
De aanbesteding voor de eerste kavels van de nieuwe windmolenparken in de Noordzee gaat in december van start, en pensioenbeheerder APG is van plan om in de parken te beleggen. Hoe risicovol is dat?
'De rand van de wereld', zo werd de Noordzee eeuwen geleden genoemd. Inmiddels is deze koude, grijze watermassa het toneel geworden van een financieel spel tussen investeerders, ontwikkelaars en overheid. Als het aan hen ligt, blijft de windkracht boven grote delen van de Noordzee niet langer onbenut.
De komende jaren zal er druk gebouwd worden in de Noordzee. In totaal komen er vijf nieuwe windmolenparken voor de kusten van de westelijke provincies. Met een gezamenlijk vermogen van 4.500 megawatt kunnen ze 4,5 miljoen huishoudens van elektriciteit voorzien.
De eerste aanbesteding voor het windpark bij Borssele begint in december. De partij die dan voor maart 2016 met het goedkoopste en toch haalbare plan komt voor de bouw van het windmolenpark, wint de aanbesteding. Het is een belangrijke zeeslag, want de partij die de eerste aanbesteding wint, heeft een grotere kans om volgende aanbestedingsrondes ook te winnen. ‘Dan weet je namelijk precies voor welke prijs je het kunt doen,' zei Marco Kuijpers van netbeheerder TenneT onlangs nog in Het Financieele Dagblad. De overheid speelt niet alleen met de windhonger van energieconcerns uit Nederland, maar ook uit de rest van de wereld.
Ontwikkelaars
De eerste twee kavels die nu in Borssele vergeven worden, trekken grote belangstelling. Een ontwikkelaar die in het FD al werd genoemd als potentiële winnaar van de aanbesteding is Dong, een grote speler op het gebied van windenergie. Het bedrijf uit Denemarken had al eerder plannen om in de Noordzee een windmolenpark te bouwen, maar die werden door de minster van Economische Zaken Henk Kamp de kop in gedrukt. Dong heeft al 18 windparken op zee op zijn naam staan, en zou daardoor de beste inschatting van de bouwkosten kunnen maken.
De energieproducenten die op de aanbesteding bieden wordt het zo makkelijk mogelijk gemaakt. De partijen krijgen tot maart 2016 de tijd om een plan op tafel te leggen en de overheid heeft maanden geleden al meetinstrumenten in zee geplaatst om partijen te voorzien van technische informatie. De locatie van de eerste twee windmolenparken - zo’n 22 kilometer uit de Zeeuwse kust - blijkt gunstig. Er is genoeg wind, het water is relatief ondiep en de bodem is geschikt. De producenten maken op basis van de technische informatie een business case en een inschatting van de financieringskosten, maar moeten daarnaast ook een bankgarantie van 10 miljoen euro kunnen neerleggen. De rest van de financiering komt later pas.
Financiering voor windmolenparken
De rest van de financiering zal van beleggers komen. Een partij die als investeerder wordt genoemd, is de pensioenbeheerder APG, die het pensioen van ongeveer 4,5 miljoen Nederlanders beheert. APG maakte in maart van dit jaar al bekend enkele honderden miljoenen euro's te willen beleggen in de windmolenparken. Ze zijn niet bereid om de interesse verder toe te lichten. 'Zeker. We zijn geïnteresseerd,' is desgevraagd de enige reactie die ze geven aan FTM. Welke andere financiers geïnteresseerd zijn, is niet bekend. De kwestie ligt gevoelig, mogelijk omdat partijen bang zijn dat details over de onderhandelingen uitlekken.
Risico's
Tot maart van dit jaar wilde APG niet investeren in windenergie, omdat het rendement te laag zou zijn en de risico’s te groot. Met de risico’s valt het volgens ABN Amro-analist Hans van Cleef mee. ‘In de komende vijf jaar komen er behoorlijke investeringen in de Noordzee, die grotendeels door subsidie gedragen worden. Door de doelstellingen van de EU op het gebied van energie is de kans klein dat die subsidies wegvallen. Er is daardoor veel zekerheid.’
'Door de doelstellingen van de EU op het gebied van energie is de kans klein dat die subsidies wegvallen'
De subsidie die door de overheid vergeven wordt, bedraagt in het geval van Borssele maximaal 2,5 miljard euro per kavel. De vraag is of dat bedrag daadwerkelijk zal worden uitgekeerd, want de subsidieberekening is gebaseerd op de kosten die gemaakt worden om het park te bouwen en op de actuele elektriciteitsprijs op de markt. De subsidie dekt het verschil tussen die prijs en de marktprijs voor elektriciteit. Omdat de partij met de laagste productiekosten de aanbesteding wint, zal de subsidie in de praktijk lager uitvallen.
Risico's APG
Maar wat valt er te zeggen over de risico's die APG loopt bij een belegging als deze? Volgens Bert Scholtens, hoogleraar Finance aan de Rijksuniversiteit Groningen, is de ontwikkelaar van het park erg afhankelijk van de marktontwikkelingen, met name van de elektriciteitsprijzen. ‘Die bepalen de opbrengsten van het project en daardoor de risico’s voor de financiers ervan.' Op het moment dat de elektriciteitsprijzen en dus de opbrengsten laag zijn, betekent dat ook een lager rendement dan verwacht. 'Het is geen sprong in het duister. Er zijn veel mogelijkheden voor financiers om die risico’s te beheersen,’ zegt Scholtens, die wijst op zekerheden in de vorm van onderpand. 'Bij dit type financieringen is het niet ongebruikelijk dat in de contracten geregeld wordt dat de financier eigendom verkrijgt over delen van het te financieren object, mocht de ontwikkelaar in gebreke blijven.' Deelnemers van de aangesloten pensioenfondsen hoeven zich volgens Scholtens geen zorgen te maken over de risico’s. ‘Het deel van de middelen die in de projecten gestoken wordt is maar een fractie van het totaal van alle investeringen.’
Vijftien jaar
Volgens analist Van Cleef neemt daarnaast de overheidssubsidie de komende jaren de risico’s voor beleggers weg. De subsidie loopt in ieder geval vijftien jaar. Hoewel de elektriciteitsprijs onzeker is door de overvloed aan energie op de markt, zal de subsidie in die tijd het verschil tussen de productieprijs en de marktprijs blijven dekken.
'De incentives om te investeren in offshore wind zullen door deze vorm van subsidie verstrekken niet snel wegvallen'
Althans - tenzij de marktprijs onder 2,9 cent per kWh zakt, dat verschil wordt niet meer vergoed. Een dusdanig lage elektriciteitsprijs is echter nauwelijks reëel, tussen 2010 en 2014 schommelde de energieprijs voor grootgebruikers rond 6,5 cent per kWh. Martin Junginger, associate professor op het gebied van energie aan de Universiteit Utrecht, zegt dat er vanuit beleidsoptiek weinig risico is. ‘De incentives om te investeren in offshore wind zullen door deze vorm van subsidie verstrekken niet snel wegvallen. Daarnaast heeft de Europese Commissie doelstellingen op klimaat- en energiegebied inmiddels vastgelegd tot 2030, dus de kans dat de subsidie wegvalt is buitengewoon klein.’
Rendement
Wat het rendement van de belegging in dit windmolenpark gaat worden, is nog niet te zeggen. In het verleden leverden projecten als deze rond de 10 procent rendement, maar de aanbestedingsronde zal in dit geval het rendement omlaag drukken. ‘Op het moment dat APG een gigantisch rendement behaalt, betekent dat dat de maatschappij er teveel aan meebetaalt via de subsidie,’ zegt Machiel Mulder, hoogleraar Regulering van Energiemarkten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verwacht echter dat het rendement getemperd wordt door de vele kapers voor de kust. ‘De hoogte van het rendement hangt af van hoe de concurrentie verloopt. De concurrentie zal hoog zijn, partijen zullen dan zo laag mogelijk bieden, waardoor het rendement niet hoger wordt dan bij vergelijkbare projecten.'
80 Bijdragen
jefcooper
EP lid Wortmann, oud verpleegster, studeerde politicologie, is natuurlijk de geschikte persoon om de belangen van de ABP deelnemers te behartigen.
" ‘In de komende vijf jaar komen er behoorlijke investeringen in de Noordzee, die grotendeels door subsidie gedragen worden. Door de doelstellingen van de EU op het gebied van energie is de kans klein dat die subsidies wegvallen. Er is daardoor veel zekerheid.’ "
Via de heffingen van Brussel betalen we het rendement zelf.
Baron von Münchausen trok zichzelf aan z'n haren uit het moeras.
En zo wordt groene stroom toch nog goedkoop, in het kader van de softe oorlog van Brussel tegen Rusland.
bos
jefcooperEU wil dat geld hebben van de NE pf's !
Anton van Haasteren
Eigenlijk denk ik dat duurzame energie al lang concurrerend is met de fossiele brandstoffen. Dat zou o.a. de lage olieprijs kunnen verklaren. Bij een hoge olieprijs stijgt de vraag naar alternatieve energievormen.
Henk Daalder Pak de Wind
Anton van HaasterenEen lage prijs bij veel duurzame stroom, is een vorm van fossiele corruptie, waar de ACM niets aan wil doen.
Op die momenten manipuleren centrales de prijs omlaag, door net even te veel op te wekken.
Iets wat ze nooit doen, als er weinig wind is.
jefcooper
Henk Daalder Pak de WindAnton van Haasteren
Henk Daalder Pak de WindIk zou zeggen dat de prijs van energie voor de verbruiker bewust op een hoog niveau wordt gehouden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de benzineprijs.
Joost Vsser
Anton van HaasterenStonecity
Anton van HaasterenGreenpeace: "Wir haben es nicht gewusst".
zuiderling
Anton van HaasterenOok is het een goed idee uzelf even in te lezen op internet qua oorzaken van de lage olieprijs.
Anton van Haasteren
zuiderlinghttp://www.peakoil.nl/
Denk hierbij aan de situatie met de Nederlandse gaswinning.
Het zou voor de discussie prettig zijn als u beargumenteerd waarom de olie momenteel zo goedkoop is. Met een vage kreet kan ik niet zo veel.
Sanne
Anton van HaasterenIk vrees dat we niet veel meer hoeven te verwachten, en dan ons religieus gaan noemen....
Anton van Haasteren
SanneDuurzame energie decentraliseert de macht die energie leveranciers over ons hebben.
Sanne
Anton van HaasterenAnton van Haasteren
SanneVolgens mij is dat ook een van de redenen van deze politieke crisis in het midden oosten.
Sanne
Anton van Haasteren"Dat meldt de Amerikaanse krant International Herald Tribune vandaag. Ingewijden bevestigen het bericht. Het Amerikaanse ExxonMobil, het Britse BP, het Franse Total en Shell zijn, samen met een aantal kleinere bedrijven, in de laatste fase van de onderhandelingen met de Iraakse olieminister, Hussein Al-Shahirstani. De olieconcessies zijn niet geveild, zoals normaal gebeurt, maar weggegeven"
http://vorige.nrc.nl//economie/article1918817.ece/Oliecontracten_Irak_naar_vier_concerns
Anton van Haasteren
SanneGeen olie, geen Shell
Is het niet grappig dat die concessies zijn weg gegeven?
Sanne
Anton van HaasterenWas het maar zo...
Anton van Haasteren
SanneSanne
Anton van HaasterenIk mag het hopen i.i.g. :-)
(Toen de eerste olie "hamers" gebouwd werden was waarschijnlijk er net zoveel verzet.)
Anton van Haasteren
SanneSanne
Anton van Haasteren"Als het aan de Spaanse regering ligt, gaat de zon niet langer voor niets op voor Spanjaarden die zonnepanelen op het dak van hun huis hebben geplaatst of in hun achtertuin hebben gezet. De regering-Rajoy wil de zon, die in Spanje overvloedig schijnt, belasten. Tot grote verontwaardiging van burgers die zelf in hun energiebehoefte voorzien met zonnecollectoren en van pleitbezorgers van hernieuwbare energie."
http://fd.nl/economie-politiek/1113956/belastingen-werpen-schaduw-over-spaanse-zonne-energie
Dan is de vraag, wie subsidieert wie?
Anton van Haasteren
SanneDuurzame energie is gedecentraliseerd . Monopolisten zijn daar niet blij mee.
Natuurlijk is het zo dat de overheid inkomsten mist als de zon of wind als duurzame energiebron aangewend kan worden. Als we geen olie meer gebruiken moet ons hele economische systeem op de schop.
Anton van Haasteren
Anton van Haasterenhttp://www.nu.nl/beurs/4152344/maersk-schrapt-wereldwijd-1250-banen-bij-olietak.html
zuiderling
Anton van HaasterenDoor subsidie zou een auto goedkoper kunnen zijn dan een pak luiers. Maar mensen zoals u vinden subsidie een soort natuurfenomeen, klakeloos aangenomen en geaccepteerd, verblind als u bent door de klimaatleugen. Men moet tot de conclusie komen dat klimaatverandering een religie is wanneer men zich bijv. beseft dat de globale temperatuur sinds ong. 1998 niet omhoog gegaan is itt de hoeveelheid CO2.
En nee, ik voel me niet geroepen u verder met bewijs te overtuigen. U zoekt het zelf maar op. Met gelovigen valt nu eenmaal niet te praten.
jefcooper
zuiderlingOPEC produceert zich suf op VS verzoek.
Die economische oorlog haalt niets uit, Kerry is nu aan het zoete broodjes bakken met Lavros, over Assad en Syrië.
Met de Ukraine vlot het ook niet erg.
zuiderling
jefcooperAnton van Haasteren
zuiderlingOverigens komt uw schrijfstijl in combinatie met gelovigen mij bekend voor.
Stonecity
Anton van HaasterenJoost Vsser
Sanne
Joost VsserJoost Vsser
SanneSanne
Joost VsserJoost Vsser
SanneYokidrink
Joost VsserJoost Vsser
YokidrinkSanne
Joost Vsserjefcooper
SanneSanne
jefcooperHenk Daalder Pak de Wind
Joost VsserZe moeten in buitenlandse gesubsidieerde projecten investeren, Dan stroomt dat geld onze kant op.
EZ richt zich juist op buitenlandse investeerders.
Dat doet ze door de windpark projecten zo groot te maken, dat kleine investeerders er geen kans meer in maken.
Deze windpark projecten krijgen per stuk 2,5 miljard SDE subsidie, betaalt door consumenten.
Daarom moeten Nederlandse consumenten op een veilige manier een stukje windpark voor eigen gebruik kunnen kopen.
En MKB bedrijven ook.
Robelia
Daar draait het allemaal om. De energiemarkt is ziek door het uitknijpen van de bronnen en de co2 uitstoot. Nog een paar parken erbij en we hebben geen gas meer nodig.