De woekerpolisaffaire is waarschijnlijk het grootste financiële schandaal uit de Nederlandse geschiedenis. Decennia lang werden miljoenen burgers willens en wetens door (levens)verzekeraars misleid en benadeeld met zogenoemde beleggingsverzekeringen die we sinds 2006 beter kennen als woekerpolissen. Journalisten Jan Hein Strop en Eric Smit volgen de woekerpolisaffaire al vanaf het moment dat die uitbrak. In 2011 publiceerde Smit met de tot inkeer gekomen tussenpersoon René Graafsma het zelfhulpboek Woekerpolis, hoe kom ik er vanaf? Het boek diende in 2011 als 'lesmateriaal' voor Kamerleden, maar die toonden zich niet de beste leerlingen. Graafsma en Smit riepen eind 2011 in een open brief in de Volkskrant de Kamer nog op om in actie te komen, maar dat mocht niet baten, de politiek wendde het hoofd af. De lobby van de verzekeraars en DNB had en heeft veel invloed in Den Haag. Het ministerie van Financiën heeft in deze kwestie vooral oog voor de belangen van de internationaal opererende verzekeraars, niet voor de belangen van burgers. De ellende met de beleggingsverzekeringen werd in 1994 al door experts voorzien. De overheid greep niet in en twintig jaar later - en vele tientallen miljarden euro aan schade verder - bevindt de inhoudelijke kennis van onze volksvertegenwoordigers zich nog steeds op een bedroevend laag niveau en laten zij zich nog steeds leiden door de belangen van de financiële sector.

Hoewel de wereld om ons heen al jaren verschijnselen van woekerpolisvermoeidheid vertoont, zal Follow the Money deze affaire blijven volgen.

28 Artikelen
Opinie · 24 juni 2014

Help, de woekerpolisaffaire achtervolgt me!
18 juni 2014

Aegon compenseert deel schade woekerpolis Koersplan
12 juni 2014

Nationale Nederlanden beoogt woekerpolisschade bij belastingbetaler te dumpen
3 april 2014

Kapitein Hoek 'heeft het fantastisch gedaan'
Opinie · 12 maart 2014

'Het woekerpolisprobleem wordt witgewassen'
10 maart 2014

Woekerwinsten - ja of nee?
8 maart 2014

De woekerpolisparadox
17 september 2013

Woekerpolisaffaire Nationale Nederlanden gaat nieuwe fase in
21 juni 2013

Woekerpolisclaims tegen Nationale Nederlanden in gang gezet
Opinie · 21 mei 2013

De woekerpolisaffaire: wegstoppen is lastig
Bekijk dossier

Nieuwe woekerpolisclaim dreigt voor Nationale Nederlanden

Jan-Hein Strop
9 Bijdragen

Nationale Nederlanden wacht een potentiële claim van meer dan 2,5 miljard euro, vanwege het verzwijgen van kosten van beleggingsverzekeringen. Dat volgt uit een uitspraak van het Kifid, in handen van Follow The Money.

Nationale Nederlanden (NN) heeft een uiterst gevoelig verlies geleden in een procedure bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). De onafhankelijke Geschillencommissie van het Kifid, die voor de sector bindende uitspraken doet, besloot vorige week dat de verzekeraar onrechtmatig kosten heeft ingehouden bij een klant met een beleggingsverzekering. Deze kosten en het gederfde rendement op die kosten moet Nationale Nederlanden – onderdeel van ING – terugbetalen aan de klant.

Baanbrekend

“Baanbrekend aan deze beslissing is de brede toepasbaarheid ervan”, zegt Bert Jan Tiesinga, financieel expert van adviesbureau New Flame, die de klant tijdens de procedure bij het Kifid bijstond. “Dit gaat op voor de meeste en mogelijk zelfs alle mensen met een beleggingsverzekering van Nationale Nederlanden, verkocht tot 2008. En dat zijn er nogal wat.” Naar eigen opgaaf heeft NN 691.000 beleggingsverzekeringen verkocht, ook wel woekerpolissen genoemd.
Het Kifid stelt dat de verzekeraar jegens de klant “tekort is geschoten in haar informatieplicht door hem niet op duidelijke en begrijpelijke wijze te informeren over de eerste kosten”. NN blijkt in de algemene voorwaarden deze kosten te hebben verzwegen. En dat is onrechtmatig. De verzekeraar mag nu eenmaal geen kosten in rekening brengen die onderling niet zijn afgesproken, luidt de conclusie van de tussenuitspraak, die volgens het Kifid op dit punt identiek zal zijn aan de einduitspraak. De ironie wil dus dat de verzekeraar zich in dit geval niet kan verschuilen achter de kleine lettertjes, maar er zelf over struikelt.

Fragment van de uitspraak van het Kifid van 13 mei (klik voor vergroten)

NN hanteert al sinds 1990 “Voorwaarden van Verzekering”, die alleen spreken van "administratie- en beheerskosten". Hierin zijn de “eerste kosten”, waaronder de provisie voor de tussenpersoon, doelbewust weggelaten, terwijl het om flinke bedragen gaat. Uit brieven over de verschillende kostensoorten die de onderneming zelf heeft verstuurd, blijkt dat ongeveer 10 procent van alle, over de gehele looptijd te betalen premie opgaat aan eerste kosten.
De potentiële schadeclaim op basis van de uitspraak is groot. NN heeft zoals gezegd circa 691.000 beleggingsverzekeringen verkocht, waarop hoogstwaarschijnlijk dezelfde algemene voorwaarden van toepassing zijn. De gemiddelde jaarpremie van beleggingsverzekeringen is circa 1100 euro, zo is af te leiden uit statistieken van De Nederlandsche Bank. Bij een gemiddelde looptijd van de polis van 30 jaar, heeft NN per klant onrechtmatig 3300 euro ingehouden. Tel daarbij op een gederfd (conservatief geschat) rendement van 3 procent en het schadebedrag per polis loopt op naar 3900 euro. Zo bezien hangt NN een mogelijke claim van circa 2,7 miljard euro boven het hoofd.

Nieuw hoofdstuk woekerpolisaffaire

Als de uitspraak definitief is, heeft Nationale Nederlanden – dat wordt klaargestoomd voor een beursgang – de mogelijkheid daartegen in beroep te gaan bij de Beroepscommissie van het Kifid. Maar omdat het financieel belang van de zaak zo groot is, kan de verzekeringsmaatschappij de zaak daarna ook nog voorleggen aan de rechter. Dat kan resulteren in jarenlange procedures.
Zo krijgt de woekerpolisaffaire die in 2006 ontstond, een nieuw hoofdstuk. De affaire startte toen bleek dat verzekeraars hoge, verborgen kosten rekenden zonder klanten daarover deugdelijk voor te lichten. Verzekeraars proberen de affaire achter zich te laten door het uitvoeren van de compensatieregelingen, waarvoor Nationale Nederlanden 365 miljoen euro opzij heeft gezet. Claimclubs als Consumentenclaim zijn echter niet tevreden over het niveau van compensatie en proberen met massaprocedures meer schade te verhalen.
Nationale Nederlanden wil niet op de uitspraak reageren.

[Update]

De woordvoerder van Nationale Nederlanden heeft aan Amweb.nl laten weten niet te reageren op "tussenuitspraken van Kifid". Kifd-woordvoerder Thom Hoedemakers liet op zijn beurt weten dat er voor een groot deel geen sprake is van een tussenuitspraak, maar een bindende uitspraak: "Ten aanzien van de verborgen kosten is de klant in het gelijk gesteld. De betreffende polis ging in tegen het principe dat kosten niet versluierd mogen zijn. Alleen wat betreft het rendementsaspect is de uitspraak nog niet definitief."]
Reclame voor Verzekerd Beleggen van Nationale Nederlanden, waarin de verzekeraar schermt met een rendement van 16 procent

Gerelateerde artikelen

Jan-Hein Strop
Jan-Hein Strop
Doet met open vizier onderzoek naar dubbele petten, perverse prikkels en belangen achter geldstromen.
Gevolgd door 7380 leden
Verbeteringen of aanvullingen?   Stuur een tip
Annuleren

Meer lezen over dit onderwerp?

Volg dit dossier en krijg een seintje als er een nieuw artikel verschijnt

De woekerpolisaffaire

9 Bijdragen

Peter van der Slikke

Beste lezer, het is niet anders, wij - bijna alle Nederlanders die in een positie verkeerden iets opzij te kunnen leggen voor later en uit spaarzaamheid voor een redelijk zeker lijkende verzekeringspolis kozen - zijn en masse door de Nederlandse verzekeraars te grazen genomen. Wij waren bijna dom als wij geen gebruik maakten van de fiscale voordelen die een dergelijke polis gaf. Echter deze wanproducten waren extreem duur, ondoorzichtig, leverden in bijna alle gevallen een beroerd rendement en uit het gestorte geld werd niet zelden al in het begin voor een groot deel geroofd. Zo ging het interessant lijkende fiscale voordeel in rook op en bleven de polishouders met de verbrande resten achter.

SNS Reaal, Nationale Nederlanden, Aegon, Zwitserleven, ASR, De Goudse, Generali, Legal & General en nog veel meer maatschappijen hebben zich hier schuldig aan gemaakt. De maatschappelijke rekening krijgen ze momenteel gepresenteerd. Nog steeds zijn er verzekeraars die haar deelnemers stevig benadelen door geen goedkope beleggingsvarianten als indextrackers aan te bieden. Het is ongelofelijk frustrerend dat de sector niet of onvoldoende uit zichzelf met een serieus vernieuwend beleid komt en dat veel zaken via de regelgeving of via procedures moeten worden afgedwongen. Gelukkig zijn er tv programma's als TROS Radar, Consumentenzaken, Kassa e.d. die bereid zijn aan de vele misstanden aandacht te blijven geven. We zijn er helaas nog lang niet!

Peter van der Slikke, auteur van het boek Ontmaskerd

jeroen

Peter van der Slikke
Ik heb denk ik zon beleggingsverzekering. .. laatste 8, 5 jaar 400e per maand gestort en 0% rendement.... is er een groep waar ik me bij kan aansluiten voor een claim?

IwanovKapotjeplov

De verzekeraars zullen de werkelijke schade nooit hoeven te compenseren, omdat ze dan massaal het loodje zullen leggen. De staat zal dit verhinderen. De houders van als die woekerpolissen zullen het nakijken hebben ben ik bang.

speculaas

IwanovKapotjeplov
Juiste conclusie, foute argumentatie. De verzekeraars zullen de werkelijke schade nooit hoeven te compenseren, omdat 95% van de beleggings/woekerpolisbezitters nooit een (schade)claim zal instellen. De redenen: te lui, te druk met andere zaken; veel te moeilijk; te veel werk; ik ken me polis nergens finde; verjaardag van tante betje is belangrijker etc. etc.

Franklin

Beste Peter,

Je vergeet de rol van de staat in het geheel. Het is begrijpelijk dat men de verzekeraars en de banken probeert aan te pakken, maar e.e.a. heeft alleen kunnen gebeuren met goedvinden van de politiek. Het blijkt zelfs dat er notities van het ministerie zijn geweest die hebben geopperd dat de gedupeerden met een kluitje in het riet moesten worden gestuurd om de rust te bewaren. Dat wil toch wat zeggen! De instelling die zich sterk moet maken voor de publieke zaak zet het publieke belang op de 2e plaats! Je kunt dus niet anders dan concluderen dat het belang van de staat in de bankensector zo groot is dat de rest daarvoor moet wijken. Hoe dat komt is de vraag. Is het misschien zo dat de politici hun commisariaatjes veligstellen voor na de politieke loopbaan? Worden ze betaald door de banken? Als je naar Kok en Zalm kijkt zou je bijna denken...

Waarom mocht de ABNAmro niet omvallen? Waarom mocht ING niet omvallen? Ze hebben genoeg geroofd via hun dochters Delta Lloyd en Nat.Nederlanden om zichzelf van een stevige bonus te kunnen voorzien. Maar het landsbelang dienen? Ammehoela.

Het probleem dat door staat en banken is geschapen kun je alleen oplossen door een massale schuldsanering voor alle bedrijven en particulieren te organiseren. En als daardoor de bankensector onderuit gaat; so be it. Het is de enige manier om de blik van de Nederlanders weer op de toekomst gericht te krijgen.

Ik zou willen pleiten voor een scheiding van Bank en Staat. Net zoals we een scheiding van Kerk en Staat hebben. Zolang dat niet gebeurt spreken we van rovers en roversmaatjes.

Paul

De Geschillencommissie heeft een oordeel gegeven in een tussenuitspraak. De schade-vraag ligt nu aan partijen voor.
Uit ervaring zeg ik u dat dit nog zo 12 maanden kan duren voordat daar een oordeel over gegeven wordt. En dat is nu waar het om draait. Er is reeds schade gecompenseerd, maar deze is door velen als te laag gekwalificeerd. Als het uiteindelijke resultaat niet (veel) hoger is, dan is de consument nog geen stap verder. En zoals hier al is gezegd: de verzekeraars kunnen nu eenmaal niet een aanzienlijk deel van de schade betalen....

nieuwslezertje

Terug te betalen volgens de uitspraak:

Deze kosten en het gederfde rendement op die kosten
Even rekenen:
Kosten +100
kosten herbelegging -30
kosten verzekering -40

rendement belegging -30


Uit te betalen bedrag nihil.

boer-breekt-klomp

Ik ben niet bepaald kerkelijk of godsdienstig maar ik verbaas me erover dat de nieuwe Fransiscaner Paus in dit ondermaanse aardig goed bezig een ethisch tegengeluid te laten horen. En hij probeert het met daden te illustreren. Daar gaan neoliberale europese eileiders op den duur nog een hoop last mee krijgen. En dat is maar goed ook. Het handelen van de paus zal de mensen meer aanspreken dan het gekwetter van politici en ambtenaren die een belang dienen dat strijdig is met het belang van miljoenen burgers in dit land. En dat geboefte zweert dan bij " God en vaderland". Het is weer tijd voor een bestorming van de Bastille. Plunderaars zijn het van Jan met de korte achternaam.

Speculaas

De claim zal vooral IN POTENTIE tweeenhalf miljard bedragen. Tel alle rechterlijke- en KIFID uitspraken van de laatste 10 jaar in alle grotere en kleinere affaires bij elkaar op en je komt toch niet heel veel verder dan een paar honderd miljoen aan FEITELIJKE schadevergoedingen. Banken en verzekeraars lachen zich vermoedelijk rot -intern dat wel natuurlijk-over al die vooral POTENTIELE schadeclaims van (belazerde) burgers die vooral NIKS doen en vervolgens hun schadeclaim laten verjaren.