Woekerwinsten - ja of nee?

Verzekeraars verdienen geen miljarden aan de bestaande 3,5 miljoen woekerpolissen en dus ook niet aan het wantrouwen van de eigenaren van die polissen, zoals Follow the Money afgelopen zaterdag betoogde, stelt het Verbond van Verzekeraars. De grove rekensom die FTM in het artikel De Woekerpolisparadox in elkaar schroefde, en waaruit bleek dat consumenten nog steeds 35 miljard besparen op de extreem hoge kosten van de woekerpolissen, is volgens het Verbond van Verzekeraars (VvV/Verbond) gebaseerd op enkele 'aperte onjuistheden'. VvV-woordvoerder Paul Koopman stelt om te beginnen vraagtekens bij de gemiddelde besparingen van minimaal 10 duizend euro per polis die ontwoekerspecialisten als René Graafsma en Hubrien Meijaard voorspiegelen. 'Aangezien ontwoekerdiensten een verdienmodel hebben, hebben zij er belang bij hoge verwachtingen te wekken over wat ze de klant kunnen leveren', zegt Koopman. 'Het is te hopen dat die verwachtingen ook worden waargemaakt, anders dreigen nieuwe teleurstellingen voor de consument.' Hoeveel er wel gemiddeld bespaard kan worden, kan of wil het VvV niet zeggen. 'Dat is afhankelijk van de keuze die de consument maakt, van zijn behoeften en de aard van de polis.'

Harde woorden

Waar het volgens Koopman in de aanname van de rekensom vervolgens misgaat is dat deze kostenbesparingen voor de klant 'inkomsten zijn die de verzekeraar misloopt'. 'Zo’n rekensommetje gaat op allerlei manieren mank', stelt Koopman. 'Hooguit is er indirect effect op de bedrijfsvoering – zo zal bij een lagere ORV-premie (ORV is de afkorting van overlijdensrisicoverzekering, ES) inderdaad een veer worden gelaten. Dat verzekeraars miljarden verdienen aan in het verleden gesloten woekerpolissen, is op geen enkele manier te rijmen met de resultaten van levensverzekeraars in de laatste jaren en de data die ook DNB daarover heeft verzameld. Gezien het relatief groot aantal kleine polissen in de markt, gaat zo'n rekensom sowieso mank.'

'Dat verzekeraars miljarden verdienen aan in het verleden gesloten woekerpolissen, is op geen enkele manier te rijmen met de resultaten van levensverzekeraars in de laatste jaren'

Harde woorden, maar hoeveel verdienen verzekeraars dan wél aan de woekerpolissen? Het Verbond zou de discussie over grote en kleine polissen snel kunnen beëindigen als ze de totale waarde van de toekomstige kasstromen van de huidige 3,5 miljoen polissen zou willen communiceren, de zogenoemde embedded value. Op basis van deze embedded value - een waarde die iedere verzekeraar van ieder product tot in het kleinste detail kent - kan precies worden berekend wat verzekeraars erbij inschieten wanneer hun klanten massaal gaan ontwoekeren. Er bestaat alleen nog geen regelgeving over het publiceren van deze gevoelige informatie en het Verbond blijkt die ook niet te kunnen leveren. Koopman verwijst naar DNB dat deze elementaire gegevens 'wellicht beschikbaar' heeft en belooft ondergetekende een 'straaljager' wanneer deze waarde onverhoopt 35 miljard euro mocht bedragen (ter info: de totale embedded value van levensverzekeraar Aegon was in 2009 17,8 miljard euro). Bij de toezichthouder worden we ook niet veel wijzer. DNB laat emails met vragen over de embedded value van alle woekerpolissen - een getal dat zonder twijfel in menige risico-analyse naar voren is gekomen - onbeantwoord.

'Gezonde ontwikkelingen'

Met de kritiek op de mogelijke kostenbesparingen en de daaruit volgende waardebepaling, is het nog niet gedaan. Het FTM-artikel betoogde op grond van de eerder genoemde rekensom dat het voor (levens)verzekeraars van levensbelang is dat ze voorkomen dat mensen massaal gaan ontwoekeren en gaan claimen. Ook dat is onjuist, aldus Koopman, die aangeeft dat de sector juist wordt aangemoedigd om klanten te laten 'ontwoekeren'. Koopman: 'De inspanningen die verzekeraars van dag tot dag leveren om hun klanten inzicht te bieden in hun polis, alternatieven aan te bieden en te ondersteunen bij wijzigingen waar ze baat bij kunnen hebben, laten ook gewoon zien dat hier serieus werk van wordt gemaakt. De AFM zal daar als onafhankelijk toezichthouder een oordeel over gaan vellen. Dus ik zou zeggen: beoordeel de daden.' De woordvoerder wil wel beamen dat de kenniskloof tussen verzekeraar en klant 'en het verkoopmodel in de jaren negentig' belangrijke ‘drivers’ waren van de woekerpolisaffaire. 'Maar daar hebben we aanzienlijke stappen gezet. Zo hebben we met succes gepleit voor een ander distributiemodel dat de consument in een sterkere positie brengt en de geldstromen (provisies, ES) tussen verzekeraars en adviseurs beëindigt. Ook op andere manieren werken we aan een sterkere positie van de consument. De consument weet dankzij de revolutie op social media de krachten ook veel beter te bundelen. Allemaal gezonde en goede ontwikkelingen en ons inziens vitaal voor het goed functioneren van de markt.'   *** In een reactie laat ontwoekeraar Hubrien Meijaard van WoekerpolisVrij weten dat hij teleurgesteld is in de 'flauwekul' van het Verbond van Verzekeraars. Meijaard zegt dat de gemiddelde kostenbesparingen van 10.000 euro per polis goed kunnen worden onderbouwd. Elke besparing is gebaseerd op vergelijkbare producten, dus 'een appel voor een appel'. - Zelfde premie - Zelfde looptijd - Zelfde soort belegging - Zelfde risicodekkingen   De besparingen worden volgens Meijaard op verschillende niveau's gerealiseerd.

• Kostenbesparing door vervallen hoge kosten van verzekeraars en adviseurs. Dit gaat vaak om tientallen procenten van de premie per jaar, kan zomaar een extra 1-2% rendement opleveren.
• Kostenbesparingen door lagere beleggingskosten. Voornamelijk lagere TER, maar ook inhoudingen van maatschappijen. Dit scheelt vaak wel tot (ruim) 1% extra rendement per jaar.
• Kostenbesparing op risicodekkingen. 'Dit komt uiteraard vooral bij hypotheekpolissen voor, maar ook bij spaarplannen met ouden/onduidelijke kostenstructuren. Dit zijn dé veroorzakers van de leeglooppolissen. En ook nog 1 van de nog weinige overgebleven winstmachines van de verzekeraars; reden waarom ze zo bijzonder onwillig zijn om dit proactief om te zetten. De extreme kosten hiervan als mensen ouder worden zie je nu vaak nog niet terug in de waardeoverzichten. Wel als je een appel-appel vergelijking maakt met een losse vermogensopbouw en een losse risicoverzekering (die bij de bestaande verzekeraar zonder gezondheidswaarborgen gesloten kan worden).'

Meijaard: 'Kortom het 'rekensommetje' gaat NIET mank. En inderdaad is er op dit moment een gering ‘indirect effect' op hun bedrijfsvoering, omdat zo weinig mensen hun polis omzetten. Als dit massaal gaat gebeuren betekent dit feitelijk op korte termijn het failliet van de verzekeraars. Ik denk dat de economische groei de komende jaren hard nodig is om de te zorgen dat de regering de verzekeraars overeind kan houden.'