
Joris Luyendijk ging dinsdag in een zaal vol bankiers in debat met Chris Buijink, de voorman van bankierend Nederland. Het liep uit op een discussie over Luyendijk's verdienmodel, een fittie tussen journalisten en een tik van een toezichthouder. En Buijink is een fles wijn kwijt aan de schrijver van de bestseller Dit kan niet waar zijn.
Het hele bankenspectrum leek dinsdagochtend aanwezig in het zaaltje op de Zuidas. Van een topman van de kleine, groene Triodosbank, tot de private banker van een buitenlandse bank die multimiljonairs bijstaat. Van oudere, grijze mannen in pak met stropdas, tot de wat snellere, gebronsde mannen met achterovergekamd haar en de bovenste knoopjes van het overhemd los. Het was de eerste keer dat Chris Buijink, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, in debat ging met Joris Luyendijk, die de bestseller Dit kan niet waar zijn schreef over het bankwezen in de Londense City. Wel waren de twee eerder al eerder met elkaar in botsing gekomen op Twitter, waar Buijink de journalist een '#populistische antropoloog' noemde.
De discussie werd dit keer niet geleid door een schnabbelende journalist, maar door een ondergeschikte van Buijink, het hoofd communicatie van de NVB. Uit de zaal klinkt gelach als Luyendijk vertelt dat hij de vergoeding die hij als spreker voor deze bijeenkomst krijgt, doorsluist naar het nieuwe olifantenverblijf van Artis. 'Ik wil dit niet gratis doen, jullie krijgen voor de tijd dat je hier zit ook gewoon salaris betaald,' zegt hij tegen de zaal. 'Maar ik wil ook geen geld aannemen van de mensen die ik becommentarieer, zoals kredietbeoordelaars dat wel doen.' Luyendijk zette zich in het debat bewust neer in het kamp van critici op het huidige financiële systeem dat de laatste tijd in opmars is: Thomas Piketty, schrijver van het vuistdikke Capital in the 21st century, en de theatermakers van De Verleiders, die in hun voorstelling Door de bank genomen, flink uithalen naar de financiële sector.
Luyendijk wijst bankiers op zijn succes
Luyendijk leek zichzelf enigszins te willen bewijzen tegenover de bankiers, door hun het succes van zijn boek in te wrijven. 'Er zijn 190.000 exemplaren verkocht, het is het snelst verkopende boek sinds Turks Fruit. Elke minuut wordt een boek van mij verkocht. Het wordt tijd dat u mij buiten gevecht stelt.' Volgens de antropoloog zijn er te weinig zaken veranderd bij de banken sinds de kredietcrisis in 2008. Banken zijn niet alleen too big to fail, maar ook too toxic to manage. Zolang de topmannen weten dat zijzelf niet de grootste aandeelhouder zijn, maar in geval van nood de problemen bij de staat over de schutting te kunnen gooien, blijven er perverse prikkels in het systeem zitten.'Het beeld van een cosy kongsi klopt niet'Het is een boodschap die niet goed valt in de zaal. Vooral de ING-bankiers in het publiek mengen zich in de discussie. Als de koers van zijn eigen bank in elkaar klapt, dan heeft dat ook 'zeer pijnlijke' gevolgen voor het 'blokje aandelen,' dat Wilfred Nagel, lid van de Raad van Bestuur van ING heeft. 'Dat is meer geld dan in mijn eigen huis zit, dat mij zeer dierbaar is.' Daarnaast is volgens Nagel, die binnen het bestuur Chief Risk Officer is, niet eerlijk om de praktijken van de Nederlandse banken te vergelijken met die van buitenlandse banken, die met hun giftige producten de kredietcrisis hebben ingeluid. 'Die mensen verkochten producten aan anderen. Dan ging het van de bankbalans af. Als wij een hypotheek verstrekken, staat het juist 25 jaar óp onze balans.' Dat Nederland gebrekkige concurrentie tussen banken heeft, doordat er maar drie banken zijn, ging er ook niet in bij Nagel. 'De marges op mkb-leningen bij onze Turkse dochter zijn 1,5 keer zo hoog als in Nederland, terwijl er in Nederland ook nog eens veel meer kredietverliezen moeten worden genomen. Als er te weinig concurrentie zou zijn, zou de marge hier toch veel hoger zijn? En als de marges op hypotheken hoog zijn, dan zouden er toch wel buitenlandse partijen komen? Ik zie nog geen partijen van enige betekenis de markt binnenlopen. Het beeld van een cosy kongsi klopt niet.'
'Achteruitkijkspiegel'
Ook Buijink benadrukt dat de Nederlandse situatie echt niet te vergelijken is met de Londense City, waar Luyendijk over schrijft. 'Ik heb nooit in de City gewerkt. Maar als het klopt wat Luyendijk schrijft, bekruipt je inderdaad het gevoel ''Dit kan niet waar zijn''.' Maar Nederland heeft geen pure zakenbanken, dus gaat het er hier heel anders aan toe, benadrukt de NVB-voorman. 'En als het voor de crisis op bepaalde plekken al het geval geweest zóú zijn, dan [is het duidelijk dat wij] daar niet meer naar terug willen.' Luyendijk’s boek is volgens Buijink een soort ‘achteruitkijkspiegel:’ De praktijken die Luyendijk omschrijft, daar moeten Nederlandse bankiers zo ver mogelijk van weg rijden/blijven. Luyendijk zei er echter van overtuigd te zijn dat hij over Nederlandse bankiers eenzelfde soort boek kan schrijven. Er zijn volgens hem verschillen, zoals het soepelere ontslagrecht in de City, maar de structurele problemen met het bankensysteem zijn in Nederland precies dezelfde als in het Verenigd Koninkrijk. Buijink probeerde in zijn speech te balanceren tussen het verdedigen van zijn achterban en het erkennen dat banken iets moeten veranderen om tegemoet te komen aan de maatschappelijke druk. Zo zei hij dat banken nog te veel door de media en de toezichthouder geprikkeld moesten worden om in actie te komen op het gebied van de problemen rond de verkoop van rentederivaten aan het midden- en kleinbedrijf.'WAAROM DE DEUR NIET OPENGEGOOID?''Daar kunnen we [zelf] nog actiever in zijn.' Het is kritiek die toezichthouder AFM in algemene zin ook al diverse malen heeft geuit. Maar hij hield zich op sommige punten ook op de vlakte. Zo moesten banken die door de overheid gered zijn (ABN AMRO en SNS Bank) zich daar volgens Buijink 'bewust van zijn.' En de staatsbanken 'hebben sinds de crisis al enorme inspanningen geleverd om zichzelf opnieuw uit te vinden.' Op het gebied van beloningen hield hij het bankenfront echter strak gesloten. Nederlandse bankiers hadden volgens hem al 'gedimd' waar het ging om salarissen. De aanwezigheid van Luyendijk bracht veel van de spanningen naar de oppervlakte die spelen in de hele discussie rond de bankensector, zoals de moeizame verhouding tussen banken en de steeds veeleisender toezichthouder.
172 Bijdragen
Krispijn Beek
TfL
Krispijn BeekJoris Heijn
TfLMaar het 'omgekeerde' is bij ING natuurlijk ook interessant. Andere bankiers verkochten misschien gekke producten, ING kócht mortgage backed securities, die daardoor bij anderen van de balans af gingen, en bij ING óp de balans kwam: De Alt-A-portefeuille van Amerikaanse hypotheken waar ING staatssteun voor vroeg. Die staatssteun heeft ze naar eigen zeggen 1,4 mrd gekost. http://www.ing.com/Investor-relations/Transacties-met-Nederlandse-staat.htm
wilfred nagel
Joris HeijnWilfred Nagel
Joris Heijn
wilfred nagelwilfred nagel
Joris Heijnpeter
wilfred nagelKritische Gast
peterHet PF neemt dan meerdere en hogere risico's in zich op.
peter
Kritische GastHet idee zit aan de achterkant. Banken funden nu hypotheken via spaargelden, de geldmarkt en de kapitaalmarkt (o.a. via securitisaties).
Wat we nu zien is dat rond de 80 miljard is geplaatst bij beleggers. Dat noemen we de externe securitisaties. Maar het merendeel van de securitisaties is intern. Dat betekent niks anders dan dat het wel obligaties zijn met hypotheken als onderpand, maar dat ze niet geplaatst zijn bij beleggers. Wat doen banken dan met deze obligaties die intern zijn? Zij gebruiken dit met name als onderpand voor korte funding.
Het verschil tussen externe en interne securitisaties is simpel gesteld nu dat externe securitisaties zorgen voor lange funding van hypotheekschuld, en interne hypotheekobligaties worden gebruikt als onderpand voor korte funding van hypotheekschuld.
Door juist het meer bij pensioenfondsen te plaatsen verminder je het herfinancieringsrisico van hypotheekschuld. Dat in combinatie met handhaving van strenge hypotheekregels zorgt niet voor hogere prijzen maar een gezondere funding.
Overigens beleggen pensioenfondsen wel al meer in hypotheken omdat het rentedement op staatsleningen was gedaald. En betekent het meer risico? We moeten goed beseffen dat Nederlandse pensioenfondsen op dit moment maar 15% beleggen in Nederland, terwijl ABN Amro bv 80% risico loopt op de Nederlandse economie. Ik geloof dat velen pleiten voor een ABN als nutsbank grotendeels gericht op de Nederlandse economie. Ik hoor niemand over de risico's van banken op de Nederlandse economie waar wij al onze spaarcenten stallen, maar veel kritiek hebben als pensioenfondsen wat meer in Nederland zouden beleggen (ons spaargeld voor de toekomst).
Ik stel niet dat pensioenfondsen grote risico's moeten nemen met
peter
Kritische GastDus waarom is het zo'n issue dat we over risico's pensioenfondsen lopen te klagen, terwijl ons reguliere spaargeld veel meer risico loopt op de Nederlandse economie, waaronder hypotheken.
Bovendien funden banken een groot gedeelte van hypotheken op de geldmarkt waarbij gesecuritiseerde hypotheken slechts onderpand zijn, en funding voor zeer korte termijn beschikbaar wordt gesteld. Dalen de huizenprijzen door bv slechtere economische omstandigheden, dan lopen banken vollledige herfinancieringsrisico. Of terwijl, partijen stellen geen geld meer beschikbaar. Beleggers nemen echter dit soort beleggingen voor langere termijn in de boeken. Ze krijgen de hoofdsom pas terug na een jaar of 6 a 7. Lange commitment. Securitisatie kan dus heel gezond zijn, zolang je ze maar plaatst bij beleggers. En nog veel belangrijker, je moet leningen niet makkelijker verstrekken omdat je de risicocriteria naar beneden bijstelt. Wat we dus voor de crisis zagen. Niet securitisatie is een probleem, wel de misbruik ervan (alles securitiseren wat er maar valt te securitiseren, risico's niet voor issuer maar voor beleggers, en daardoor minder risicoperceptie)
Kritische Gast
peterHet zou een prijsopdrijvend effect kunnen hebben op de huizenmarkt die wordt gefinancierd door het eigen PF. En meer onderlinge afhankelijkheden in het Nederlandse stelsel van huizenprijzen, hypotheekrente, looninkomen, pensioeninkomen, huurprijzen, woningcorporaties, vergrijzing. Dus in het dominospel van de Nederlandse economie, meer gevaren voor omvallende dominoblokjes.
Hester Bais
wilfred nagelwilfred nagel
Hester Baispeter
wilfred nagel1) debiteurenopslag betaalt klant voor defaul kosten portfolio
2) In meevallende jaren wanneer inkomsten debiteurenopslag hoger is dan defaultkosten deze pot gebruiken voor mogelijke tegenvallende jaren
3) Verhalen op de andere kant van de balans waar u risicopremie aan betaalt. Iemand die risicopremie ontvangt, moet het risico ook lopen
wilfred nagel
peter2. is wat vroeger de VAR was, maar onder IFRS absoluut niet meer mag
3. Zie punt 1. Dat is precies wat er gebeurt.
peter
wilfred nagelRobin Fransman die stelt zelfs dat alle steun aan de banken slechts preventief was, liquiditeitssteun. Helemaal mee eens. Maar de conclusie is ook dat uw verdiensten uit financiering uit het verleden ruimschoots voldoende zijn om een slechtere scenario dan de worst-case scenario's op te vangen. U verdedigt echter dat dit kennelijk niet zo is, en dit dus moeten worden gecompenseerd via hogere opslagen.
U verdedigt 2 standpunten: 1) banken zijn heel erg veilig en kunnen met gemak crisissen doorstaan 2) banken kunnen crisissen niet makkelijk doorstaan en we moeten die kosten ergens neerleggen
Zou u mijn vraag over de liquiditeitsopslagen ook kunnen beantwoorden? Ik heb nog geen helder antwoord gezien vanuit banken. Betreft wel miljarden inkomsten extra.
wilfred nagel
peter1. Het nederlandse MKB boek is minder dan 1 % van het balanstotaal van ING. Dus de impact ervan op de overall kapitaalpositie van ING is zeer beperkt, en de tegenstrijdigheid die U ziet is er niet.
2. Overigens beweer ik ook niet dat banken crisissen niet makkelijk kunnen doorstaan en DAAROM de kosten ergens neer moeten leggen. Wat ik beweer is dat we alle stakeholders een fair aandeel in de kosten en opbrengsten van ING's activiteiten proberen te geven. En dat betekent dat, als de opbrengsten van het MKB kredietbedrijf onvoldoende zijn om na aftrek van kredietverliezen en kosten een fair rendement te bieden aan onze spaarders voor de liquiditeit, en aan onze aandeelhouders voor de solvabiliteit, we proberen die opbrengsten op het goede niveau te brengen.
3. U heeft het over een "pot". Dat is een voorraad grootheid. Daavan hebben we er op de balans twee die dienen om het risico van krdietverliezen op te vangen: eigen vermogen en voorzieningen. Maar de hele economische cyclus binnen de bank begint met stroomgrootheden: inkomsten en kosten. De eerste bestaan voornamelijk uit rente (inclusief opslagen) die de klanten betalen, de tweede uit rente die we aan spaarders betalen, kredietverliezen (in de vorm van toevoegingen aan de voorzieningen en afschrijvingen die boven het voorziene bedrag uitgaan) en operationele kosten. Wat aan het eind van het jaar uit deze stromen overblijft wordt toegevoegd aan het eigen vermogen. (De enige partij die in de periode 2009-2014 met iets "aan de haal" (uw woorden) gegaan is was de belastingbetaler, die een 11% rendement op de belegging in ING maakte. Terecht, overigens, en we zijn nog steeds dankbaar voor die steun). Terugkomend op die pot: wij nemen voorzieningen voor redelijkerwijs te verwachten verliezen. Dat is dus gebaseerd op de feitelijke kaliteit van de portefeuille in het jaar waarin de voorzienin genomen wordt. Meer mag niet. In theorie leidt dat dus tot hogere winsten en R
peter
wilfred nagelU verhaal is vanuit bedrijfseconomische redenen plausible. Maar desondanks is er genoeg ruimte voor kritiek. Natuurlijk hebben banken te maken met verdelingsvraagstukken. U stelt dat in principe elke stakeholder zijn bijdrage levert. Maar is dat wel zo?
Hoe zijn spaarders bv gestraft? Toevallig ben ik er 1. Wat ik zie is dat ik juist beloond wordt. Ik krijg een hogere risicopremie boven de risicovrije rente dan voor de crisis. Mijn spaargeld is dagelijks vrij opneembaar, en de staat garandeert mij ook nog eens 200.000 euro. Het zal voor banken aantrekkelijk zijn om lang geld van spaarders binnen te halen. Ik krijg niet het idee dat banken erg hun best daarvoor doen. Als ik kijk naar de 10 jaars deposito tarieven krijg ik hetzelfde tarief als voor vrij opneembaar geld. Banken stellen dat de kosten van funding zijn toegenomen voor lange funding. Daar is bij funding van sparen in iedergeval geen sprake van als ik een tarief kan krijgen van 1% voor 10 jaar vast. En welke bijdrage levert bv de geldmarktpartijen die funding aan banken geven? Straffen betekent geen funding. Hoewel in deze tijden met overschot aan liquiditeiten veel pensioenfondsen en grote bedrijven met grote overschotten ook al moeilijk meer alles kunnen stallen tegen redelijke rentetarieven (gedeelte wat dus wordt gestald rond de -0,25%). Hogere fundingskosten voor lange looptijden? Ja, maar banken maken toch liever gebruik van al die overschotten die kort worden geplaatst en ook daar is gewoon concurrentie waardoor spreken over het neerleggen van kosten moeilijk is te onderbouwen.
Wat we in de praktijk zien is dat stakeholders die funding verstrekken heel moeilijk te straffen zijn, en dat het nog moeilijker wordt als te
Susan
peterhttp://www.mkbservicedesk.nl/documenten/MKB%20in%20beeld%20-def%20100315.pdf
dennis k
wilfred nagelMaar de praktijk is dat banken niet leningen 100% afdekken met lang geld. Het merendeel is met kort geld gefund, en verdient op basis daarvan een liquiditeitsopslag die gekoppeld is aan de korte fundingslooptijd (beter gezegd obv uw gemiddelde looptijd fundingsportefeuille) Als banken dan besluiten de lange hogere liquiditeitsopslag door te berekenen, dan moet de tegenprestatie wel zijn dat de klant verzekerd is van beschikbaarheid geld en geen verhogingen meer tav inkoop geld. Hij heeft daar de verzekeringpremie voor betaald.
peter
dennis kIk heb meerdere offertes geanalyseerd en zodoende de liquiditeitsopslagen berekend. Ondanks dat die voor de crisis ook voor lange looptijden laag waren lagen die liquiditeitsopslagen gewoon in de buurt van de lange looptijden. Achteraf gezien kan je alleen tot de conclusie komen dat die leningen mogelijk te laag zijn geprijsd, maar dat dit slechts te wijten is door lange leningen kort te funden. De prijs voor lang geld werd wel door berekend aan de klant, maar de bank profiteerde door transformatieproces op de marges. Dat is prima, maar als je dan misgokt dan betekent dit dus verlies. Ik heb dan veel moeite met banken die uitleggen dat ze de verliezen van het misgokken naar redelijkheid proberen te verdelen. Op die manier kan je onverantwoord bankieren altijd rechtpraten, want de bank heeft immers niet de grote pot met geld volgens eigen zeggen.
wilfred nagel
peterPeter
wilfred nagelpeter
peterpeter
peterWat is uw punt? Wanneer de inkomsten debiteurenopslag hoger zijn dan kredierverliezen dan bouwt u buffers op om toekomstige verliezen te ondervangen. Nergens stelt afschaffing VAR dat u deze meevallers moet uitkeren aan andere stakeholders en kunt u dit gebruiken om verliezen op te vangen. Gaat u nu boekhoudregels gebruiken om beleid te verantwoorden?
peter
peterMIchiel
wilfred nagelSuper dat u hier reageert. Dat hoefde u niet te doen. U, Ewald Kist en Alexander Rinnooy Kan allemaal op persoonlijke titel op Twitter, de geldscheppingspaper, het symposium op de RUG georganiseerd in samenwerking met De Balie en ING; een gebrek aan maatschappelijke toegankelijkheid kan niemand ING verwijten. Mag ik u wel een kritische corporategovernancevraag stellen. Oud-ING-bestuurders waren commissaris en interim-topman bij Rabo, president-commissaris bij NIBC en president-commissaris bij ABN Amro. Tegelijkertijd heeft ING ook een oud-RvB-lid van ABN AMRO als commissaris. Deze man is commissaris bij IMC, samen met een oud-consultant, die commissaris bij ING is. De genoemde Rabocommissaris hield toezicht op een bankier die nu president-commissaris bij ABN Amro is.
Dit lijstje is verre van volledig.
U snapt mijn wellicht wat suggestief geformuleerde punt: hoe objectief kunnen bankiers en verzekeraars zijn als iedereen elkaar controleert?
Dank voor uw tijd meneer Nagel.
peter
peterOm te beginnen zouden banken al eens kunnen beginnen met het aanpassen van depositotarieven. Vrij opneembaar spaargeld wat gelijk is aan 10 jaars deposito's. Wie zal zijn geld dan lang weg gaan zetten? Werk aan commitment.
Hester Bais
wilfred nagelwilfred nagel
Hester Bais-ING Real Estate Finance (REF) heeft een totaal wereldwijd boek van ca 24 miljard, waarvan ongeveer 12 in Nederland. REF doet nauwelijks zaken met particulieren, vrijwel die hele 12 miljard is uitgeleend aan professionele en institutionele beleggers. De gemiddelde LtV in Nederland is 80%, dus als uw 20 miljard waarde zou kloppen, zouden wij ca 16 miljard in REF aan particulieren in NL hebben uitstaan. Het werkelijke getal is nog geen tiende daarvan, en deze "particulieren" zijn juridisch wel natuurlijke personen, maar in het algemeen zeer bemiddelde professioneel opererende beleggers
-Er is wel een aantal kleinere klanten met vastgoed beleggingen die direct vanuit ons kantorennet worden bediend. Dit gaat om enkele miljarden.
-Ruwweg 60% van alle klanten (en wederom, dit zijn meest professionals) heeft renterisico's afgedekt met derivaten. Veel media geluiden, en uw bericht heeft dat ook een beetje, laten het woord derivaat horen met een impliciete bijbetekenis van "giftig chemisch afval". De realiteit is dat banken zonder derivaten geen woninghypotheken kunnen verstrekken, en dat diezelfde derivaten voor veel klanten een goede, liquide manier zijn om bijvoorbeeld rente te fixeren, en die fixatie van de ene op de andere lening over te kunnen dragen, wat met een vastrentende lening niet kan. Maar er zijn ook nadelen: hoewel de economische positie van een variabele lening en een swap hetzelfde is als een vastrentende lening, kan de negative waarde van een swap (die economisch gecompenseerd wordt door de lagere rentelasten op de lening) leiden tot
Hester Bais
wilfred nagelHester Bais
wilfred nagelKritische Gast
Krispijn BeekFTM heeft iets bijzonders hier in het verschijnsel social media en informatie delen van belangrijke bedrijfsinformatie zonder in individuele gevallen in te gaan, terwijl discussie-partners mogelijke professionele opponenten zijn.
Watching the Wheels
WtW
Watching the WheelsNou we hebben gezien waar dat toe geleid heeft met al die schandalen rond paardenvlees etc. nog even afgezien van het ethische aspect 'dieren als economisch productiegoed' en dan groeien groeien groeien, CDA/VVD/Rabobank normen en waarden. Kwantiteit boven kwaliteit, ethiek en (voedsel)veiligheid, zoals in veel andere sectoren na Balkenende.
Leprechaun
Ik knijp in mijn arm en herlees het, tis waar, het staat er echt.
Bevinden we ons nu eindelijk op een juiste weg?
Ik ga proberen eerst zoveel mogelijk kritisch positief beargumenteerde commentaren te schrijven want de discussie moet wel opgang blijven.
Ik overweeg een rekening te openen bij de ING, goed begin vind ik.
jefcooper
Dat lijkt hier helemaal van toepassing.
Dit schrijvend bedenk ik dat de Brussel Athene farce net zoiets geworden is.
Hoe vaak hebben we nu het laatste voorstel gezien ?
En wie waarschuwt Dijsselbloem over Grexit, zichzelf ?
WtW
WtW
WtWWtW
WtWvisible hand
WtWWtW
visible handWat ik niet begrijp is dat media nooit de diepte in gaan, er wordt zelden een programma over Onno Ruding gemaakt, terwijl het blijkbaar één van de meest belangrijke Nederlanders is van de afgelopen 35 jaar.
Waarom krijgt zo'n Ruding nooit kritische vragen? Waarom nooit eens een vraag of het wel democratisch genoeg is en of er niet teveel geritseld wordt? Geldt voor andere (oud-)politici trouwens net zo goed (denk aan tientallen rollen Elco Brinkman, Loek Hermans. Eurlings gaat nu ook weer bij American Express werken na eerder van Verkeer en Waterstaat door te steken naar KLM. Je krijgt een land van ritselaars, ook op lager niveau bij gemeenten met honderden miljoenen schuld tot gevolg. Daar moet veel meer kritische controle op plaatsvinden. Dit soort lui krijgen na hun politieke carrière in de Tweede Kamer nooit meer een kritische vraag, terwijl ze juist dán beslissen over dingen die er voor mensen zeer toe doen.
Kritische Gast
WtWHet is beter om Ruding te confronteren met harde feiten omtrent de Euro. Daar kan hij niet om heen draaien. Bijvoorbeeld: toestanden in het MKB, falende overheidsprojecten, Griekenland, falende privatisering.
Force 17
WtWHet zijn inderdaad állemaal Blattertjes...
MIchiel
WtWKritische Gast
WtWRuding & Duisenberg was het financiële Nederlandse DNB-duo in de jaren '80.
Evenals Ruding, promoveerde Duisenberg als Dr. in de economie.
DrNomad
Overigens denk ik wel dat concurrentie de oplossing is voor een waslijst aan problemen die door bank-klanten worden ervaren. Volgens mij is het niet makkelijk om de NL markt te betreden van buitenaf, denk regelgeving en bedrijfseconomie.
force 17
DrNomadhttp://www.ftm.nl/exclusive/de-fyra-enquete-dag-8-marktwerking-hielp-technisch-toezicht-om-zeep/#comment-2057555183
wilfred nagel
DrNomadSpeculaas
wilfred nagel
SpeculaasJoris Heijn
wilfred nagelwilfred nagel
Joris Heijnpubben
In het hol van de leeuw, de discussie aangaan en dan even mededelen dat hij zijn vergoeding doorsluist naar het nieuwe olifantenverblijf van Artis.
En FTM heeft zelf gevraagd om aanwezig te mogen zijn, waren er nog meer mensen aanwezig met die gepaste afstand?
Erkend Financieel Adviseur
nak
Erkend Financieel AdviseurJoris Heijn
nakEricSmit
Erkend Financieel AdviseurEricSmit
http://www.ftm.nl/exclusive/hoe-grote-banken-hun-risicos-afwentelen-op-kleine-klanten/
, publiceerden de bonentellers van KPMG ook een aardig rapport over dat concurrentieniveau in ons land. Conclusie: dat is nogal belabberd. Ziehier het rapport:
https://www.acm.nl/nl/download/publicatie/?id=13037
Morgen (donderdag) ga ik dieper op dit onderwerp in. Groet!
wilfred nagel
EricSmit"The Dutch mortgage market is
considered to be transparent and open
with easy access available through
intermediaries (which have a market
share of around 60% in terms of
origination of new mortgages3)."
"The Dutch savings market is
considered to be an open and
transparent market which can be
accessed relatively easily through third
party service providers often in
combination with an online channel"
"The attractiveness of the Dutch retail
banking market is reduced, according
to six interviewees, by the low prices.at which payment services are offered"
“It is not beneficial to the Dutch mortgage market that the surrounding countries on average
have lower LTVs (and thus lower risks)” "
“Although we see the Dutch (mortgage) market as interesting, we currently have no presence there as other international markets offer us better opportunities at this time”
Het lijkt voor de belangrijkste producten wel los te lopen met de toegankelijkheid. Voor betalingsverkeer zijn het dus de lage prijzen die nieuwe aanbieders afschrikken. Daar kan de nederlandse journalist misschien nog wat op aan te merken hebben, maar de klant toch niet echt. De reden dat buitenlandse aanbieders (en kopers voor securitisations) niet te hoop lopen om hun kredieten in Nederland aan te bieden ligt in het feit dat de marges in Nederland mager zijn voor het risico dat ze vertegenwoordigen. In de wereldwijde ING portefeuille bijvoorbeeld zijn de MKB marges in nederland het laagst, en de risicokosten het hoogst. En over de hoge LtV's van hypotheken spreekt het KPMG rapport ook als een belangrijke factor in de aarzeling van buitenlanders. Dus dat de nederlandse banken een ""Cosy Cartel" zouden hebben met bovenmatige rendementen in relatie tot het risico is niet te substantieren op basis van barriers to entry of interesse van buitenlandse aanbieders.
peter
wilfred nagelwilfred nagel
peterpeter
wilfred nagelIk ben geen tegenstander van securitisaties. Het is een relatief lange commitment aan financiering. Wat ik wel zorgelijk vind is de ontzettend grote toename van interne securitisaties waarbij het gebruikt wordt als onderpand voor relatieve korte funding. Herfinancieringsrisico is groot als huizenmarkt met tegenvallers te maken krijgt. Ik zie veel meer risico in herfinancieringsrisico dan te lage buffers. Zou meer aandacht moeten krijgen. Hoor ik Joris helaas niet over ;-)
Joris Heijn
wilfred nagelMoeten van die mkb-marges trouwens nog de risicokosten af, of zitten die daar bij in verrekend?
wilfred nagel
Joris HeijnJoris Heijn
wilfred nagelKritiek is daarnaast ook dat banken zich veel meer vrijheid zijn gaan toe-eigenen om de opslagen te verhogen, zonder dat expliciet te vermelden aan de klant. Er worden in het artikel ook enkele voorbeelden aangehaald van ING & WestlandUtrecht.
Wat vindt u van die beide verwijten?
http://www.ftm.nl/exclusive/hoe-grote-banken-hun-risicos-afwentelen-op-kleine-klanten/
wilfred nagel
Joris HeijnWat wel speelt is dat kredieten die op Libor basis geprijsd waren (en om renterisico te voorkomen ook op Libor basis gefund) maar voor een langere looptijd verstrekt werden, in de funding geraakt werden doordat liquiditeitspremies begonnen op te lopen en banken zich niet meer tegen Libor konden funden. De reden dat banken deze kredieten op een kortere looptijd gefund hadden was dus niet dat ze met de hierboven beschreven "gapping" transformatieresultaten wilden realiseren, maar dat ze het renterisico op die manier konden opvangen. En aangezien de Libor interbancaire markt al decennia diep liquide was, was liquiditeitsrisico geen overweging. Dat veranderde tijdens de crisis. De vraag of dat tot een opslag aan de klant kan leiden is een contractuele; dat is per bank niet noodzakelijkerwijs hetzelfde, en in de tijd zijn ook de afspraken die individuele banken met hun klanten maakten gewijzigd.
Daarnaast is er dan het effect van aangescherpte kapitaalseisen, dan wel oplopende kapitaalsbeslagen, als gevolg van de afnemende kredietkwaliteit. Wederom is de vraag of dit tot een opslag kan leiden een contractuele.
Ik kan me goed voorstellen dat menig ondernemer het moeilijk te verkroppen vindt dat zijn krediet duurder wordt in een periode dat het toch allemaal al niet makkelijk is. Het is wel zo dat onze eigen balans die druk ook voelt: de resultaten lopen terug, terwijl door de slechtere kwaliteit van de portefeuille het benodigde kapitaal oploopt.
Je kunt vinden da
Jan-Hein Strop
wilfred nagel1) Is het nog steeds zo dat banken zich niet meer tegen libor kunnen funden? Nee toch? Volgens mij speelde dat alleen op dieptepunt crisis. De opslagverhoging die ik beschrijf (vanaf 2013) is door de bank bovendien niet zo gemotiveerd. Zou gaan om gestegen risicokosten, vanwege meer dan verwachte verliezen.
2) Waarom juridiseert u deze kwestie? Gaat ons om fundamentele vraag wat tot het ondernemersrisico van een bank behoort. U ontwijkt zo een echt antwoord door te verwijzen naar de Algemene Voorwaarden.
wilfred nagel
Jan-Hein Strop2.Kennelijk gaat U er van uit dat er een vaststaand type of volume aan risico is dat de bank neemt of moet nemen. De realiteit van transacties is dat er afspraken worden gemaakt over wie welk risico neemt, hoe het gemitigeerd wordt en en wat de gevolgen voor de prijs van het krediet zijn. Dat kan simpelweg gaan om wel of geen zekerheden, en of de waarde van die zekerheden tussentijds getoetst kan worden. Maar ook, bij projectfinanciering, om wie het "completion risk" (risico dat het project niet, niet op tijd of niet binnen budget tot de geplande productie komt) neemt, en wie het prijs/volume risico van de verkoop van die productie neemt. Het gaat ook over het risico van gewijzigde fiscale of regulatory behandeling van de transactie, toegenomen kapitaalbeslag of fundingkosten. Een eerste logische manier om vast te stellen wat partijen zijn overeengekomen is te kijken wat daarover in het contract is vastgelegd.
peter
wilfred nagelBovendien verklaarden accountmanagers, ik heb brieven vanuit accountmanagers ING gezien, die stelden dat de bank voor 7 of 10 jaar geld moest inkopen en daarom de opslag hoger was.
Obv offertes euribor, swaps, en vaste rente leningen kon ik op basis van de risicovrije voet, de bekende debiteurenopslag ook zo de liquiditeitsopslag er uit filteren die gebaseerd was op de rentelooptijd voor de gehele periode.
Dus de suggestie werd gewekt dat er lang was ingekocht, en zo werden leningen ook geprijst.
Alleen gingen banken later hun verhaal veranderen omdat ze natuurlijk moesten verklaren waarom de liquiditeitsopslag werd verhoogd.
Toen gingen banken wel openkaart spelen, en wat kenners al wisten, was dat banken niet lang inkochten, maar via een mixed way of funding. Of terwijl u loopt herfinancieringsrisico.
En zoals Theo Kocken ook stelt, dat is uw verdienmodel altijd geweest, er vanuit gaan dat liquiditeitsopslagen altijd laag zou zijn, en zelfs het kleine verschil tussen de liquiditeitsopslagen tussen korte en lange funding was reden voor banken om toch kort te funden. Bij mijn weten zit ING rond de 12% funding via kapitaalmarkt.
Maar desondanks, als banken de klant de lange liquiditeitsopslag laat betalen, dan kan zij dit tussentijds niet verhogen. Dat kunnen uw obligatiehouders ook niet.
Als u recht wil hebben op aan aanpassing daarvan, dan had de klant niet de lange liquiditeitsopslag maar de daadwerkelijke liquiditeitsopslag moeten laten betalen.
En met de discussies die ik heb met mensen vanuit de banken wereld heb, geven die dit ook toe.
Bovendien zijn er banken die de liquiditeitsopslagen hebben verhoogd met 1 a 2,5%. Maar banken funden zich nog steeds niet lang via hogere liquiditeitsopslagen die in de verste verte niet in de buurt komen bij dit soort tar
Guest
De inhoud van deze bijdrage is verwijderd.
dicko
GuestEricSmit
GuestGroet,
Eric
MIchiel
EricSmithttp://fd.nl/economie-politiek/1106128/luyendijk-en-bankiers-een-clash-of-civilizations-aan-de-zuidas
EricSmit
MIchielAlvast dank..
Groet,
Eric
Michiel
EricSmitHet is prima als FTM het
'Linkje plaatsen lukt niet.'
vervangt door de link.
MIchiel
MichielEricSmit
MIchielGroet,
Eric
MIchiel
EricSmitReactie is verwijderd, niet veranderd. Waarom dat nou?
Keinstein
Felix van Hoften
WtW btw respect voor wat je doet. Ik geniet echt van je onderzoekswerk.
MIchiel
Felix van Hoftenpeter
MIchielIk zie liever mensen die zelf hun huiswerk doen en zich gedurende lange periode in de materie verdiepen en de schijnwerpers niet zoeken. Bekijk onderstaande link, interview tussen Lex Hoogduin en Remco Schrijvers. Als mensen dit bekijken leren ze vele malen meer over het ontstaan van de crisis en waar haar zwakheden liggen. Die zijn niet op te lossen met lagere salarissen en wat hogere buffers.
http://www.money-for-nothing.nl/monetair-systeem-2/mijn-economisch-verhaal-met-lex-hoogduin
Felix van Hoften
MIchielMIchiel
Felix van HoftenFelix van Hoften
MIchielMichiel
Felix van HoftenGuest
De inhoud van deze bijdrage is verwijderd.
peter
Guest- Misbruik van het product securitisatie. Teveel verpakte leningen verkocht met slechte onderliggende cashflows (degene die verdient aan verkoop verkoopt niks anders dan risico in ruil voor risicopremie)
- een niet transparant systeem waardoor niemand weet wie wat op de balans heeft
- Herfinancieringsrisico doordat er teveel funding is op dagbasis waardoor geen enkele mogelijkheid is voor een rationele individuele risico-analyse van tegenpartijen door teveel vertrouwen in ratingbureau's
Hogere buffers lijken weliswaar een pleidooi voor een veiligere systeem, maar als je in de werking ervan gelooft, dan onderschat je in mijn ogen eerder het probleem.
Neem bv de Nederlandse gesecuritiseerde hypotheken. Daar worden veel problemen gezien door critici omdat die allemaal bij beleggers worden geplaatst. Wat is er nu mooier dan hypotheken bij beleggers plaatsen? Beleggers in dit soort leningen geven in iedergeval een lange commitment aan de financiering van schuld. Wat veel gevaarlijker is, en waar je niemand over hoort, is juist dat securitisates veel vaker wordt gebruikt als onderpand voor korte funding. En het grootste risico is dat als de Nederlandse huizenmarkt fors daalt, de waarde van het onderpand daalt met mogelijk een daling van de rating, waardoor het niet meer als onderpand kan worden gebruikt.
Waar dus kritiek komt op securitisaties die bij beleggers worden geplaatst moet DNB grote zorgen uiten over securitisaties die niet bij beleggers worden geplaatst maar wordt gebruikt voor onderpand korte funding waar lange leningen tegenover staan. Dat gaat om een bedrag van meer dan 150 miljard met grote herfinancieringsrisico als de huizenmarkt problemen krijgt.
Xaverius
peterpeter
XaveriusXaverius
peterVerder heb ik geen zin om te verdwalen in schizofreen vakjargon; een mengeling van Engels Nederlands veelal ook gebezigd door incompetente managers, maar dat is dan weer een pleonasme.
peter
XaveriusXaverius
peterpeter
XaveriusXaverius
peterWe zijn dus weer klaar hoor met deze verhelderende gedachtenuitwisseling. (niet)
peter
XaveriusKritische Gast
peterU verwoordt het heel mooi.
jsmid
peterpeter
jsmidEn natuurlijk verdienen banken geld aan uitlenen, maar het is niet terecht om de schuld alleen bij hun neer te leggen.
Kijk hoeveel kritiek we nu al weer hebben op het idee om de max.leencapaciteit terug te brengen naar 90%? Het land staat al weer op de kop. We veronderstellen dat dit slecht is voor de huizenmarkt en starters. Maar de echte reden is dat het merendeel van de huizenbezitters heel veel waardestijging als bezittingen zijn gaan zien en zijn als de dood voor asset deflatie. Dat mag, maar vertel dan gewoon dat je de winsten door de bubbels niet wilt inleveren ipv te doen alsof dit slechts is voor starters. Als mensen zich druk maken om starters, dan moeten ze hun huis in de verkoop gooien tegen 50% van de waarde.
MIchiel
GuestMIchiel
MIchiel
MIchiel
MIchiel
MIchiel
MIchiel
MIchiel
MIchiel
Ruding is een slimme man (gepromoveerd econoom) en had al voor zijn ministerschap een uitgebreid netwerk. Hij werkte bij het IMF, zat in de RvB van de Amrobank en was in zijn studententijd veurzitter van Skadi en het RSC. In die tijd was Ruud Lubbers overigens praeses van Laurentius.
Kritische Gast
MIchielMIchiel
Kritische GastKritische Gast
Persoonlijk denk ik dat Luyendijk nog veel te lief is voor de bankiers.
Daarnaast denk ik dat extra concurrentie of extra toetreders in de bankenbedrijfstak niet veel verschil zal uitmaken, omdat alle huidige banken samen een kartelsysteem vormen, met bovendien de bijzonderheid dat de banken boven de wet staan en onbeperkt pyramidespelen mogen bedenken en implementeren.
Het is niet relevant dat banken to-big-to-fail zijn. Ze kunnen per definitie niet falen.
Om dit te kunnen inzien dient men zich te verdiepen in de krach van 1929, de bankwetten van 1933 van Pres. Roosevelt, het ontstaan van de BIS in Basel, de voorbereiding en het verloop van WO2, Bretton Woods en de Marshallhulp. Al deze gebeurtenissen zijn verbonden met de sturende rol van de Fed. Reserve en de BIS. Het is niet zo dat de kredietcrisis is ontstaan doordat Lehman Brothers "failliet is gegaan". "Lehman" en de bailouts vormen slechts het rookgordijn waarachter de particuliere banken zich verschuilen om naar de volgende fase van het grote spel te gaan. Zij zijn het die de Federal Reserve etc. controleren en besturen. "Lehman" was slechts spreekwoordelijk 1 kop van een 7-koppig monster, die is afgehakt, waardoor er een nog groter monster voor in de plaats is gekomen.
Ik heb me er in verdiept. Ik geef hier mijn mening:
De enige manier om dit monster te verslaan, is het niet meer te voeden en het niet meer te erkennen. Het huidige bankensysteem is een parasitair, kleptocratisch kankergezwel dat zich slechts kan handhaven door middel van leugens, bedrog en gebrek aan transparantie.
DAT IS NAMELIJK HET VERDIENMODEL VAN DE BANKEN.
Als men dit niet snel genoeg inziet, dan zullen vele landen het lot van Argentinië, Griekenland en de Oekraïne volgen.
Guest
De inhoud van deze bijdrage is verwijderd.
peter
GuestEn daarmee belanden we dus steeds in discussies dat de solvabliteitsratio's met een paar procent omhoog moet. Zou de crisis daarmee zijn voorkomen? Dat lijkt me compleet uitgesloten. Het probleem was helemaal niet dat er verliezen moesten worden verrekend tav te weinig eigen vermogen. Het probleem was een liquiditeitsprobleem, die er ook was geweest met veel hogere solvabiliteitsratio's. De angst voor grote verliezen was zo groot dat hogere buffers dit helemaal niet konden opvangen. Maar nog veel belangrijker, in zo'n tijd is geen ruimte en tijd om daar genuanceerde discussies over te houden. Heel begrijpelijk dus dat alle riskmanagers van banken stellen dat alle kredietlijnen op slot moeten en er geen geld de deur uit gaat. Met het bestaande herfinancieringsrisico's dat we kennen is er dus te weinig tijd voor financiele partijen om daar eens rustig het licht over te laten schijnen. We zijn nu 8 jaar later, en nog steeds is dat vertrouwen er niet. We zijn overgestapt van ongedekte funding (op basis van vertrouwen ratingbureau's) naar gedekte funding ( staatsleningen, AAA obligaties).
Wat mij betreft worden de buffers ook verhoogd. De extra kapitaalskosten vallen reuze mee, en bij een individueel
Guest
De inhoud van deze bijdrage is verwijderd.
peter
GuestMaar omdat we willen dat verliezen niet via spaarders worden verrekend (Wilfred Nagel en de andere banken zouden spaarrente moeten verlagen omdat spaarders onterecht risicopremie ontvangen) moet de rekening dus worden gelegd bij aandeelhouders en obligatiehouders. We zouden dus niet alleen moeten kijken naar het eigen vermogen, maar eigen vermogen plus vermogen uit obligaties. Die moet dekkend zijn om spaarders te ontzien. Hoe aandeelhouders en obligatiehouders de juiste verdeling zien moet de markt maar regelen.
En het op de juiste manier verrekenen van de verliezen is de weg die we nu ook zijn ingeslagen. Als we die weg dan ook maar bewandelen als het puntje bij het paaltje komt. Want pest je vermogenverschaffers, dan loop je altijd het risico dat ze niet terugkomen. Daarom is herfinancieringsrisico veel groter dan de hoogte van de buffers. Een eerste stap die banken al zouden kunnen nemen is het verlagen van de vrij opneembare spaarrentes en een betere vergoeding te geven voor lange deposito's. Het is vanuit oogpunt van risico te gek voor woorden dat vrij opneembaar spaargeld dezelfde vergoeding kent als een 10 jaars deposito. Lange leningen verdienen lange funding, of de acceptatie van een Centrale Bank als lender of last Resort.
peter
peterwilfred nagel
GuestNils de Graaf
wilfred nagelING dient circa 10% te kunnen verliezen op haar balans, zoveel kapitaal heeft zij nog lang niet. Legt u mij eens uit waarom ING dat niet wil aanhouden, of daar internationaal voor wil strijden?
Denkt u werkelijk dat 'bail-in' in een systeemcrisis kan werken? Dat is toch vragen om een bankrun en dan staat u weer met uw pet in de hand bij de overheid om garanties te vragen.
wilfred nagel
Nils de GraafNils de Graaf
wilfred nagelWaar die 10% vandaan komt? Daar moet u eens wat langer over nadenken, u bent veel te veel in uw eigen wereld gekeerd. Het gaat er niet om wat u denkt dat een gezonde kapitaalratio is, of de DNB, of Den Haag.
Uiteindelijk moet u ten tijde van een crisis kunnen uitleggen dat u voldoende buffers hebt. Dan komt u er, net als in 2008, niet met uw 4%. Dan zeggen de mensen, hé, een hypotheek van 100 euro en maar 4 euro risicobuffer? He, 100 euro uitgeleend aan Spanje tegenover 0%-risicoweging?
U gaat niet failliet omdat u een technocraat bij de DNB niet kunt overtuigen, u gaat failliet omdat u niet geloofwaardig overkomt.
Wat mij opvalt is dat u grote moeite heeft om de discussie eenvoudig te houden: TLAC, resolutieplan, 6% van wat? Dat zal u opbreken ten tijde van een volgende crisis.
wilfred nagel
Nils de GraafDank voor de uitleg dat die 10% inschatting is van wat "de mensen" denken. Overigens lenen wij geen euro uit aan Spanje op 0 weging.
Nils de Graaf
wilfred nagelDus tot welk percentage van de totale balans telt eigen vermogen en achtergesteld vermogen op bij ING?
Dan begrijp ik dat u daar nog zekere onverpande schulden bij op wilt tellen? Is dit ook mijn spaargeld boven de 100,000 euro?
Dan hebben we het er alleen nog maar over gehad hoeveel buffers u dient aan te houden om niet failliet te gaan. Maar hoe moet de Nederlandse samenleving voort als haar banken tijdens een crisis weliswaar overeind blijven, maar geen buffers meer hebben om nieuwe leningen te verstrekken. Een belangrijke oorzaak van de grote recessie sinds 2008. Wij, de burgers, zien dus niet alleen graag dat u in een crisis overeind blijft, maar wij zouden ook graag zien dat u normaal blijft functioneren.
U dient de lat veel hoger te leggen dan u tot dusverre heeft gedaan. Het zou u sieren als u de politiek beweegt om die lat ook zo hoog te leggen want dat is in ons aller belang, ook in het belang van de ING-aandeelhouder.
wilfred nagel
Nils de GraafNils de Graaf
wilfred nagelUw taak is om in tijden van spanning mensen, gewone mensen, drukke ondernemers, oude mensen met veel spaargeld, maar ook kwaadwillende hedgefondsen die garen spinnen uit uw ondergang, uit te leggen dat ING solide is. Elke politicus en communicatiedeskundige kan u uitleggen dat simpelheid dan een gebod is.
Ik heb de ratio in het jaarverslag niet gevonden maar ik vond zestig miljard aan totaal kapitaal en 934 miljard aan schulden, een kapitaalratio van 6,5%. Dus minder dan de 10% die mij adequaat leek.
Kritische Gast
wilfred nagelMet een buffer van meer dan 10% voor de spaarders, wordt wellicht bedoeld dat het bedrag dat de spaarders hebben ingebracht, minder dan 10X is uitgeleend door ING.
wilfred nagel
Kritische Gast2. 10 keer het spaargeld uitlenen is eeen misverstand. Tegenover elke euro aan de linkerkant van de balans staat een euro aan de rechterkant. (Dat is ook waar veel mensen het spoor bijster raken in de discussie over geldschepping. Zie punt 3.)
Als u naar de balans van ING kijkt ziet u ruwweg 500 miljard leningen, en ook ongeveer dat bedrag aan spaargeld/tegoeden van klanten. Daarnaast is er dan aan funding verder nog eigen vermogen, achtergesteld vreemd vermogen, senior unsecured obligaties en covered bonds als de belangrijkste categorieen. Aan de actiefkant dan nog de liquiditeitsboeken, wat beleggingspapier omdat op het moment de leningvraag niet sterk is. Er is aan weerskanten nog een bedrag aan derivaten, voornamelijk omdat we van kort spaargeld funding voor lange vastrentende hypotheken moeten maken, en omdat we van euro spaargeld funding voor dollarleningen moeten maken. En dan heeft U de balans redelijk in beeld.
3. Geldschepping. Veel mensen lijken te denken dat als wij, zeg, 50 aan spaargeld van klanten hebben maar 100 aan leningen willen verstrekken, we die andere 50 er gewoon bij "scheppen". Vaak wordt er dan ook nog, beschuldigend, bij gezet: "Uit het niets", waarbij de impliciete suggestie is dat dit geld voor de bank gratis ontstaat. De realiteit is anders. De definitie van giraal geld, het type dat een algemene bank kan scheppen, is, kort door de bocht, "kortlopende tegoeden bij algemene banken, aangehouden door natuurlijke personen en bedrijfshuishoudingen". Wanneer schept een algemene bank dus geld? Simpel gezegd, als de korte tegoeden van haar klanten toenemen. Dus
a. als iemand geld overmaakt van een rekening bij Rabo naar een rekening bij ING wordt er bij ING geld geschapen. Als U uw huis verkoopt aan iemand met een rekening bij ABN en U bankiert bij SNS, dan schept S
peter
wilfred nagel1) banken lenen meerdere malen spaargeld uit
2) banken verzamelen eerst spaargeld om het vervolgens uit te lenen.
Uw collega Teunis Brosens legt prima in de geldscheppingsparadox uit hoe geldcreatie werkt. Ook Wim Boonstra van Rabobank heeft dit al eerder gedaan in zijn Oratie.
Overigens kan pag 4 van uw jaarverslag wel voor verwarring zonder gerelateerd aan de foutieve versie dat spaargelden worden gebruikt om uit te lenen. Daar staat over de retail deposits vermeld: we use these funds to lend to other customers.
Kritische Gast
wilfred nagelIk waardeer het dat u met open vizier meedoet aan dit
discussieplatform en ingaat op een opmerking
van mij, terwijl ik me anoniem verschuil achter een nickname.
Uw toelichting is mij volkomen duidelijk.
Het punt van definitie van geldschepping of hoe banken precies
geld scheppen (o.a. via kredietverlening) is mijn enige punt van zorg, maar daarvoor zal ik me eerst meer moeten verdiepen in het huidige bankwezen en de Euro.
Uw bijdragen bij deze website en discussies verhogen het
professionele niveau van FTM aanzienlijk en u geeft een leerzaam inkijkje in de keuken van ING en algemeen risicobeheer bij ING bankzaken.
Dit FTM discussie platform van Eric Smit is een goede poging
om het inzicht in de werking van banken te verhogen, waarbij ik denk dat de overheid verzaakt in de uitleg aan de gewone geinteresseerde mensen, ondanks de lessen economie op de middelbare school.
Het is jammer dat de discussies moeilijk zijn te volgen als
het een heel lange disscussieverzameling wordt, zoals bij dit thema.
FTM zou er denk ik goed aan doen om de site uit te breiden met een forum met moderne forum-software (bv. PhPBB). Dit geeft
ook makkelijk de mogelijkheid om scheldpartijen tegen te gaan e.d., en de opgedane kennis gestructureerder en leesbaarder te presenteren.
Meneer Nagel, bedankt voor uw inzet en de toegevoegde transparantie
omtrent ING.
Kritische Gast
Kritische GastWel frappant dat er kennelijk vreemd vermogen wordt aangetrokken bij ING om spaarders (deels) te beschermen.
Welke verschaffer van vreemd vermogen doet nou zoiets ? Wellicht zijn dat ECB en NL-staat.
wilfred nagel
Kritische GastKritische Gast
wilfred nagelDuidelijk is wel dat ontwikkelingen in regelgeving voorrangsposities en dus risk-posities kunnen veranderen tussen ING en beleggers en beleggers onderling, binnen en buiten de invloedssfeer van ING.