
Er zijn nu bijna 600.000 geiten in Nederland: een toename van 45 procent in vijf jaar tijd. Een toename die in strijd is met alle adviezen, schrijft Hans Baaij, en die grote gevolgen voor volksgezondheid, natuur en milieu kan hebben.
Het gaat goed met geiten. Afgelopen jaar nam het aantal geiten in Nederland met 12 procent toe, zo bleek uit de landbouwtelling 2018. In totaal kwamen er 64.000 geiten bij; dit terwijl het aantal melkkoeien afnam.
De geitenhouderij kent dan ook aanzienlijk minder restricties dan andere landbouwsectoren. Er is geen melkquotum, en de geitenhouderij is buiten de fosfaatwet gehouden. Daardoor zijn er voor het houden van geiten geen dure fosfaatrechten nodig. Veel melkveehouders die geremd worden door de aangescherpte mestwetgeving, maken dan ook de relatief makkelijke overstap naar melkgeiten.
Maar elk landbouwhuisdier produceert mest, en dus fosfaat. Bovendien hebben veel geitenbedrijven weinig eigen grond en moeten ze derhalve mest afvoeren (en voer aankopen). De 600.000 geiten die jaarlijks in Nederland worden vetgemest en geslacht, dragen zodoende wel degelijk bij aan het mestoverschot en aan mogelijke kritiek van de Nitraatcommissie van de Europese Unie. Het overschot leidt tot teruglopende insectenpopulaties, het uitsterven van weidevogels en grote vervuiling van water en lucht. De ongecontroleerde toename van het aantal geitenhouderijen vormt dan ook een grote belasting op het milieu.
Bovendien maken veel mensen in de omgeving zich zorgen over de risico’s voor hun gezondheid. Voormalig GGD-arts Jos van de Sande, die de slachtoffers van de Q-koorts bijstond, waarschuwt voor het houden van geiten in hoge concentraties: ‘We hebben wat dat betreft niets geleerd van de Q-koorts.’
Door de Q-koorts werden duizenden mensen ziek; 74 mensen overleden. Van de Sande: ‘Er zijn nog altijd vierhonderd mensen met chronische Q-koorts. Een aantal van hen zal eraan overlijden.’ Recent bleek daarnaast dat de financiële tegemoetkoming voor de Q-koortspatiënten wederom is uitgesteld.
En Q-koorts is niet de enige bedreiging. Uit onderzoek van het RIVM uit 2017 blijkt dat bewoners in de buurt van geitenhouderijen meer kans hebben op longontstekingen en luchtwegklachten, zoals hoesten en een piepende adem. De provincies Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht zijn naar aanleiding van het RIVM-onderzoek overgegaan tot een uitbreidingsstop; de andere grote geitenprovincies, te weten Limburg en Overijssel, hebben nog geen maatregelen aangekondigd.
Geiten hebben net zo’n leven als varkens en kalveren in de intensieve veehouderij
Of de verboden werken, valt te betwijfelen. Tijdens een controle op een boerenbedrijf in Waalre (Noord-Brabant) werd een illegale geitenhouderij ontdekt met 1.700 geiten. Volgens de burgemeester blijkt er bij de registratie van de geiten geen enkele controle te zijn; hij heeft dit bij het ministerie van LNV gemeld.
Geiten hebben net zo’n leven als varkens en kalveren in de intensieve veehouderij. Geitenbokjes hebben geen waarde voor de geitenhouders en worden vaak al piepjong in overvolle vrachtwagens op transport gezet naar landen als Spanje, om daar geslacht te worden. Omdat ze geen economische waarde hebben, wordt er niet bepaald zachtzinnig met ze omgegaan en zijn dode en zieke dieren aan de orde van de dag.
De PvdD, GroenLinks en de SP hebben twee moties ingediend om de geitensector aan banden te leggen. Maar minister Schouten ziet geen aanleiding om in te grijpen.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stelt in een recent rapport dat de werkwijze van de Nederlandse boeren, waarbij intensivering en schaalvergroting de boventoon voeren, niet aansluit bij de wensen in de samenleving. Het PBL vindt dat de politiek structurele veranderingen moet inzetten. Dat sluit naadloos aan bij het in maart uitgebrachte rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli), waarin ook aangeraden wordt om het landbouwbeleid te wijzigen en in te zetten op verduurzaming en krimp van de veehouderij als we de klimaatdoelen willen halen. Maar deze week werden de hoofdlijnen van het klimaatakkoord bekend. Een krimp van de veestapel komt er niet in voor.
De buitenproportionele groei van de geitenhouderij is in strijd met redelijke adviezen van ongeveer elk denkbare soort. In een eerder artikel op FTM constateerde ik dat ook de lobby van de kalvermesters succesvol was. Waar biologische melkveehouders en zelfs natuurboeren hun koeien moeten wegdoen, zijn de lobby’s van de geiten- en kalverhouders zo succesvol, dat zij juist flink mochten groeien.
De kalverhouderij is dit jaar met naar verwachting 1,3 miljoen kalfjes groter dan ooit. Nederland is misschien niet corrupt in in de traditionele zin (omkopen), maar we zijn wel aan het wegglijden als we kijken naar de invloed van lobbyisten op hoge ambtenaren en ministers. Wat precies de verklaring is voor het feit dat het klimaat, de volksgezondheid, dierenwelzijn, de natuur en het milieu benadeeld worden, ten gunste van een heel kleine groep ondernemers, is vooralsnog onduidelijk, maar fris lijkt het allemaal niet te zijn.
19 Bijdragen
petros 4
Marla Singer 7
petrosEn ja, er zijn wel bewuste consumenten maar dat is een minderheid. Zelfs bij die is er nog een redelijke kans dat ze belazerd worden door gewiekste handelaren.
Wil je dit structureel aanpakken dan zul je protectionistische politiek gaan bedrijven. Dat wordt nu nog gelabeled als zijnde populistisch. Wat de groenen volgens mij willen is de veehouderij zoveel mogelijk saneren. Alleen mist zij daar een politiek draagvlak voor. Als zij ervoor kiezen om eerst de sector zoveel mogelijk naar 'biologisch' om te vormen en die vervolgens steeds strenger reguleert je dichter bij de gewenste oplossing kan brengen.
[Verwijderd]
Ignaz Wanders 3
[Verwijderd]Je kunt ook niet verbieden dat er gespecialiseerde tussenhandel ontstaat.
Natuurlijk is kleinschalig voor het milieu beter dan grootschalig, maar omdat de kost van het milieu niet mee in rekening wordt gebracht wordt grootschalig bevoordeeld. Dát is wat moet veranderen.
[Verwijderd]
Ignaz WandersLydia Lembeck 12
Ignaz WandersPeter Waalkens 7
Het patroon wordt steeds duidelijker dankzij onze onderzoeksjournalisten en het wordt tijd dat we wakker worden.
[Verwijderd]
Peter WaalkensMarla Singer 7
[Verwijderd]Lydia Lembeck 12
Marla SingerPeter Waalkens 7
[Verwijderd]Lydia Lembeck 12
Peter WaalkensDit MOET de Landelijke Overheid oppakken. Anders gebeurt er nooit iets.
Aanvullend: Jogaklasjes tussen de geiten is schattig, maar niemand houdt meer rekening met de Q-koorts die nog altijd rondwaart in N.O. Brabant en omgeving.
Ergo: ook de geitenfokkerijen moeten aan hele strenge eisen voldoen. Ook hier gaat de betreffende boeren zich te buiten met groot, groter, grootst. Megastallen met geiten. Ik geef toe: melk is heerlijk en gezond en idem de kaas. Maar ik betaal liever 3½ euro voor een biologisch kaasje dan de 1,99 bij de supermarkt dat uit zo'n geitenfabriek komt.
Peter Waalkens 7
Lydia LembeckEen dier dat een andere koers kiest dan de kudde is alleen en krijgt dus ook niet meer de bescherming van de kudde omdat de rest wel veilig bij de kudde blijft. Het mechanisme is niet zo ingewikkeld, de kudde een andere kant op krijgen wel. Zeker omdat de leiders van de kudde een nadrukkelijk eigenbelang hebben en daarmee geen boodschap aan de zwakkeren in de kudde. Hun motto: niet teveel omkijken, dat maakt kwetsbaar.
Lydia Lembeck 12
Peter WaalkensOok eens over het kudde instinct. Ik ken sociale huurders die op de VVD stemmen en de Telegraaf lezen, alsmede Elsevier en Quote. Ooit eens gevraagd. Antwoord: If you can't beat them, join them.
Waarbij ze over het hoofd zien dat hun stem in dank wordt aanvaard, maar dat ze bij verlaten van het stemlokaal weer niets anders zijn dan een sociale huurder. Eentje van het soort dat weg moet... Ze zijn immers een 'eye sore in de ogen van de 10% rijke Nederlanders? Vergetend dat ze deze mensen keihard nodig hebben voor alle klusjes die ze zelf niet kunnen. Van vuilnisman en loodgieter tot een aannemer voor een verbouwing en een kledingfabriek die dure kleding maakt ergens in Bangla Desh. Wel gebruiken... niet waarderen. Hoog tijd dat ze eens een weekje in die andere schoenen zouden moeten staan. Wie weet leren ze ervan.
Ignaz Wanders 3
Vlees en zuivel moet gewoon duurder worden, zodat de boer met minder dieren zich staande kan houden. Het economisch model staat dat vandaag in de weg, en daar ligt de essentie. Milieukosten moeten ook effectief als kost worden opgenomen.
De politiek moet zich met de essentie van de zaak bezig houden, en niet met de randverschijnselen zoals een boer die in de geit een opportuniteit ziet waar hij met de koe met de rug tegen de muur stond.
Lydia Lembeck 12
Ignaz Wanders-JB- 1
Lydia LembeckHans Baaij 4
https://www.agriholland.nl/nieuws/artikel.html?id=204825
dethmer 6