
Beeld © Janek Skarzynski/AFP
Waarom CO2-belasting snel, effectief, innovatief, eerlijk en goedkoop is
De klimaattop in het Poolse Katowice is begonnen. Een groeiende groep wetenschappers, economen, bedrijven en politici pleit voor een CO2-belasting. Dit is volgens hen simpelweg de beste manier om onze economie klimaatneutraal te maken. Snijdt dat hout?
-
Een internationale alliantie van wetenschap, politiek en bedrijven tekent zich af om een CO2-belasting in te voeren.
-
Dat is goed nieuws: een CO2-belasting is namelijk veruit de beste manier om onze economie te verduurzamen.
-
Sommige mensen zijn echter bang voor hogere prijzen, verlies van werkgelegenheid en weglekeffecten.
-
In dit verhaal wordt uitgelegd waarom je daar niet (al te) bang voor hoeft te zijn.
Donderdag presenteerde de Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde (KVS) in Den Haag zijn Preadviezen, een jaarlijks terugkerende bundel over een actueel, economisch onderwerp. Dit jaar is het centrale thema: klimaatbeleid. Wat vooral opvalt, is de grote eensgezindheid waarmee de economen één specifieke oproep doen. Namelijk, dat CO2-beprijzing anno 2018 ‘de enige manier is waarop de opwarming van de aarde effectief kan worden voorkomen’.
De KVS schaart zich daarmee in een internationale alliantie van economen, milieuwetenschappers en bedrijven die het invoeren van een CO2-belasting bepleit. Het roemruchte IPCC-rapport van afgelopen maand, waarin gesteld wordt dat de wereld in het huidige tempo véél meer dan 2 graden Celsius zal opwarmen, zegt: het effectiefste klimaatbeleid zou een CO2-belasting zijn. De Nobelprijs voor de economie ging een paar dagen later naar economen die… onderzoek doen naar een CO2-belasting. Zelfs een petrochemische reus als Shell propagandeert sinds enkele jaren de invoering van een CO2-prijs.
In Nederland meldde De Nederlandsche Bank (DNB) zich drie weken geleden ook al aan dit front. In een uitgebreid rapport concludeert DNB dat het invoeren van een CO2-belasting Nederland geen economische schade hoeft op te leveren. Sterker nog, de economie kan er zelfs door groeien.
Sommige lezers vrezen dat door CO2-belasting de burger erop achteruit gaat en dat er hier banen verdwijnen
En nu zijn daar dus de Preadviezen van de KVS, waarin economen als Daan van Soest, Sjak Smulders, Reyer Gerlagh, Rick van der Ploeg en Jeroen Van Den Bergh in verschillende bijdrages de voordelen van een CO2-belasting opsommen. In vergelijking met andere klimaatmaatregelen is het invoeren van een CO2-belasting volgens hen sneller, effectiever, flexibeler, eerlijker, goedkoper en makkelijker.
Al eerder schreef ik in mijn persoonlijke nieuwsbrief over de toenemende steun voor een CO2-belasting – ik noemde dit toen 'de meest hoopvolle ontwikkeling op klimaatgebied sinds de ondertekening van het Klimaatakkoord in Parijs'. Uit de reacties die daarop kwamen blijkt dat deze klimaatmaatregel niet door iedereen gelijk wordt gewaardeerd. Sommige lezers vrezen dat de CO2-belasting gewoon doorberekend zal worden aan de burger, waardoor die erop achteruit gaat. Anderen vrezen dat bedrijven hun productie zullen verplaatsen naar het buitenland, wat in Nederland banen zou kosten. En dan is er nog de industrie zelf, die stelt dat een CO2-belasting weinig effectief is vanwege weglekeffecten.
Al deze tegenwerpingen worden in de Preadviezen en andere rapporten uitgebreid besproken en weerlegd. In dit verhaal leg ik daarom zo kort en helder mogelijk uit waarom we voor een CO2-belasting niet bang hoeven zijn, en waarom de invoering ervan de laatste reële kans is om iets tegen klimaatverandering te doen.
Angst
Laten we beginnen met de angst dat het de burger is die uiteindelijk de prijs zal betalen. In de basis is deze vrees terecht: als de CO2-intensieve industrie meer belasting zal betalen, dan zal ze die belasting doorberekenen in de prijs van de producten. Uiteindelijk kunnen deze producten daarom duurder worden.
Toch kan je hier een aantal kanttekeningen bij plaatsen. In de eerste plaats kan de overheid de CO2-belastinginkomsten gebruiken om andere belastingen te verlagen. We kunnen als maatschappij best een inhoudelijk debat voeren over waar die belastingverlagingen precies moeten landen. We kunnen de energietransitie verder versnellen door de extra CO2-belastingen te gebruiken om duurzame initiatieven te subsidiëren. CO2-arme producten worden daardoor goedkoper. We kunnen de extra CO2-belastingen ook gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen, waardoor het besteedbaar inkomen van de gemiddelde Nederlander erop vooruitgaat. Of we gebruiken de extra CO2-belastingen om de vennootschapsbelasting te verlagen, zodat bedrijven effectief evenveel belasting blijven betalen, maar wel een extra financiële prikkel krijgen om zuiniger met fossiele brandstoffen om te gaan. De opties zijn eindeloos en het hangt van je politieke kleur af wat je voorkeur heeft.
Daarnaast is het goed om te beseffen dat de overheid nu ook al allerlei belasting- en subsidiemaatregelen hanteert die de CO2-uitstoot beïnvloeden. Die maatregelen zijn alleen niet per definitie eerlijk verdeeld. Neem bijvoorbeeld de belastingen op energie: eerder schreef ik al dat de energiebelastingen op het verbruik van aardgas voor consumenten uitkomen op een prijs van 150 euro per ton CO2-uitstoot, waar dit voor grote bedrijven amper twee tientjes is. Ook econoom Steven Poelheke concludeert in zijn Preadvies dat deze verhouding scheef is. Grote bedrijven betalen volgens hem ‘slechts een fractie van de prijs die huishoudens betalen’. Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)-onderzoekers Hendrik Vrijburg, Corjan Brink en Justin Dijk schrijven dat CO2-belastingen ‘vooral betaald worden door consumenten, terwijl de subsidies voornamelijk naar de industrie vloeien’. Een brede, algemene CO2-belasting kan iets aan die scheve verdeling doen.
Via de aanschaf van een benzineslurpende Hummer betaal jij mee aan het oplossen van de klimaatschade die dit oplevert, in plaats van wij allemaal
In de derde plaats is het goed om je ervan bewust te zijn dat klimaatschade natuurlijk gewoon een prijskaartje kent. Nederland moet zijn dijken verstevigen, grotere rioleringen aanleggen en (zoals donderdag bij de presentatie van de Preadviezen ook nog eens benadrukt werd) rekening houden met meer oudjes in ziekenhuizen tijdens warmere en vochtigere zomers. Al die zaken kosten geld. Die kosten worden op dit moment geëxternaliseerd, zoals dat heet. De dijken moeten nog steeds worden verhoogd, maar de kosten daarvan worden afgewenteld op de samenleving als geheel. Een ideale CO2-belasting is een afspiegeling van die kosten, zodat je via de aanschaf van een benzineslurpende Hummer (ik zeg maar wat) meebetaalt aan het oplossen van de klimaatschade die dit oplevert, in plaats van dat wij dat met z'n allen moeten doen.
Om kort te gaan: een CO2-belasting betekent dus niet minder koopkracht of welvaart voor gewone burgers. Wel kan het betekenen dat bepaalde producten duurder worden, en andere goedkoper. De extra belastingopbrengsten kunnen we gebruiken om andere belastingen te verlagen, subsidies te verstrekken en de kosten die met klimaatverandering gepaard gaan op te vangen.
"Bij een ambitieus groen beleid zal er in termen van brede welvaart sprake zijn van winst"
Nederland loopt niet voorop
Dan de vrees dat bedrijven massaal naar het buitenland zullen vertrekken, zodra Nederland een CO2-belasting invoert. Dit zou een verlies van banen opleveren en dus werkloosheid veroorzaken. Op zich geen gekke gedachte. Hoogleraar Regionale Economie Henri de Groot en Sociaal-Economische Raad (SER)-lid Ton van der Wijst zien in hun Preadvies bijvoorbeeld 'de maatschappelijke opgave om de krimpende werkgelegenheid in fossiel-georiënteerde sectoren goed op te vangen.' Hoogleraar Milieueconomie Marjan Hofkes schrijft het iets beeldender op: 'Er zullen steeds minder werknemers nodig zijn om gas uit de grond te halen.'
Nergens in Europa wordt zo weinig belasting over de uitstoot van CO2 betaald als door de Nederlandse industrie
Toch moeten deze effecten niet worden overdreven. In de eerste plaats zullen zelfs fossiele bedrijven namelijk niet massaal naar het buitenland gaan zodra Nederland een CO2-belasting invoert. Nederland loopt namelijk niet bepaald voorop bij de invoering van een CO2-belasting. In onder meer het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Finland, Ierland en Zwitserland is dit al ingevoerd. De Nederlandsche Bank stelt zelfs dat nergens in Europa zo weinig belasting over de uitstoot van CO2 wordt betaald als door de Nederlandse industrie. Steven Poelhekke schrijft in zijn Preadvies dat het erop lijkt dat in Nederland ‘bedrijven, en vooral energie-intensieve bedrijven, uit de wind worden gehouden’. Een verplaatsing naar het buitenland is dus echt niet zomaar aan de orde, aangezien fossiele bedrijven in het buitenland vaak minder voordeel genieten dan in Nederland.
Daar komt nog bij dat een vergroening van de Nederlandse economie, waar de invoering van een CO2-belasting aan kan bijdragen, ook banen creëert. Marjan Hofkes schrijft het wederom beeldend op: 'De vraag naar installateurs van zonnepanelen en onderhoudsmonteurs voor windmolens zal toenemen.' In haar Preadvies heeft Hofkes uitgebreid onderzocht in hoeverre klimaatbeleid, groene groei en werkgelegenheid samen gaan. Haar conclusie: 'Alles bij elkaar genomen, kan er geconcludeerd worden dat een ambitieus groen beleid tot allerlei nieuwe groene economische activiteiten zal leiden. Daartegenover staat dat er hierbij ook oude ‘grijze’ activiteiten en bijbehorende banen verloren gaan. Per saldo hoeft de werkgelegenheid er niet onder te lijden en zal het natuurlijk kapitaal ervan profiteren. En dat laatste is in eerste instantie het doel van het groene beleid. In termen van brede welvaart zal er dus sprake zijn van winst.'
Om hier nog even een getal op te plakken: de Nationale Energieverkenning 2017 raamt de nettobanengroei in de periode 2014–2020 in totaal op 76.000 arbeidsjaren.
Weglek
Dan nog de vrees om weglekeffecten door een Nederlandse CO2-belasting. De vrees is, kort samengevat, dat een efficiënte Nederlandse steenkoolcentrale uitgaat vanwege de CO2-tax, waarna een extra vervuilende Duitse bruinkoolcentrale aangezet wordt.
Deze vrees werd afgelopen zomer massaal geuit door Nederlandse bedrijven en bedrijfsorganisaties, tijdens een internetconsultatie van het ministerie voor Economische Zaken en Klimaat over de mogelijke invoering van een CO2-belasting. Onder meer belangenorganisaties VNO-NCW, VNMI, VEMW, Energie-Nederland, FME, KVGN en VNP, chemiebedrijf ESD-SIC, staalbedrijf Tata-steel en de energiebedrijven Nuon/Vattenfall, Eneco en RWE tonen zich in bijdrages (die overigens opvallend veel op elkaar lijken) allemaal kritisch over de invoering van een CO2-belasting in Nederland, vanwege mogelijke weglekeffecten. Ze verwijzen daarbij allemaal naar dit rapport van Frontier Economics, waarin inderdaad gewag wordt gemaakt van weglekeffecten.
Bij nadere bestudering blijkt dat rapport echter gebaseerd op aannames, die het uiteindelijke resultaat nogal kleuren. Zo gaan de onderzoekers van Frontier Economics uit van een zeer lage ETS-prijs (de prijs die grote bedrijven nu al moeten betalen voor het recht om een ton CO2 uit te stoten binnen de Europese Unie). Momenteel schommelt die rond een prijs van 20 euro per ton CO2-uitstoot. Frontier Economics gaat er echter van uit dat dit prijsniveau pas in 2026 bereikt zal worden.
Vanzelfsprekend kom je dan uit op hoge weglekeffecten. Als Nederland een CO2-belasting van 20 euro per ton invoert, en je gaat er vanuit dat de ETS-prijs de komende jaren (veel) lager ligt, dan zal elektriciteit eerder in de omringende landen worden opgewekt. Maar bij de huidige ETS-prijs van ongeveer 19,57 euro per ton (26 november 2018) is er nauwelijks sprake van een prijsverschil met een CO2-belasting van 20 euro per ton. Als de huidige ETS-prijs aanhoudt of verder stijgt, zullen de weglekeffecten kleiner zijn, zo bevestigen de onderzoekers van Frontier Economics bij navraag.
Daarnaast gaat Frontier Economics er vanuit dat Duitsland nog fors gaat investeren in zijn huidige kolencentrales. Normaalgesproken hebben steenkool- en bruinkoolcentrales een technische houdbaarheid van 40-45 jaar, maar Frontier Economics gaat er in zijn studie vanuit dat dit na een uitgebreide onderhoudsbeurt verlengd zal worden tot 55 (steenkool) en 60 jaar (bruinkool). Nergens in de studie houden de onderzoekers rekening met een versnelde Kohleausstieg, hoewel daar in de Duitse politiek natuurlijk wel degelijk sprake van is.
Met een CO2-belasting laat de overheid de keuze voor welke klimaatmaatregelen we nemen over aan de markt
Ook dit beïnvloedt de kans op weglekeffecten. Immers: als je er vanuit gaat dat aan het einde van hun levensduur nog een keer fors geïnvesteerd zal worden in de Duitse steen- en bruinkoolcentrales, dan wordt de kans dat deze vervuilende centrales aangaan op het moment dat Nederlandse centrales uitgezet worden toe. Als je er echter vanuit gaat dat ook de Duitsers adequaat klimaatbeleid gaan voeren, dan wordt de kans op weglekeffecten plots stukken kleiner.
Op zich heeft de lobby tegen een CO2-belasting wel een punt. In het ideale scenario wordt in één keer over de hele wereld precies dezelfde CO2-belasting ingevoerd. Dat zou een prijs plakken op klimaatvervuiling, maar verder zou een gelijk speelveld zoveel mogelijk gegarandeerd zijn. Bij de presentatie van de Preadviezen vergeleek minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat dit scenario met 'verliefd zijn op Marilyn Monroe. Zij was inderdaad een prachtige vrouw, maar de kans dat het iets wordt is nihil.' Veel beter is het volgens Wiebes daarom om uit te gaan van een suboptimaal scenario, en als Nederland snel aan de slag te gaan.
De invoering van een CO2-belasting biedt namelijk een aantal voordelen, die door andere politieke ingrepen veel minder geboden worden. Hoogleraar Milieueconomie Jeroen van de Bergh schrijft in zijn Preadvies bijvoorbeeld dat ‘koolstofbeprijzing niet alleen effectief is om emissiereductie te stimuleren, maar tevens binnen de heterogeniteit aan reductiemogelijkhedenvan vervuilers de goedkoopste opties selecteert en zodoende de totale reductiekosten voor de maatschappij minimaliseert.’
Wat hij bedoelt is: bij veel ingrepen schrijft de overheid min of meer voor welke klimaatmaatregelen er genomen moeten worden. Een subsidie op een Tesla of een zonnepaneel, maximale uitstootnormen voor een energiecentrale, enzovoort. Met een CO2-belasting laat de overheid die keuze aan de markt. Het enige wat de staat zegt is: CO2 gaat vanaf nu minimaal 20 euro per ton kosten, en tot 2050 loopt dat met een paar procent per jaar op. Bedrijven kunnen dan zelf bepalen hoe ze daarmee omgaan en in welke CO2-besparende maatregelen ze willen investeren. Vanzelfsprekend zullen ze dan in eerste plaats voor de goedkoopste maatregelen kiezen, met het meeste effect. Een CO2-belasting is zo dus een middel om ervoor te zorgen dat het goedkoopste klimaatbeleid gevoerd wordt.
Een laatste voordeel van een CO2-belasting is dat het innovatie stimuleert. Eerder schreef ik al dat momenteel veel CO2-uitstootbesparende maatregelen op de plank blijven liggen, omdat ze moeten concurreren met spotgoedkope fossiele grondstoffen. Als CO2-uitstoot een prijs krijgt, dan worden uitstootbesparende technieken sneller financieel haalbaar, kunnen ze sneller worden opgeschaald en krijgt dit soort innovatie een duw in de rug.
Wondermiddel?
Natuurlijk is een CO2-belasting geen wondermiddel. Verschillende auteurs wijzen er in de Preadviezen op dat het klimaatneutraal maken van de Nederlandse economie op sommige plekken pijn kan doen. Ook al kan de werkgelegenheid netto toenemen, er zullen nog steeds mensen zijn die hun baan verliezen. De economen benoemen sectorale verschuivingen (de CO2-intensieve industrie verliest, de duurzame sector wint), regionale verschuivingen (Noord-Brabant profiteert het meest, omdat daar veel machinebouw- en bouwbedrijven zijn gevestigd. Utrecht profiteert het minst, omdat de sectoren daar beperkt verbonden zijn met de energietransitie) en kwalitatieve verschuivingen (aan medewerkers in de steenkoolcentrale is straks minder behoefte, aan installateurs van zonnepanelen meer). Hier ligt dus een rol voor de overheid, die met extra beleid ervoor moet zorgen dat bepaalde mensen, sectoren of regio's op de juiste manier worden voorbereid en niet een oneerlijk grote last te dragen krijgen.
Het klimaatneutraal maken van de Nederlandse economie gaat op sommige plekken pijn doen
Maar laat je hierdoor geen zand in de ogen strooien: deze negatieve effecten zijn verbonden aan het klimaatneutraal maken van onze economie an sich, niet aan het invoeren van een CO2-belasting als zodanig. Welke maatregel we ook kiezen, het klimaatneutraal maken van onze maatschappij zal de manier waarop onze economie is ingericht blijvend veranderen. Verschuivingen tussen bedrijven, sectoren, regio's en mensen zullen hoe dan ook plaatsvinden. Een CO2-belasting is slechts het middel waarmee deze transitie het snelst, effectiefst, innovatiefst, eerlijkst en goedkoopst kan worden ingevoerd. Gelukkig zien steeds meer politici, economen en (klimaat)wetenschappers dat in.
93 Bijdragen
Anko Mulder 1
[Verwijderd]
Anko MulderPaul Metz
Pieter Jongejan 7
Meer dan de helft van de electriciteit in Athene wordt opgewekt in sterk vervuilende bruinkoolcentrales. De bruinkool wordt gewonnen in het noorden van Griekenland en zorgt daar voor broodnodige werkgelegenheid.. De vraag is dus of het invoeren van een CO2 uitstootbelasting wel kans van slagen maakt in Griekenkand. Hetzelfde kun je zeggen van Duitsland, waar enorme bruinkoolwingebieden liggen, die de Duitse electriciteitscentrales bedienen.. Ook vraag ik me af of een CO2-uitstootbelasting niet makkelijk te ontduiken is. Is het niet veel efficiënter om belasting te heffen bij de importhavens en bij de mijnen? Waarom ingewikkeld als het veel simpeler kan?
Wellicht moet er een combinatie komen van CO2 belasting, hogere overheidsinvesteringen in duurzame energie en hogere belasting op de import van fossiele brandstof..Bij een daling van de prijs van fossiele brandstof door hogere importbelasting en/of CO2 uitstootbelasting worden ook buitenlandse bruinkoolmijnen en steenkoolmijnen uiteindelijk onrendabel.
Wellicht dat een verbod op het gebruik van fossiele brandstof veel effectiever is dan een CO2-uitstootbelasting. Hogere accijns op tabak en alcohol blijken ook onvoldoende om ander gedrag uit te lokken.
Alleen een CO2 uitstootbelasting invoeren lijkt mij dus onvoldoende..
Lydia Lembeck 12
Pieter JongejanIk denk dat er veel meer landen zijn, zoals Polen en Griekenland. Lijkt me toch dat daar de grootste inzet moet komen?
Jan-Marten Spit 9
Pieter Jongejanjaarlijkse CO2 uitstoot per hoofd van de bevolking in 1000kg;
Nederlander: 10.96
Duitser: 9.06
Pool: 8.29
Griek: 7.63
Frankrijk: 5.75
VK: 7.69
China: 6.18
India: 1.64
Russia: 12.18
VS: 17.50
Norway: 11.71
Als wij Nederlanders wat aan de CO2 uitstoot willen doen dan is het feitelijk beter om bij onszelf te beginnen dan de verantwoordelijkheid gemakshalve in Griekenland, Duitsland of Polen te parkeren.
De Duitse bruinkoolproductie en consumptie is in de periode 1990-1998 gehalveerd. In Duitsland vindt 13% (2017) van het energie haar oorsprong in hernieuwbare bronnen. In Nederland is dat 6.6% (2018).
Lydia Lembeck 12
Jan-Marten SpitJan-Marten Spit 9
Lydia LembeckIk zou graag antwoord willen krijgen op deze vraag:
Waarom moet onder een stuk dat gaat over CO2 belasting zo nodig gewezen worden op bruinkoolwinning in landen die per hoofd van de bevolking toch echt minder CO2 uitstoten dan je eigen land? Wat is eigenlijk de bron voor je bewering dat het belangrijk is om naast Griekenland en Duitsland, ook Polen niet te vergeten?
Pieter Jongejan 7
Jan-Marten Spit.
De cijfer hebben betrekking op de CO2 uitstoot per hoofd. Nederland scoort hoog omdat Nederland aan de grote rivieren en aan zee ligt. Daarom heeft Nederland vergeleken met andeer Europese landen een omvangrijke petrochemische industrie en ook als één van de weinige landen in Europa nog een omvangrijk staalbedrijf te weten Hoogovens/Tatra. Aangezien niet alleen wij maar ook andere Europeanen petrochemische producten en staal nodig hebben is het logisch dat je die producten produceert op een plek, waar dit het meest efficiënt is. De hoge CO2 uitstoot van Nederland is dus deels onvermijdelijk.
Iets anders is waarom Nederland, het dichtsbevolkte land van Europa, een enorme vleesproducent zou moeten zijn. Door de hoge bevolkingsdichtheid zijn de grondprijzen hoog en om dan toch een grote veestapel te kunnen herbergen worden er megastallen toegestaan, waardoor mestoverschotten ontstaan en er ammoniakuitstoot plaatsvindt etc. Hardstikke slecht voor het milieu/klimaat. Laat het vlees maar uit Argentinië komen zou ik zeggen en laat de mest in het dun bevolkte Argentinië blijven.
Hierop aansluitend begrijp ik ook niet waarom Gouda en andere steden in het Hollandse laagveengebied mogen wegzakken. Het grondwaterpeil wordt hier veel te laag gehouden. Het gevolg is dat het veen verbrandt en verstoft. Waarom moet de overheid (het collectief) hoge kosten maken om dijken te verhogen, verzakkingen te repareren en overstroming te voorkomen teneinde een paar boeren een droger weiland te bezorgen? Zou het niet beter zijn om die weilanden onder water te zetten teneinde de veenlaag en de steden te redden. Waarom stappen we niet over op woonboten? Dat is op middellange termijn toch een goedkopere en meer duurzame oplossing dan het steeds verder ophogen van de dijken en de grond.
Inge 5
Pieter JongejanLydia Lembeck 12
Pieter JongejanJuist vandaag zijn veel boeren uit NH boos naar Haarlem getrokken waar het Provinciehuis staat, aan de rand van de Haarlemmer Hout. Die willen niets weten van de plannen om verdere zinken van de bodem tegen te gaan. Er is nog heel veel voorlichting en informatie nodig. Zowel voor de boeren, als voor de ambtenaren.
Er zijn nl meer mogelijkheden, vertelde een van de boeren. Op zijn minst moet dat uitgezocht worden. Op korte termijn dan. Maar de ambtenaren hebben wel een punt dat er boeren zullen moeten komen die de teelt van riet met die sigaren erin - lisdodden dus, op zich nemen. Maar ook kroos voor voedsel. Erg eiwitrijk. https://www.hunebednieuwscafe.nl/2017/12/geslacht-eendenkroos-erg-smakelijk-eiwitrijk/
Maar dan zouden ze ook waterkers kunnen kweken. Superfood zelfs. En tegelijk zorg je dat de verzakking van de bodem minder hard gaat en misschien gestopt kan worden. We moeten leren anders te denken, anders te doen en anders te eten. In ons land moet dat zeker kunnen toch?
Pieter Jongejan 7
Lydia LembeckDe bruinkoolwinning in Duitsland vindt niet alleen net over de grens plaats (tussen Limburg en de Rijn), maar ook in voormalig Oost-Duitsland (Brandenburg meen ik). Recent moest er een heel bos worden gekapt om bruinkoolwinning mogelijk te maken, wat tot grote protesten leidde. Verder gebruik ikmijn gepensioneerde broer Gerrit leraar aardrijkskunde en geschiedenis aan het Canissius college in Alkmaar als bron. Hij weet hierover meer dan ik. Jekrijgt hem furieus als het gaat om de desastreuze lange termijneffecten van het verlagen van het grondwaterpeil in de Hollandse veengebieden.
Wat dacht je van het Vondelpark in Amsterdam? mensen willen droge voeten,maar dit betekent wel dart de paalkoppen bloot komen te liggen en het hout gaat verrotten.
De \Amsterdamse netro ligt 20 meter onder de grond in de dikke zandlaag. Dan heb je geen last van verzakken. Daarboven ligt 15 tot 20 meter veen. As dat droog komt te liggen door klimaatverandering, zoals afgelopen zomer dan verstoft de bovenlaag en waait weg. De bron is mijn broer oud leraar te Alkmaar en nog steeds betrokken bij het formuleren van vragen voor het eindexamen VWO.
Lydia Lembeck 12
Pieter JongejanFTM ik vraag om moderatie. Dit is, alles, behalve beleefd en sociaal.
Pieter Jongejan 7
Lydia LembeckIk begrijp echt niet wat je bedoelt en waarom je zo reageert. Als ik je goed begrijp wil je dat ik mijn broer vraag waar hij zijn kennis vandaan haalt dat ontwatering tot bodemdaling van veengrond leidt. Zijn antwoord is dat als veen in aanraking komt met zuurstof het afgebroken wordt en tot stof vergaat (dat vervolgens wegwaait).
Verder is het toch duidelijk dat als de zeespiegel stijgt en het land steeds verder inklinkt door ontwatering (wat iedereen kan waarnemen) er een probleem ontstaat dat je niet kunt oplossen door de dijken steeds verder te verhogen. Zuid-Holland ligt op een aantal plaatsen al 10 meter onder de zeespiegel.
Lydia Lembeck 12
Pieter JongejanDat zie ik als twee verschillende reacties. Kennelijk praten we langs elkaar heen.
Pieter Jongejan 7
Lydia LembeckEen bron die vergelijkbare cijfers aangeeft is https//www.indexmundi.com/facts/indicators/Energy en ook te vinden als je googelt op broeikasgassen.
Nederland 9,92
België 8,33
Duitsland 8,89
Frankrijk 4,57
UK 6,5
Noorwegen 9,27
Zweden 4,48
Finland 8,66
Estland 14,85
Rusland 11,86
USA 16,49
Saoedie Arabië 19,53
Canada 15,11
Japan 9,54
China 7,54
Korea 11,57
Lydia Lembeck 12
Pieter Jongejan[Verwijderd]
Pieter JongejanErwin de Waard 6
Pieter JongejanVolgens de emissieregistratie van de overheid is de landbouw maar een relatief kleine CO2 producent. Zelfs als je de hele landbouw in NL stopt is de besparing minder als 5 %.
CO2 uitstoot voor 2016 :
Industrie- en energiesector. 99,6
Landbouw 7,3
Verkeer en vervoer. 34,1
Gebouwde omgeving 24,7
Bron http://www.emissieregistratie.nl/erpubliek/erpub/international/broeikasgassen.aspx
Pieter Jongejan 7
Erwin de WaardCO2 is niet het enige broeikasgas. Methaangas (CH4)houdt nog veel meer warmte vast dan CO2. De hoeveelheid methaan in de atmosfeer is echter veel geringer dan CO2.
Belangrijk is ook het versterkend effect van waterdamp. En verder stikstofmonoxide NO2.
De bijdrage van CO2 aan de opwarming is volgens de Universiteit van Wageningen 56%, die van CH4 16% en die van NO2 5%.
Bron: https//www.wur.nl/artikel/oorzaken-klimaatverandering
De invloed van de landbouw is bovendien nog veel groter dan alleen via CH4 (koeïenscheten). Volgens de FAO verdwijnt er ieder jaar 53000 m2 bos door houtkap ten behoeve van veeteelt (Amazone) en palmolieproductie (Borneo). De rijstvelden in Azië produceren een enorme hoeveelheid methaangas.
De vraag is dus of de eenzijdige aandacht voor CO2 wel terecht is en geen verband houdt met een verborgen agenda te weten hogere belastinginkomsten voor de overheid bij hogere olieprijzen, hogere inflatie, hogere fiatgeldgroei, lage reële rente, lagere reële looninkomens en grotere ongelijkheid.
Erwin de Waard 6
Pieter JongejanCO2 levert dan toch een veel grotere bijdrage aan de opwarming en kan je je daar het beste op richten (zoals ook in het artikel gebeurd.)
Dat Nederland geschikt is voor petrochemische industrie en hoogovens betekend toch niet dat er dan ook veel CO2 uitgestoten moet worden en dat dat niet anders kan zoals jij aangeeft. De grootste winst is juist daar te behalen.
Pieter Jongejan 7
Erwin de WaardDe bijdrage van landbouw, visserij en bosbouw aan het BBP bedroeg in 2017 voor Nederland minder dan 2% (13,7/737). Als methaan goed is voor 16% van het broeikaseffect dan lijkt me dat de grootste winst in Nederland toch echt te behalen valt bij het terugdringen van methaan, ofwel bij het terugdringen van de intensieve veeteelt.
Uiteraard valt er bij de petrochemische industrie en de hoogovens ook veel winst te behalen. Maar of er bij deze sectoren meer winst te behalen valt dan bij de intensieve veeteelt moet ik nog aangetoond zien.
Je beperken tot het terugdringen van CO2 is in ieder geval onterecht en waarschijnlijk politiek ingegeven.
Erwin de Waard 6
Pieter JongejanEr is iets mis met je logica.
Jij stelt voor om methaan te reduceren en haalt dan maximaal 16% minder broeikas effect.
De CO2 reductie van maximaal 56% laat je liggen.
Pieter Jongejan 7
Erwin de WaardLees Wikipedia.nl/broeikaseffect en dan Waarom wordt het zo warm?
"De grootste veroorzaker van het broeikaseffect is de vee-industrie. Dit zorgt voor meer dan de helft van de uitstoot van broeikasgassen. Dit komt omdat koeien, varkens en kippen bij het verteren van voedsel heel veel methaan produceren. Dit gas zorgt vele malen meer (25 maal meer!) dan CO2 voor het versterkte broeikaseffect"
Daarbij komt dan nog eens dat de landbouw (dus niet de veeteelt) ook lachgas (NO2) produceert vanwege het gebruik van kunstmest e..d. Het effect van lachgas is 298 (!) maal sterker dan het effect van CO2.
Als vervolgens blijkt dat het percebntage CO2 in de atmosfeer in de periode 1750-2005 met 35% is toegenomen en het percentage CH4 in dezelfde periode met 150% (maal 25!) en het percentage NO2 16% (maal 298!) dan zal toch duidelijk zijn dat het centraal stellen van het terugdringen van de CO2 uitstoot onterecht en politiek gedreven is.
Erwin de Waard 6
Pieter JongejanIk kijk op https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Broeikaseffect
Er staan een hoop cijfers en CO2 wordt als belangrijkste oorzaak van opwarming genoemd.
Vee mag dan veel CO2 en methaan uitstoten maar, wat ikzelf vreemd vind bij vee als oorzaak van broeikas effect is dat vee onderdeel is van kringlopen. Het grootste deel wat ze uitstoten wordt op 1 of andere manier ook weer in de kringloop opgenomen.
Bij verbranding van steenkool, gas en olie is dat anders die kooldioxide wordt toegevoegd aan de kringlopen.
Voor methaan is , denk ik ,het toevoegen van methaan door droogleggen van moerassen en andere manieren waarop methaan toegevoegd wordt aan milieu van grotere invloed op broeikaseffect als methaanuitstoot door vee die in kringloop methaan uitstoten.
Pieter Jongejan 7
Erwin de WaardIk heb onvoldoende scheikundige kennis om te beoordelen of CH4 in de atmosfeer net zo makkelijk kan worden afgevangen als CO2.
Maar als dat niet zo is en de levensduur in de atmosfeer 10 jaar blijft bedragen dan lijkt mij methaanbestrijding en lachgasbestrijding net als CFK bestrijding (verboden) effectiever dan het bestrijden van CO2.
Verder is mij ook opgevallen dat het ontdooien van de permafrost door een verdeer stijging van het CO2 percebtage in de atmosfeer een sterke stijging van het percentage methaan in de atmosfeer teweeg kan brengen. Ik wil dus niet zeggen dat CO2 bestrijding niet zou moeten, maar ik heb het idee dat methaanbestrijding belangrijker is, maar minder aandacht krijgt.
Het bestrijden van de CO2 uitstoot via het prijsmechanisme blijkt in ieder geval niet goed te werken. De olieprijs in euro is sinds 1960 gestegen van 100 tot 2500. Het algemeen prijsniveau van 100 tot ongeveer 700. Desondanks zitten we nu met een klimaatprobleem. Is vlees wellicht te goedkoop?
Lydia Lembeck 12
Erwin de WaardJan-Marten Spit 9
Pieter Jongejan- De Grieken (en Polen, en Duitsers) minder CO2 per persoon produceren dan Nederlanders;
- De petrochemische- en staal industrie waar wij economisch belang in hebben niet 'onvermijdelijk' zoals jij het verwoord; maar een economische afweging
- Precies zoals de Griekse bruinkoolwinning;
Dan vraag ik me af waarom je afreist naar Griekenland om een 'haalbaarheidspunt' te maken dat ook en beter gemaakt had kunnen worden in Pernis of IJmuiden.
Pieter Jongejan 7
Jan-Marten SpitVolgens mij hebben de uitstootcijfers betrekking op CO2 equivalenten. Dus niet alleen CO2, maar ook methaan (CH4) en lachgas (NO2)..
In Pernis wordt het methaan afgefakkeld.Ik heb dat nog nooit een Nederlandse boer bij zijn koeien in de megastallen zien doen.
Daar komt nog bij dat de levensduur van atmosferisch methaan om en nabij de 10 jaar zou zijn en van NO2 zelfs 150 jaar.De vraag is of hier bij de berekening van het CO2 equivalent wel voldoend ereekening mee wordt gehouden.
Tot slot verbaast het mij dat het bestrijden van CO2-uitstoot door Rutte, CDA, CU en D66 centraal wordt gesteld en niet de bestrijding van methaan-uitstoot.
Atmosferisch methaan heeft niet alleen een lange levensduur, maar tast bovendien de ozonlaag aan en wel 20 keer sterker dan CO2.
Als atmosferisch methaan uiteindelijk wordt afgebroken door zuurstof ontstaat er CO2 en H2O. Dit zijn net als methaan twee b rfoeikasgassen.
kortom CO2 bestrijding is dweilen met de kraan open. Dit feit mis ik in de media en ook bij FTM.
Jan-Marten Spit 9
Pieter JongejanDe grootste winst kan gehaald worden bij de grootste vervuilers, en daartoe kan je beter in Nederland blijven dan naar Griekenland afreizen om daar schuld te parkeren. We hebben hier namelijk ook iets meer vee dan in griekenland (bijv 16x meer koeien) en we consumeren ~12% meer vlees per hoofd van de bevolking dan in Griekenland.
Ik stel dus voor dat we eerst de loftrompet spelen over de Grieken en onderwijl direct zelf aan de slag gaan. Minder vlees eten, minder fossiel consumeren en minder de Grieken de schuld geven kunnen we ook zonder Rutte, media en FTM.
Pieter Jongejan 7
Jan-Marten SpitMet je voorstel om dicht bij huis te beginnen ben ik het helemaal eens. Ik eet vrijwel vegetarisch, drink minder alcohol en fiets vrijwel iedere dag.
Mijn sympathie gaat uit naar de Griekse bevolking, die net als de Nederlandse bevolking lijdt onder een corrupte elite, die zich voor het karretje van de financiële sector laat spannen. Erdogan laat Turkije devalueren en de ING bloeden, maar de Griekse elite verkoos om in de euro te blijven en de Duitse, Franse, Britse en Nederlandse banken te redden. De Nederlandse elite blijft ook in de euro en berooft daarmee de Nederlandse bevolking van zijn spaargeld. Beide elites zijn fout.
Ria 65
Pieter Jongejan5
Jan Ooms 10
Aan de andere kant als een club als VNO-NCW het een slecht idee vindt, moet het welhaast het ei van Columbus zijn.
Hoe dan ook, er zal heel veel controle nodig zijn dat er niet weer op de een of andere manier gesjoemeld kan worden. En wanneer er ter compensatie andere belastingen verlaagd gaan worden, laat dit dan eens ten goede komen aan de laagste inkomens. Een verdere verlaging van de vennootschapsbelasting hoeft echt niet. Het bedrijfsleven is de afgelopen decennia voldoende in de watten gelegd door de achtereenvolgende neo-liberale kabinetten in Nederland maar ook wereldwijd (die daarmee een groot deel van de klimaatproblematiek op hun conto kunnen schrijven vanwege het gevoerde beleid).
Kortom; de best mogelijke optie, maar houdt de vinger aan de pols.
Anko Mulder 1
Jan OomsMartin van den Heuvel 1 11
Jan OomsDus om een lang verhaal kort te maken, dit onderwerp is weer de zoveelste knal voor de kop van de gewone burger, terwijl de jongens van het grote geld weer gepamperd worden.
DinkyToy
Martin van den Heuvel 1Martin van den Heuvel 1 11
DinkyToyHeb je het journaal van gisteren of eergisteren gezien? Stond Macreel te verklaren dat zo snel mogelijk de belastingverlagingen (voor de rijken) doorgang moest vinden en ook de bezuinigingen (voor lage en middeninkomens) moesten zo snel mogelijk worden uitgevoerd.
Heb je mijn site al gelezen?
https://rijnlandmodel.jouwweb.nl/
Het eerste A4-tje is eigenlijk al voldoende om te weten hoe het werkt.
De rest is keihard bewijs dat de eerste pagina klopt.
j.a. karman 5
Het over laten aan de markt is nu niet bepaald succesvol gebleken. Het probleem met een prisoners dilemma. Diegenen die zich niet aan een gemeenschappelijk beter doel houden hebben persoonlijk veel voordeel ten koste van ... Zie artikel in ftm.
Anton Van de Haar 8
Wellicht een open deur, maar met een CO2 belasting op zichzelf verduurzaam je de economie niet. Dat doe je namelijk door de grootschalige inzet van energiebronnen met een zo laag mogelijke CO2 emissie. De vraag is dus, welke energiebronnen zouden dat kunnen zijn en hoe zou je deze zo economisch efficiënt mogelijk kunnen uitrollen?
Bij een zoektochtje naar een antwoord op deze vraag stuitte ik op het volgende rapport uit Australië. Het is specifiek geschreven voor de Australische situatie, maar niettemin zeer interessant:
https://arena.gov.au/assets/2017/05/Concentrating-Solar-Fuels-Roadmap-CSIRO.pdf
Mz59 7
Anton Van de HaarAnton Van de Haar 8
Mz59Wat citaten uit het hiervoor aangehaalde rapport:
“This roadmap has carried out possibly the most complete review ever of the published literature in the CSF area.”
“CSF are fuels that are made from – in part or in whole – concentrated solar energy. Solar energy is concentrated using mirrors to provide temperatures high enough to drive reactions that are able to store this thermal energy in a chemical form. This could be in the form of synthetic diesel, gasoline (petrol), methanol, ammonia and hydrogen.”
“The analysis carried out in this study suggests that CSF approaches to pure solar hydrogen production are likely to be less than half the cost of PV plus electrolysis, and similar to conventional fossil based alternatives at oil prices around $100/barrel.”
“[..] the key driver of cost effectiveness is the solar to chemical conversion efficiency that can be achieved.“
“It makes best sense to use solar energy to upgrade fossil fuels in the short to medium term, allowing fully renewable technologies to develop in the longer term.”
“[..] the advantages of high energy density storage, quick refuelling and efficient distribution infrastructure, make the continued use of fluid fuels very attractive and arguably essential for air travel and long distance freight.”
“It is important also to realise that a CSF industry cannot be created overnight, as finance for commercial scale projects will only be available to projects that have been proven at pilot and pre-commercial scale. This requires several years of continuous operation using essentially the same engineering designs that would be commercialised, and therefore requires sustained investment over a period of 5-10 years depending on the maturity of the technology.”
Mz59 7
Anton Van de Haar"Solar energy is concentrated using mirrors to provide temperatures high enough to drive reactions that are able to store this thermal energy in a chemical form. This could be in the form of synthetic diesel, gasoline (petrol), methanol, ammonia and hydrogen.”"
Die conversie in diesel, gasoline en methanol gaat niets aan CO2 reductie doen. En in Australië is duidelijk meer zon dan in Nederland.
Het rapport spreekt natuurlijk over diesel en gasoline omdat die nodig zijn voor auto's en vrachtwagens.
Anton Van de Haar 8
Mz59Juist wel, dat is nu net de bedoeling!
Die diesel, gasoline en methanol worden geproduceerd door thermische reductie van CO2 (uit de lucht) en water met behulp van zonneenergie. Per saldo het omgekeerde van een verbrandingsreactie, waarbij koolwaterstoffen verbranden tot CO2 en water.
Heel kort door de bocht:
verbranding: fossiele brandstoffen >> CO2 + H20 + warmte
CSF productie: CO2 + H20 + zonnewarmte >> CSF
"En in Australië is duidelijk meer zon dan in Nederland."
Het is absoluut zo dat er in Australië meer zon is dan in Nederland, net zoals dit bv. in Afrika en het Midden Oosten het geval is. Maar dat is juist het mooie van de CSF oplossing. Je kunt het produceren op de plekken op Aarde waar de meeste zonneenergie voorhanden is, en vervolgens transporteren naar die plekken waar de meeste chemische energie (in de vorm van CSF) benodigd is.
"Het rapport spreekt natuurlijk over diesel en gasoline omdat die nodig zijn voor auto's en vrachtwagens."
Exact! Het biedt de mogelijkheid om de bestaande brandstof infrastructuur (inclusief die voor aardgas) in stand te houden, en toch een omschakeling van fossiel naar duurzaam tot stand te brengen.
Mz59 7
Anton Van de HaarAnton Van de Haar 8
Mz59Maar dat is nu precies het hele doel van de CO2 reductie operatie!
[Verwijderd]
Anton Van de HaarLydia Lembeck 12
Anton Van de HaarAnton Van de Haar 8
Lydia LembeckLydia Lembeck 12
Anton Van de HaarRol voor overheden zal een lastige horde worden. Hopelijk gaat dat lukken.
Martin van den Heuvel 1 11
Anton Van de HaarEdward 2 4
Wietze van der Meulen 6
Edward 2Martine Groenendijk 5
Wie gelooft nog dat andere belastingen verlaagd zullen worden? Denk aan “kwartje van Kok” en vele andere sturende belastingen. Hetmoet duidelijk zijn dat op het moment van invoeren van CO2-belasting de vele toeters en bellen van “opslagen” verdwijnen zodat duidelijk wordt dat vervuilende producten en vervuilende energie duurder worden maar dat er een keuze is deze niet te gebruiken en goedkoper uit te zijn.
Lydia Lembeck 12
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/gevaar-door-dooiende-permafrost/
https://www.vpro.nl/programmas/klimaatjagers/artikelen/permafrost.html
[Verwijderd]
Elke avond zien we in het weerplaatje vrijwel de gehele noordatlantiche oceaan onder een inmens wolkendek.
En de broeikasgassen zijn:
Bewolking,
Waterdamp,
CO2,
Methaan.
En wat mij betreft staat de bewolking nog immer bovenaan. De klimaatverandering zit in een vizueuze cirkel.
Meer bewolking is meer warmte.
Meer warmte is meer bewolking.
Stuur zonlicht rechtstreeks terug naar de ruimte. Compenseer daarmee het teveel aan warmte. Compenseer de vele vierkante km aan verdwenen ijs oppervlakken.
Maak wereldwijd alle daken wit.
En desnoods wat spiegels in de woestijnen. Zou nog wel eens een hoop rampen kunnen schelen in de komende tijd.
[Verwijderd]
[Verwijderd]line 5
Wat is de snelste groei geweest IT, Thenologie, waar bestaat dat uit??????Dus bedoel ermee, uit de aarde halen. Stoppen ermee. Wat het doet onze vrijheid beperken. Robot Jelte worden(D66). IK pas.
Lydia Lembeck 12
lineWietze van der Meulen 6
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/16/energieverbruik-verandert-nauwelijks-in-2017
Voor de duidelijkheid dit komt overeen met 100 miljard kuub G-gas (laagcalorisch Groningen-gas). Dat is nogal wat.....
Onze maatschappij draait (helaas) op (vooral veel) energie (voor een niet te hoge prijs). En dat gaat echt niet lukken met PV of wind (om over het duurzame van biomassa nog maar te zwijgen).
PV en wind zijn qua energiedichtheid en qua verdeling over de tijd veel te onzeker om onze maatschappij op te laten draaien.
Bij het verhogen van die prijs, ben ik bang dat, linksom of rechtsom, de onderkant van de samenleving weer de dupe is.
Waarom? Allerlei partijen zullen gaan lobbyen dat zij niet met minder toekunnen (en als ik kijk hoe Friedrich Merz al voor de aluminium industrie opkomt, dan lukt dat wel aardig). En de onderkant van de maatschappij zie ik niet succesvol lobbyen.
Het gevolg van dit soort acties is dat de rekening gewoon verder naar beneden wordt doorgeschoven (dus naar de onderkant van de samenleving die al "gezegend" is met een scheve inkomensverdeling in hun nadeel en een nog schevere vermogensverdeling.
Dat CO2-belasting dan gecompenseerd wordt door andere belastingen te verlagen is ook nog maar de vraag.
Het enige wat je, volgens mij, met dit soort acties bereikt is meer maatschappelijke problemen.
Een zinvoller optie is om te streven naar een maatschappij die minder energie verbruikt. Maar ook dat zal niet meevallen.
Ludovica Van Oirschot 15
Dit is een interessante uitspraak. Let wel: de spreker zegt niet dat "de elite" zich voor niks zorgen maakt. Hij zegt alleen dat hij iets aan zijn hoofd heeft wat meer urgent is.
Daarom is het begrip klimaatrechtvaardigheid van belang. Alleen in een context die aan minimale bestaansvoorwaarden tegemoet komt en als rechtvaardig ervaren wordt, zullen mensen zich inzetten en eventueel offers brengen voor het grotere geheel.
CO2-belasting lijkt mij de olifant in de kamer: onvermijdelijk. Maar het draagvlak ervoor zal afhangen van de bestemming van de opbrengsten. Als dit bijdraagt aan meer rechtvaardigheid, is er kans. Anders zal het alleen ressentiment voeden.
Marla Singer 7
Ludovica Van OirschotNiet dat ik tegen het feit dat de vervuiler ook een redelijke bijdrage zou moeten leveren om het leefklimaat leefbaar te houden. Maar ik vertik het om wel die bijdrage te doen als de elite het niet doet. Wat dat betreft zullen wij allen af moeten dwingen dat iedereen naar draagkracht bijdraagt via massale politieke druk.
Dan nog moet je beducht zijn waar dat belastinggeld aan zou worden besteed. Niet om de gaten van spilzuchtige regeringen op te vullen maar 100% aan waar het voor geheven wordt. Daar moeten harde garanties voor afgegeven worden die als niet nagekomen worden tot massale politieke sancties leiden.
Let maar heel goed op wat er in Katowice allemaal uitonderhandeld gaat worden. Deze twee punten staan absoluut niet op de agenda want daar heeft de politiek zelf helemaal niets aan. Wat gaan wij daar aan doen?
Ludovica Van Oirschot 15
Marla Singerwilag kater 5
Ludovica Van Oirschot1) Het belangrijkste fundament onder elke klimaatoplossing zal de 'Vergroenende Mix' van uiteenlopende basisprincipes moeten worden, zoals: 'de vervuiler betaalt' (CO2-beprijzing, rekeningrijden etc etc), 'de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten' (progressieve belastingheffing op vermogen etc) en (tijdelijke) subsidieverstrekking en overheidsinvesteringen voor tal van klimaatvriendelijke oplossingen en oplossingsrichtingen.
Helaas zijn wij (nog) niet klaar voor het leggen van dat fundament. Maar, wie zijn 'wij' dan eigenlijk, is dan de logisch volgende 'sociaal-psychologische-introspectieve-reflectievraag'?
2) 'Wij' zijn wij-op-FTM, en andere betaalde info-platforms, de gegoede hoogopgeleide middenklasse. En helaas houden 'wij', zoals Joris Luyendijk terecht vaststelt, dezelfde fundamentele basisprincipes (nog) tegen, in Nederland en in de EU. 'Zij', de gele hesjes, vormen de lagere middenklasse en alle armen daaronder; continue nét buitengesloten van alle zeggenschap, macht, invloed, privileges en middelen. Vandaar dat 'zij' zich, in wat voor vorm dan ook, steeds harder roeren in de rijke bedriegelijke rust van onze 'wij'.
Met andere woorden zolang 'wij' hier (nog) niet met 'zij' de gele hesjes aantrekken en onze hoogopgeleide (organisatie)vermogen en (leiderschaps)kennis niet gaan inzetten, staan 'wij' hier zelf op dit soort infoplatforms onze eigen fundamentele klimaatoplossingen en oplossingsrichtingen in de weg*.
*Hierna volgt op deze 'wij'-platforms, dan meestal die enorme zure scheldkanonnade van links- én rechts georienteerde 'wij-realisten' die zich mishandeld voelen door aanklachten van klassenmisbruik! Voor alle duidelijkheid, ja, ik ben ook zo'n hoogopgeleide 'wij'; die je misschien al wél met een geel hesje hebt zien lopen; wie weet treffen we elkaar snel als 'wij' & 'zij' op dezelfde 'klimaatstraat' in dezelfde gele hesjes, strijdend voor fundamentele basisprincipes.
Ludovica Van Oirschot 15
wilag katerIn mijn dagelijks leven zet ik mij in om enerzijds met mijn geld de juiste dingen te doen en anderzijds om -samen met mensen die het iets minder getroffen hebben- te strijden voor een rechtvaardiger wereld. Ik ben geen heilige maar ik doe mijn best.
Ik zou wel graag willen dat meer mensen in mijn soort positie deze keuze maken. Ik kom er helaas weinig tegen.
Of de gele hesjes mijn ding zijn, weet ik nog zo net niet. Ik kijk de kat nog even uit de boom.
Lydia Lembeck 12
Ludovica Van OirschotHet kapitalisme is niet zo gunstig geweest voor mij. Hoofdreden: te vaak uitval (ziek). De reden daarvan inmiddels bekend, maar te laat. Dus weinig keus, dan inderdaad de kat uit de boom kijken.
Ludovica Van Oirschot 15
Lydia LembeckHet is een van de ficties van onze tijd: dat iedereen het aan zichzelf te danken of te wijten heeft, hoe goed of hoe slecht het gaat. Dat geluk of noodlot ook een grote rol spelen, is een taboe.
Mz59 7
Ludovica Van OirschotLudovica Van Oirschot 15
Mz59Het meritocratische ideaal is om drie redenen failliet. Allereerst werkt het in de praktijk niet: het zijn lang niet altijd de besten die het meest beloond worden. Ten tweede is het geen rechtvaardiging voor de extreme belonings- en bezitsverhoudingen die we op dit moment zien. En te derde levert meritocratie een wrede situatie op voor mensen die met weinig talenten ter wereld komen - tenzij het wordt aangevuld met een ander mechanisme, en dat functioneert onvoldoende.
Kortom: het VVD verhaal van de hardwerkende burger is een leugen.
Lydia Lembeck 12
wilag katerJan Smid 8
Daarnaast zal je toch een backup moeten hebben, of het nou een kolen of een gascentrale is.
Ignaz Wanders 3
En daar zit precies het probleem: de markt.
De neoliberale markt is niet in staat het algemeen belang te dienen.
Het legtverantwoordelijkheid bij het individu, terwijl we hier te maken hebben met maatregelen die de hele samenleving moeten dienen.
Sommigen zullen zich dus verrijken met CO2 handel, en de massa betaalt er weer voor.
Het idee dat alles aan de markt overgelaten moet worden is een denkfout.
CO2 belasting is hooguit een tijdelijk middeltje; het enige dat écht helpt is dat we drastisch minderen met het gebruik van fossiele brandstoffen. En zolang we met zijn allen blijven groeien is een CO2 belasting alleen maar een klein dipje. Na enkele jaren groeien we gewoon weer verder voorbij het punt waar we nu zijn. (We doen immers aan exponentiële groei.)
Hendrick 4
Ignaz WandersRoland Horvath 7
HendrickZo bijvoorbeeld zijn er dure hoogspanningsleidingen nodig van zuid Europa naar noord Europa om elektrische energie over te brengen. Bij het omzetten van zonenergie in het zuiden naar allerlei andere energie vormen.
wilag kater 5
HendrickR. Eman 7
Laat het woord "uiteindelijk" maar weg uit de tekst, want de burger is al bezig die prijs te betalen:
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/46/co2-uitstoot-nagenoeg-gelijk-in-derde-kwartaal-2018
Mooie titel maar die vertelt niet dat het burgers en overige dienstverlening zijn die CO2 reduceren en dat de overige industrieën niet verder komen dan een stijging van de CO2 uitstoot.
En dan lees ik nog dit artikel:
https://www.nu.nl/gaswinning-groningen/5608364/wiebes-gaswinning-groningen-daalt-fors-2023.html
Daarin staat de mooie zinsnede: "Voor zover noodzakelijk kunnen deze bedrijven aanspraak maken op nadeelcompensatie".
Nadeelcomspensatie??????! Welke burger krijgt dat omdat ze van het gas af moeten?
Lydia Lembeck 12
R. Emanwilag kater 5
Wat een geweldig nieuws en extra voordeel blijft hier onbenoemd, want: duurdere producten leiden, volgens oude economische wetten, tot minder en zuiniger gebruik van grondstoffen, half-fabrikaten, eindproducten en energie en bespaart productiekosten, opslag en vervoer van die producten; kortom: precies waar we met ons eigen consumptiegedrag, ons klimaatprobleem en ons achterhaalde economisch (groei)model van winstmaximalisatie naartoe willen.
Het beste nieuws in jaren voor de wereld is de inperking van onze excessieve overconsumptie van zes keer de aardbol, toch? Voornemen 2019, met mijn ongefundeerde consuminderangst naar de psychiater, eerste afspraak eerste week van januari. Kom maar op met die CO2-beprijzing!
Lydia Lembeck 12
wilag katerEdward 2 4
Bert Pijnse van der Aa.
climategate.nl
Lydia Lembeck 12
Edward 2Interessant website. Bedankt.
Annemiek van Moorst 10
Graag zou ik nog een stuk zien over de hoogte van de CO2-belasting per ton uitstoot.
- Hoe hoog moet die zijn om welk effect te sorteren?
- Wat is relatie met ETS in dat kader?
line 5
R. Eman 7
lineJe hebt helemaal gelijk. Helaas vergt een echte oplossing visie. En voor visie heb je kennis en kunde nodig. Daaraan ontbreekt het volledig binnen de politiek. Daarom komt de politiek niet verder dan het bedenken van een naam voor een nieuwe belasting en dan is men in de stellige overtuiging dat men beleid heeft ontwikkeld.
Edward 2 4
Klimaatagitprop NPO.
climategate.nl
Martine Groenendijk 5
Jos Merks
Zie: https://www.luchtfonds.nl/biomassa/een-peperduur-sprookje-uit-brussel-biomassa-wordt-ten-onrechte-als-duurzaam-beoordeeld/ Gelijke monniken, gelijke kappen.
MLK 4
Waarom hebben vele kabinetten voor de huidige niet al 20 jr geleden maatregelen genomen? En nu het te laat is, moet de belastingbetaler de kosten betalen via allerlei belastingmaatregelen. Let op het wordt erger en erger!
Wetenschappers spreken elkaar tegen, sommige spreken over een komende kleine ijstijd! Heeft men wel eens gehoord van cycli als het gaat om klimaat en leven?
Hoe is het mogelijk dat wetenschappers elkaar tegen spreken? Bewijs is toch bewijs?
Sommige zaken komen en gaan en iets in vrede met elkaar oplossen is nog in geen eeuwen gelukt.
Waarom worden bedrijven/industrieen niet aangesproken i.p.v. meteen maar weer geld op te halen bij de burger?
Zelfs een rechtszaak winnen van de tabaksindustrie lukt niet.
Nee, mijn geloof in de politiek en EU is al heel lang verdwenen.
Wat te denken van de landen met de meeste impact, USA en China??
En wij zijn een rijk, verwend landje.
Rikkie 7
MLKDat is het punt. Er wordt gewerkt met een hypothese. De voorspellingen worden gebaseerd op deze hypothese. Totdat blijkt dat de voorspellingen niet kloppen blijft de hypothese staan. Een hypothese is geen bewijs zoals in de wiskunde maar meer een soort aanname.
De opwarming van de aarde wordt niet alleen veroorzaakt door de mens. Hoe groot die invloed is en welke factoren een rol spelen daar wordt nog veel onderzoek naar gedaan en over van mening verschild door wetenschappers.
De oorzaken van de opwarming van de aarde, het aandeel van de mens daarin en de prognoses mbt de temperatuur stijging zijn dus nog omgeven met een flink aantal onzekerheden.
De klimaatlobby presenteert het echter als absolute waarheid. Er spelen dan ook grote financiële belangen. Dat wordt door sommigen, enigzins naïef in mijn ogen, uit het oog verloren.
De statistische juistheid van de veel gebruikte uitspraak dat er 97 procent consensus is onder wetenschappers wordt ook hier en daar in twijfel
getrokken.
Wel een mooie slogan om mensen bang en volgzaam
te maken natuurlijk.
willem Broekhuis 6
Wanneer we doorgaan met verminderen van CO2 en daarmee bedrijven financieel straffen wanneer de CO2 reductie niet snel genoeg gaat, dan weten we nu al dat de consument uiteindelijk dit gaat betalen omdat bedrijven de boete zullen doorberekenen in de prijs. Daarom kan je als kabinet wel doen alsof bedrijven gestraft worden, maar dat is een aperte leugen!
De andere vormen van vervuiling die vele malen gevaarlijker zijn dan CO2 is de chemische vervuiling. Chemische grootmachten als Monsanto, Bayer en nog een groot aantal chemische reuzen vervuilen deze wereld veel meer dan CO2 ooit zal doen. En de chemische vervuiling kan de bodem, oppervlakte water en drinkwater voor tientallen jaren, en misschien wel voor honderden jaren vervuilen.
Wat doen we aan de Nederlandse wetgeving omtrent olieproducten! In zware stookolie voor de enorm grote schepen worden chemische stoffen en zelfs nucleaire afvalproducten gedaan. Schepen die Europa aandoen komen even langs Nederland om deze goedkope vervuilende olie in te slaan. Buiten de territoriale wateren draaien de motoren op deze vervuilende olie! Een wetenschappelijke berekening geeft aan dat 20 van deze enorme schepen de lucht evenveel vervuilen als alle auto's op de hele wereld. Hoeveel van deze schepen varen er op de zeeën van onze wereld.
Wanneer we CO2 als boosdoener blijven beschouwen, houden we ons misschien aan water vast om niet te verdrinken!
Said Ajouaau 5
willem BroekhuisMaar zet je nu schrap, want de klimaatpolitie en "believers" zullen je nu flink door de mangel nemen. Trust me... I know! 😉
Rikkie 7
willem BroekhuisDe opwarming van de aarde wordt dus sowieso niet alleen veroorzaakt door de mens. Hoe groot die invloed is en welke factoren een rol spelen daar wordt nog veel onderzoek naar gedaan en over van mening verschild door wetenschappers.
De oorzaken van de opwarming van de aarde, het aandeel van de mens daarin en de prognoses mbt de temperatuur stijging zijn dus nog omgeven met een flink aantal onzekerheden.
De klimaatlobby presenteert het echter als absolute waarheid. Er spelen dan ook grote financiële belangen.
Hans 660
Hans 660