Afgelopen vrijdag was de langverwachte persbijeenkomst waarop VVD-partijvoorzitter Henry Keizer duidelijkheid zou geven over de deal waarmee hij in 2012 voor een schijntje een florerend miljoenenbedrijf in handen kreeg. Duidelijker werd de zaak echter allerminst: Follow the Money werd niet binnengelaten en moest het doen met de interpretatie van collega’s en het informatiemapje dat Keizer zelf over de zaak had samengesteld.

Zaterdag leek premier Mark Rutte wel overtuigd: hij vond Keizer een integere man en de feiten lagen volgens hem op tafel. Stellige woorden, want ook binnen de VVD begint de twijfel over het handelen van Keizer toe te slaan.  Vanavond is er, stellen het AD en de NOS, ‘een bijpraatsessie’ met partijleider Rutte, fractievoorzitters van de Tweede en Eerste Kamer Halbe Zijlstra en Annemarie Jorritsma en de regiobestuurders.

De integriteitscommissie heeft slechts één fulltime medewerkster beschikbaar

Zondag spraken zij ook al vier uur met Keizer over de deal. Follow the Money onthulde daarvan onlangs de details: Keizer had samen met drie partners de aandelen overgenomen van een vereniging waar hij zelf als adviseur aan verbonden was. Voor 500 duizend euro verwierven hij en zijn compagnons een bedrijf met een minimale waarde van 31,5 miljoen euro.

Ook de VVD-top probeert nu helderheid te krijgen over deze extreem lucratieve overname. De vraag is vooral hoe de VVD op onafhankelijke wijze de wijdvertakte zaken van Keizer kan onderzoeken, als de commissie die dat moet doen onder de leiding van Keizer zelf staat. Het valt te betwijfelen of Keizer van een dergelijk onderzoek ook echt iets te vrezen heeft. Bronnen binnen de VVD laten desgevraagd weten dat de commissie slechts één fulltime medewerkster beschikbaar heeft: ‘Een meisje dat nog niet zo lang geleden haar studie rechten heeft afgemaakt.’

Grondig onderzoek

Voordat de VVD'ers het bedrijf van Keizer en zakenvrienden grondig gaan doorzoeken, zouden ze zich eerst een veel eenvoudiger vraag moeten stellen. Te weten: wat deed Henry Keizer voordat hij in 1996 als adviseur bij crematie- en uitvaartconcern B.V. Beheermaatschappij de Facultatieve kwam?

Wij proberen het antwoord op deze vraag al twee maanden te achterhalen — en hoewel we steeds een stapje dichterbij komen, zijn er nog heel veel raadsels over zijn verleden. En wat blijkt: van dat verleden weten de VVD’ers die wij spreken zelf ook maar weinig af.

De eigen website van Keizer is nogal summier over zijn achtergrond. Hij is 56, sinds 1998 bestuursvoorzitter van de Facultatieve. Hij werd geboren in Amsterdam en woonde van 1993 tot 1997 in New York. Wat hij deed — en voor wie — staat er niet bij.

Het lijkt ons een erg beknopte samenvatting; al helemaal voor een voorzitter van een partij die haar volksvertegenwoordigers vanwege een golf aan integriteitskwesties aan extra screening onderwerpt.

Daarom belden we afgelopen weken met tientallen mensen. Dat leverde het profiel op van een charmante ritselaar die zich heel snel tot vertrouweling van premier Rutte wist op te werken. Binnen twee jaar wist Keizer de hele partij te reorganiseren: hij schreef nieuwe Statuten en Reglementen, welke met een meerderheid werden aangenomen. En trok zo een stuk meer macht naar zichzelf toe. Zo verdwenen bijvoorbeeld de ‘partijbaronnen’, de achttien regionale bestuurders die door de leden werden gekozen. Voor hen in de plaats kwamen een handjevol regiobestuurders die door de voorzitter (in dit geval Keizer) zelf worden geselecteerd.

Beter beeld

Sinds onze publicaties krijgen we een steeds beter beeld van hoe Keizer als bestuurder opereerde binnen de Facultatieve. Medewerkers vertelden ons hoe zijn toenmalige vriendin en huidige vrouw voor tonnen onterecht declareerde. Daarover werd eind jaren negentig een melding van oplichting gedaan bij de B.V. Beheermaatschappij de Facultatieve en de ledenraad van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Er gebeurde niets.

We werden benieuwd of de VVD zelf wel inzicht heeft in het verleden van Keizer

Ook vertelden meerdere oud-medewerkers ons dat Henry Keizer, die nu in Den Haag woont, vroeger in Amsterdam onder de roepnaam ‘Hennie’ door het leven ging. Hij was eigenaar van de Centrale Auto Dienst Luxe Autoverhuur met Chauffeur B.V.; in een interview met Follow the Money zei Keizer echter dat hij ‘De Medische Alarmcentrale’ tot een succes had gemaakt, de zaak verkocht had en naar New York verhuisd was.

In onze zoektocht naar alle gaten in zijn cv spraken we veel oud-medewerkers van de Facultatieve. Ze vertelden allemaal hetzelfde verhaal: ‘Keizer heeft een gladde babbel, maar is volstrekt onbetrouwbaar.’ Ineens werden we benieuwd of de VVD zélf wel inzicht heeft in het verleden van hun voorzitter. Dus vroegen we bij de partij zijn cv op — eerst via de mail, daarna gingen we bellen en sms’en.

‘Denk je soms dat hij een Russische mol is?’, reageert Kees Berghuis, voorlichter van de Kamerfractie, in eerste instantie op cynische toon. Hij verwijst ons door naar de voorlichter van het partijbureau, maar die is net op vakantie. Berghuis zegt zelf nog op zoek te gaan en contact te leggen met zijn collega op het partijbureau.

Weinig achtergrondkennis

Ondertussen vragen we de Rijksvoorlichtingsdienst of Keizer — de rechterhand van de premier — ooit gescreend is. ‘Dat is aan de partij’, luidt het antwoord, en die partij weet het dus niet. Ook voor het cv worden we weer naar de VVD verwezen.

Enige kennis van het verleden van de man in kwestie is op zijn plaats

Rond half een ‘s middags krijgen we het antwoord van Berghuis: hij weet niets. Dat terwijl Keizer toch elke dinsdagochtend meevergadert met de VVD-fractie; in die vergadering wordt onder andere besloten hoe de VVD-Kamerleden over wetsvoorstellen zullen stemmen.

Daarnaast zit Keizer rond lunchtijd op donderdagmiddag bij het zogeheten kernteam. Daarin treft hij premier Rutte, de fractievoorzitters Zijlstra en Jorritsma, en Hans van Baalen, de delegatieleider in het Europees Parlement. In de vergadering worden de grote partij-lijnen en gevoelige zaken besproken. Op donderdagavond zit Keizer ook nog de vergadering van de VVD-bewindslieden voor; deze gaat vaak over wetsvoorstellen.

Juist omdat hij op zoveel plekken waar de macht bijeenkomt aanwezig is, zou enige achtergrondkennis van het verleden van Keizer op zijn plaats zijn. Voorlichters van de minister, met name de hoofden, krijgen een van de strengste screenings; kamerleden van de VVD worden door de partij zelf gemaand zich aan een extra controle te onderwerpen — een ideetje van Keizer. Maar we weten dus niet of Keizer zélf wel eens is gescreend.

De VVD blijft ons een uiteindelijk antwoord verschuldigd: op het partijbureau ligt niets. Berghuis verwijst ons door naar Keizer, dus we mailen en sms’en zijn voorlichter van De Facultatieve. Als daar een antwoord uitblijft, sms’en we Keizer zelf. Ook hij reageert niet, dus bellen we naar Berghuis. Het blijft stil. Een cv van de vertrouwensman van de premier komt niet boven tafel.

[Naschrift]

Een oplettende lezer werkzaam op het Binnenhof wees ons op deze brief uit 2007 van de minister van Binnenlandse Zaken Johan Remkes die antwoord geeft op een vraag van het Kamerlid Paul Kalma van de PvdA. Kalma is benieuwd naar 'de mogelijkheid dat politieke partijen een verklaring omtrent gedrag (VOG) aanvragen ten behoeve van hun kandidaten.' Remkes antwoordt hij al eerder de Kamer heeft geïnformeerd over de mogelijkheden om onderzoek te doen naar antecedenten en integriteitsaspecten en dat in bijzondere gevallen de mogelijkheid bestaat om de AIVD onderzoek te laten doen naar de eigen kandidaten. In voorkomende gevallen ligt het meer voor de hand om de afgifte van een verklaring omtrent gedrag op te vragen. Zo'n VOG geeft uitsluitsel of er 'bezwarende strafrechtelijke antecendenten' zijn. 'De partijvoorzitters zijn ook over deze mogelijkheid geïnformeerd'.