De woekerpolisaffaire is waarschijnlijk het grootste financiële schandaal uit de Nederlandse geschiedenis. Decennia lang werden miljoenen burgers willens en wetens door (levens)verzekeraars misleid en benadeeld met zogenoemde beleggingsverzekeringen die we sinds 2006 beter kennen als woekerpolissen. Journalisten Jan Hein Strop en Eric Smit volgen de woekerpolisaffaire al vanaf het moment dat die uitbrak. In 2011 publiceerde Smit met de tot inkeer gekomen tussenpersoon René Graafsma het zelfhulpboek Woekerpolis, hoe kom ik er vanaf? Het boek diende in 2011 als 'lesmateriaal' voor Kamerleden, maar die toonden zich niet de beste leerlingen. Graafsma en Smit riepen eind 2011 in een open brief in de Volkskrant de Kamer nog op om in actie te komen, maar dat mocht niet baten, de politiek wendde het hoofd af. De lobby van de verzekeraars en DNB had en heeft veel invloed in Den Haag. Het ministerie van Financiën heeft in deze kwestie vooral oog voor de belangen van de internationaal opererende verzekeraars, niet voor de belangen van burgers. De ellende met de beleggingsverzekeringen werd in 1994 al door experts voorzien. De overheid greep niet in en twintig jaar later - en vele tientallen miljarden euro aan schade verder - bevindt de inhoudelijke kennis van onze volksvertegenwoordigers zich nog steeds op een bedroevend laag niveau en laten zij zich nog steeds leiden door de belangen van de financiële sector.

Hoewel de wereld om ons heen al jaren verschijnselen van woekerpolisvermoeidheid vertoont, zal Follow the Money deze affaire blijven volgen.

28 artikelen

'Het woekerpolisprobleem wordt witgewassen'

Twee miljoen huishoudens verliezen dagelijks geld met hun beleggingsverzekeringen. Toezichthouder AFM wil dat verzekeraars nog dit jaar het probleem oplossen, maar volgens ontwoekerspecialist Hubrien Meijaard voltrekt zich nu een ongekende witwasactie.

‘Wij kunnen ons voorstellen dat u, ondanks de Compensatieregeling, het gevoel hebt dat u met uw huidige verzekering niet meer het doel kunt bereiken dat u ooit voor ogen had.’ Zo luidt de waarschuwing uit een van de brieven die 2 miljoen huishoudens met een woekerpolis krijgen. Nou ja, waarschuwing. Wie van de geadresseerden zou naar aanleiding hiervan zelf actie gaan ondernemen? Of naar aanleiding van een tekst als: ‘Als de situatie niet verandert, wordt het oorspronkelijke doel niet gehaald! Wij adviseren u daarom een afspraak te maken met uw verzekeringsadviseur voor een adviesgesprek.’ Het antwoord: heel weinig mensen. Om uiteenlopende redenen. Omdat de tekst te vaag is en mensen niet snappen waar je het over hebt. Of omdat hen niet wordt verteld dat ze recht hebben op gratis hersteladvies om hun te dure polis om te zetten. En, zo denken de meesten nu, een adviseur = duur, dat gaan we dus niet doen.
'Door mensen een rad voor de ogen te draaien met listig verstopte kosten, konden verzekeraars heel veel geld verdienen'
De oproep in december van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) aan de verzekeraars, om nog voor het einde van dit jaar 80% van de woekerpolissen om te zetten naar een fatsoenlijk product, wordt daarom zeker niet gehaald. Wat dat betreft is er weinig nieuws onder de zon. Of het zou moeten zijn dat het Verbond van Verzekeraars inmiddels toegeeft dat de ‘kenniskloof’ tussen verzekeraar en klant belangrijke ‘drivers’ waren van de woekerpolisaffaire. Oftewel: door mensen een rad voor de ogen te draaien met listig verstopte kosten, konden verzekeraars heel veel geld verdienen.

Financieel bargoens

Wat nu? Simpel: organiseer een terugroepactie. En niet, zoals nu, een cosmetische terugfluisteractie waarbij copywriters aan het werk worden gezet om in financieel Bargoens zo veel mogelijk ruis te communiceren. In teksten die ook bedrieglijk zijn: door niet te vertellen dat een adviseur kosteloos hulp moet bieden. Waardoor klanten doen wat ze al jaren doen: passief blijven en per polis gemiddeld ruim 10.000 euro te veel betalen. Nog steeds lijkt de financiële sector te denken dat met het verhangen van de dossiers naar de kast ‘afgevinkt’ het woekerpolisprobleem is opgelost. Misschien dat de AFM het wel best vindt. Immers: het ministerie van Financiën, dat verantwoordelijk is voor de AFM, zit niet te wachten op het redden van verzekeraars die in nood komen vanwege het mislopen van de woekerkosten die klanten tot nog toe betalen. Het gaat dan ook om serieuze bedragen, afhankelijk van de berekening, naar schatting minstens 35 miljard. En toch moet er wat gebeuren. Want die 35 miljard euro is niet van de verzekeraars, dat is geld van klanten. Klanten die misschien nu nog niet, maar zeker tegen het einde van de looptijd van hun polis boos worden en – bijna onvermijdelijk – schadeclaims zullen indienen. Omdat ze hun hypotheek niet kunnen afbetalen of te weinig pensioen overhouden. Het enige wat de financiële sector nu doet, is alle energie steken in een witwasoperatie die zijn gelijke niet kent.

Terug naar de garage

De oplossing van de voortslepende woekerpolisaffaire ligt echter binnen handbereik. Wat dat betreft geven bedrijven buiten de financiële sector vrijwel dagelijks het goede voorbeeld. Eind februari nog riep Porsche vanwege brandgevaar auto’s terug. De sportauto’s worden zelfs thuis opgehaald. En – kosteloos - hersteld. Logisch: je wilt niet dat je klant door jouw schuld in gevaar komt. En net zo logisch is het dus dat verzekeraars en adviseurs hun klanten nu klip en klaar vertellen wat er aan de hand is. En vervolgens ook kosteloos de noodzakelijke reparatie uitvoeren. Zodat wordt voorkomen dat miljarden aan spaargeld in rook opgaan.   Hubrien Meijaard, onafhankelijk financieel adviseur en initiatiefnemer van WoekerpolisVrij