Getergd en als een verongelijkt kind dat zijn zin niet heeft gekregen, zo reageerde Rabobank-topman Wiebe Draijer vorige week donderdag, direct na de uitgestelde instemming van de bank met het uniforme derivatenherstelplan. In interviews in Het Financieele Dagblad en De Telegraaf, maar ook op BNR Nieuwsradio, toonde hij een kant van zichzelf die indringende vragen oproept. De belangrijkste vraag is deze: of Wiebe Draijer, als hij onder druk staat, voor Rabobank wel de juiste topman is. Zijn optreden was ronduit oerstom.

Notoire dwarsligger

Er was forse maatschappelijke en politieke druk voor nodig om Rabobank er op het laatste moment alsnog toe te bewegen akkoord te gaan met het herstelplan voor gedupeerde derivatenbeleggers van de bank. Het was een breed gedragen oplossing waar, behalve Deutsche Bank, alle andere banken zonder publiek gejeremieer heel wijselijk wel mee instemden. Wiebe Draijer, ceo van de grootste boosdoener qua misselling van renteswaps aan het mkb en dé notoire dwarsligger bij het zoeken naar oplossingen, vond het kennelijk opportuun om zich er nog bijna twee dagen tegen te blijven verzetten.

In zijn aansluitende verklaringen weet hij de vertraging aan de noodzaak om binnen de coöperatieve structuur van de Rabobank tot besluitvorming te komen. Dat is natuurlijk baarlijke nonsens, want Draijer c.s. hebben onlangs de coöperatie van zelfstandige banken juist volledig de nek omgedraaid. De lokale bankvergunningen moesten worden ingeleverd om alle zeggenschap in Utrecht te concentreren. Dat Draijer vervolgens durfde te beweren een intern mandaat nodig te hebben, is een op de lachspieren werkende verdoezeling van het eigen onvermogen om een besluit te nemen. Net als alle andere banken, kende ook Rabobank in elk geval de hoofdlijnen van het door haar zo principieel gewraakte herstelplan. Dat plan kwam niet, zoals Draijer wel suggereerde, als een donderslag bij heldere hemel. Rabobank heeft de tijd gehad om zich erover te beraden.

Kolossale blunder

Het herstelplan kost de banken, en natuurlijk vooral Rabobank, klauwen met geld

Het herstelplan kost de banken, en natuurlijk vooral Rabobank, klauwen met geld. Iemand bij het voorafgaande beraad heeft mogelijk, na het maken van een nuchter rekensommetje, bedacht dat het in het financiële belang van Rabobank zou kunnen zijn om te blijven tegenwerken — om te blijven vasthouden aan de modus operandi in ‘renteswap-gate’. Niemand rond de hoofddirectie in Utrecht lijkt zich er echter op voorhand rekenschap van te hebben gegeven dat er met deze aanpak wederom een kolossale communicatieve blunder zou worden begaan. 

Wat dit zou kunnen betekenen voor verdere schade aan de toch al zwaar gebutste reputatie van Rabobank? Dat dit opnieuw een klap in het gezicht zou zijn voor de door Rabobank misleide derivatenslachtoffers en voor minister Dijsselbloem? Dat de bank zelf allerlei geruchten zou voeden over de soliditeit van Rabobank? Dat dit de concurrentiepositie van de bank zou kunnen schaden? Dat het marktvertrouwen op het spel zou kunnen komen te staan? Niemand die het zich afvroeg, of niemand die het heeft aangedurfd om zulke tegenwerpingen te doen. En misschien heeft er wel iemand nuchter geconstateerd dat de prijs voor Rabobank inderdaad te hoog was. Nu de bank alsnog eieren voor haar geld gekozen heeft, is het kwaad sowieso geschied. Bij Rabobank zijn ze in staat om prachtige feelgood-reclames te maken, maar ze kunnen volstrekt niet communiceren.

Wiebe —‘Kritiek? Ik noem dat interpretaties van de buitenwereld’ — Draijer heeft zich, eenmaal onder druk gezet, een besluiteloze en tamelijk emotioneel reagerende man getoond. Een ceo die in deze affaire niet ter zake doende argumenten hanteert, die de reputatieschade die hij zelf heeft aangericht ontkent en die achteraf de verantwoordelijkheid afschuift. Dát zijn volgens mij bepaald niet de kwaliteiten waaraan een bank als Rabobank op dit moment behoefte heeft.