken onze eerdere beslissing in.’ 

Jordy Zwarts is niet onder de indruk

Het CAK laat bovendien weten dat eerdere ingehouden premie op het inkomen van Zwarts terugbetaald wordt. ‘Een mooi kerstcadeau,’ zegt Jordy Zwarts nadat hij duizenden euro’s op zijn bankrekening teruggestort kreeg. Maar de zaak-Zwarts is daarmee verre van afgerond. 

Wanbetaler

Nadat het CAK Zwarts op de hoogte stelde van het intrekken van zijn beslissing en het terugbetalen van de onterecht gevorderde bestuursrechtelijke premie, ontving de Hagenaar ook nieuws van incassobureau GGN Credit. ‘U heeft een betalingsachterstand bij CAK Preferent. Deze heeft u niet (volledig) betaald bij ons. Toch sluiten wij in overleg met onze klant uw dossier.’ 

Maar in de brievenbus van Zwarts vielen ook andere brieven van het CAK. Omdat Zwarts blijft weigeren zich te verzekeren en zorgpremie te betalen, stelt het administratiekantoor vast dat Zwarts officieel onverzekerd is. En dus, schrijft het CAK: ‘U moet binnen 3 maanden een Nederlandse zorgverzekering voor het wettelijke basispakket hebben.’ Zo niet, dan volgt een boete van ruim 386 euro. Zwarts: ‘En nu dreigt het CAK om vanuit het bestuursrecht een civiel contract voor mij af te sluiten met een verzekeraar. Dat is valsheid in geschrifte!’ 

Kortom, Jordy Zwarts is niet onder de indruk. Al in augustus startte hij met een nieuwe strategie om zich te verweren tegen de dreigementen van het CAK, door aangifte te doen tegen het kantoor. Zijn nieuwste wapen in die strijd is het persoonlijk – ‘civiel’, verduidelijkt Zwarts – aanspreken van bestuurder Daan Hoefsmit: ‘Het CAK probeert mij steeds het bestuursrecht in te trekken, maar dat weiger ik. Ik wil alleen privaatrechtelijke overeenkomsten aangaan uit vrije keuze. Want dwang is strafbaar. Daarom heb ik bestuurder Daan Hoefsmit persoonlijk aangeschreven en hem persoonlijk aansprakelijk gesteld voor het handelen van zijn organisatie.’

Zwarts stuurde Hoefsmit mails en brieven, met daarin de eis dat het CAK de onrechtmatige verbintenis met zijn persoon zou verbreken en een schadevergoeding zou betalen voor de duur van die verbintenis van 250 euro per dag. ‘Hij kon daar alleen persoonlijk op reageren, en dat heeft hij niet gedaan,’ zegt Zwarts, ‘daarom is hij stilzwijgend met die overeenkomst akkoord gegaan.’ Zwarts maakte al een factuur op voor 241.850 euro voor Hoefsmit; tot dit bedrag kwam hij door een dagloon in rekening te brengen voor de hele periode waarin het CAK zijn dossier open had. Eenzelfde soort factuur ging naar zorgverzekeraar VGZ, waar Zwarts volgens dezelfde logica tot een rekening van ruim 1,5 miljoen euro kwam. 

Het CAK is het er – weinig verrassend – niet mee eens. ‘Wanneer een burger een bezwaarschift indient of een reactie stuurt, nemen wij die altijd in behandeling en ontvangt de indiener een reactie. Dat is ook in deze zaak gedaan. Aangewezen functionarissen van het CAK zijn gemandateerd om namens de bestuursvoorzitter een reactie te geven. In algemene zin kunnen wij melden dat er in dit soort zaken geen overeenkomsten tussen burgers en het CAK tot stand komen.’ 

‘Wat denk je dat me dit gekost heeft? Bij elkaar zo’n 150 euro’

Dat Zwarts geld terug heeft ontvangen, kan het CAK uitleggen: ‘Als de zorgverzekeraar aangeeft dat de aanmelding bij het CAK – om wat voor reden dan ook – niet juist is, dan betalen wij het bedrag dat is ingehouden of geïnd, direct terug.’ 

Ziekenhuis

Ondertussen gaat Zwarts nog altijd onverzekerd door het leven. Tot nu toe hoefde hij niet vaak een beroep te doen op de zorg; wel bezocht hij het afgelopen jaar een paar keer het ziekenhuis voor onderzoek van zijn bloed, het maken van een longfoto en een hartfilmpje. De rekening liet hij naar zijn huis sturen. Zwarts: ‘Wat denk je dat me dit gekost heeft? Bij elkaar zo’n 150 euro. De prijzen in de zorg zijn zwaar opgeblazen door dit systeem.’

Het bedrag is een schijntje in vergelijking met de jaarlijkse kosten die hij aan zorgpremie en eigen risico kwijt zou zijn, maar dat is een kwestie van geluk: als Zwarts een acute blindedarmontsteking had gekregen en het orgaan verwijderd zou moeten worden, kan de rekening in het Haags Medisch Centrum oplopen tot minimaal 5.600 euro. Mocht hij de pech hebben dat er een operatie aan zijn hartklep nodig was, dan had hij mogelijk meer dan 36.000 euro moeten aftikken. 

Daarbij is het principe van een zorgverzekering ook niet dat een burger alleen voor zijn of haar eigen zorgkosten spaart, maar dat de zorgkosten op basis van solidariteit gedragen worden door jong en oud, ziek en gezond. Wie weinig mankeert, betaalt dus automatisch mee aan de ziektekosten van de minder gezegende medemens.

Zwarts is overigens niet bezorgd over een eventuele hoge rekening als hem iets overkomt. ‘De buitengewone ziektekosten zijn aftrekbaar voor de belasting, in combinatie met een wettelijke betalingsregeling bij de zorgverlener kan ik die eventuele zorgkosten gewoon afbetalen. Daarbij stelt de Grondwet dat de overheid tot taak heeft om maatregelen te nemen ter bevordering van de volksgezondheid. Met alle belastingafdrachten die een burger betaalt is de gezondheidszorg een taak van de overheid.’ 

Rechtszaak 

Zorgverzekeraar VGZ is inmiddels opnieuw naar de rechtbank gestapt. De inzet van de zaak is exact dezelfde als vorig jaar: het vorderen van de premiegelden van Zwarts. Het is de vraag of VGZ nu wel aannemelijk kan maken dat er sprake is van een overeenkomst op basis waarvan die vordering rechtmatig geacht kan worden. Daarover volgt binnenkort een hoorzitting. Zwarts is overtuigd van niet: ‘Het is een combinatie van arrogantie en incompetentie dat men denkt deze zaak te kunnen winnen.’ 

De Nationale Bond tegen Overheidszaken heeft zich inmiddels beklaagd over de Zorgverzekeringswet bij het Internationaal Strafhof. Die aanklacht is onderdeel van in totaal tien aanklachten die de Bond daar heeft lopen.