Van Overtveldt werd op 24 augustus 1955 geboren in Mortsel, een plaatsje ten zuid-oosten van Antwerpen. Na een studie Toegepaste Economie startte Van Overtveldt zijn carrière -opmerkelijk genoeg- als journalist. Hij werd chef economie bij het financieel-economisch weekblad Trends, waar hij van 1978 tot 1982 werkzaam was. In 1982 maakte hij een overstap naar het zakenleven, waar hij functies uitoefende bij Bank Brussel Lambert (later ING), Shoeconfex, BTR en VCR. Na dit tienjarig intermezzo keerde hij terug naar Trends waar hij van 1992 tot 1999 onder meer co-hoofdredacteur en hoofdeconoom was. Van 1999 tot 2010 volgde een nieuwe uitstapje, ditmaal naar het Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden (VKW). Waarna hij op 16 november 2010 voor de tweede maal terugkeerde naar Trends, nu als hoofdredacteur, een functie die hij tot november 2013 bekleedde. In die functie was hij een veel gevraagde gast in actualiteitsprogramma's op radio en televisie in Vlaanderen en gaf hij regelmatig meerdere keren per week ergens in het land lezingen voor een algemeen publiek.

Chicago School of Economics

Naast een duidelijke voorliefde voor de financiële journalistiek schreef Van Overtveldt ook een aantal boeken over financiële onderwerpen, waaruit een duidelijke voorkeur blijkt voor de Chicago School of Economics. Eén van zijn boeken gaat daar ook over. Deze richting in de economische wetenschap verwerpt (deels) de economische opvattingen van John Maynard Keynes en baseert zich voornamelijk op het concept van 'rationele verwachtingen'. Eén van de bekendste vertegenwoordigers van de 'Chigaco economen' was de monetarist Milton Friedman, met een uitgesproken voorkeur voor de vrije markt en economisch liberalisme. De School wordt echter ook gekenmerkt door het toelaten van dissidente geluiden en een voorliefde voor open debat, zoals het echte vrijdenkers betaamt.

Euro is in huidige constructie onhoudbaar. Als er niets verandert stapt Duitsland er uit.

Maar ook over de euro heeft Van Overtveldt zijn licht laten schijnen. In een relatief beknopt boek, 'Het Einde van de Euro', schetst hij eerst de ontstaansgeschiedenis van de Europese Unie, waarin hij met name de rol benadrukt die Frankrijk heeft gespeeld bij de totstandkoming ervan. Hij licht daarbij vooral de vier vrijheden (vrij verkeer van goederen, diensten, werknemers en kapitaal, red.) van de Europese Unie toe. In het tweede hoofdstuk gaat Van Overtveldt in op de vraag in hoeverre de eurozone voldoet aan de theorie van Optimale Valutagebieden en stelt zich daarbij uiterst kritisch op. Het derde hoofdstuk beschrijft de eurocrisis vanaf 2009 en in het laatste hoofdstuk concludeert Van Overtveldt dat de euro in de huidige constructie niet houdbaar is en dat Duitsland er waarschijnlijk op een gegeven ogenblik uit zal stappen, als het land in de gaten krijgt dat de kosten van het handhaven van deze transferunie torenhoog zullen zijn en Duitsland zelf in de problemen zal brengen. Tenzij, en dat benadrukt hij evenzeer, tenzij er een draagvlak gevonden kan worden voor een Politieke Unie, maar dat zal volgens Van Overtveldt veel zelfopoffering en politieke moed vergen. Hoe dan ook zal de euro in de huidige constructie niet kunnen overleven.

Voorstander van vrijhandel en globalisatie

Van Overtveldt is een kampioen van de vrije markt en globalisatie. In een ander boek, 'Marktzege(n): zes aanklachten tegen het anti-globalisme' (2002, dus vóór het uitbreken van de eurocrisis), bekritiseert Van Overtveldt de anti-gobalisten en anti-kapitalisten. Volgens hem betekent de globalisering van de economie vooral het steeds goedkoper kunnen produceren van goederen, mits staatsgrenzen geen belemmering vormen voor kapitaalverkeer en handel. En juist daardoor kunnen andere sectoren – vooral diensten en zorg – zich sterker ontwikkelen. Aangezien zorg en onderwijs niet uitbesteed kunnen worden aan buitenlandse leveranciers, leidt het openstellen van landsgrenzen voor handel en kapitaal juist tot een versterking en een snellere groei van de lokaal gebonden economie, aldus Van Overtveldt. Het beeld dat aldus naar voren komt van de nieuwe minister van Financiën van België is dat van een uitgesproken voorstander van vrijhandel en anti-protectionisme. Hij zal zich ongetwijfeld goed kunnen verstaan met de bezigheden van zijn landgenoot Karel de Gucht, die namens de Europese Commissie onderhandelt met de VS over een nieuw vrijhandelsverdrag (TTIP).

Overstap naar de politiek

De overstap naar de landelijke politiek kwam voor velen toch nog onverwacht. Zoals gezegd, vanaf november 2013 koos Van Overtveldt dan weliswaar voor een actieve politieke loopbaan, met zijn overstap naar de N-VA, maar het was de bedoeling dat hij voor die partij naar het Europees parlement zou vertrekken. En dat gebeurde ook: de econoom kreeg zelfs het lijsttrekkerschap van de Europese lijst aangeboden, waar hij met 274.444 voorkeurstemmen alleen liberaal Guy Verhofstadt (531.030) en christendemocrate Marianne Thyssen (340.026) moest laten voorgaan. Niettemin werd N-VA met vier zetels wel de grootste Belgische partij in het Europese Parlement. En nu dus toch een zetel in de nationale regering. Het kan verkeren.

Laat ons nu eerst eens met Europa doen waar we mee bezig zijn.

Of dat betekent dat de Belgische regering zich kritischer zal opstellen tegenover de euro zal afgewacht moeten worden. Nog in mei van dit jaar liet Van Overtveldt zich ontvallen 'niet tegen de euro te zijn'. 'Laat ons eerst nu eens met Europa doen waar we mee bezig zijn', zo verklaarde hij tegenover Knack, in de aanloop naar de Europese verkiezingen van afgelopen mei. Hij voegde daaraan toe dat zijn partij (N-VA) een glashelder Europees programma heeft: 'Wij zijn helemaal niet eurosceptisch en beweren zeker niet dat Europa weg moet. Tegelijkertijd gaan wij niet mee in het al te simpele euroforische verhaal dat alleen meer Europa de problemen kan oplossen. Europa heeft een groot probleem van democratische legitimiteit.' De gekozen route die Van Overtveldt voorstaat om dat laatste "probleem" op te lossen zal onze premier Rutte en diens gedoogpartner Pechtold als muziek in de oren klinken: 'Door Europa dichter bij de burger te brengen'. En dat geldt ook voor de overige standpunten van Van Overtveldt's partij, zoals het uitbreiden van de Interne Markt, het uitbreiden van de muntunie en de realisatie van de bankenunie. Hij noemt zich dan ook nadrukkelijk geen 'euroscepticus'. Hij wil dan weliswaar geen Europese Superstaat, maar pleit wel voor handhaving van de strikte begrotingsnorm van drie procent en de daarbij horende economische hervormingen. We gaan het zien. Klik hier om mij te volgen op twitter