'Money' heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn loopbaan. Ooit ben ik met een 'verkeerde' studie en 'in korte broek' begonnen bij een gerenommeerde investment bank. En ook nog eens zo'n beetje op de dag dat wereldwijd de beurzen in elkaar stortten (oktober 1987). Ik heb de algehele paniek van destijds van nabij mogen aanschouwen... Wanningen is de naam, Jean Wanningen. Een groot deel van mijn werkzame leven heb ik in de financiële sector doorgebracht en geloof me, alle vooroordelen over 'greed', 'op geld beluste wolven' en 'onbeschaamd narcisme' kloppen. Twintig jaar later (2007) was er weer paniek, vooral bij politici, maar nu, zeven jaar later, is het weer business as usual. Er is niets geleerd, niets veranderd en alles begint weer van voor af aan. Onnodig te zeggen, dat mijn kijk op de sector er in de loop der jaren niet positiever op is geworden. De afgelopen twee jaar ben ik als columnist en redacteur voor De Dagelijkse Standaard (DDS) actief geweest. Vanaf heden ben ik dat voor Follow the Money.

Uitgelezen platform

Als gastauteur had ik al eens enkele stukken voor FTM geschreven. Het leek me aardig om in mijn debuutcolumn als redacteur uit te leggen waarom ik de overstap heb gemaakt. En, last but not least, waarom ik denk dat FTM het uitgelezen platform is om mijn artikelen op te publiceren. Bij DDS heb ik twee jaar gewerkt als redacteur/columnist, met de eindredactie over DDS Finance. Mijn specialiteiten daar waren de Europese Unie, de euro en finance in het algemeen. De publicatiefrequentie was er zeer hoog: tot soms drie, vier columns per dag. Elke dag. Maar DDS krijgt dezer dagen een nieuw jasje, waarbij de focus vooral komt te liggen op snelle commentaren op het dagelijks nieuws en dat soort koerswijzigingen zijn geschikte gelegenheden voor een wisseling van de wacht. Bovendien was ik na twee jaar toe aan iets anders: meer verdieping, verbreding en verlost van de verplichting meerdere stukken per dag te moeten schrijven; hetgeen natuurlijk ook niet echt bevorderlijk is voor de diepgang.

Geloof me, alle vooroordelen over 'greed', 'op geld beluste wolven' en 'onbeschaamd narcisme' kloppen

De keuze voor FTM was een bewuste en heeft met een aantal zaken te maken. Om te beginnen heeft FTM de afgelopen vier jaar overtuigend bewezen een multimediaal platform te zijn voor kwaliteitsjournalistiek. Daar bestaat volgens mij in Nederland een grote behoefte aan. Bij de meeste media is er steeds minder tijd en geld beschikbaar om onderzoeksjournalistiek te bedrijven. Dat is een hiaat en biedt dus tegelijkertijd een kans. Ik wil graag een bijdrage leveren aan de inspanning die nodig zal zijn om die kansen te verzilveren.

Waarheidsvinding

Daarnaast heeft mijn keus te maken met de visie, missie, de doelstellingen en de ambitie van FTM. FTM wil diepgravende journalistiek bedrijven, die problemen signaleert, misstanden onthult, oplossingen aandraagt en inspireert. Vanuit de visie dat waarheidsvinding en duiding door onafhankelijke diepgravende journalistiek een onmisbaar onderdeel moet zijn van een goed functionerende democratie. We willen de burger bereiken en laten mee-participeren. We willen de burger niet alleen informeren en inspireren, maar ook motiveren. Dat alle hoop nog niet verloren is in de wereld, dat er vooruitgang mogelijk is, dat idealisme en realisme hand-in-hand kunnen gaan. Daarvoor is gedrevenheid, passie en gevoel voor rechtvaardigheid onontbeerlijk. Wie mij een beetje kent weet, dat ik over al die drie modaliteiten in ruime mate beschik. Maar goede onderzoeksjournalistiek is schaars, mede door voornoemde reden (gebrek aan tijd en geld). En iets wat schaars is heeft een prijs. En net als voor elk ander bedrijf, geldt ook in de journalistiek dat je een levensvatbaar business concept moet ontwikkelen om te kunnen overleven. En het business model van de traditionele media staat al jaren ter discussie. Dat komt mede doordat men daar te behoudend is, te weinig vernieuwend denkt en te weinig creatief is. In mijn ogen althans. Illustratief daarvoor was de klaagzang, nu ruim vier jaar geleden, van een grote groep (Amerikaanse) hoofdredacteuren over 'de bedreiging' die internetjournalistiek in hun ogen vormde voor hun klassieke werkmodel. Hoe conservatief - in de slechte betekenis van het woord - kun je zijn?

Het internet laat zich niet tegenhouden; dus moet je er wat mee

Het internet werd door een ruime meerderheid beschouwd als de zondebok. Zo’n zestig procent stelde dat internet zorgt voor een aantasting van de fundamentele waarden van de journalistiek. Men ziet met lede ogen aan dat steeds losser wordt omgesprongen met klassieke journalistieke vaktechnische eisen, zoals accuraatheid, checken van feiten, raadplegen van bronnen en hoor-en-wederhoor plegen. En ja, deels hebben die hoofdredacteuren wel gelijk, maar ze trekken alleen de verkeerde conclusie. Het internet laat zich niet tegenhouden; dus moet je er wat mee. Of, zoals Grig Davidovitz and Max Levitte in The Guardian opmerkten: “Newspapers should invent a revenue model that utilises their unique advantage on the web: their credibility. So how can they make money from trust? Newspapers should be the online authority on what to buy and what to do.”

Wij van FTM

En dat gaan wij dus doen. Hoe? Door het bieden van kwaliteit. We willen het beste multimediale platform van Nederland worden. De poortwachter van een rechtvaardig en integer Nederland: 'Just keeping them honest'. Maar succes staat of valt bij de geboden kwaliteit en ik hoop daaraan een bijdrage te kunnen leveren. En ofschoon ik niet de school voor journalistiek heb doorlopen (misschien maar beter ook), kan ik bogen op een brede maatschappelijke ervaring. Door achtereenvolgens werkzaam te zijn geweest in de academische wereld, de financiële wereld, het 'echte' bedrijfsleven, als zelfstandig ondernemer, in de politiek en de laatste paar jaar als internetredacteur en columnist, heb ik een brede kennis en ervaring opgedaan, die me van pas zal komen in het doorgronden en duiden van de complexe wereld waarin we tegenwoordig leven. En daar komt nog iets bij. Ja, wij van FTM – u merkt het, ik spreek al in de eerste persoon meervoud - zijn een team met een missie en een drive. We zijn idealisten, maar ook realisten. We willen met een positieve instelling streven naar rechtvaardigheid en transparantie. In een wereld met schaarse en ongelijk verdeelde rijkdommen en waar alles om geld draait. We willen de macht controleren en confronteren door de geldstromen te volgen; door problemen en misstanden in de samenleving aan de kaak te stellen; en door complexe verbanden bloot te leggen. En, héél belangrijk, we willen het niet bij signaleren alléén laten, maar zullen ook oplossingen aandragen. En we willen bij die zoektocht naar waarheid en rechtvaardigheid ook onze lezers betrekken. Gezamenlijk zullen we een bijdrage leveren aan het herstel van het moreel maatschappelijk kompas om zodoende de wereld in positieve zin te veranderen. Maar we blijven daarbij wel met onze beide voeten stevig op de grond staan, want idealisme zónder realisme is als pap zonder zout. Over de koers van FTM heeft mede-oprichter Eric Smit u al wat meer verteld. Zelf zal ik zeker doorgaan met het controleren van de macht in Brussel en blijven publiceren over de desastreuze economische gevolgen van de eenheidsmunt, zoals u mogelijk van mij gewend was. En anders zult u er snel iets over lezen. Ik heb er zin an.