
De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert? Lees meer
Het virus SARS-CoV-2, beter bekend als het coronavirus, dook eind 2019 op in de Chinese provincie Hubei. In een paar weken tijd veroorzaakte het een epidemie, waarna het zich over de rest van de wereld verspreidde. Begin maart 2020 verklaarde de World Health Organisation de ziekte tot een pandemie en gingen landen wereldwijd 'op slot'.
Met het coronavirus is een crisis van historische proporties ontstaan, niet alleen medisch, maar ook economisch. In de vorm van steunfondsen en noodmaatregelpakketen werden bedrijven wereldwijd met vele miljarden op de been gehouden.
Waar met geld gesmeten wordt, liggen misbruik en fraude op de loer. Daarom volgt FTM de ontwikkelingen op de voet. Wie profiteert van de crisis? En welke oplossingen dienen welke belangen?
Minister Conny Helder laat mondkapjesdebat in verwarring ontaarden
20 miljoen mondkapjes van Sywert van Lienden gaan definitief de verbrandingsoven in
Corona en belastingtrucs maken van Pfizer het meest winstgevende bedrijf van Nederland
Viruswaarheid van Willem Engel lijkt uitgeraasd, waar blijft het binnengehaalde kapitaal?
Zes brandende kwesties na het rapport van Deloitte over de mondkapjesdeal
Hoe het gerucht over de vermeende corruptie van Jaap van Dissel de wereld werd ingeholpen
Sywert van Lienden maakte veel meer winst op mondkapjes dan hij het ministerie vertelde
Blijvende Q-koorts krijgt nog minder aandacht dan post-covid
Van zwarte lijst naar chief security: de onwaarschijnlijke carrièreswitch van een ict-criticus
Ministerie van VWS maakt van openbaarmaking corona-documenten een jarenlange opgave
In de afgelopen jaren kwam bij verschillende woningcorporaties het ene schandaal na het andere naar boven. Lees meer
Het bekendste geval is Vestia, dat door gerommel met derivaten voor bijna 2 miljard euro moest afboeken. De overige corporaties draaiden op voor de schade en berekenden de kosten door aan de huurders. Ook het Rotterdamse Woonbron en het Amsterdamse Rochdale kwamen in het nieuws door schandalen omtrent risicovolle investeringen en graaiende bestuurders. Peter Hendriks volgt het dossier en doet op FTM regelmatig verslag van de ontwikkelingen in deze sector.
Oude huurwoning krijgt vaak de sloopkogel, maar renovatie is de nieuwe trend
Hoogleraar renovatie: ‘Jaarlijks duizenden goede woningen slopen in ruil voor nieuwbouw is idioot’
Grote projectontwikkelaars slaan hun slag in de woningcrisis
Vereniging Eigen Huis dupeert leden met ‘uitgeklede schilderdienst’
Corporatie De Key kaapt huurdersstichting en wil nu ook haar vermogen
Voor de gevallen woningcorporatie Vestia is het einde nabij
Covid en de woningmarkt in vijf grafieken
De woningmarkt zakt weg (en daar kan geen ronkende goednieuwsshow wat aan doen)
Corporatie-coup op het KNSM-eiland of: hoe De Key stichting Loods 6 leegzuigt
Pandemie of niet, dat pand moet leeg
© ANP Xtra / Koen Suyk
De woningmarkt zakt weg (en daar kan geen ronkende goednieuwsshow wat aan doen)
NVM-voorzitter Onno Hoes ergert zich aan ‘onheilsprofeten’ die zeggen dat een crisis in de woningmarkt op komst is: het gaat juist prima! De cijfers laten echter een ander verhaal zien.
Als nog eens een grote meteoriet op aarde stort, overleeft naar verluidt alleen de kakkerlak dat. De woningmarkt gooit echter ook hoge ogen. Terwijl de meeste mensen hun adem inhouden en afwachten wat er gaat gebeuren als hele bedrijfstakken van het infuus van staatssteun worden gehaald, buitelen belanghebbenden op de woningmarkt over elkaar om wereldkundig te maken hoe hun broodwinning vol-ko-men bestand is tegen welke catastrofe ook.
Zo laten de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM), woningwebsite Funda, het Kadaster, de TU Delft en diverse hypotheekverstrekkers bij toerbeurten weten dat nog helemaal niets wijst op een teruggang op de woningmarkt. Wie nu treuzelt, loopt zelfs risico om een heuse prijsexplosie voor de kiezen te krijgen. Dus hup: op naar de makelaar. Koop een huis!
Is dit wel zo? Als de vorige crisis ons iets geleerd heeft, is het wel dat partijen als de NVM graag in hun imposante bak met marktdata cherrypicken tot alleen de ontwikkelingen eruit springen waarvan zij willen dat je ze kent.
Gelukkig hoef je als potentiële huizenkoper — die vooral baat heeft bij een eerlijk en objectief beeld — niet op de duiding van deze marktpartijen af te gaan. Je kunt immers ook zelf in de data duiken. Nadeel daarbij is wel dat het Kadaster, de NVM en het CBS over het algemeen per maand of per kwartaal rapporteren en daarom meestal iets achterlopen op de realiteit. Wie wil weten hoe de markt nú reageert op de pandemie, kan beter kijken op websites die het huizenaanbod inzichtelijk maken, zoals HuizenZoeker, Jaap.nl en Funda.
Precies dat deed ik voor dit artikel. Sinds een aantal jaar bezoek ik de laatstgenoemde website een paar keer per week — niet om de merkwaardige interieurs te bewonderen, maar vooral om bij te houden hoeveel woningen volgens de website op verschillende peildata waren verkocht. Uit deze data kwam na verloop van tijd een trend naar voren. Daarmee valt uit te rekenen hoe de woningverkoop zich ten opzichte van een jaar eerder ontwikkelde:
Wat blijkt: de verkoopcijfers mogen na een matig 2018 in 2019 en begin 2020 in een opgaande lijn hebben gezeten, maar die trend wordt halverwege maart van dit jaar abrupt onderbroken. Vrijwel direct nadat premier Mark Rutte op 15 maart de ‘intelligente lockdown’ afkondigde, lijkt de verkoop van woningen met een golvende beweging weg te zakken.
Op Funda werden in de maand mei zo’n 15 procent minder bestaande woningen verkocht dan een jaar eerder. Het Kadaster loopt iets achter in de registratie, maar de komende tijd kunnen we van hen vergelijkbare cijfers verwachten.
De laatste keer dat we een terugval van deze omvang zagen, was in 2012 en 2013. Die terugval was destijds dat geheel te wijten aan de grote — en tijdelijke — schommelingen als gevolg van de afschaffing van hypotheekrenteaftrek op aflossingsvrije hypotheken, en van de aangekondigde verhoging van de overdrachtsbelasting.
Omdat een vergelijking van de coronacrisis met de crisis in 2008 voor de hand ligt, is de ontwikkeling van de woningverkoop destijds toegevoegd met de stippellijn.
Dossier
Dossier: Coronacrisis
De maatregelen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen zijn ongekend; de uitwerking ervan nog grotendeels onbekend. Wat we al wel kunnen vaststellen: een nieuwe economische crisis is begonnen.
De maatregelen die we nu nemen zullen bepalen hoe de economie van de toekomst eruit zal zien. Hoe verdelen we de schaarse middelen, en hoe houden we essentiële diensten en structuren overeind? Welke oplossing dient welke belangen? Die vragen staan centraal in dit dossier.
Wil je niets missen? Schrijf je in, dan sturen we je een seintje als er een nieuw artikel online staat.
Waarom is dit anders dan de krantenkoppen?
Goed, de markt zakt dus weg. Dit beeld wijkt om twee redenen af van wat je in de meeste nieuwsberichten leest. Ten eerste vergelijken makelaars de verkoop op dit moment het liefst met die in de periode direct vóór corona. Dat wil zeggen, met januari en februari. Op de woningmarkt zijn de seizoenen echter van grote invloed op de verkoop: uit de cijfers van het Kadaster blijkt dat er in een normale meimaand 21 procent meer woningen worden verkocht dan in januari en februari van datzelfde jaar.
De tweede reden is dat de nadruk vaak wordt gelegd op de ‘Grote Regionale Verschillen’. Of, in de woorden van NVM-voorzitter Onno Hoes: de huizenmarkt laat een verschuiving zien, ‘in provincies als Groningen, Friesland, Drenthe en Zuid-Limburg, waar ik woon, gaat het sky high op het moment.’.
Deze regionale verschillen bestaan, dat is waar. Maar als ze ter sprake komen, wordt vrijwel altijd de nadruk gelegd op de regio’s waar het wél goed gaat. Ook hier is het makkelijk goochelen met cijfers. Als je actief de ontwikkelingen per regio volgt, zijn er vrijwel altijd wel regio’s die er vanwege een (tijdelijke) groeispurt positief uitspringen. Een beetje makelaar zal zijn of haar klanten dus gerust kunnen stellen: de gemiddelde huizenprijs mag landelijk dan wegzakken, dat komt vooral door andere regio’s. Het gras in de eigen tuin is nog altijd buitengewoon groen.
Een betere manier om naar deze regionale verschillen te kijken, is door ook het totaalplaatje mee te nemen. Daarom zie je in onderstaande kaart alle regio’s in Nederland, met per Corop-gebied de ontwikkeling van het aantal verkochte woningen ten opzichte van een jaar eerder. Hoe verder je inzoomt op een gebied, hoe groter de uitschieters en hoe minder dus de nauwkeurigheid van de gehanteerde methode. Desondanks kun je zien dat niet alleen de periferie van ons land kampt met vraaguitval, maar juist ook gebieden als Den Haag, Haarlem en de noordelijke Randstad.
Nu is er ook heus iets te zeggen voor positieve duiding van de woningmarkt om het consumentenvertrouwen niet onnodig te laten wegzakken. Minder vertrouwen kan de terugval immers versterken, wat de hele economie zou kunnen raken.
Maar wie als woningzoekende echter voor waarschijnlijk de grootste financiële keuze van zijn of haar leven staat — het kopen van een eerste huis — heeft wat mij betreft recht op een objectief en integraal beeld van de markt. Het moge duidelijk zijn: bij partijen die hun geld verdienen aan de woningmarkt ga je zo’n beeld niet vinden.
41 Bijdragen
Gigi Bakker 3
JW Heijsteeg
Ten eerste wil je ook een beeld hebben van het aantal aangeboden woningen en hoe lang verkochte woningen te koop hebben gestaan. Als aanbod groeit, terwijl verkoopcijfers teruglopen dan zou je kunnen zeggen dat markt wegzakt.
Ten tweede is een algemen conclusie landelijk moeilijk te trekken. Ik zou wel onderscheid maken tussen regio's. Er zijn nog zeker regio's waar woningen kort te koop staan, prijzen (te) hoog liggen en de lage rentestand nog een opstuwend effect heeft. Hier is de kopersmarkt nog niet begonnen. Dalend aantal te koop staande woningen lijkt in deze gebieden veroorzaakt door de krapte en het woning tekort.
Tot slot zijn er veel factoren die effect gaan hebben: blijvend woningtekort, rentestand, economie, consumentenvertrouwen, enz... ik verwacht dat de woningmarkt een dip zal krijgen door de economische krimp, maar zie die voorlopig bij mij in de buurt in Nijmegen nog niet.
Mark Kerssies 1
JW HeijsteegErwin de Waard 6
Toch 2 kritische opmerkingen over deze column.
1) In het artikel wordt ‘TU Delf’ als voorbeeld aangehaald van ‘belanghebbende op de woningmarkt’ . Hoe zit dat precies? Ik begrijp dat niet. Ook de link geeft geen duidelijkheid , die gaat naar een artikel van RTL waarin geen TU genoemd wordt.
2) opmerkelijk zijnde lijnen in de grafiek, die blauwe van kadaster blijft ook na maart stijgen to meer als 10%, terwijl de rode funda-lijn scherp daalt richting -20%. De door columnist toevoegde gele lijn voor kadaster heeft al een scherpe daling gemaakt. Deze gele toegevoegde lijn begint te vroeg want de gemeten kadaster lijn stijgt nog door.
Jasper du Pont 1
Erwin de WaardJasper du Pont 1
Erwin de WaardHans van Swoll 5
Echter, de woningmarkt in Nederland is geen echte markt en kan daarom met geen enkel andere markt of land vergeleken worden. Reden is de Nederlandse woningnood of, zoals u het noemt, het woningtekort. Die woningnood is absurd hoog en groeit de eerstkomende jaren verder de pan uit. Bij een ongeremd groeiende bevolking gepaardgaande aan onvoldoende nieuwbouw zullen geïnstitutionaliseerde bestedingsverhoudingen van mensen drastisch moeten veranderen, waardoor mensen verhoudingsgewijs een veel hoger percentage van hun inkomen aan 'wonen' zullen moeten gaan uitgeven. Dit wordt de tegenbeweging waardoor uw visie wellicht niet geheel bewaarheid wordt.
Overigens, over die woningnood. Ik voorzie dat die straks in één klap opgelost wordt. Er staan namelijk tienduizenden, zo niet honderdduizenden, recreatiewoningen ongebruikt. Deze mogen op dit moment niet permanent bewoond worden.
Één pennestreek van de centrale overheid en de woningnood is ambtelijk opgelost. Budgetneutraal. Mijn liefje, mijn duifje hoe goedkoop wil je het hebben?
Wat anders, in de komende jaren zullen nog heel veel politici van hun stokpaardje vallen, zo zal het de christelijke partijen moeilijk blijven de pil van Drion tegen te houden. Om maar wat te noemen.
Dinet Koopman 3
Hans van SwollWladimir Beekmans 2
Er wordt serieus gesproken om de NHG grens van 310.000 te verhogen naar 400.000. Overdrachtsbelasting voor starters af te schaffen. Ook overweegt het kabinet om ouderwets veel geld in Startersleningen te investeren. Mensen jonger dan 40 kunnen misschien een hypotheek krijgen met een looptijd langer dan 30 jaar.
In de vorige crisis werden mensen bij wanbetaling op straat gezet met een gigantische restschuld tot gevolg. Dat gaat natuurlijk nooit meer gebeuren. Huizenprijzen blijven alleen maar stijgen! Transacties blijven misschien dalen. Maakt geen reet, want je hoeft niet te verhuizen om je overwaarde op te nemen.
Jan Riemens 2
Wladimir BeekmansNico Janssen 7
Jan RiemensJasper du Pont 1
Wladimir BeekmansJan Riemens 2
Iets anders is dat mensen na verhuizen hun oude huis behouden voor verhuur. Ik heb voor de gein eens in het kadaster de eigenaar ogezocht van huurwoningen op funda. Je ziet dan ook waar deze eigenaar ingeschreven staat. Die woning ook weer opgezocht en ik zie dezelfde eigenaar. Je mag niet rente aftrekken van een 2de huis. Het effect hiervan is dat de huur van die woning gewoon wordt opgehoogd zodat je als huurder de gemiste rente aftrek betaald, de aflossing en nog wat winst. In het kadaster staat ook de originele verkooprijs. Je kan dan precies uitrekenen hoeveel meer je betaald tov kopen. Dat gaat soms wel keer 3.
Er staat zodoende wel het een en ander leeg waar geen zicht op is. Het gaat er bij mij niet in dat er tussen 2014, dieptepunt, en 2020 50% meer mensen erbij zijn gekomen wat een prijsstijging van 50% verklaart.
Wietze van der Meulen 6
Jan RiemensOok voor de rest een goed verhaal. Ik denk dat het wel klopt. En op het moment dat het leenvermogen naar beneden gaat, gaan ook de prijzen naar beneden.
Jan Riemens 2
Wietze van der MeulenIk zie eigenlijk geen verschil met een kentekenplaat, als je dat opvraagt bij de RDW zie je ook geen persoonsgegevens, waarom bij het kadaster wel vraag ik me af. Ik kan het niet rijmen met AVG.
Wietze van der Meulen 6
Jan RiemensVooral uw laatste zin is treffend.
Van de ene kant liggen er, via openbare systemen, veel gegevens "op straat". Van de andere kant zetten ook heel veel mensen hun gegevens/data zelf in de etalage (via internet).
Eigenlijk allemaal wel wat bizar.
R. Asscheman
Jan RiemensJan Riemens 2
R. AsschemanIn de USA en UK is het bij grondwet verboden een registratie systeem aan te leggen om de bevolking te beschermen tegen een potentieel toekomstig kwaadaardige overheid, zowel binnen als buitenlands. Zoals in 40-45 zomaar opeens gebeurde hier. De gevolgen zijn bekend. Dat was na 45 geen reden om ermee op te houden. Het is opvallend hoezeer de PvdA betrokken is bij doorontwikkeling ervan. Plasterk wilde de BRP moderniseren voor redenen en beoogd resultaat mij onbekend. Ascher wilde Syri tot stand brengen om nog veel verder te gaan dan centraal verblijfplaats registreren. Ascher werd tegengehouden door de rechter en Plasterk door zijn eigen falen. Opvallend hoe eng en kwaadaardig iedereen het sociale puntensysteem in China vind, niet beseffende dat we hier allang conceptueel hetzelfde hebben en verder uit willen breiden. Het BKR bijvoorbeeld is een systeem waar je zonder vonnis door jan en alleman ingezet kan worden. De gevolgen zijn disproportioneel straffend. Je kan volledig buiten de maatschappij terecht komen door een vlaggetje in het BKR. Ik dwaal een beetje af lijkt het maar voor is het bij elkaar 1 duidelijk plaatje.
J.A. Talsma 4
Ikzelf vraag het me echter af, hoeveel mensen konden tijdens de lockdown nu echt niet even wachten en moesten zsm de grootste aankoop van hun leven doen? Maar ik kan het mis hebben, ik geloof best dat er mensen zijn die een paar tonnetjes overwaarde hebben en die verwachten dat de grootste crisis sinds de 2e wereld oorlog hun totaal niet gaat raken en dat de prijzen alleen maar gaan stijgen.
Echter ik verwacht dat het grootste gedeelte van de huizenkopers die afgelopen weken iiets gekocht heeft, totaal geen idee wat er aan de hand is in de economie. Lekker beetje vanuit huis werken, eventjes via de NOW regeling betaald krijgen zonder aanwezig te zijn op kantoor. Wel lastig dat zomervakantie een beetje lastig is met vliegen etc.. Maar zodra we weer mogen van Rutte is alles weer zoals het was...
En daar zit nu juist net de fout denk ik, veel banen komen voorlopig niet meer terug en de werkloosheid gaat enorm oplopen. De stijgingen in werkloosheid die de DNB etc voorspelllen zijn percentages die de meeste van ons nog niet hebben meegemaakt. En ik vraag me werkelijk af hoeveel mensen er over een jaar ofzo nog bereid zijn om de huidige prijzen te betalen. Tegen die tijd, als de economie dusdanig is gekrompen en echt niet meer alleen de bar medewerkers zonder baan zitten, maar ook de bank medewerkers (van onze dan tegen die tijd staats banken: ING en ABN), en andere white collar workerszoals de goedbetaalde advocaten op de zuidas, goedbetaalde ZZP'ers etc.
Wat betreft de vraag naar woningen... die word gewoon gestuurd door andere factoren niet door het aantal mensen die een huis wil hebben. De toevoer van goedkoop geld, rente is van 5% naa
J.A. Talsma 4
Andere factoren dan lage hypotheek kosten zijn, Airbnb, Booking.com, Homestay en andere platformen die dragen bij aan hogere prijzen. En de enorm lage rente trekt mensen aan om meerdere huizen te kopen ipv geld op een spaarrekening te zetten. Alles lekker in box 3, dus weinig belasting.
Met andere woorden de zogenaamde woningnood is makkelijk op te lossen.
2,3,4,5 etc.. huizen niet meer in box 3 en hoger belasten. Dus gewoon zeggen 1 huis per gezin is prima.
Airbnb en de andere platformen helemaal verbieden
En mensen die roepen, er is woningnood in nederland, hebben al die gezinnen na 2010 allemaal een paar jaar op straat gelopen en was de nood er daarom niet meer en zijn de prijzen daarom destijds met 25% gezakt? Of was het de banken die tijdelijk de geldtoevoer stopten?
Jan Riemens 2
J.A. TalsmaPeter Hendriks 7
Niels Van der Pas
Tjerk Veenstra
Niels Van der PasJasper du Pont 1
Tjerk Veenstrapeter noord
Een stijging van het aanbod met 39,6%. Elke week stijgt het aanbod. Ik kan geen daling onderbouwen, maar wel een bizare stijging van het aanbod in 11 weken tijd.
Jasper du Pont 1
peter noordWietze van der Meulen 6
peter noordAls dat de trend wordt, moet je nu verkopen.
Hoe later je gaat verkopen des te meer is de prijs aangetast, lijkt me. Deze logica kan ik me voorstellen.
peter noord
Wietze van der MeulenJan Riemens 2
Wietze van der MeulenJasper de Winter
De conclusie dat de huizenmarkt wegzakt is gekoppeld aan het feit dat het aantal verkopen direct aan het begin van de coronamaatregelen afnam. Die conclusie is volgens mij niet direct hard te maken.
Het is historisch inderdaad zo dat in de woningmarkt het aantal transacties afneemt voordat de prijs daalt. Dat komt over het algemeen omdat er een nieuw equilibrium gevonden moet worden tussen vraag en aanbod waarbij de vraagprijs (en daardoor de verkoopprijs) zich langzaam aanpast aan de nieuwe realiteit van minder vraag. Deze vraaguitval leidt weer tot minder schaarste en dat zet de prijzen onder druk.
In dit geval weten we niet of er sprake was van vraaguitval. We weten wel dat er sprake was van aanboduitval doordat bezichtigingen niet doorgingen. Ook in Funda data is vertraging omdat huizen na overeenkomst niet direct op verkocht staan waardoor we dus pas over een aantal maanden echt een conclusie kunnen trekken.
Dat belanghebbende partijen beweren dat er niets aan de hand is is logisch en inderdaad niet betrouwbaar. Maar dan omgekeerd bekeken; heeft FTM niet ook voordeel bij een sensationeel klinkende titel die iets schokkends suggereert? Dat zou je ook in twijfel kunnen trekken... Een grafiek over een historische grafiek plakken en daarmee iets suggereren lijkt me in ieder geval niet van het hoogste kaliber.
Dit jaar waren ook minder mensen die Koningsdag vierden. We zouden een grafiek met de enorme afname aan Koningsdag-vierders kunnen vergelijken met afname van de populariteit van de dag van de monarchie in historische context. Hiermee zouden we kunnen suggereren dat we aan de vooravond staan van een revolutie van een monarchie naar een republiek. Zijn we daar echt bang voor in Nederland?
Ik probeer maar te illustreren dat het vergelijke van twee gebeurtenissen waarbij de ene onderbouwd door vraaguitval kwam met een gebeurtenis waarbij we nog niet kunnen duiden of er vraag of aanboduitval is erg kort door de b
JW Maijers 1
Jasper de WinterJelle de Wit
JW MaijersJan Bertels 1
JW MaijersJasper du Pont 1
Jasper de WinterHet stuk is een kanttekening bij de jubelverhalen dat 'de verkopen gewoon door lopen'. Daar biedt de data geen aanleiding toe en lijkt de titel mij genoeg bij aansluiten. Welke factoren maken dat de verkoop inzakt zal komende tijd wel duidelijker worden lijkt mij, hoewel daar vanuit het verleden natuurlijk ook wel wat over te zeggen is. Maar als ik dat allemaal ook uitschrijf wordt het een lang en slecht leesbaar stuk, en het leidt bovendien af van de boodschap.
Jelle de Wit
Chris Krix
Jelle de WitChris Krix
Edwin De Vries
Robert Van der klip
Edwin De VriesHoop partijen hebben serieus belang bij opgaande prijzen en zullen altijd net dat stukje informatie uitlichten in een jubelend stukje dat de markt eindeloos zal groeien en je er nu bij moet zijn om daarvan te profiteren.
Zojuist bod gedaan in De Bilt van 5100 de m2 voor wel een turn key sfeervol huis. Maar dat was geen eens genoeg voor gesprek voor afrekenen afronding. Dus nu gaat het nog wel hard.
Lage rente, overheid beleid tav max leningen en schaarste lijken mij de elementen van belang. En nu dus ook eventuele toekomstige belasting op overwaarde die rol kan spelen. Kijk uit naar een goed volgend artikel.
J. Aa 1
Cherrypicking door de organisaties is niet toegestaan. Maar hobbyen op Funda wel?
Ik kom duidelijk andere berichten tegen, ruim voor publiceerdatum van dit artikel: https://www.brainbay.nl/nieuwsbericht/woningmarktcijfers-q1-historisch-laag-aanbod/