‘Het is waar, wij hebben inderdaad in het contract staan dat het maximum achtentwintig is,’ vertelt perswoordvoerder Jaap de Bruijn van VGZ op voorzichtige toon. ‘In overleg met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) is die norm van achtentwintig getoetst. En met die limiet zijn vrijwel nooit problemen; het aantal overschrijdingen per jaar is op de vingers van één hand te tellen. Maar mocht een huisarts meer nodig hebben dan is één telefoontje voldoende, want de patiënt moet gewoon de zorg krijgen die hij nodig heeft.’ ‘De reden dat wij deze limiet hanteren heeft te maken met bepalingen van de NZa (Nederlandse Zorg autoriteit). Waarschijnlijk willen zij met deze maatregel de zorgkosten drukken. Inmiddels is aan onze zorginkopers gevraagd of dit niet anders zou kunnen, zij onderzoeken dat op dit moment. Wat VGZ doet is overigens niet uniek, er zijn waarschijnlijk wel meer zorgverzekeraars met dit soort bepalingen in het huisartsencontract.’

Limiet vervangt oude maatregel

Eerder hanteerde VGZ een andere maatregel, maar die kon op weinig steun rekenen. ‘Deze limiet is de vervanging van een oude bepaling. Voorheen werd het bezoek van de huisarts in de laatste levensfase gemaximeerd op dertien weken, na die dertien weken werd de zorg niet meer vergoed. Met die maatregel waren er wel flink wat problemen, daarom zijn wij daarmee gestopt.’

'Een huisarts moet zonder beperkingen van de verzekeraar zorg kunnen leveren aan patiënten in de laatste levensfase.'

De verklaring van VGZ wordt ernstig in twijfel getrokken door de huisartsenvereniging LHV. Zo ontkent de LHV ooit met VGZ gesproken te hebben over de norm van achtentwintig bezoeken. ‘Wij waren tegen een maximum, wij zijn tegen een maximum en blijven tegen een maximum. En daar is geen woord Spaans bij,’ zo stelt de LHV. ‘Een huisarts moet zonder beperkingen van de verzekeraar zorg kunnen leveren aan patiënten in de laatste levensfase.’

Andere verzekeraars stellen geen limiet

‘Wat VGZ stelt is onjuist: andere grote verzekeraars hebben deze bepalingen al uit de contracten gehaald. Mede op aandringen van onze vereniging. Wij kunnen ons niet voorstellen dat er ook maar één arts zal zijn die na achtentwintig bezoeken eerst met de verzekeraar belt om toestemming te vragen voor meer huisbezoeken. Daarom zal de patiënt hier niets van merken.’ Een van de grote verzekeraars die afstand heeft genomen van de bepaling is CZ. Zij vertellen dat de bepaling al een tijd geleden is geschrapt. ‘In het kader van eerdere acties in de huisartsenzorg, zoals "Het roer moet om", lijkt ons dit geen passende maatregel. Een limiet stellen aan palliatieve zorg is absoluut iets wat je niet moet willen. De bepaling van de NZa waar VGZ over spreekt is ons niet bekend. Het was dan ook geen enkele moeite om de maatregel te schrappen,’ zegt woordvoerder Els Potma.

De NZa weet van niets

Dat CZ geen weet heeft van de zogenaamde NZa-bepaling is niet vreemd; bij de NZa is er geen enkele bepaling bekend die de zorg in de laatste levensfase limiteert. ‘Er is wel een maximumtarief. Wellicht doelt de verzekeraar daarop, maar wat ons betreft is er geen enkele grond om de zorg van de huisarts aan de stervende patiënt te limiteren,' zo verzekert NZa-medewerker Jaco van Lambalgen ons. ‘Palliatieve zorg geldt als een aparte prestatie. Daarom is het aan verzekeraar en huisarts om daar zelfstandig afspraken over te maken.'

Ook andere groepen vallen onder deze bepaling

Deze contractuele bepaling is niet exclusief gericht op patiënten in de laatste levensfase. Ook andere groepen vallen onder deze bepaling. Het gaat dan om patiënten met zorgzwaartepakketten vijf tot en met tien. De bewuste passage in het VGZ contract luidt: ‘Het betreft een prestatie per visite. Specifiek voor de patiëntengroep met een ZZP-indicatie zoals hierboven beschreven, geldt dat maximaal 28 visites per verzekerde per kalenderjaar in rekening kan worden gebracht (dit maximum geldt voor Intensieve zorg, visite dag en ANW tezamen, red.).’

Doelgroep: Zorgzwaartepakketten 5 t/m 10

Het 'zorgzwaartepakket' waaraan het contract refereert, is een classificatie van klachten. Hierbij geldt: hoe hoger het getal des te ernstiger de klachten, waarbij pakket tien staat voor terminale zorg en vijf voor dementiezorg. In principe komen alle patiënten met een zorgzwaartepakket van vijf tot en met tien in aanmerking voor opname in een verpleeghuis. Eerder deze week toonde onderzoek van FTM aan dat er nog steeds forse wachtlijsten zijn voor het verpleeghuis. Mensen die daardoor langer thuis blijven wonen, worden getroffen door de limiet van VGZ. Zij mogen niet vaker dan achtentwintig maal per jaar bezoek van de huisarts ontvangen. De argumentatie van VGZ voor het hanteren van de limiet is weerlegd: er wordt door de NZa geen enkele hindernis opgeworpen. Op dit moment verkennen de zorginkopers van VGZ de mogelijkheid om de bepaling te schrappen. Wat de uitkomst is van dit onderzoek laat VGZ binnen korte tijd aan FTM weten. Update: VGZ heeft in een verklaring op de website laten weten dat de beperking toch niet van toepassing zou zijn op de terminale zorg.  De tekst in het contract trekt die verklaring echter in twijfel.

De bepaling in het contract van VGZ met Nederlandse huisartsen