Het Spaanse openbaar ministerie gaat ING toch onderzoeken voor het niet naleven van de Spaanse anti-witwaswetgeving, blijkt uit documenten in handen van Follow the Money. 

Eerder onderzocht het Spaanse OM al het handelen van drie banken – ING, CaixaBank en Ibercaja – vanwege hun betrokkenheid bij de zogenoemde Bandenia-zaak. Na het vertrek van de onderzoeksrechter in 2019 kwam hier een einde aan. Zijn vervanger zag geen heil in verder onderzoek en sloot de zaak, een beslissing waartegen het Spaanse OM in beroep ging.

Het Hooggerechtshof van Madrid stelde dat die beslissing ‘voorbarig’ was, waarna het onderzoek werd heropend voor een periode van minimaal zes maanden. De openbaar aanklager heeft nu toestemming verkregen om vertegenwoordigers van CaixaBank, Ibercaja en ING te verhoren over het verstrekken van rekeningen en het doorlaten van malafide transacties. De transacties zouden te maken hebben met drugsgeld en prostitutie, aldus het eerdere onderzoek.

Het Spaanse openbaar ministerie stelt in zijn pleidooi om de zaak te heropenen voldoende aanwijzingen te hebben dat ING zich niet hield aan zijn eigen anti-witwasbeleid en dat het ‘niet duidelijk is wie tussen 2015 en 2017 verantwoordelijk was voor het witwasbeleid en fraudepreventie’ bij de Spaanse tak van de bank. 

De Spaanse autoriteiten zeggen dat ING minimaal 1,7 miljoen euro heeft doorgesluisd, afkomstig van de Bandenia Banca Privada. Deze financiële dienstverlener opereerde op papier vanuit het Afrikaanse eiland Mohéli, vlakbij Mozambique. Bandenia bankierde bij ING en bediende een schare aan dubieuze klanten. 

Onderzoek naar de cocaïne-koningin

In 2017 opende de Spaanse FIOD een onderzoek naar de Bandenia Banca Privada, omdat de bank werd verdacht van het witwassen van grote hoeveelheden crimineel geld van onder andere de beruchte Spaanse drugshandelaar Ana María Cameno, ook bekend als ‘de cocaïne-koningin’. In september dit jaar werd zij veroordeeld tot zestien jaar gevangenisstraf. 

Tijdens het strafrechtelijk onderzoek naar Cameno ontdekten de autoriteiten dat Bandenia meer criminele organisaties bediende, zowel in Spanje als daarbuiten. De bank zou een spil zijn geweest in een netwerk van transacties tussen Panama, Zwitserland en Hong Kong.

Bandenia Banca Privada is een zogeheten ‘shell bank’: een bank zonder fysieke aanwezigheid in welk land dan ook. Volgens documenten in handen van Follow the Money sluisde deze bank geld van onbekende oorsprong in en door het Europese banksysteem, via contante stortingen en internationale overschrijvingen. De focus lag op valutatransacties: bijvoorbeeld dollars werden geruild voor euro’s om de oorsprong van het geld te verhullen. Bandenia liet deze transacties lopen via ING, Caixabank en Ibercaja. 

Terug in het vizier

Tussen 2016 en 2018 was ING ook al onderwerp van een groot witwasonderzoek in Nederland. De bank werd destijds onderzocht voor het ‘jarenlange en structurele overtreden van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme’ (Wwft) omdat het de interne controle op dubieuze transacties niet op orde zou hebben. 

De bank kreeg een boete en ontneming van in totaal 775 miljoen euro opgelegd. Toenmalig CEO Ralph Hamers is ook na deze boete nog altijd onderwerp van onderzoek door het Nederlandse openbaar ministerie. 

Het functioneel parket zegt geen uitspraak te kunnen doen over of de Spaanse Bandenia zaak toen is meegenomen in het onderliggende strafrechtelijke onderzoek. ING laat Follow the Money weten geen commentaar te geven op de ‘lopende zaak’.