
De Europese Centrale Bank geeft miljarden uit om de rente laag te houden. Waar komt dat geld terecht? Lees meer
Het monetair beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) lijkt een ver-van-mijn-bed-show doorspekt met moeilijk jargon en financiële termen. In dit dossier onderzoekt FTM de implicaties het ECB beleid voor de burger. Wat houdt het lage-rentebeleid in en wat zijn de gevolgen van 'quantitative easing' (QE) voor Nederland? Bij wie komen de miljarden aan publiek geld terecht?
Draghi redde de euro, maar deelde een dreun uit aan de democratie
Banken lenen zich rijk bij de ECB
Minister negeert Kamerverzoek om ECB ter verantwoording te roepen
Machtsspel stort Europa in een existentiële crisis
Champagne-, tabaks- en olieconcerns sluizen coronageld door naar aandeelhouders
Coronaklap extra pijnlijk voor pensioenfonds met beleggingen in olie en gas
Helikoptergeld: een verleidelijke, maar ondoelmatige kuur voor corona
Nóg lagere rente: het zinloze medicijn tegen het coronavirus
De ECB wil geen klimaatontkenner meer zijn
Podcast | Roerige tijden in de markt van het grote geld
Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank bij een persconferentie in Frankfurt, 10 April 2019 © EPA / Ronald Wittek
Zonder de ECB aan te vechten komen we nergens
Volgens David Hollanders gaan de Europese verkiezingen niet over waar ze over zouden moeten gaan: de rol en positie van de Europese Centrale Bank. ‘Bij ontstentenis van democratische controle van de monetair-financiële nomenklatura moet elke mogelijkheid tot politisering van de ECB aangegrepen worden.’
In de stemwijzer voor de Europese verkiezingen gaan twee van de dertig stellingen over de euro. Dat zijn er twee te veel, en toch 28 te weinig.
Het zijn er twee te veel, daar het Europese parlement (EP) niet over de euro gaat. De eurogroep besloot – als hoofd van het zogeheten Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) – over leningen aan Griekenland, opdat het land banken zou terugbetalen. Daarbij werd het deurwaarderswerk overgelaten aan de Troika (de ECB, het IMF en de Europese Commissie) die instrueerde hoeveel en op wie en wat Griekenland moest bezuinigen om de krediteurencoalitie (het ESM, het IMF, de ECB) te betalen. En het was de ECB die besloot de rente waartegen banken bij de ECB kunnen lenen, tot 0 procent te reduceren.
Het EP gaat niet over de ECB, de Troika, het ESM of de eurogroep. Het gaat ook niet over Grexit of Nexit. En dus zijn de twee eurostellingen van de stemwijzer (‘Nederland moet uit de euro stappen en weer een eigen munt invoeren’ en: ‘Een deel van de Europese leningen aan Griekenland moet worden kwijtgescholden’) simpelweg niet relevant voor verkiezingen voor het EP.Dat laatste is evenwel deel van het probleem, want de nationale parlementen gaan er evenmin over (hoewel hun toestemming wel vereist is voor uittreding uit de eurozone). De notie van het ‘democratisch deficit’ is een eufemisme voor een antidemocratische praxis, waarbij de ECB en de eurogroep achter gesloten deuren de werkelijk belangrijke beslissingen nemen – en niet alleen die over Griekenland. Bij ontstentenis van democratische controle van de monetair-financiële nomenklatura moet elke andere mogelijkheid tot politisering van de ECB aangegrepen worden. De Europese verkiezingen zijn zo’n mogelijkheid. En dus zouden alle dertig stellingen over de euro moeten gaan.
De EU-instellingen opereren daarmee als de incassobureaus van banken
De ECB voert krachtens het verdrag van Maastricht het monetaire beleid uit en is in dat domein ‘onafhankelijk’. Het ECB-monopolie op de geldpers was altijd al problematisch, maar is sinds 2010 ronduit antidemocratisch. Inmiddels begeeft de ECB zich steeds meer in het fiscale domein, waarbij zij haar monopolie op de geldpers inzet.
Enkele voorbeelden: Trichet zette per bij geheime brief van 9 november 2010 de Ierse minister van Financiën onder druk om de banken (lees: haar Duitse en Franse obligatiehouders) te redden, op kosten van de Ierse belastingbetalers. Zo niet, dan zou de ECB het Ierse bankenstelsel opblazen door liquiditeit te onthouden. Op 5 augustus 2011 drukte Trichet, alweer per geheime brief, de toenmalige Spaanse premier Zapatero op het hart om de lonen te verlagen. De dreiging dat Spanje uitgesloten kon worden van het Securities Markets Program (waarin Spaanse obligaties van banken werden overgenomen) maakte dat Zapatero de brief braaf uitvoerde. De Italiaanse premier Berlusconi ontving een vergelijkbare brief. Griekenland is natuurlijk al jaren de speelbal van de ECB: op 28 juni 2015 onthield de ECB Griekse banken de liquiditeit om overeind te blijven. Eén dag eerder, op 27 juni, had premier Tsipras een referendum aangekondigd over het zogeheten Memorandum of Understanding, opgelegd door de Troika.
De ECB is niet voor iedereen hardvochtig. Banken kunnen kortlopende leningen afsluiten bij de ECB tegen 0 procent. In een in 2011 opgetuigd programma (LTRO), mochten banken driejarige leningen tegen 1 procent afsluiten. Econoom Willem Buiter zei daarover: ‘There can be little doubt that these LTROs involved a significant subsidy from the ECB to the borrowing banks [..] Over three years the present discounted value of the subsidy would be almost 86 billion euros.’
Kortom, voor banken is de geldpers overvloedig beschikbaar. Voor staten is die beschikbaar, op voorwaarde dat zij rechts beleid doorvoeren. De ECB bepaalt zo met geheime oekazes het fiscale beleid. Socioloog Wolfgang Streeck stelde bijgevolg: ‘..the European Central Bank has developed into the de facto government of the biggest economy on earth, a government entirely shielded from 'pluralist democracy.’ Dat is niet helemaal waar, want de Eurogroep spreekt ook een woordje mee. Hoe dat ook zij, het Europese parlement gaat niet over al het voorafgaande. Desondanks, nee juist daarom, moeten partijen verkiezingen – nationaal en Europees – aangrijpen om deze constructie aan te vechten.
Geen enkele partij problematiseert de rol van de ECB en de eurogroep
De SP, GL, D66 en de PvdD onderschrijven gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse schuld. Dat zou wijs zijn, omdat zulks een einde maakt aan de cynische figuur waarbij de vorderingen van private banken op Griekenland overgenomen zijn door de ECB, het ESM (en dus de EMU-staten) en het IMF, waarbij de laatste twee deden wat private krediteuren niet kunnen: de controle op de geldpers misbruiken om Griekenland te dwingen tot privatiseringen, bezuinigingen en loonsverlagingen. De EU-instellingen opereren daarmee als de incassobureaus van banken. De PvdA heeft daar geen boodschap aan en is tegen kwijting: ‘Het is nu van belang dat Griekenland het geleende geld ook netjes terugbetaalt.’ Dat is in elk geval consistent met haar eigen stemgedrag: de PvdA heeft de Troika altijd gesteund.
Geen van voornoemde partijen wil dat Nederland uit de eurozone stapt. De SP noemt de euro wel een ‘historische vergissing’ en wil een onderzoek naar ‘verschillende alternatieven’. De PVV (‘Nederland moet weer over haar eigen geld gaan’) en het FvD (‘De euro is “one size fits none”’) willen wel een euro-exit, waarbij het FvD Zuid-Europa hekelt, zich aansluitend bij Dijsselbloem, die in 2017 in een Duitse krant stelde dat Zuid-Europeanen hun geld spenderen aan ‘Schnaps und Frauen’.
Belangrijker dan wat partijen in hun toelichting bij de stemwijzer stellen, is wat ze niet stellen. Geen enkele partij problematiseert de rol van de ECB en de eurogroep – of het moeten hun non-descripte uithalen naar ‘Brussel’ zijn, waar de ECB overigens niet zetelt. De ECB ziet zijn antidemocratische monopolie op de geldpers niet in twijfel getrokken. Een referendum over de euro zal de ECB ongaarne zien, maar zolang de Zuid-Europeanen de rol van zondebok vervullen, zullen de PVV en het FvD wel kunnen leven met de status quo.
Zo niet, dan kunnen ze – als ze ooit in een kabinet belanden – een geheime brief van de opvolger van Draghi verwachten.
Dossier
Dossier: de ECB-miljarden
Bij wie komen de miljarden aan publiek geld terecht? Het monetair beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) lijkt een ver-van-mijn-bed-show doorspekt met moeilijk jargon en financiële termen. In dit dossier onderzoekt FTM de implicaties het ECB beleid voor de burger. Wat houdt het lage-rentebeleid in en wat zijn de gevolgen van 'quantitative easing' (QE) voor Nederland?
Dossier
Dossier: de ECB-miljarden
Bij wie komen de miljarden aan publiek geld terecht? Het monetair beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) lijkt een ver-van-mijn-bed-show doorspekt met moeilijk jargon en financiële termen. In dit dossier onderzoekt FTM de implicaties het ECB beleid voor de burger. Wat houdt het lage-rentebeleid in en wat zijn de gevolgen van 'quantitative easing' (QE) voor Nederland?
Wil je op de hoogte blijven? Volg dit dossier, dan sturen we je een seintje als er een nieuw stuk online staat.
44 Bijdragen
Paul 121 5
bram de Jeu 4
Ik heb me ook verbaasd over het feit dat de afgelopen dagen het nergens ging over de
-onhoudbare schulden;
-begrotingsdiscipline;
-overtreding regels verdrag v Maastricht;
-banken redden;
Ik weet dat het feitelijk daar niet over ging, maar het ging wel over non-issues waar het EP ook niet over ging: Genderpaygap wat niet aantoonbaar bestaat; emancipatie, europese waarden, Europa waar men Europese Unie behoort te zeggen (doen ze bij D66 expres, heel vreemd).
Alleen dank zij Baudet ging het gisteravond nog over de transferunie en Noord betaalt voor Zuid. Rutte beaamt dat Griekenland en Italie beter niet bij de euro zouden moeten zitten, maar toen hield het weer op.
Echt om hopeloos van te worden. En waar je het ook aankaart, niemand gaat er op in. Maar de financien zijn toch het fundament. Geldzorgen drijven als olie op water.
Wat een verwende ingeslapen slappe zooi. We hebben het blijkbaar al te lang te goed.
Paul 121 5
bram de JeuRikkie 7
bram de Jeu[Verwijderd]
bram de JeuRikkie 7
[Verwijderd]Is dat een feit of een veronderstelling?
Ik kan hier geen cijfers cq informatie over vinden.
[Verwijderd]
RikkieRikkie 7
[Verwijderd]Niek Jansen 9
bram de JeuVolgens Human Rights Watch zijn er genoeg bewijzen voor de medeplichtigheid van EU landen aan oorlogsmisdaden en toch is dat totaal geen issue in de EU.
Iets gelijkaardigs kan gezegd worden over de medeplichtigheid van de EU aan de kolonisatie, landroof en onderdrukking van de Palestijnse bevolking door de apartheidsstaat Israël al meer dan 60 jaar lang.
Beide landen Saudie-Arabië en Israël zijn zelfs bondgenoten van de EU maar toch zal Rusland voor de EU schurkenstaat nr.1 blijven. Waarom? Omdat Uncle Sam het zo wilt.
Pieter Jongejan 7
Dit bleek gisteravond opnieuw. Rutte durfde te bewerendat de introductie van een alternatieve harde Nederlandse munt miljarden euro's gaat kosten en dat die nieuwe munt een bron van speculatie zou worden. Volsterkte onzin natuurlijk, want nederland heeft een overschot op de betalingsbalans van ongeveer 10% en een vordering in euro's op andere centrale banken van ongeveer 100 miljard via Target 2. Welkespeculant zou het aandurven om tegen een harde nederlandse gulden te speculeren?? Nderland kan net als China en Rusland goud kopen en zo voorkomen dart de koers van de nieuw te introduceren gulden niet te hoog oploopt.
Het feit dat Thiery Baudet verzuimde om Rutte met deze inhoudelijke argumenten om de oren te slaan laat zien dat hij het ook niet snapt. Rutte is inderdaad geen leider met een visie waar europa naar toe oumoeten maar een tijdelijke manager van de veel te grote en te invloedrijke Nedertlandse bankensector.
Mij ertgert het ook dat zich links noemende politieke partijen nog steeds de euro steunen. Maar zoals gezegd monetair beleid gericht op een harde munt is vooremeeste mensen een te moeilijk onderwerp en daarom politiek niet interressant voor de politieke partijen, maar dsarom juist zeer winstgevend voor de manipulerende grootmachten.
bram de Jeu 4
Pieter JongejanIk begrijp dat Baudet niet verder de diepte in ging (en kon) over de Gulden want de gemiddelde kijker was daar voor waarschijnlijk al afgehaakt. Ik begin ook af te haken door zijn narcisme.
Zoals Yanis Varoufakis in zijn boek "Adults in the Room" schreef. Ben je insider of ben je outsider. Rutte, Timmermans, Dijselbloem, Tjibbe Joustra zijn insider.
Baudet is outsider. En als hij te groot zou worden wordt hij met krachten geconfronteerd die hem ook insider zullen maken, want ik schat zo in dat hij nog niet 10% van de ruggengraat van Yanis Varoufakis heeft.
Mz59 7
Hoe zou daar dan democratische controle over mogelijk moeten zijn?
Dat het dus niet interessant zou zijn voor de politieke partijen is het probleem. Alleen maar het volk naar de mond praten helpt dan niet.
Pieter Jongejan 7
Dus dan maar op deze manier.
Het theoretisch bewijs dat een inflatie van 0% en een harde waardevaste munt tot de sterkste duurzame economische groei leidt vereist een ingewikkelde theorie. Maar de uitkomst van die theorie is eenvoudoig te communiceren. E = MC2 is net zo eenvoudig te communiceren. Het probleem is dat de ECB en DNB geen enkele poging doen om dee stelling te bewijzen of te weerleggen. En de politieke partijen hebben kennelijk geen deskundigen die dit wel kunnen of willen.
baudet had Rutte als loopjongen van INg kunnen ontmaskeren en in de hoek zetten, maar liet dit na. waasrom zo vraag ik me af. Wil hij samen met de VVD een machtsovername ten behoeve van de Amerikaanse investeringsbanken.Stuurt hij aan op een verdeeld Europa ten behoeve van de rijke elite? En zo ja, Waarom laten de zogenaamd linkse partijen (GL, PvdA, SPen D66) zo'n aantrekkelijk gat vallen voor rechts door de euro te blijven steunen?
Mz59 7
Tussen niet kunnen en niet willen is er een groot verschil.
Ik denk inderdaad dat het een niet kunnen is. Dan heeft de ECB het dus voor het zeggen.
Over de reageerknop: op mijn IPad gaat het wel, maar hier niet ...
Bob Lagaaij 5
Gerrit Zeilemaker 6
Overigens was Wolfgang Streeck met betrekking tot de ECB nog scherper: "Gezien de juridische asymmetrie tussen de ECB en de EMU-lidstaten, evenals het ontbreken van een even effectieve politieke tegenhanger op het niveau van de EMU als geheel, is de ECB de ‘ideale dictator’ (…) De ‘autoritaire staat’ als schepper en beschermer van ‘autoritair liberalisme’ is gearriveerd." Bron: mijn artikel over het ordoliberalisme en de EU https://www.andereuropa.org/kan-de-eu-democratischer-worden/
En het is nog erger. De ECB heeft feitelijk Berlusconi en de voorganger van de Griekse Tsiprias afgezet.
Mijn conclusie was dat met dit systeem democratie onmogelijk is en de EP een wassen neus.
Toch heb ik net daarom zo links mogelijk gestemd. Juist daarom!
paul Hoogendijk 8
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
paul HoogendijkEn ik heb daarom op de meest Europa-kritische partij gestemd ter linkerzijde. Ook omdat deze verkiezingen ongetwijfeld als een landelijke peiling worden gezien.
Roland Horvath 7
De ECB en de eurogroep moeten onder het gezag komen van de EU Commissie en van het EU Parlement EP. Het deugt nergens als een centrale bank zogenaamd onafhankelijk is. Dat wordt ze altijd geregeerd door de GMO in het bijzonder de banken.
Overigens moet de eurogroep verdwijnen.
2-- Niet alleen de ECB is een karikatuur, geregeerd door de banken, door de FED in de VS en door Goldman Sachs. Draghi is een ex Goldman Sachser.
Alle instellingen van de EU zijn karikaturen:
- Het EP heeft bijna geen bevoegdheden.
- De Raad bestaat uit ministers van de staten. De sterke staten, de overschot staten terroriseren de tekort staten. De vijandigheid is enorm. Duitsland en Nederland doen niet anders dan de zuidelijke staten door het slijk te halen met verhalen die meer dan half verzonnen zijn.
Een dergelijke confederatie werkt niet en niet omdat ze werkt met een veto systeem, eenparigheid van stemmen.
De EU zal nooit functioneren in die vijandigheid. Dat is ook de bedoeling, de GMO vooral de banken willen de baas blijven.
- De Commissie is een samenraapsel van afdankertjes van de staten. Amper een secretariaat van de GMO.
De oplossing ligt al altijd voor de hand; De EU moet dezelfde structuur hebben als iedere staat.
Niet te vergeten, een transfer systeem zoals in ieder land o.a. door de inkomsten belasting.
En een 2e eigen niet converteerbare tenzij in euro converteerbare munt in iedere staat van de eurozone.
NB: De EU is extreem neoliberaal, niets mag nog geld kosten behalve dividenden. Op die manier kan een maatschappij niet functioneren, ze verarmt voortdurend en eindigt in een tientallen jaren durende depressie zoals in 1873-1896 en 1929-WO2.
Mz59 7
Roland HorvathAnnemiek van Moorst 10
Mz59Wie plundert wie?
Mz59 7
Annemiek van MoorstIk reageer op het idee van een transferunie. Het is duidelijk wie dan de rekening zou moeten betalen.
Niek Jansen 9
Mz59En de bevolking is door zware besparingen door het IMF opgelegd nog armer geworden als ze al was.
Mz59 7
Niek JansenOK, daar bent u dus voor.
Wietze van der Meulen 6
Ach, de IFO-index geeft aan dat er hier en daar weer wat druk op de (Duitse) economie komt te staan. En dan moeten de gevolgen van zaken als Wirtschaftskrieg e.d. nog doordringen....
Zo lang de economie aldaar nog een beetje door draait, verwacht ik weinig veranderingen binnen Europa. Maar als de boel ook daar verder onder druk komt te staan, is het de vraag “tot hoe ver laat men daar de dreigende verliezen oplopen?” Uiteindelijk gaan daar ook wat mensen zenuwachtig worden.......
En de ECB kan wel van alles en nog wat met een volgend stimuleringsprogramma op blijven kopen, in de basis is dat ook geen oplossing.
Het blijft daarmee interessant hoe lang het Euro-spel nog goed blijft gaan.....
Bart Klein Ikink 6
Er zijn enorme onevenwichtigheden die alleen kunnen worden opgelost met verdere integratie of het opnieuw invoeren van nationale valuta.
De Nederlandse staat kan tegen negatieve rente lenen. Landen waar minder vertrouwen in is, moeten tegen hogere rentes lenen.
Als Nederland de gulden nog had gehad, had de rente nog lager kunnen zijn, tenminste als de centrale bank 'onafhankelijk' zou zijn.
Als je de rente omhoog wilt hebben, moet je de centrale bank door politici laten leiden. Dat ondermijnt het vertrouwen.
Pieter Jongejan 7
David Ricardo is geboren in Londen,maar is op 11 jarige leeftijd door zijn vader die uit Amsterdam naar Londen was geëmigreerd) naar de school van de Portugese (sefardische) synagoge in Amsterdam gestuurd om goed onderwijs te krijgen.
Wim Verver 5
Pieter JongejanWim Verver 5
Het huidige beleid van de ECB is door de rampzalige gevolgen van vrij kapitaal verkeer en zonder goud standaard tezamen met uiterst financiële globalisatie, noodzakelijk. Het kan niet anders dan dat de financiële wereldmacht als oorzaak, ook als enige instantie de macht heeft en de plicht, om uit het moeras te geraken. Omdat de winst op rente, alleen mogelijk door het decennia durend beleid van de centrale banken, de reële economie in wurggreep had, is het zo laag mogelijk houden van de rente de enige oplossing. Dat rentevoet enkel wordt bepaalt door de financiële markten is een leugen. Die markten zijn onderhevig aan manipulatie van het stelsel van centrale banken. De enige oplossing is dit wereldkundig te maken en er democratisch invloed is, dat de FED met het stelsel van centrale banken niet naar believe de rente kan verhogen. Het volpompen met geld van opkomende staten moet verboden worden.
Pieter Jongejan 7
Je moet een onderscheid maken tussen de winstvoet zonder vreemde financiering en de winstvoet met 80 of 90% (te goedkope) financiering. Het speculeren kan nog verder worden opgevoerd door met derivaten te werken. .
Ricardo is rijk geworden door zijn onnavolgbaar goed economisch inzicht. Hij investeerde alleen met eigen vermogen. Het lenen van geld bij een gouden standaard en 0% inflatie is risicovol. Het kunstnatig op peil houden van de winstvoet door tegen een steeds lagere rente steeds meer geld te lenen is op termijn niet vol te houden en dus zeer risicovol. Een financiële megaramp lijkt dan onvermijdelijk.
Het onderscheid tussen marktprijzen en evenwichtsprijzen is afkomsxtig van Ricardo. Hoofdstuk 4 van zijn Principles heeft als titel on natural and market price. Dit onderscheid is door Wicksell uitgewerkt om tot een theorie te komen voor het te voeren monetrair beleid.
Het doel van monetair beleid zou volgens Ricardo en Wicksell prijsstabiliteit moeten zijn gedefinieerd als gemiddeld 0% inflatie voor alle goederen en diensten (en niet alleen consumptieprijzen, maar ook energieprijzen en assetprijzen).
Sraffa en Keynes hebben actief gezocht naar zo'n waardevaste standaard.
In plaats van waardevast geld hebben we de petrodollar gekregen waardoor zowel Saoedie-Arabié als de USA groot voordeel genieten en Europa (en China) nadeel.
De vraag die Hollanders onbeantwoord laat is welk monetair beleid er door een gepoliticeerde centrale bank gevoerd zou moeten worden. Ook die vraag is door Ricardo al in 1821 duidelijk beantwoord.
The issuers of bank notes (fiatgeld) should not be merchants or bankers who would abuse the note-issuing privilege. They should instead be issued by commissioners specially appointed and outside the control of ministers.
it would reserve for the public the benefits of seigniorage.
Bart Klein Ikink 6
Pieter JongejanDat is zo bij een goudstandaard omdat negatieve rente dan niet mogelijk is. Immers, je kunt goud altijd bewaren in een kluis.
Als negatieve rente mogelijk is, is 0% inflatie haalbaar en kan er zelfs deflatie bestaan zonder crises.
Om speculatie te bedwingen zou je rente helemaal kunnen verbieden zodra de rente negatief is.
Want rente is een vergoeding voor risico. En zonder rente moet je meer met eigen vermogen financieren.
Dat vergt wel verstandig beleid ten aanzien van overheidsfinanciën. Je ziet nu al dat het stabiliteitspact de rente naar nul drukt.
De rente kan verder omlaag als alle overheidsfinanciën in de eurozone gezond zijn.
Pieter Jongejan 7
Je moet een onderscheid maken tussen de winstvoet zonder vreemde financiering en de winstvoet met 80 of 90% (te goedkope) financiering. Het speculeren kan nog verder worden opgevoerd door met derivaten te werken. .
Ricardo is rijk geworden door zijn onnavolgbaar goed economisch inzicht. Hij investeerde alleen met eigen vermogen. Het lenen van geld bij een gouden standaard en 0% inflatie is risicovol. Het kunstnatig op peil houden van de winstvoet door tegen een steeds lagere rente steeds meer geld te lenen is op termijn niet vol te houden en dus zeer risicovol. Een financiële megaramp lijkt dan onvermijdelijk.
Het onderscheid tussen marktprijzen en evenwichtsprijzen is afkomsxtig van Ricardo. Hoofdstuk 4 van zijn Principles heeft als titel on natural and market price. Dit onderscheid is door Wicksell uitgewerkt om tot een theorie te komen voor het te voeren monetrair beleid.
Het doel van monetair beleid zou volgens Ricardo en Wicksell prijsstabiliteit moeten zijn gedefinieerd als gemiddeld 0% inflatie voor alle goederen en diensten (en niet alleen consumptieprijzen, maar ook energieprijzen en assetprijzen).
Sraffa en Keynes hebben actief gezocht naar zo'n waardevaste standaard.
In plaats van waardevast geld hebben we de petrodollar gekregen waardoor zowel Saoedie-Arabié als de USA groot voordeel genieten en Europa (en China) nadeel.
De vraag die Hollanders onbeantwoord laat is welk monetair beleid er door een gepoliticeerde centrale bank gevoerd zou moeten worden. Ook die vraag is door Ricardo al in 1821 duidelijk beantwoord.
The issuers of bank notes (fiatgeld) should not be merchants or bankers who would abuse the note-issuing privilege. They should instead be issued by commissioners specially appointed and outside the control of ministers.
it would reserve for the public the benefits of seigniorage.
Wim Verver 5
Pieter Jongejan"Je moet een onderscheid maken tussen de winstvoet zonder vreemde financiering en de winstvoet met 80 of 90% (te goedkope) financiering. Het speculeren kan nog verder worden opgevoerd door met derivaten te werken."
Uiteindelijk komt alle speculatie winst uit de reële economie. Er moet onderscheid gemaakt worden in vermogens inflatie en looninflatie. Daarnaast is er ook geïmporteerde inflatie met de petrodollar. Toen lang geleden in Nederland er een automatische prijscompensatie van de lonen in de cao's was opgenomen, ging ook het loonniveau omhoog. Toen liep alles vast, de z.g stagflatie. Dit bewees dat lonen slecht in geringe mate inflatie bepalen. De sturing van de centrale bank met hun rentevoet voor de gehele economie, enkel op loonontwikkeling is een farce. Het heeft tot gevolg dat de reële economie wordt leeggezogen door de speculant.
"Het kunstnatig op peil houden van de winstvoet door tegen een steeds lagere rente steeds meer geld te lenen is op termijn niet vol te houden en dus zeer risicovol. Een financiële megaramp lijkt dan onvermijdelijk. "
Sorry, dit begrijp ik nog niet.
Wim Verver 5
Pieter JongejanJouw bewondering voor de econoom Ricardo heeft mij getriggerd wat meer van hem te leren m.b.t. monetaire economie.
"Het onderscheid tussen marktprijzen en evenwichtsprijzen is afkomsxtig van Ricardo. Hoofdstuk 4 van zijn Principles heeft als titel on natural and market price. Dit onderscheid is door Wicksell uitgewerkt om tot een theorie te komen voor het te voeren monetrair beleid."
Min of meer bij toeval lees ik net een artikel wat Eric Smit als gift aan niet abonnees op FTM site heeft gezet. Het artikel heeft als naam Waarom een van de belangrijkste economische wetten al lang niet meer werkt. Dit gaat over Rocardo's wet van de coöperatieve kosten. het is van 3 Maart 2017.
Pieter Jongejan 7
Wim VerverDe comparatieve kostentheorie van Ricardo werkt alleen onder bepaalde voorwaarden, waaronder een waardevaste munt en volledige concurrentie. Aan beide voorwaarden wordt vandaag niet meer voldaan. In plaats van waardevast goud hebben we niet een mandje waardevaste grondstoffen gekregen (zoals o.a. Tinbergen in de jaren zestig voorstelde), maar hebben we de petrodollar gekregen die steeds minder waard wordt, omdat de rente door de Fed en andere centrale banken op een kunstmatig laag peil wordt gehouden. Hierdoor hebben high tech bedrijven de kans gekregen om zich tot miljarden monopolisten op te werken. Hun hoge winstmarges hebben tot gevolg dat de winstmarges van andere bedrijven te laag worden en dat het comparatieve kostenmodel van Ricardo geen wederzijds voordeel meer oplevert, maar toenemende slavernij. Terecht dat de echt liberale Deense Verstagen daartegen optreedt.
Globalisering en internationale handel worden waarschijnlijk weer aantrekkelijk voor alle landen als we terugkeren naar waardevast geld en naar het opsplitsen van de monopolisten.
Maar ook dan zijn er nog grenzen zoals blijkt uit het voorbeeld van Ricardo in On foreign trade met Engeland en Portugal ( wijn en kleding). Devalueren kan ook dan noodzakelijk zijn, zoals de geschiedenis ons leert.
Wim Verver 5
Pieter JongejanGrotendeels ben ik het eens, behalve dit " maar hebben we de petrodollar gekregen die steeds minder waard wordt, omdat de rente door de Fed en andere centrale banken op een kunstmatig laag peil wordt gehouden." Dat de rente van de Fed, op laag peil wordt gehouden, dat is dan sinds kort want nu is het al weer 3,5% en bij afnemende economische voorspoed willen zij weer gaan stimuleren middels rente verhoging wat enkel de beurs stimuleert. Het ligt anders bij de ECB, ook sinds kort wijkt dit beleid af van de Fed. De ECB houdt de rente zo laag mogelijk om de economie te stimuleren terwijl easing wordt afgebouwd. Globalisering is nog teveel onderhevig aan verschil in geldontwaarding en het heeft als nadeel dat democratie het onderspit delft. De Brexit is enkel een strijd tussen globalisten ( de EU) en de democratie ( het VK ). De EU kan slechts floreren als naast de euro ook parallel munteenheden per land in omloop komen. Feitelijk een tegenmaatregel van de geglobaliseerde munt.
Marla Singer 7
Het is eigenlijk een overzicht over wij opdraaien voor de kosten van louche bankiers die gesteund worden door liegende politici.
https://www.youtube.com/watch?v=G0fOsLopw5I
Pieter Jongejan 7
Waarom is een mega financiële ramp vrijwel zeker onafwendbaar? Het antwoord is dat bij intrinsiek geld gebaseerd op goud, zilver, of een mandje goederen en diensten zoals bij Sraffa, Keynes en ook bepleit door prof Fase van onze DNB (toen die nog niet gekaapt was door de speculerende investment bankers) er een grens is aan het uitgeven van teveel fiatgeld. Er wordt teveel fiatgeld uitgegeven als de prijzen gaan stijgen en de wisselkoers gaat dalen.
Goud als waardestandaard heeft als nadeel dat het in de loop der tijd in prijs stijgt ten opzichte van het algemeen prijsniveau. Dus kun je lichte deflatie verwachten bij een gouden standaard. Daarom is goud niet de ideale waardestandaard. Het huidige inflatiecijfer is vooral gebaseerd op consumptiegoederen. Dit is evenmin een ideale waardestandaard omdat consumptiegoederen minder sterk in prijs stijgen dan arbeidsintensieve goederen. een ei kostte in de jaren vijftig 15 cent en nu 15 tot 20 eurocent. Een brood kostte in de jaren vijftig 40 cent en nu 2 euro. Een huis kostte in de jaren vijftig 15000 gulden en nu kost eenzelfde huis 350.000 euro. tel uit je winst als je in staat was om goedkoop geld te lenen en wee degene die moet huren.
Meer fiatgeld betekent meer schuld en meer schuld betekent hogere aflossingen en dus zullen de aflossingen als percentage van het inkomen steeds hoger oplopen. Op termijn is dit zelfs bij een nominale rente van 0% net vol te houden en zullen er dus slachtoffers gaan vallen. Ik verwacht dat mensen dan failliet gaan en dat banken dan opnieuw gered gaan worden. De Nederlanders hebben op Timmermans gestemd en die zal toestaan dat Zuid-Europa steedscmeer schulden zal mogen maken.
De dialektiek is trouwens prachtig. Globalisten (Timmermans etc) winnen in Nederland, dankzij het opkomend nationalisme en de voorkeur voor lokaal bestuur en democratie.
Wim Verver 5
Pieter Jongejan"Een brood kostte in de jaren vijftig 40 cent en nu 2 euro. Een huis kostte in de jaren vijftig 15000 gulden en nu kost eenzelfde huis 350.000 euro. tel uit je winst als je in staat was om goedkoop geld te lenen en wee degene die moet huren."
Dit schetst het effect van hoge rentevoet met als gevolg inflatie decennia lang. Sinds kort kan goedkoop geleend worden wat in mijn optiek een zegen is voor de kleine portemonnee. Mijn dochter kon een nieuw klimaat verantwoord huis laten bouwen met 1,8% hypotheek, wat zekerheid op tijdige aflossing geeft. Dus wat is het gevaar? Misschien is de huurder nu ook in de gelegenheid. De reële economie eindelijk verlost uit de wurggreep van banken met hun obligatiehouders en beleggers.
"Het huidige inflatiecijfer is vooral gebaseerd op consumptiegoederen."
Dat is de makke van het systeem. Vermogensinflatie wordt niet benoemd. Het is zelfs zo dat in de statistieken van he CBS, inkomsten uit bezit niet als inkomsten worden gerekend en uitgaven aan betaalde rente niet als normale bestedingen worden aangemerkt. Hierdoor is inkomen weggedefinieerd waardoor de tweedeling en grotere ongelijkheid onttrokken wordt aan het zicht.
Pieter Jongejan 7
"Je ziet nu al dat het stabilitetspsct de (nominale) rente naar nul drukt".
Het stabiliteutapact eist dat de schulden als percentage van het BBP niet stijgen en zelfs zouden moeten dalen tot 60%. Alle Noord-Europese (Scandinavische landen, Nederland en Zwitserland) houden zich aan dit afgesproken criterium te houden. Het katholieke Zuid-Europa niet. Om de schulden terug te dringen zouden de Zuid-Europese landen hun nominale en reële rente sterk moeten verhogen teneinde hun besparingen tot hetzelfde niveau op te voeren als in de Noord-Europese landen. Maar dit willen of beter kunnen ze niet omdat hun wisselkoers (de euro) te duur is. Dus zullen deze landen moeten devalueren, maar dar willen hun grootgrondbezitters, rijke kapitaalgoedeerenbezitters en banken niet. Het gevolg is dat de ECB deze landen van te goedkoop geld blijft voorzien teneinde een dringend noodzakelijke devaluatie te voorkomen.
M.a.w. het handhaven van de euro in landen die niet of te weinig sparen voor o.a. hun pensioen is de oorzaak van de kunstmatig lage nominale rente en niet het stabiliteitspact.
Dit blijkt vooral uit het feit dat de schulden waaronder met name de overheidsschulden van de Zuid-Europese landen blijven stijgen. Dit impliceert dat steeds hogere transferbetalingen vanuit Noord-Europa naar Zuid-Europa nodig zullen zijn.
Op iets langere termijn zal de bevolking van Noord-Europa dit niet meer pikken en in opstand komen. Zij hebben gespaard voor hun eigen pensioen en niet voor het pensioen van anderen.
Waarom wel gelijk loon voor man en vrouw en voor oost en west, maar niet voor een gelijke verplichte spaarquote voor het pensioen? Waarom moeten die Zuid-Europese pensioenen betaald worden door middel van een negatieve reële rente? Dit is onrechtvaardig en daarom niet houdbaar.
Elmar Otter 5
Ik weet de bron hiervan niet overigens. Dus als iemand dat wel weet hoor ik het graag.
Pieter Jongejan 7
Ik kan nog steeds niet reageren op reacties en ben dus ook kalt gestellt. Maar waar een wil is, is een weg. Dan maar zo.
Yanis Varoufakis is een Griek met een goed economisch inzicht die terecht opkomt voor de belangen van de Grieken. Griekenland had inderdaad uit de euro moeten stappen.
Het hoofdprobleem is m.i. niet ruggegraat (pathos en ethos), maar logos.
Wat betekent een gelijk loon voor man en vrouw en voor noord/west Europa en zuid/oost Europa? Moeten de lonen van vrouwen dan omhoog of van mannen omlaag? Moeten de lonen in zuid/oost Europa dan omhoog of moeten de lonen in noord/west Europa omlaag? Moeten onze pensioenen omlaag via een negatieve reële rente om de pensioenen van de Zuid-Europeanen, die verzuimd hebben voldoende te sparen te betalen? Is dat rechtvaardig en heeft het uberhaupt zin? Want wat zal de te verwachten reactie van bedrijven zijn als onze lonen dalen terwijl onze arbeidsproductiviteit veel hoger is?
De centrale vraag, die beantwoord moet worden is bij welk niveau van de lange reéle rente kun je de sterkste duurzame economische groei verwachten?
Die vraag is eenvoudig te beantwoorden, maar heel moeilijk te bewijzen) namelijk bij een reële rente waarbij prijsstabiliteit optreedt. Prijsstabiliteit moet je dan wel definiëren als 0% inflatie of deflatie op basis van alle goederen, diensten en assets. Dit is wat Ricardo/Wicksell al 100 tot 200 jaar geleden aangaven.
Gebruik je goud als waardestandaard dan kun je een lichte deflatie verwachten en een reële rente van ongeveer + 2,5%. Gebruik je het CPI (consumptiegoederen zoals eieren die maar weinig in prijs stijgen) dan kom je bij eenzelfdeproduktievolume uit op een reële rente van -2%. Dit inzicht in de politieke gevolgen van een verkeerde definitie van inflatie ontbreekt voor zover ik weet bij iedereen, die ik ken. Maar ik vermoed dat Amerikaanse investment bankers het wel snappen gelet op hun petrodollar.
Riekus
Ik mis het feit dat er iets volstrekt mis is met het geld zelf. De EU is een politiek debat ok, de ECB doet beleid over het geld & doet dat niet goed, maar de meer belangrijke vraag is,waarvan is ons geld gemaakt..... want daar is het fout gegaan. Daar moet eerst naar teruggefietst worden om niet alleen een democratische oplossing te vinden maar ook een ethische.
Riekus
Ik mis het feit dat er iets volstrekt mis is met het geld zelf. De EU is een politiek debat ok, de ECB doet beleid over het geld & doet dat niet goed, maar de meer belangrijke vraag is,waarvan is ons geld gemaakt..... want daar is het fout gegaan. Daar moet eerst naar teruggefietst worden om niet alleen een democratische oplossing te vinden maar ook een ethische.