
Nationale Voedingstop blijkt feestje voedingsindustrie
De eerste Nationale Voedseltop was vooral het feestje van en voor de voedingsindustrie. De 150 'beslissers' van de voedselsector complimenteerden elkaar met het vooroplopen in de strijd voor gezonde en duurzaam geproduceerde voeding. Ze committeerden zich aan .... tja, aan wat eigenlijk? FTM was erbij en doet verslag.
Al jaren wordt erom geroepen: een voedselbeleid, een duidelijke voedselstrategie. Een beleid waarin ecologische houdbaarheid, gezondheid en robuustheid van het voedingssysteem niet alleen centraal staan, maar ook zijn verankerd in de bestuursinstituties, zoals de ministieries en alle andere overheidsinstellingen die met voeding hebben te maken. Dat was in 2014 de aanbeveling van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in haar rapport Naar een voedselbeleid.
Tot nu toe is zo'n beleid uitgebleven, laat staan dat er sprake is van iets dat ook maar in de verste verte doet denken aan een voedselstrategie. Maar donderdag zou de eerste stap dan – eindelijk! – worden gezet, met de eerste Nationale Voedseltop. Die had gisteren plaats in The New Farm te Den Haag. De 150 meest invloedrijke personen – de ‘beslissers’ – van de voedselsector kwamen bijeen om invulling te geven aan het voedselbeleid van de toekomst. Staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken (EZ), die als verantwoordelijk bewindsman voor de landbouw de voedingsportefeuille grotendeels beheert, opende de lange middag met een speech waarin hij schilderde hoe Nederland wereldwijd voorloper moet worden in de productie van gezond en duurzaam voedsel. Het was een verbale grabbelton waaruit iedereen kon plukken wat hem of haar goed van pas kwam.
RIVM-bommetje
Mijn wat naieve hoop op een spectaculaire top was flink getemperd toen ik enkele dagen voor de top een manager van een aan ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) gelieerde stichting sprak. Zij deed de Nationale Voedingstop schamper af als ‘een feestje van Van Dam’. EZ zou volgens haar ‘waarschijnlijk alleen maar laten zien hoe goed ze bezig zijn geweest’. Toch werd mijn hoop nieuw leven in geblazen toen begin deze week het rapport van het RIVM uitkwam.
Het RIVM rapport, met de mooie dubbelzinnige titel Wat ligt er op ons bord?, gaat in op de kansen en dilemma’s voor een integraal voedselbeleid. Het RIVM benadrukt daarbij dat we minder vlees, minder zuivel en meer plantaardigvoedsel moeten eten. Anders zijn we niet duurzaam bezig en zullen milieu en mens – plat Haags gezegd – ‘nâh duh klotuh gaan’. Een explosief rapport voor de voedingsindustrie dus.
Ongetwijfeld zouden de beslissers van de vlees-en zuivelindustrie het RIVM eens flink de oren willen wassen
Aangezien de Nederlandse vlees- en zuivelindustrie sterk vertegenwoordigd zijn op de Voedingstop, leek dat bommetje van het RIVM me een interessante aanleiding voor een stevig debat op deze top. Ik krijg er helemaal zin in als ik, onder het genot van een drankje met op de achtergrond muziek van een aangenaam eenmansbandje, ‘beslissers’ als Francis Kint (CEO van vleesbewerkingsbedrijf VION), directeur Tjeerd de Groot (Nederlandse Zuivel Organisatie) en Philip den Ouden (Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustie) binnen zie druppelen. Ongetwijfeld zouden zij het RIVM eens flink de oren willen wassen.
Bij het betreden van de zaal vertelt René van den Cruijsem, directeur van plantaardige zuivelfabrikant Alpro Nederland, me nog ‘heel blij’ te zijn met het RIVM-rapport. Dat begrijp ik. Het rapport houdt de gemoederen wel degelijk bezig, het is de spreekwoordelijke staaf dynamiet in de belangen van de voedingsindustrie. Maar als de bewindslieden van VWS (minister Edith Schippers), Infrastructuur en Milieu (Sharon Dijksma), EZ (Martijn van Dam) en Buitenlandse Zaken (Lilianne Ploumen) na een korte obligate schets van de toekomstige hindernissen een opportunistische toon aanslaan en elkaar gaan complimenteren, wordt me duidelijk dat het explosieve RIVM-rapport al ergens in een lade is beland. Een voedselstrategie zal op deze middag niet worden ontvouwd.
24Kitchen
Mijn gevoel wordt bevestigd tijdens de themasessies. Per onderwerp wordt een groepje mensen uit de – demografisch gezien weinig diverse – zaal naar voren geroepen. De gemiddelde leeftijd weerhoudt me uit beleefdheid een van de schaarse zitplaatsen te bemachtigen. Onder leiding van foodzender 24Kitchen-presentatrice Miljuschka Witzenhausen mogen de ‘beslissers’ tussen de kisten groente één voor één vertellen waarom ze lekker bezig zijn, en hoe ze hun producten en/of productieprocessen innoveren en/of ‘verduurzamen’.
Terugkerende thema’s zijn transparantie, informatievoorziening, eiwitten duurzaamheid/verduurzaming en ‘commitments’. Louise Fresco, bestuursvoorzitter van Wageningen Universiteit, blijft het maar hebben over het winnen van eiwitten uit het riool. Interessant, maar niet echt eetlustopwekkend.
Ik dommel weg, alsof ik op een druilerige zondagmiddag met een kater naar 24Kitchen zit te kijken
Ongeveer iedereen in de zaal sluit één of meerdere commitments af (zie kader hieronder). Ondanks dat de top ook over de toekomst en de consument gaat, krijgt geen enkele jonge consument het woord. Staatsecretaris Van Dam wordt uitgeroepen tot ‘superconsument’ als hij een box met plantaardige eiwitten in ontvangst mag nemen. En één keer moet ik lachen als presentatrice Miljuschka Witzenhausen een man van de Rabobank die een monoloog houdt over zijn mission impossible bedankt met de naam ‘Tom Cruise’. Verder dommel ik rustig weg, alsof ik op een druilerige zondagmiddag met een kater naar 24Kitchen zit te kijken.

Commitments
Als zelfs 24Kitchen-kok Rudolf van Veen z’n woordje heeft mogen doen, mijn groenteburgers er door de hitte allang allang weer uit zijn gezweet, er middels een column van cabaretier Hans Sibbel – waarin hij R&D-divisies op de tak neemt door af te vragen of na cholesterolverlagende boter er ook insuline in blikjes Red Bull komt – ruimte voor zelfreflectie is geweest, zet de huisband Come together’ van The Beatles in. Het is een verlossend moment. De hele voedsel-elite stroomt terug naar de ontvangstzaal, verlangend naar de borrel en de – hopelijk niet al te – gezonde snacks die er liggen te wachten.
De vraag die bij mij achterblijft: waar is dat RIVM rapport gebleven? Waarom werd er door niemand over gerept?
De assistent van staatssecretaris Van Dam (PvdA) ontkent dat de Voedingstop een ‘verkiezingsding’ was, ‘anders was Schippers (VVD) niet uitgenodigd'
Francis Kint, de ceo van vleesverwerker Vion, vertelt me dat hij vaag iets heeft vernomen van het rapport, maar dat hij er niet wakker van zal liggen omdat zijn bedrijf 'sowieso al duurzaam produceert'. Een medewerkster van EZ legt uit dat het op de top vooral om de commitments ging, om de deals van de agenda, en niet om een antwoord te geven op de impliciete kritiek op de voedingsindustrie in het RIVM-rapport. En volgens Fresco (WUR) kan de dag niet los gezien worden van de verkiezingen. De assistent van Van Dam (PvdA) ontkent dat het een ‘verkiezingsding’ was, ‘anders was Schippers (VVD) niet uitgenodigd’. Over het RIVM rapport zegt hij: ‘Tsja, we hebben een jaar, daarin moet je doelen stellen om iets te kunnen bereiken.’
Onderweg naar huis overdenk ik de Nationale Voedingstop. Wat was dit? Was dit een strategische top, of een veredelde huishoud-beurs? Het beeld van Fresco's 'riool-burger' laat me maar niet los. Eenmaal thuis stil ik m’n honger met een simpele, zoute en vette wrap die ik nog over had van de dag ervoor. Ik eet het zonder schuldgevoel op.
Lees de slotverklaring van de Nationale Voedseltop hier.
Commitments: Weet wat je eet
-
QR-code: ‘goede herkomst smaakt naar meer’
-
Voedselveiligheidscampagne ‘ziekmakers zie je niet’ / Voedingscentrum
-
Transparantie in de varkensketen / VION
-
Trusted source / Alliantie Verduurzaming Voedsel
-
Lekker en gezond: makkelijk bereikbaar voor iedereen / JUMBO
-
Data transparantie / SuperUnie, Voedingscentrum
-
De EtiketWijzer / Voedingscentrum
Commitments: Nederland in de wereld
-
Kennisconsortium ‘Een gezonde leefstijl lang volhouden’
-
Onderzoeksprogramma op het World Food Center / Challenge ‘Floriade werkt!’
-
Taskforce Circular Economy of Food / WUR, Alliantie Verduurzaming Voedsel
-
Citydeal
-
Manifest Natuurinclusieve landbouw
Commitments: Gezonde keuze, makkelijke keuze
-
Gezonde keuze, gemakkelijke keuze / Voedingscentrum
-
Gezond eten tijdens een dagje uit / Burgers Dierenpark
-
Gezonde Keuze Onderweg / Diabetesfonds, Peijenenburg, Plus
-
Gezonde en duurzame keuze in de opleiding / Koning Willem 1 College
-
Gezonde schoolkantine / Markies catering
-
Nutrition Strategy / Friesland Campina
-
Minder suiker in zuivelproducten / NZO
-
Minder suiker in frisdranken / Nederlandse vereniging Frisdranken, Water en Sappen
-
Stap voor stap meer gezonde keuze, met inspiratie / Albert Heijn
-
Gezonde keuze: Schijf van Vijf op de winkelvloer / CBL
-
Actieteam Gezonde Productsamenstelling / TNO
-
Gezonde en duurzame bordsamenstelling in de horeca / Dutch Cuisine, variatie in de keuken
Commitments: Beter eten
-
Naar een duurzame zeewiersector / Noordzeeboerderij
-
Eten wat de Noordzee te bieden heeft / Good Fish Foundation
-
Nationaal Actieplan Groenten & Fruit / GroenteFruitHuis
-
Duurzame zuivel voor natuur, milieu en dierenwelzijn / Vogelbescherming, Dierenbescherming, Natuur & Milieu
-
Nationale bijenstrategie / o.a. Beroepsvereniging Nederlandse Imkers, Greenpeace, Natuur & Milieu
-
De echte prijs van voeding / o.a. Eosta
-
Drie keer beter / LTO
-
Keten Duurzaam Varkensvlees antibiotica vrij leven garantie / o.a. Keten Duurzaam Varkensvlees
-
Koplopers in gezonde en duurzame voedselproductie / Schuttelaar & Partners
-
Green Protein Alliance / Green Protein Alliance
-
Actieplan Groenten en Fruit / GroenteFruitHuis
24 Bijdragen
Hein Dunsbergen 1
piterkamp 4
Maar wat verwachten we nu eigenlijk, de sjoemelsoftware blijkt al vele jaren bekend te zijn, twee VS milieu enthousiasten deden wat gedaan had moeten worden, rijden met een auto met een meetsonde in de uitlaat.
De overheid blijkt er niet te zijn om het de industrie moeilijk te maken.
piterkamp 4
Maar wat verwachten we nu eigenlijk, de sjoemelsoftware blijkt al vele jaren bekend te zijn, twee VS milieu enthousiasten deden wat gedaan had moeten worden, rijden met een auto met een meetsonde in de uitlaat.
De overheid blijkt er niet te zijn om het de industrie moeilijk te maken.
Ferdi Scholten 5
Er is dan ook in de branche blijkbaar niemand die het serieus op zich neemt om er iets mee te doen. Vooral een kwestie van goede wil laten zien om later met allerlei excuses te komen waarom het toch niet zover gekomen is.
Gezond voedsel komt niet uit de industrie. Dat haal je zo dicht mogelijk bij de bron. Ook de achterhaalde adviezen van het voedingscentrum mogen direct de vuilnisbak in.
Wietze van der Meulen 6
Lydia Lembeck 12
Wietze van der MeulenIk herinner me dat mijn jongste broer studeerde na zijn werk en dan mijn schoonzus dat ook deed. Ze werkte allebei 45 uur per week, hadden een huishouden en er kwamen twee kinderen en later nog eentje. Ze deden het toch maar. Tegenwoordig hoor ik vaak de eis dat ze 's avonds wel nog willen kunnen sporten, uitgaan en dergelijke. Prima, maar dat kan wel ten koste gaan van je carrière en je inkomen. Mijn broer en zijn vrouw fietsten elke dag van station Beverwijk naar Heemskerk op en neer. Niet erg ver, maar ze deden het in weer en wind. En met de urenlange wandelingen op zondag met de kinderen en de honden hielden ze hun gewicht en gezondheid op peil. Geen CV in huis, enkel glas, koude slaapkamers. Ook mijn opvoeding was zo. Wassen met koud water elke dag. Met de hand afwassen en als je een uurtje 's avonds extra had genoot je van muziek.
Is de fabrieksvoeding niet alleen maar een uiting van luiheid en verwendheid? Hebben ze thuis geleerd hun huishouden te runnen en voor de kinderen te zorgen en te koken?
Ik ben het eens met je Wietze, dat 'een beetje minder' ook prima kan zijn. Misschien zelfs louterend.
Robelia 8
De volgende keer beter voorbereiden?
Een dozijn vol kritische vragen vanuit FTM.
Een klein beetje burgerlijk ongehoorzaam misschien?
Yourick Untied 1
RobeliaRobelia 8
Yourick UntiedYourick Untied 1
RobeliaRobelia 8
Yourick UntiedDit soort initiatieven moet je misschien wel mijden.
Het wordt pas wat als je mede de agenda kunt bepalen. Spreekrecht claimen?
leonardoz 7
Lydia Lembeck 12
leonardozEschatologie (van het Griekse ἔσχατος, 'het laatste' of 'het einde', en λόγoς, letterlijk 'woord' en in bredere zin 'leer') is een theologisch begrip dat de "leer van de laatste dingen" betekent. "Laatst" dient te worden opgevat in temporele zin.
Je bedoelt dus: 'moderne opvattingen'?
leonardoz 7
Lydia Lembeck 12
leonardozDanny Split 7
Persoonlijk zie ik onszelf als mensheid eerder de aarde en onszelf vernietigen dan dat de grote corporaties uit de voedingsindustrie de juiste richting opgaan bewegen.
Een mooi voorbeeld hiervan is dat de vlees en zuivelindustrie met hun enorme hoeveelheid CO2 uitstoot bijna nooit voorbij komt in politieke discussies over klimaat verandering.
Ongeveer 2500 liter water dat word gebruikt voor slechts 1 kilo gehakt en wij moeten naar IKEA voor een kraan dat ons 1700 liter op jaar basis bespaard?
De overheden beschermen de industrie als een muur waar Trump enkel van kan dromen.
Lodewijk 6
Ik let de laatste tijd op suiker. Dacht, dat chocomel-light gezonder zou zijn, dan gewone (dus vette) chocomel. In volle chocomel zit iets van 8 gram suiker, in het light-produkt meer dan het dubbele! Volle chocomel is dus gezonder, (of minder ongezond) als je de artikelen van de cholesterolmythe (hier op de website) hebt gelezen.
En het Voedingscentrum wordt voornamelijk gesponsord door voedings-producenten. Dus ook ver vandaan blijven en zeker niet serieus nemen.
Lydia Lembeck 12
LodewijkPS: en veel goedkoper.
Jonette Groeneveld 3
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Jonette Groeneveldline 5
Lydia Lembeck 12
lineAls het biologisch is, wellicht?
Verder helemaal met je eens. Je reactie doet me ook denken aan de eenmalige zaden van Bayer-Monsanto. Op naar een monocultuur, die nu al bewijst dat het niet houdbaar is. Wilde planten en insecten e.d. passen zich nu al aan.
Eiwitten uit plantaardig voedsel en eventueel zuivelproducten en eieren. Vlees hebben we niet nodig. Wist je dat de mens 3 jaar aan Vitamine B12 in zijn lever heeft? We kunnen makkelijk zonder. Scheelt water en veel energie, maar ook veel gif soja als voeding.
Yourick Untied 1
lineIchtus 1